Tag Archives: persekutuan malaysia

charles_vyner_brooke-800px
Sejarah

Pengumuman Penyerahan Sarawak Kepada Kerajaan Inggeris

06 Februari 1946 – Pada 06 Februari 1946, Raja Putih Sarawak yang ketiga, Vyner Brooke telah mengumumkan penyerahan Sarawak kepada kerajaan Inggeris di London. Pada 8 Februari 1946 pengumuman tersebut telah diterbitkan oleh The Sarawak Tribune.

Raja Brooke menyatakan bahawa beliau yakin bahawa kerajaan British dapat membawa kebaikan dan pembangunan kepada Sarawak. Dalam surat pengisytiharan itu, turut dinyatakan bahawa kerajaan British menjamin akan memberi kebebasan kepada penduduk Sarawak.

Vyner Brooke telah menghantar setiausaha sulitnya, Gerald MacBryan untuk melihat reaksi mendapatkan persetujuan Ketua-ketua Melayu di Sarawak antaranya Datu Pahlawan Abang Haji Mustapha, Datu Amar Abang Sulaiman, Datu Hakim Abang Haji Mohidin, Datu Menteri Encik Zain dan Datu Patinggi Abang Haji Abdillah untuk menandatangani dokuman penyerahan Sarawak kepada Kerajaan Inggeris. Gerald MacBryan juga cuba memujuk Ong Tiang Swee dan pemimpin utama pertubuhan-pertubuhan Cina. Walau bagaimanapun penyerahan tersebut telah mendapat bantahan yang hebat daripada sebilangan besar penduduk Sarawak.

Sarawak-vyner

Vyner Brooke

Pembentangan Rang Undang-Undang Penyerahan

Ekoran bantahan tersebut, Charles Vyner Brooke telah merujuk kepada Majlis Negeri yang kemudiannya bersidang selama tiga hari dengan keputusan 18 menyokong dan 16 menentang. Seterusnya, Rang Undang-Undang Penyerahan dibentangkan pula dalam Majlis Tertinggi pada 20 Mei 1946 dengan keputusannya enam orang menyokong dan dua orang menentang.

Pada 1 Julai 1946, Sarawak telah diisytiharkan sebagai tanah Jajahan Mahkota British. Manakala, di Sabah, British telah menandatangani perjanjian dengan Syarikat Berpiagam Borneo Utara (SBUB) pada 26 Jun 1946. Pada 15 Julai 1946, Borneo Utara secara rasminya diisytiharkan menjadi tanah jajahan British.

Penentangan Dan Bantahan

Penyerahan Sarawak oleh Vyner Brooke kepada British tidaklah berjalan dengan lancar seperti yang diharapkan. Keputusan penyerahan Sarawak kepada British telah menimbulkan bantahan dan keadaan huru-hara dalam politik Sarawak.

Penentangan dan bantahan terus berlaku terutamanya daripada Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS) di Kuching. PKMS diketuai oleh Datu Patinggi Abang Abdillah. Protes dan tunjuk perasaan terus diadakan kerana mereka menganggap tindakan tersebut telah melanggar Perlembagaan Sarawak tahun 1941 (Nine Cardinal Principles) yang menjanjikan pemberian kerajaan sendiri kepada Sarawak.

Kemunculan Gerakan Radikal

Penentangan penduduk Sarawak semakin hebat dan radikal dengan penubuhan kumpulan Tiga Belas. Ia ditubuhkan hasil daripada mesyuarat rahsia 13 orang anggota Pergerakan Pemuda Melayu (PPM) yang diketuai oleh Awang Rambli dan Abang Han di Jalan Cross, Sibu pada pertengahan tahun 1948. Rukun Tiga Belas dianggotai oleh Awang Rambli, Abang Han, Rosli Dhoby, Abang Ahmad, Morni Junit, Awang Osman, Jack Yusof, Osman Dollah, Abang Mat Sirat, Che Alias Osman, Amin Jenal, Wan Zin dan Tambek Adun. Kumpulan ini merancang untuk membunuh pegawai British dan Datu-Datu yang bekerjasama serta menyokong British.

Kemuncak gerakan penentang ini adalah pada 03 Disember 1949, Rosli Dhoby yang berlagak sebagai seorang murid sekolah, telah menikam Gabenor dengan sebilah pisau. Tikaman tersebut menyebabkan Gabenor Sir Duncan Stewart cedera parah dan terpaksa diterbangkan ke Singapura untuk rawatan segera. Malangnya Gabenor Sir Duncan Stewart telah meninggal dunia pada 10 Disember.

Rosli_dhoby

Rosli Dhoby

Rosli Dhoby, Morshidi Sidek dan Bujang Suntong telah ditangkap dan dalam bulan Mac 1950 ketiga-tiga mereka telah dihukum gantung sampai mati. Anggota Rukun Tigabelas yang lain telah dijatuhkan hukuman penjara.

Walaupun perjuangan kemerdekaan di Sarawak pada masa itu gagal, namun ia telah menyemarakkan lagi semangat nasionalisme di Sarawak. Ianya diteruskan dengan kemunculan gerakan politik berparti pada tahun 1950-an dan awal 1960-an untuk memperjuangkan kemerdekaan negeri Sarawak daripada penjajahan British. Akhirnya, Sarawak memperoleh kemerdekaan melalui pembentukan Persekutuan Malaysia pada 16 September 1963.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
tunku_3rd_mscc_meeting_800px
Sejarah

Memorandum Penubuhan Malaysia

03 Februari 1962 – Memorandum Penubuhan Malaysia telah dipersetujui dan ditandatangani pada tahun 1962. Jawatankuasa Perundingan Setiakawan Malaysia (MSCC) yang juga dikenali sebagai Jawatankuasa Perunding Perpaduan Malaysia berputik hasil daripada ucapan Tunku Abdul Rahman di Hotel Adelphi, Singapura pada 27 Mei 1961.

Tunku Abdul Rahman dalam ucapannya menegaskan bahawa Persekutuan Tanah Melayu tidak boleh berdiri sendiri dalam usaha membendung komunisme di rantau ini. Bagi membentuk benteng kukuh menghadapi ancaman tersebut, satu rancangan atau gagasan yang boleh mengikat kerjasama politik dan ekonomi antara Persekutuan Tanah Melayu dengan Singapura, Brunei, Borneo Utara dan Sarawak hendaklah dibentuk.

Tujuan penubuhan Malaysia dijelaskan lagi oleh Tunku Abdul Rahman dalam ucapannya di Perhimpunan Agung Khas UMNO pada 4 November 1961 :

“kita mempunyai niat dan tujuan yang bersih terhadap negeri-negeri ini untuk melepaskan mereka daripada takluk penjajah. Dengan percantuman itu kelak, mereka dengan sendirinya akan menjadi negeri-negeri yang merdeka bersama-sama dengan kita dalam sebuah kerajaan yang bersatu”.

Reaksi Dan Tentangan

Berbagai reaksi telah diterima mengenai Gagasan Malaysia daripada pemimpin dan rakyat di Borneo Utara, Sarawak, Brunei dan juga di Semenanjung sendiri. Sebahagian menyokong manakala sebahagian menentang.

Tentangan hebat dihadapi terutama daripada pemimpin UNKO dan Pasok Momogun kerana kebimbangan dan ketidakfahaman mereka mengenai konsep Malaysia. Pada Julai 1961 UNKO, SUPP dan Parti Rakyat Brunei bergabung membentuk United Front untuk menentang gagasan Malaysia.

Mereka bimbang Persekutuan Tanah Melayu akan menjadi koloni penjajah yang baru dan jawatan-jawatan yang bakal dikosongkan oleh pegawai-pegawai British akan diisi oleh hanya pegawai-pegawai dari Persekutuan dan Singapura. Mereka juga bimbang terhadap dominasi politik orang Melayu dan persaingan daripada orang-orang Cina dari Persekutuan Tanah Melayu dan Singapura.

Tentangan juga dihadapi daripada gabenor-gabenor British di Borneo Utara dan Sarawak kerana merasakan Borneo Utara dan Sarawak masih belum bersedia dari segi politik. Manakala di Singapura pula, walaupun cadangan Malaysia disokong kuat namun terdapat juga tentangan terutama dari golongan anti-PAP.

Kerajaan British yang menyokong gagasan Malaysia telah menghantar beberapa perwakilan untuk mengadakan perbincangan secara berasingan dengan Tunku Abdul Rahman, Gabenor Sarawak, Gabenor Borneo Utara dan Pesuruhjaya Tinggi Brunei. Pertemuan juga diadakan di antara Tunku Abdul Rahman dengan Lee Kuan Yew dan dengan Perdana Menteri Britain, Sir Harold MacMillan.

tunku_ASA

Tunku ketika mengutarakan gagasan Malaysia.| Foto : Arkib Negara

Pembentukan Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Malaysia

Satu mesyuarat Persatuan Parlimen Komanwel (PKK) cawangan Tanah Melayu dan Sabah anjuran kerajaan British telah diadakan di Singapura pada 23 Julai 1961. Para perwakilannya terdiri daripada Persekutuan Tanah Melayu, Singapura, Borneo Utara, Sarawak dan Brunei. Hasil daripada mesyuarat tersebut satu jawatankuasa telah membawa kepada pembentukan Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Malaysia atau Malaysian Solidarity Consultative Committee (MSCC) yang juga dikenali sebagai Jawatankuasa Setiakawan Malaysia.

Semasa mesyuarat ini berlangsung, pemimpin-pemimpin Persekutuan Tanah Melayu dan Singapura telah menjelaskan konsep Malaysia kepada perwakilan Sabah, Sarawak dan Brunei dan tujuan utama penerangan ini dijalankan adalah untuk mengurangkan dan mengelakkan salah faham tentang penubuhan Malaysia.

Ia telah menyebabkan persefahaman yang kukuh dan satu persetujuan dicapai untuk menubuhkan Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Malaysia. Mereka juga bersetuju bahawa Jawatankuasa ini akan dianggotai oleh wakil dari wilayah-wilayah yang terlibat dalam pembentukan Malaysia. Donald Stephens telah dilantik sebagai Pengerusi Jawatankuasa.

Jawatankuasa ini ditubuhkan untuk menerangkan dengan lebih teliti dan jelas akan konsep negara Malaysia kepada rakyat dengan lebih kerap, khususnya rakyat Sabah, Sarawak dan Brunei. Jawatankuasa tersebut mengambil langkah mengumpul dan membandingkan idea-idea berkaitan dengan struktur pembentukan Malaysia supaya rancangan untuk merealisasikan penubuhan Malaysia dapat dicepatkan.

Ahli Jawatankuasa tersebut turut mencari jalan untuk mendapat persetujuan daripada semua pemimpin-pemimpik politik di semua daerah yang terbabit. Jawatankuasa ini telah mengadakan pertemuan sebanyak empat kali, iaitu pertamanya di Jesselton (Kota Kinabalu sekarang) pada 24 Ogos 1961, kedua di Kuching pada 18 Disember 1961, ketiga di Kuala Lumpur pada 6 Januari 1962 dan keempat di Singapura pada 1 Februari 1962.

Tun_Fuad_Stephens

Tun Fuad Stephen (Donald Stephens)

Persidangan Terakhir

Persidangan keempat dan yang terakhir berlangsung di Dewan Victoria, Singapura. Yang Dipertuan Negara Singapura, Encik Yusof bin Ishak telah merasmikan persidangan ini. Ahli jawatankuasa serta wakil-wakil dari lima buah negeri yang dirancangkan untuk memasuki Persekutuan Malaysia yang turut hadir adalah :

  • Encik Donald Stephen sebagai Pengerusi,
  • Datu Mustapha bin Datu Harun wakil Sabah,
  • Encik Lee Kuan Yew wakil Singapura,
  • Encik Yeo Cheng Hoe wakil Sarawak,
  • Datuk Setia Pengiran Ali bin Pengiran Haji Mohd. Daud wakil Brunei
  • Encik Mohd. Khir Johari wakil Persekutuan Tanah Melayu.

Di akhir persidangan, Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Malaysia telah sepakat dan mempersetujui bahawa Parti-Parti Politik yang tumpuan taat setianya ditujukan kepada kuasa-kuasa di luar Persekutuan Malaysia kelak, tidak harus mendapat tempat dalam gabungan negeri-negeri Malaysia.

Persetujuan lain yang telah dicapai ialah:

  • Kerajaan Pusat yang bertanggungjawab untuk keselamatan di dalam negeri termasuk keselamatan umum di seluruh Persekutuan Malaysia, haruslah mempunyai kedua-dua kuasa perundangan dan eksekutif.
  • Wilayah-wilayah Borneo harus mempunyai kuasa untuk mengawal gerakan rakyat daripada Bahagian-bahagian lain Persekutuan Malaysia yang masuk kedalam daerah-daerah berkenaan.
  • Kuasa mengawal kemasukan rakyat Persekutuan ke Wilayah Borneo bagi membendung kemasukan anasir-anasir komunis.
  • Peruntukan biasiswa yang sama rata untuk mengurangkan jurang taraf pelajaran di antara negeri.
  • Melatih anak-anak negeri Borneo untuk mengambil alih pentadbiran dan mengisi jawatan perkhidmatan awam.

Memorandum Penubuhan Malaysia yang mengandungi 44 perkara berkenaan dengan perlembagaan dan pentadbiran Persekutuan Malaysia yang dirancangkan itu telah disediakan dan ditandatangani pada 3 Februari 1962 untuk diserahkan kepada Suruhanjaya Cobbold sebagai asas perundingan Suruhanjaya itu kelak.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
jesselton_1911-800px
Sejarah

Penukaran Nama Jesselton Kepada Kota Kinabalu

30 September 1968 – Penukaran nama Jesselton kepada Kota Kinabalu telah dilakukan pada tahun 1968. Ia merupakan kesinambungan daripada cadangan Tun Mustapha bin Datu Harun pada tahun 1966 dalam satu Perhimpunan rakyat di Tambunan, Sabah.

Kota Kinabalu dinamakan sempena Gunung Kinabalu, yang terletak kira-kira 50 kilometer ke arah timur laut bandar yang menjadi mercu tanda negeri Sabah. Kinabalu berasal daripada nama Aki Nabalu. Aki pula bermaksud “datuk” dan Nabalu ialah nama untuk gunung dalam bahasa Dusun. Terdapat juga sumber yang mengatakan bahawa istilah ini berasal daripada Ki Nabalu iaitu Ki bermaksud “ada” atau “wujud”, dan Nabalu bermaksud “semangat orang mati”.

Kota ialah perkataan Melayu untuk “kubu”, “pekan”, atau “bandar”. Perkataan Kota juga digunakan secara tidak rasmi untuk merujuk kepada mana-mana pekan atau bandar. Nama Kota Kinabalu disyorkan supaya ia tidak tersilap dengan Gunung Kinabalu, iaitu gunung yang tertinggi di Asia Tenggara.

Kina Balu from Pinokok Valley 1862

Kina Balu from Pinokok Valley – 1862

Nama Asal Jesselton

Selain Jesselton, ada beberapa teori lain tentang nama asal Kota Kinabalu. Yang paling terkenal, seperti yang dinyatakan di atas, ialah Api-Api, atau hanya Api. Ia dinamakan seperti itu oleh penduduk tempatan, terutamanya kaum Bajau, sempena memperingati pembakaran pejabat pentadbiran British di Pulau Gaya oleh Mat Salleh, serta kejadian pembakaran lain yang biasanya dilakukan oleh lanun.

Terdapat dakwaan bahawa kawasan Kota Kinabalu sekarang sebenarnya dinamakan sempena sungai berdekatan yang dipanggil Sungai Api-Api. Selain Api-Api, satu lagi nama yang dikatakan ialah Deasoka, yang bermaksud “di bawah pokok kelapa”. Penduduk tempatan Bajau menggunakan nama ini bagi merujuk pada sebuah kampung di bahagian selatan bandar yang dipenuhi pokok kelapa.

Nama lain ialah Singgah Mata yang bermaksud “mata transit”, tetapi boleh juga diterjemahkan sebagai “menyenangkan mata”. Ia ialah nama yang diberikan oleh nelayan dari Pulau Gaya yang merujuk kepada kawasan yang hari ini merupakan pusat bandar Kota Kinabalu. Hari ini, semua nama ini digunakan sebagai nama jalan atau bangunan di sekitar bandar. Beberapa contohnya ialah Lintasan Deasoka, Api-Api Centre dan Jalan Singgah Mata.

Memorial Clock Tower Jesselton

Sejarah Awal Jesselton

Syarikat Borneo Utara British (SBUB) telah mengasaskan sebuah penempatan kecil di kawasan yang dikenali sebagai Teluk Gaya yang didiami oleh suku kaum Bajau. Petempatan pertama telah dibakar dan dimusnahkan oleh pejuang kebebasan Bajau, iaitu Mat Salleh pada tahun 1897.

Selepas kemusnahan Pulau Gaya, SBUB pada asalnya memutuskan untuk berpindah ke Teluk Gentisan pada tahun 1898. Apabila ia didapati tidak sesuai, Pesuruhjaya Tanah, Encik Henry Walker telah menggantikannya dengan sebuah tapak seluas 30 ekar dan SBUB telah berpindah ke sebuah perkampungan nelayan yang dinamakan Api-Api pada tahun 1899. Ia dipilih kerana terletak berhampiran dengan Perkhidmatan Kereta Api Borneo Utara dan merupakan pelabuhan semula jadi yang dilindungi daripada angin. Pusat pentadbiran yang baru ini dinamakan Jesselton selaras dengan nama Tuan Charles Jessel, yang merupakan Naib Pengerusi SBUB pada ketika itu.

Jesselton telah menjadi sebuah pos perdagangan utama Borneo Utara pada ketika itu dengan perdagangan getah, rotan, madu, dan lilin giat dijalankan. Keretapi baharu telah digunakan bagi mengangkut barang-barang ke pelabuhan Jesselton. Kebangkitan orang Melayu dan Bajau pada masa itu tidak begitu ketara dan SBUB juga bekerja keras untuk membanteras ancaman lanun yang telah lama berlaku di rantau ini.

Jesselton 1914

Jesselton 1914

Perang Dunia Kedua

Ketika Perang Dunia Kedua, British telah membakar bandar Jesselton untuk mengelakkannya jatuh ke tangan Jepun. Ketika pendudukan Tentera Jepun nama Jesselton telah ditukar kepada Api. Beberapa pemberontakan terhadap pentadbiran tentera Jepun berlaku ketika itu terutamanya pada 10 Oktober 1943 yang dilakukan oleh Gerila Kinabalu yang terdiri daripada penduduk tempatan. Ia dipatahkan oleh Tentera Jepun selepas pemimpinnya, Albert Kwok, ditangkap dan dihukum bunuh pada tahun 1944.

Bandar ini dimusnahkan sekali lagi oleh Tentera Bersekutu dibom siang dan malam selama lebih enam bulan sebagai sebahagian daripada Kempen Borneo pada tahun 1945. Kemusnahan teruk bandar Jesselton menyaksikan hanya tinggal tiga bangunan yang kekal berdiri pada masa tersebut. Perang di Borneo Utara berakhir dengan penyerahan diri Tentera Darat Jepun yang ke-37 oleh Leftenan Jeneral Baba Masao di Labuan pada 10 September 1945.

Jesselton Bomb Damage

Tamat Perang Dunia Kedua

Selepas perang tamat, SBUB kembali untuk mentadbir Jesselton tetapi tidak mampu untuk membiayai kos pembinaan semula yang sangat besar. Kawalan Borneo Utara diserahkan kepada Mahkota British (British Crown Colony) pada 15 Julai 1946. Kerajaan kolonial baharu telah dipilih bagi membina semula Jesselton sebagai pusat pemerintahan baharu selain daripada Sandakan yang juga telah dimusnahkan sewaktu perang.

Pada tempoh 1948-1955, sebuah Pelan Pembangunan Semula dan Pembangunan untuk Borneo Utara telah ditubuhkan oleh kerajaan British. Kerajaan British telah meluluskan dana sebanyak £ 6,051.939 – £ 2,232.882 bagi membina semula dan £ 3,819.057 bagi pembangunan baharu. Jalan raya telah dibina, pelabuhan dibersihkan dan lapangan terbang dibaiki. Pembangunan semula pekan dan sektor pertanian juga diberi tumpuan. Roy Edgardo Parry, Pengarah Pendidikan pertama, telah dilantik untuk menyediakan pelan lima tahun bagi pembangunan pendidikan.

KotaKinabalu_CityHall-800px

Apabila Borneo Utara bersatu dengan Sarawak, Singapura dan Persekutuan Tanah Melayu bagi membentuk Persekutuan Malaysia pada tahun 1963, negeri ini bertukar nama dan dikenali sebagai Sabah, dengan Jesselton kekal sebagai pusat pemerintahan utama. Penukaran nama Jesselton  kepada Kota Kinabalu telah dilakukan pada 30 September 1968 dan menerima status bandar raya daripada kerajaan Malaysia pada 2 Februari 2000.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
kemerdekaan_malaysia
Sejarah

Gagasan Persekutuan Malaysia Dikemukakan

27 Mei 1961 – Pada tahun 1961, Tunku Abdul Rahman Putra, Perdana Menteri Persekutuan Tanah Melayu mengemukakan Gagasan Persekutuan Malaysia yang membawa kepada penubuhan Malaysia. Gagasan ini beliau kemukakan dalam satu majlis jamuan yang diadakan oleh Persatuan Wartawan-wartawan Luar Negeri Asia Tenggara, di Singapura.

Cadangan yang dikemukakan oleh beliau itu walaupun bukan sesuatu yang baru tetapi telah mengejutkan banyak pihak oleh kerana di zaman selepas perang tidak ramai orang berwenang (dalam kerajaan) memperkatakan tentang ide kesatuan politik- yang lebih besar oleh kerana cadangan-cadangan serupa ini sama ada berbahaya dari segi politik ataupun ia tidak praktikal dalam masa sedang berlakunya perubahan dan kegelisahan politik.

Dalam mengemukakan cadangan itu beliau menyatakan bahawa Tanah Melayu tidak dapat memencilkan diri dari politik antarabangsa. Seterusnya beliau menyatakan bahawa:

Lambat laun Tanah Melayu harus bersefahaman dengan Britain dan rakyat-rakyat Singapura, Borneo Utara, Brunei dan Sarawak. Adalah agak terlalu awal untuk saya menyebutkan cara bagaimana persefahaman itu dapat dicapai, namun tidak dapat dielakkan bahawa kita perlu mencapai objektif ini dan memikirkan satu rancangan bagaimana wilayah-wilayah ini dapat dibawa kepada satu kerjasama politik dan ekonomi yang rapat.

Tidak berapa lama selepas pengumuman Gagasan Persekutuan Malaysia itu, pada 21 Ogos 1961, Jawatankuasa Setiakawan dan Perundingan Malaysia (Malaysian Solidarity Consultative Committee) pun ditubuhkan sebagai cawangan kepada Persatuan Parlimen Komanwel (Commonwealth Parliamentary Association) dan telah mengadakan mesyuaratnya di Jesselton dan mula merancangkan satu rancangan tindakan serantau.

Seorang Ahli yang terkemuka dalam Majlis Perundangan Borneo Utara, Donald Stephens telah dilantik sebagai Pengerusi Jawatankuasa ini yang ahli-ahlinya terdiri dari wakil-wakil Sabah, Sarawak dan Singapura, dan pemerhati-pemerhati dari Brunei. Jawatankuasa ini telah bertemu sebanyak empat kali. Akhirnya Jawatankuasa ini telah mengeluarkan satu Memorandum bagi penubuhan Malaysia, 3hb Februari 1962 dan yang menjadi asas kepada Suruhanjaya bersama Britain-Tanah Melayu meninjau kehendak-kehendak rakyat Borneo.

Suruhanjaya ini ialah Suruhanjaya Cobbold yang telah dilantik pada 16hb Januari, 1962 dan diketuai oleh Lord Cobbold. Suruhanjaya ini telah menjalankan tinjauannya di Sabah dan Sarawak daripada 19hb Februari hingga 18 April 1962. Pada 1 Ogos 1962 Suruhanjaya ini mengeluarkan laporannya dan menyatakan bahawa 70 peratus daripada rakyat Borneo (kecuali Brunei) menginginkan Malaysia dengan syarat tiap-tiap negeri itu diberi hak mengawal dasar-dasar bahasa dan imigresen masing-masing dan mempunyai Ketua Negerinya sendiri.

Mereka juga akan mempunyai 40 orang wakil dalam Parlimen Malaysia dan akan menerima geran-geran pembangunan, Singapura pula telah bersetuju untuk bercantum dengan syarat ia menguasai hal ehwal kewangan, buruh dan pelajaran, sementara kawalan ke atas hal ehwal luarnegeri, pertahanan dan keselamatan diserahkan kepada Kerajaan Pusat. Selain daripada itu Singapura akan diberi 15 kerusi daripada 159 kerusi dalam Dewan Perundangan Persekutuan. Ia juga akan mempunyai kerajaan dan Dewan dan Yang Dipertua Negaranya sendiri.

Gagasan untuk membentuk satu Persekutuan Malaysia sebagai satu entiti politik yang dimaksudkan oleh Tunku ini adalah merupakan cadangan yang pertama kalinya pernah dikemukakan secara terbuka oleh seorang pemimpin negara di rantau ini. Sebelum ini memang terdapat suara-suara yang menyuarakan tentang konsep ini tetapi datangnya daripada beberapa orang nasionalis Melayu dari parti-parti bukan pemerintah. Bagaimanapun konsep yang mereka kemukakan adalah dalam konteks Melayu Raya yang meliputi seluruh kepulauan Melayu Nusantara.

Cadangan Gagasan Persekutuan Malaysia Tunku ini telah mengubah secara radikal perjalanan politik antarabangsa di rantau ini hingga membawa kepada perubahan peta Asia Tenggara apabila Malaysia ditubuhkan pada 16 September 1963 yang merangkumi negeri-negeri Persekutuan Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
sabah_hari_malaysia-800px
Sejarah

Parlimen Membahaskan Cadangan Menubuhkan Gagasan Malaysia

16 Oktober 1961 – Pada tahun 1961, YTM Perdana Menteri Tunku Abdul Rahman Putra telah membentangkan satu usul bagi menubuhkan gagasan Malaysia. Usul itu berbunyi:
“Bahawa Dewan ini bersetuju pada prinsipnya dengan Konsep Malaysia itu mengandungi sebelas negeri Persekutuan Tanah Melayu, Singapura, Brunei, Borneo Utara dan Sarawak merestui usaha kerajaan untuk menjayakan gagasan tersebut di mana Perdana Menteri Tunku Abdul Rahman Putra akan memberitahu sebarang kemajuan kepada Dewan ini”.

Sebelum ia dibahaskan, Dewan telah menolak satu pindaan yang dikemukakan oleh Presiden PAS, Dr. Burhanuddin Al-Helmi, supaya Malaysia itu meliputi Republik Indonesia dan Filipina selain dari Tanah Melayu, Singapura dan tiga buah negeri di Borneo. Yang Dipertua Dewan Rakyat, Datuk Hj. Mohd.

Noah Omar telah menolak pindaan tersebut berdasarkan Peraturan Tetap Dewan yang menurut beliau tidak kena pada tempatnya kerana usul Perdana Menteri itu hanya meminta Dewan memperkenankan pelaksanaan Persekutuan Melayu Raya. Ahmad Boestamam dari Barisan Sosialis pula berpendapat bahawa Malaysia anjuran Tunku itu bukanlah Melayu Raya. Bagaimanapun beliau menyokong kalau Malaysia itu sebagai peringkat awal untuk menubuhkan Melayu Raya atau Malaysia Raya.

Sewaktu membentangkan usul itu Perdana Menteri menegaskan bahawa dengan perpaduan dan keazaman, kita mungkin berjaya untuk mencapai matlamat menciptakan gabungan yang lebih besar iaitu Malaysia. Konsep asas gagasan itu merangkumi kesebelas negeri dalam Persekutuan Tanah Melayu serta Brunei, Sabah dan Sarawak yang disatukan dalam satu Persekutuan.

Perlembagaan Persekutuan yang baru ini akan berasaskan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu. Sedikit perubahan akan dibuat untuk mengadakan peraturan-peraturan bagi masa peralihan kerana kepentingan ketiga-tiga Wilayah Kalimantan dan Singapura.

Dalam ucapannya semasa membentangkan usul itu Perdana Menteri, Tunku Abdul Rahman, menegaskan bahawa semua negeri dalam Malaysia akan menikmati taraf yang sama. Di bawah konsep Malaysia ini tidak ada negeri yang akan menjadi tanah jajahan, bahkan tidak akan ada negeri yang dipanggil Persekutuan Tanah Melayu kerana tempatnya digantikan oleh sebuah negara yang bergabung akan mempunyai taraf yang sama dan mengekalkan kuasa-kuasa tempatan seperti yang akan dipersetujui oleh negeri-negeri itu.

Usul ini telah diluluskan oleh Dewan Rakyat pada 18 Oktober 1966. Ucapan Perdana Menteri, Tunku Abdul Rahman itu telah menjadi kenyataan pada 16 September 1963 apabila gagasan ini diisytiharkan dengan rasminya dalam bentuk yang dikenali sebagai Persekutuan Malaysia.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Lee-KuanYew-Tunku-Abdul-Rahman-800px
Sejarah

Keputusan Menerima Percantuman Singapura Dan Persekutuan Tanah Melayu Oleh Rakyat Singapura

02 September 1962 – Keputusan Menerima Percantuman Singapura Dan Persekutuan Tanah Melayu Oleh Rakyat Singapura pada tahun 1962. Kerajaan Singapura menerima keputusan undi terbanyak dari rakyat yang bersetuju Singapura dengan Persekutuan Tanah Melayu dicantumkan.

Pungutan suara ini dibuat berikutan dengan cadangan Perdana Menteri Persekutuan Tanah Melayu, Y.T.M Tunku Abdul Rahman Putra untuk mengadakan persefahaman antara Britain dan rakyat di Wilayah Singapura, Sabah, Brunei dan Sarawak, pada Mei 1961. Cadangan yang dikemukakan oleh Tunku ini dikenali sebagai rancangan penubuhan Malaysia.

Sehubungan dengan ini beberapa persetujuan telah dicapai daripada perundingan-perundingan percantuman yang diadakan, tetapi sebelum keputusan muktamad dibuat pendapat rakyat hendaklah diperolehi. Keputusan pungutan suara yang diumumkan pada jam 11.15 di Dewan Badminton Singapura ini jelas membuktikan penerimaan rakyat Singapura terhadap rancangan percantuman Singapura dan Persekutuan Tanah Melayu. Ia juga bermakna Singapura memperolehi kemenangan cemerlang mengalahkan kaum komunis dan penyokongnya yang menyeru rakyat memberi undi kosong kepada cadangan tersebut.

Perdana Menteri Singapura, Encik Lee Kuan Yew menyifatkan keputusan ini sebagai ‘jelas dan muktamad’ daripada rakyat yang menghendaki percantuman dalam Malaysia. Kaum komunis dan penyokongnya hendaklah menerima kemahuan rakyat melalui undi yang bebas dan demokratik ini secara terbuka walaupun kepada mereka ianya merupakan satu hakikat yang berat untuk diterima. Encik Lee Kuan Yew juga menyatakan bahawa kerajaan telah berusaha sedapatnya untuk menjamin kedudukan rakyat Singapura dan merasa sukacita bahawa sebahagian besar rakyat Singapura menyokong usaha tersebut.

Dalam pungutan suara ini undi yang menyokong usul percantuman kerajaan ialah 71% berbanding 23% undi kosong. Keputusan ini akan dihantar kepada Jawatankuasa Bangsa-Bangsa Bersatu yang dianggotai oleh 17 negara. Setelah berbagai usaha diadakan Malaysia yang dianggotai oleh Tanah Melayu, Singapura, Sabah dan Sarawak diisytiharkan kewujudannya pada 16 September 1963.

Malangnya, setelah melalui berbagai rintangan dalam sebuah kerajaan dan pemerintahan, Singapura kemudiannya keluar dari Persekutuan Malaysia di pertengahan tahun 1965 akibat tindak tanduk beberapa orang pemimpin Singapura yang meletakkan perhubungan kedua negara dalam keadaan tegang dan genting.

Sessungguhnya pemberiaan hak rakyat untuk menentukan kerajaan dan pemerintah yang mereka pilih akan menjadi tidak bermakna andaikata sesetengah pemimpinnya bersikap tidak jujur di atas kepercayaan yang diberikan oleh rakyat.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
dewan_bahasa-800px
Sejarah

Perisytiharan Bahasa Melayu Sebagai Bahasa Rasmi Negara

01 September 1967 – Pada tahun 1967, DYMM Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong telah mengisytiharkan Bahasa Melayu sebagai Bahasa Rasmi Negara yang tunggal bagi Persekutuan Malaysia. Perisytiharan ini adalah ekoran daripada tindakan Parlimen yang telah meluluskan Rang Undang-Undang Bahasa Kebangsaan dalam sidangnya yang berlangsung pada bulan Mac 1967.

Dalam warkah perisytiharan melalui titah Diraja yang disiarkan melalui radio dan televisyen, baginda mensifatkan pendaulatan Bahasa Kebangsaan sebagai bahasa rasmi yang tunggal merupakan permulaan suatu zaman baru dalam sejarah kemerdekaan negara ini. Baginda telah menyeru seluruh rakyat supaya mengguna dan memajukan bahasa Melayu dengan bersungguh-sungguh sebagai bahasa rasmi negara ini.

Tunku Abdul Rahman, Perdana Menteri Malaysia pula dalam satu kenyataannya telah menegaskan bahawa pendaulatan Bahasa Kebangsaan sebagai bahasa rasmi menjadikan kemerdekaan Malaysia lengkap apabila penggunaannya sudah dapat diterima sepenuhnya oleh rakyat.

Kedaulatan Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan tercatat dengan jelas sebagai Perkara 152 dalam Perlembagaan Persekutuan Malaysia. Kedaulatan Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan telah dimuatkan dalam Dasar Pelajaran Kebangsaan sebagai bahasa rasmi dan pengantar yang tunggal di sekolah-sekolah dan institusi-institusi pengajian tinggi melalui Penyata Razak 1956 dan disokong kuat oleh Penyata Rahman Talib 1960.

Usaha-usaha untuk mendaulatkan dan memperluaskan penggunaan Bahasa Kebangsaan ini telah dijalankan dengan lebih giat dan serius melalui minggu dan bulan Bahasa Kebangsaan perjuangan politik bahasa, serta menambahkan buku-buku ilmu pengetahuan dalam Bahasa Melayu. Usaha-usaha mendaulatkan Bahasa Kebangsaan ini telah menghadapi berbagai kesulitan yang lahir dari soal-soal politik bahasa itu, soal sikap dan penerimaan rakyat terhadap masalah bahasa itu sendiri dan juga sikap tidak tegas pegawai-pegawai, guru-guru dan kakitangan-kakitangan kerajaan dalam menggunakan bahasa itu.

Bagaimanapun hasil dari sikap dan pendirian tegas Kerajaan dalam soal ini, pada hari ini dalam tahun 1967 DYMM Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong telah mengisytiharkan Bahasa Kebangsaan sebagai bahasa rasmi yang tunggal bagi Persekutuan Malaysia.

Berikutan dari pengisytiharan baginda itu, pada hari yang sama, Jabatan Perdana Menteri telah mengeluarkan surat Pekeliling Am No. 12 Tahun 1967 yang mengarahkan bahawa daripada tarikh itu, Bahasa Kebangsaan iaitu bahasa Melayu sahaja hendaklah digunakan untuk maksud-maksud rasmi dalam pentadbiran sehari-hari yang dijalankan oleh kementerian-kementerian, Jabatan-Jabatan Kerajaan, Kerajaan-kerajaan Negeri, Kerajaan-kerajaan tempatan dan Badan-badan berkanun di Negeri-negeri Tanah Melayu kecuali di Parlimen, Dewan-dewan Negeri dan Mahkamah di mana bahasa Inggeris boleh digunakan setakat masa yang telah diperuntukan dalam Akta Bahasa Kebangsaan 1967. Jikalau Bahasa Kebangsaan tidak dapat digunakan sepenuhnya Surat Pekeliling itu membolehkan penggunaan bahasa Inggeris mengikut yang diperuntukkan dalam Sek. 4 Akta tersebut.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
singapore_withdraw-800px
Sejarah

Pemisahan Singapura Dari Malaysia

09 Ogos 1965 – Pemisahan Singapura dari Malaysia terjadi pada tahun 1965. Pengisytiharan mengenai pemisahan ini telah dibuat oleh YTM Tunku Abdul Rahman Putra, Perdana Menteri Malaysia pertama di Dewan Rakyat.

Kemasukan Singapura ke dalam Persekutuan Malaysia pada 16 September 1963 telah membebaskannya dari belenggu penjajahan Inggeris dan menjadikannnya sebuah negeri yang berdaulat dalam Persekutuan Malaysia.

Singapore withdraws

Tindakan pemisahan tersebut merupakan jalan terbaik demi perpaduan kaum, kestabilan ekonomi dan menghindarkan konflik politik di antara Kerajaan Malaysia yang dikuasai Parti Perikatan dan Parti Tindakan Rakyat yang berkuasa di Singapura.

Tunku Abdul Rahman menyatakan antara sebab lain perpisahan ini ialah kerana sikap setengah pemimpin-pemimpin politik Singapura yang memperjuangkan konsep ‘Malaysia Malaysia’ yang menafikan institusi kesultanan Melayu serta hak-hak istimewa orang Melayu dan Bumiputera.

Walau bagaimanapun, pemisahan Singapura dari Malaysia dibuat dengan persefahaman bahawa Malaysia dan Singapura akan terus bekerjasama dalam bidang-bidang pertahanan, perniagaan dan perdagangan.

Untuk itu satu persetujuan telah pun dibuat dan ditandatangani oleh kedua-dua pihak.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Marlborough_House-800px
Sejarah

Perjanjian Akhir Penubuhan Persekutuan Malaysia Di London

08 Julai 1963 – Pada tahun 1963, satu rundingan akhir mengenai penubuhan Persekutuan Malaysia telah diadakan di London. Rundingan ini telah ditamatkan dengan satu perjanjian yang ditandatangani selepas tengah malam di Marlborough House iaitu Pejabat Perhubungan Komanwel.

Perjanjian yang mengukir sejarah baru itu telah ditandatangani oleh kerajaan-kerajaan British, Persekutuan Tanah Melayu, Singapura, Sabah dan Sarawak.

Brunei yang pada mulanya telah ikut serta perundingan tersebut telah menarik diri di saat-saat akhir perjanjian itu ditandatangani.

Perundingan ini, lanjutan dari rundingan-rundingan yang telah diadakan sebelumnya, merupakan perundingan yang paling rumit di mana soal Singapura dan pasaran bersama negeri-negeri dalam Malaysia dititikberatkan.

Rundingan yang hampir menemui jalan buntu itu akhirnya telah dapat diselesaikan. Hanya soal kemasukan negeri Brunei yang tidak dapat diselesaikan.

Perjanjian Malaysia itu telah memperlihatkan dengan jelasnya bahawa gagasan Persekutuan Malaysia mendukung dasar kemasukan negeri-negeri lain ke dalam Malaysia dengan secara sukarela.

Keengganan Brunei menyertai Persekutuan Malaysia juga menjadi bukti yang nyata bahawa Malaysia lahir tanpa paksaan apa-apa pun.

Upacara yang mengakhiri sejarah penjajahan British selama beratus tahun di Singapura, Sabah dan Sarawak telah ditandatangani dalam lima salinan oleh wakil-wakil kerajaan-kerajaan yang terlibat.

Kerajaan British telah diwakili oleh Perdana Menteri, Encik Harold Macmillan, Encik Ducan Sandys dan Lord Landsdowne.

Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu pula telah diwakili oleh Perdana Menteri, Tunku Abdul Rahman Putra , Tun Abdul Razak, Encik Tan Siew Sin, Datuk V.T. Sambanthan, Datuk Ong Yoke Lin dan Dr Lim Swee Aun.

Sabah pula telah diwakili oleh Datuk Mustapha bin Datuk Harun, Encik Donald A. Stephen, Encik W.K.H. Jones, Encik Khoo Siak Chiew, Encik W. S. Holley dan Encik G. D. Sundang.

Wakil-wakil dari negeri Sarawak pula terdiri daripada Encik P.E.H. Pike, Temenggung Jugah, Datuk Bandar Abang Haji Mustapha, Encik Ling Beng Siew dan Datuk Abang Haji Openg.

Singapura pula telah diwakili oleh Encik Lee Kuan Yew dan Encik Goh Keng Swee.

Pembentukan Malaysia itu telah mengukuhkan keselamatan di rantau ini dan juga menolong perkembangan dan kemajuan ekonomi serta sosial di Asia Tenggara.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard