Tag Archives: bahasa melayu

Sejarah

Penyata Razak Diluluskan

07 Mac 1957 – Majlis Mesyuarat Perundangan Persekutuan Tanah Melayu telah sebulat suara meluluskan Penyata Razak pada 07 Mac 1957. Cadangan yang dikemukakan oleh Penyata Razak ini diluluskan menjadi Ordinan Pelajaran 1957.

Penyata ini adalah hasil daripada kajian Jawatankuasa Pelajaran yang dibentuk dalam bulan September 1955 yang dipengerusikan oleh YB Dato’ Abdul Razak bin Dato’ Hussein, Menteri Pelajaran Persekutuan Tanah Melayu. Jawatankuasa ini ditugaskan untuk mengkaji dan menilai sistem pelajaran yang sedia ada dan mengemukakan syor-syor yang sesuai bagi mewujudkan satu dasar pelajaran yang boleh diterima oleh semua pihak.

Tun_Razak_color

Di antara Cadangan Penyata Razak

  • Semua sekolah di tanah air mempunyai sukatan yang sama
  • Bahasa Melayu dijadikan bahasa Kebangsaan dan menjadi bahasa pengantar utama.
  • Bahasa Melayu dan bahasa Inggeris diwajibkan bagi semua sekolah rendah dan sekolah menengah.
  • Bagi sekolah jenis kebangsaan, bahasa Inggeris, Cina dan Tamil menjadi bahasa pengantar.
  • Sekolah-sekolah rendah ditukar kepada sekolah kebangsaan dan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama.
  • Penubuhan satu jenis sekolah sahaja yang terbuka kepada semua kaum.
  • Guru-guru sekolah rendah dan menengah adalah berkelayakan.
  • Sistem pendidikan sekolah menengah adalah Sekolah Menengah Rendah (SMR), Sekolah
    Menengah Atas (SMA) dan Pra Universiti.
  • Semua guru diletakkan di bawah satu perkhidmatan profesional dan Jemaah Nazir Persekutuan ditubuhkan.

Objektif Penyata Razak adalah untuk melahirkan sekolah-sekolah yang ‘bercorak Tanah Melayu’ dengan menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa penghantar utama tanpa merosakkan kebudayaan dan bahasa-bahasa lain.

Semangat dasar pelajaran inilah yang menjadi asas mewujudkan generasi muda yang sihat dan berpelajaran sebagai sumber tenaga untuk membangunkan negara. Ini merupakan usaha awal kerajaan bagi menyatupadukan masyarakat berbilang kaum dan membentuk identiti kebangsaan menjelang kemerdekaan negara pada 31 Ogos 1957.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
jata_malaysia-800px
Sejarah

Dewan Rakyat Meluluskan Rang Undang-Undang Bahasa Kebangsaan 1967

03 Mac 1967– Pada tahun 1967, Dewan Rakyat telah meluluskan Rang Undang-undang Bahasa Kebangsaan dengan 95 undi menyokong dan 11 undi menentang. Tujuan Rang Undang-undang ini digubal adalah bagi melaksanakan ketetapan di dalam Bab 152 Perlembagaan Persekutuan, iaitu menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan atau bahasa rasmi yang tunggal.

Rang Undang-undang ini digubal setelah genap tempoh 10 tahun penggunaan bahasa Inggeris dalam urusan rasmi sebagaimana yang termaktub di dalam Fasal (2) Perlembagaan Persekutuan. Rang Undang-undang Bahasa ini menetapkan bahawa mulai 1 September 1967 hanya bahasa Kebangsaan yang boleh digunakan dalam urusan rasmi.

dewan rakyat

Namun, demi kepentingan awam, bahasa-bahasa lain masih boleh digunakan, iaitu melalui penggunaan terjemahan daripada bahasa-bahasa tersebut. Ahli-ahli Dewan Rakyat yang tidak fasih berbahasa Melayu juga dibenarkan menggunakan bahasa Inggeris.

Perbicaraan yang dijalankan di Mahkamah Persekutuan, Mahkamah Tinggi atau mana-mana Mahkamah Rendah boleh dijalankan sama ada dalam bahasa Kebangsaan, bahasa Inggeris atau sebahagian dalam bahasa Kebangsaan dan sebahagian lagi dalam bahasa Inggeris.

Seksyen-Seksyen Akta

Akta ini mengandungi 11 seksyen iaitu:-

  1. Tajuk ringkas, pemakaian dan mula berkuat kuasa.
  2. Bahasa kebangsaan digunakan bagi maksud-maksud rasmi.
  3. Menggunakan terjemahan.
  4. Penggunaan bahasa Inggeris boleh dibenarkan dilanjutkan.
  5. Penggunaan bahasa Inggeris boleh dibenarkan dalam Parlimen dan Dewan Undangan.
  6. Teks yang sahih bagi undang-undang.
  7. Undang-undang bertulis yang dikanunkan sebelum 1 September 1967.
  8. Bahasa mahkamah.
  9. Tulisan bagi bahasa kebangsaan.
  10. Bentuk angka.
  11. Borang.

Sumber : Arkib Negara Malaysia, AKTA BAHASA KEBANGSAAN 1963/67(pdf)

Standard
kemerdekaan_malaysia
Sejarah

Persekutuan Tanah Melayu Ditubuhkan

01 Februari 1948 – Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu ini merupakan kejayaan orang-orang Melayu yang menuntut Malayan Union dihapuskan dan mengembalikan semula kedaulatan Raja-raja Melayu. Ia ditubuhkan pada 1 Februari 1948 oleh sembilan buah Negeri-Negeri Melayu dan dua penempatan British Pulau Pinang dan Melaka.

Perjanjian Persekutuan telah digubal sejak Jun-Disember 1946. Di akhir mesyuarat tersebut telah menghasilkan apa yang dikenali sebagai Blue Book setebal 100 muka surat.

Antara 1946 – 1948, 11 negeri ini membentuk tanah jajahan British yang dipanggil Malayan Union. Disebabkan bantahan orang Melayu yang dipimpin oleh Dato Onn Jaafar, Malayan Union dibubarkan dan digantikan dengan Persekutuan Tanah Melayu, yang mengembalikan kedudukan simbolik raja-raja Melayu. Malayan Union dibubarkan secara rasmi pada 21 Januari 1948.

Carcosa_Seri_Negara

King House kini dikenali sebagai Carcosa Seri Negara.

Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu

Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu telah ditandatangani pada 21 Januari 1948 di King House dan diumumkan oleh kerajaan British . Perjanjian ini ditandatangani oleh Raja-Raja Melayu, dan Sir Edward Gent, sebagai wakil Kerajaan British . Perjanjian ini adalah sebagai persediaan ke arah penubuhan Persekutuan Tanah Melayu pada 1 Februari 1948. Perjanjian ini penting kerana ia memansuhkan Malayan Union dan menyatukan negeri-negeri Melayu dalam sebuah Persekutuan untuk pertama kali. Kedudukan Raja-Raja Melayu juga telah dikembalikan.

Dalam Perjanjian Persekutuan ini, walaupun negeri-negeri Melayu menjadi negeri naungan British, Pulau Pinang dan Melaka kekal menjadi tanah jajahan. Seperti Malayan Union, persekutuan ini tidak dianggotai Singapura, yang sebelum ini dianggap sebagai sebahagian dari Malaya.

Ahli Persekutuan Tanah Melayu :

  • Perlis
  • Kedah
  • Pulau Pinang
  • Perak
  • Selangor
  • Negeri Sembilan
  • Melaka
  • Johor
  • Pahang
  • Terengganu
  • Kelantan

Sistem kerajaan

Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu ini diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi British yang mempunyai kuasa-kuasa eksekutif dengan dibantu dan dinasihati oleh Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan Tanah Melayu dan Majlis Mesyuarat Undangan Persekutuan Tanah Melayu.

Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan mengandungi 7 orang ahli rasmi dan 7 orang ahli tidak rasmi.

Majlis Mesyuarat Undangan Persekutuan pula mengandungi Pesuruhjaya Tinggi sebagai Presiden Majlis, 14 orang ahli rasmi serta 50 orang ahli tidak rasmi yang mewakili Negeri-negeri Selat, golongan peniaga dan semua kaum.

Selain daripada itu 9 orang Yang Di Pertua Majlis Mesyuarat Negeri, (Menteri Besar) dan 2 orang wakil dari Negeri-negeri Selat menjadi ahli tidak rasmi.

Majlis Raja-Raja Melayu akan menasihatkan Pesuruhjaya Tinggi mengenai dasar imigresen.Residen British digantikan dengan seorang Menteri Besar di tiap-tiap negeri dalam Persekutuan.

Syarat kerakyatan

Syarat-syarat Kerakyatan di bawah Persekutuan Tanah Melayu ini diperketatkan lagi melalui penguatkuasaan undang-undang dan naturalisasi secara memohon. Mengikut undang-undang ini, mereka yang berikut secara automatik boleh menjadi warganegara;

  1. Rakyat kepada Sultan pada mana-mana negeri.
  2. Rakyat British yang dilahirkan di Pulau Pinang atau Melaka dan telah tinggal dalam Persekutuan berterusan selama 15 tahun.
  3. Rakyat British yang dilahirkan di Persekutuan dan bapanya dilahirkan di Persekutuan atau tinggal berterusan selama 15 tahun.
  4. Sesiapa juga yang dilahirkan di Persekutuan dan bertutur dalam bahasa Melayu serta mengikut adat istiadat Melayu dalam kehidupan harian.
  5. Sesiapa juga yang dilahirkan di Persekutuan Tanah Melayu di mana kedua ibubapanya dilahirkan serta telah tinggal berterusan selama 15 tahun.

Melalui proses naturalisasi (secara memohon) pula seseorang itu boleh menjadi warganegara sekiranya;

  1. Dilahirkan di Persekutuan Tanah Melayu dan telah tinggal sekurang-kurangnya selama 8 tahun daripada 12 tahun di Persekutuan Tanah Melayu sebelum permohonan dibuat dan
  2. Telah tinggal di Persekutuan Tanah Melayu selama 15 tahun daripada 20 tahun sebelum ia membuat permohonan.

Dalam kedua-dua perkara itu (melalui proses naturalisasi) pemohon- pemohon mestilah berkelakuan baik, bersumpah taat-setia dan menjelaskan tujuannya hendak menetap di Persekutuan Tanah Melayu, mengetahui bahasa Melayu dengan baik atau bahasa Inggeris dengan baik.

Persekutuan Tanah Melayu melalui perlembagaannya menjamin hak-hak dan kedudukan istimewa orang-orang Melayu serta hak, kuasa dan kedaulatan Raja-Raja Melayu di negeri masing-masing.

Pembahagian Kuasa Kerajaan Persekutuan Dan Kerajaan Negeri

Perjanjian Persekutuan menetapkan kuasa-kuasa Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri. Hal ehwal kewangan mestilah dikendalikan oleh negeri masing-masing. DYMM Sultan diberikan kuasa penuh ke atas hal-hal agama dan adat istiadat Melayu. Masalah luar negeri dan pertahanan pula masih dipegang oleh Kerajaan British.

Perjanjian Persekutuan telah dijadikan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu dan diisytiharkan dengan rasminya pada 1 Februari 1948. Dewan Perundangan Persekutuan Tanah Melayu mengadakan persidangan pertama di Dewan Tuanku Abdul Rahman, Kuala Lumpur pada 18 Januari 1948. Persidangan Raja-raja Persekutuan Tanah Melayu juga turut diadakan pada hari yang sama.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
PBMUM_logo
Sejarah

Penubuhan Persatuan Bahasa Melayu Universiti Malaya

29 Januari 1955 – Persatuan Bahasa Melayu Universiti Malaya (PBMUM) pada asalnya ditubuhkan sebagai Persekutuan Bahasa Melayu di Singapura pada 29 Januari 1955 dengan 27 ahli. Penubuhan persatuan ini telah dijayakan dengan sokongan daripada pensyarah dan mahasiswa dari fakulti sastera, termasuk Lukman Musa, Noh Abdullah, Tahir Abdul Rahman dan Fatimah Hasyim.

 

Ungku_Abdul_Aziz

YM Prof. Diraja Ungku Abdul Aziz bin Ungku Abdul Hamid

 

Gagasan utama membentuk persatuan ini berasal daripada Profesor diRaja Ungku Aziz dan Pendeta Za’ba yang tegas dalam menubuhkan satu persatuan mahasiswa Melayu yang boleh yang akan memainkan peranan penting dalam perkembangan sastera dan Bahasa Melayu. Dengan sokongan kuat daripada individu-individu dan sarjana di universiti, keahlian PBMUM terus meningkat daripada 202 tahun 1956 kepada 721 pada tahun 1965.

Prinsip utama PBMUM pada tahun 1954 adalah untuk menggesa kerajaan Malaya untuk merasmikan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan Malaya. Terkesan daripada suara dan perjuangan PBMUM, Majlis Undangan Persekutuan Tanah Melayu (Malayan Council) akhirnya bersetuju pada 31 Mei 1955 untuk mengiktiraf bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan Malaya.

 

Zainal_Abidin_Ahmad_zaaba_400

Tan Sri Dr. Zainal Abidin Ahmad (za’ba)

 

Dalam tahun 1959, setelah Universiti Malaya di Kuala Lumpur ditubuhkan, pusat operasinya turut sama berpindah dan PBMUM mula mengalihkan tumpuan kepada Malaysia. Pada tahun 1969 namanya diubah secara rasmi kepada Persatuan Bahasa Melayu Universiti Malaya (PBMUM).

 

Perlembagaan PBMUM

 

Ketekalan PBMUM dalam isu-isu perkembangan bahasa, budaya dan kesusasteraan Melayu dapat diperhatikan dalam perlembagaan PBMUM (1969):

  1. Berusaha mengembangkan bahasa Melayu dan menggalakkan penggunaannya.
  2. Memberi sumbangan yang konkrit untuk perkembangan serta kemajuan kesusasteraan dan kekayaan perpustakaan Melayu.
  3. Mengembangkan kesenian dan kebudayaan Melayu.
  4. Menggalak dan menjalankan pengajian dalam lapangan kesenian dan kebudayaan Melayu.
  5. Mengambil tahu berkenaan dengan pelajaran bahasa Melayu dan berusaha untuk memberi sumbangan yang sewajarnya.

 

university_malaya_library_1959_bw

Perpustakaan Universiti Malaya 1959

 

PBMUM telah muncul sebagai badan yang kuat dalam gerakan pelajar-pelajar universiti, yang lebih mementingkan majlis-majlis diskusi, seminar dan forum-forum mengenai politik, ekonomi dan pelajaran. Diantara isu penting yang pernah diperbahaskan di majlis-majlis diskusi ialah masalah pelaksanaan Dasar Pelajaran Kebangsaan dan penubuhan Universiti Kebangsaan yang telah diperjuangkan dengan gigih sekali dalam tahun 1968.

Pada tahun 1969 pula, PBMUM melakukan penstrukturan semula pendiriannya untuk turut memperjuangkan isu penggunaan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar dalam pelajaran serta memainkan peranan yang lebih kukuh dalam pembentukan negara.

Sejak ditubuhkan suku abad yang lalu, PBMUM telah menunjukkan perkembangan yang membanggakan, dari sebuah persatuan kecil, PBMUM telah menjadi badan pelajar yang penting dan kuat di Universiti Malaya dan di negara ini. Buktinya pada bahasa dan kebudayaan Melayu telah tercatat dalam sejarah negara.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
mas_logo-800px
Sejarah

Malaysia Menubuhkan Syarikat Penerbangan Sendiri

25 Januari 1970 – Pada tahun 1970, Kerajaan Malaysia dan Singapura telah membuat pengumuman bersama bahawa demi kepentingan kedua-dua buah negara, perlulah ditubuhkan dua buah syarikat penerbangan yang berasingan. Perpecahan ini berikutan perbezaan pendapat di antara dua kerajaan.

Singapura mahu menumpukan destinasi antarabangsa manakala Malaysia mahu menumpukan kepada perhubungan domestik. Perpecahan Malaysia-Singapore Airline (MSA) pada 3 April 1971 ini telah melahirkan dua syarikat penerbangan. Malaysia pada mulanya telah menubuhkan sebuah syarikat penerbangan dengan nama Malaysia Airline Berhad (MAL) tetapi nama ini telah ditukar kepada Malaysia Airline Sistem Berhad atau MAS manakala Singapura pula Singapore Airlines (SIA).

Oleh kerana ingin melakukan penerbangan antarabangsa Singapura telah memperolehi 7 buah kapal terbang Boeing 707 dan 5 buah Boeing 737. Ibu pejabat MSA yang terletak di Singapura telah dijadikan ibu pejabat Singapore Airlines. Malaysia pula memperolehi 9 buah kapal terbang Fokker F27 dan 3 buah Britten-Norman BN-2 Islander. Ia memulakan operasi pada 1 Oktober 1972.

malaysia_singapore_airlines

Malaysia Airline Sistem Berhad (MAS)

Nama MAS dipilih kerana singkatan kepada nama tersebut (MAS) bermaksud emas dalam Bahasa Melayu, yang juga menggambarkan perkhidmatan yang berkualiti. Lambang yang berupa Wau Kelantan yang mempunyai unsur tradisi dan kebudayaan negara telah dipilih sebagai simbol syarikat penerbangan ini.

Menjelang tahun 1972, MAS telah meluaskan operasi kepada lebih 34 destinasi domestik dan enam destinasi antarabangsa.

Pada 15 Oktober 1987, nama perdangangan syarikat penerbangan ini ditukar kepada Malaysia Airlines. Pada 1 September 2015 ia ditukar kepada Malaysia Airlines Berhad (MAB).

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
building_BERNAMA-800px
Sejarah

Pelancaran Pertubuhan Berita Nasional Malaysia (BERNAMA)

20 Mei 1968 – Pada tahun 1968, Pertubuhan Berita Nasional Malaysia (BERNAMA) telah dilancarkan oleh Menteri Penerangan , Dato’ Senu Abdul Rahman. Majlis pelancaran tersebut telah berlangsung di ibu pejabat sementara BERNAMA di Jalan Pekeliling, Kuala Lumpur ( sekarang Jalan Tun Abdul Razak).

Dasar BERNAMA adalah melaporkan berita mengenai apa-apa perkara yang mempunyai kepentingan negara, perkembangan politik, ekonomi, pendidikan, kebudayaan dan sebagainya. Pertubuhan bebas ini diasaskan menerusi undang-undang yang diluluskan oleh parlimen pada 6 April 1967. BERNAMA dikelolai bersama oleh syarikat-syarikat akhbar Malaysia dan jabatan-jabatan kerajaan yang bertanggungjawab dalam lapangan perhubungan awam. Kerajaan Pusat telah memberi bantuan sebanyak RM1,500,000.00 untuk pelancarannya.

bernama-800px

Perkhidmatan BERNAMA dijalankan serentak dalam Bahasa Melayu dan Bahasa Inggeris. Pada ketika itu, wartawan atau wakil di pusat penyebaran menggunakan alat teleprinter untuk menyalurkan berita ke ibu pejabat di Kuala Lumpur.

Sejajar dengan kematangan usianya, BERNAMA semakin mantap dengan penubuhan unit audio-visual atau dikenali sebagai BERNAMA TV pada September 1998. Pada 28 Februari 2008, saluran berita Malaysia 24 jam, BERNAMA TV, dilancarkan melalui saluran 502 Astro. BERNAMA juga melancarkan Radio24, stesen radio berkonsepkan berita yang pertama di Malaysia yang beroperasi secara 24 jam sehari pada 3 September 2007.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
ukm-800px
Sejarah

Universiti Kebangsaan Malaysia Ditubuhkan

18 Mei 1970 – Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) telah ditubuhkan pada tahun 1970. Kampus sementaranya di bangunan bekas Maktab Perguruan Persekutuan di Lembah Pantai, Kuala Lumpur.

UKM logo

Sejarah penubuhannya bermula apabila Pendeta Za’ba menyuarakan pendapatnya agar sebuah universiti ditubuhkan melalui tulisannya di Akhbar Lembaga Melayu pada Mei 1917. Pendapat itu turut disokong seorang tokoh penulis iaitu Abdul Kadir Adabi yang menghantar memorandum kepada Sultan Kelantan pada 1923 meminta penubuhan universiti untuk orang-orang Melayu. Persatuan Guru-Guru Melayu Semenanjung pula mahukan pendaulatan Bahasa Melayu di peringkat universiti. Perjuangan itu diteruskan oleh sekumpulan intelektual dari Universiti Malaya yang telah mempelopori gerakan untuk menubuhkan Universiti Kebangsaan secara lebih serius.

Pada tahun 1963 satu Seminar Bahasa dan Sastera telah diadakan . Hasil daripada seminar ini, keputusan yang mahukan universiti yang benar-benar bercorak kebangsaan dicapai manakala sebuah universiti Islam turut sama dibincangkan. Pada 25 Ogos 1968, satu Jawatankuasa Penganjur Penubuhan Universiti Kebangsaan Malaysia ditubuhkan. Antara tokoh yang terlibat di dalam jawatankuasa ini adalah Zainal Abidin Wahid, Abu Bakar Hamid, Tunku Shamsul Bahrin dan Syed Husin Ali.

Zainal_Abidin_Ahmad_zaaba_400

Zainal Abidin Ahmad (Zaaba)

Selepas proses perbincangan antara kerajaan dengan Jawatankuasa Penaja Universiti Kebangsaan maka pada 24 Januari 1969, Menteri Pelajaran, Encik Mohd. Khir Johari telah mengumumkan penubuhan Universiti Kebangsaan Malaysia dimana kampus sementaranya terletak di Jalan Pantai Baru, Kuala Lumpur. Di awal penubuhannya seramai 192 orang pelajar telah diterima masuk. Tiga fakulti telah ditubuhkan iaitu Fakulti Sastera, Sains dan Pengajian Islam.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sejarah

Bahasa Melayu Pertama Kali Digunakan Sepenuhnya Di Dewan Undangan Negeri Perak

02 Mei 1967 – Pada tahun 1967, buat pertama kalinya persidangan di Dewan Undangan Negeri Perak menggunakan Bahasa Melayu sepenuhnya. Speaker Dewan Undangan Negeri Perak, Dato’ Mohamed Ali Zaini bin Haji Mohamed Zain meminta supaya ahli-ahli dewan menggunakan Bahasa Melayu walaupun dalam bahasa pasar. Beliau juga telah menggantung peraturan-peraturan tetap supaya ahli-ahli dewan boleh membaca ucapan-ucapan yang disediakan dalam bahasa Melayu.

Ahli-ahli dewan daripada parti pembangkang iaitu daripada Parti Progresif Rakyat hanya 3 dari 5 orang ahlinya yang hadir. Bagaimanapun mereka meninggalkan dewan selepas rehat tanpa mengambil bahagian dalam perbahasan.

 

Dalam perbahasan pada hari tersebut, dewan juga telah meluluskan anggaran belanjawan tambahan pembangunan negeri yang dibentangkan oleh Menteri Besar Perak Dato’ Ahmad Said. Sewaktu menangguhkan persidangan pada hari tersebut, Speaker Dato’ Mohamed Ali Zaini telah menyatakan rasa sukacitanya kerana ahli-ahli dewan telah menggunakan Bahasa Melayu dalam perbahasan di dewan yang mulia itu.

Dengan ini bermakna bahasa kebangsaan sebenarnya dapat digunakan dalam semua perbahasan di dalam dewan sekiranya ada kesungguhan di kalangan ahli-ahli dewan tersebut.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sejarah

Perjanjian Persahabatan Diantara Perlis Dengan Britain

28 April 1930 – Pada tahun 1930, satu perjanjian persahabatan diantara Perlis dengan Britain telah ditandatangani. Pihak Inggeris telah diwakili oleh Sir Cecil Clementi, Gabenor-gabenor Negeri-Negeri Selat merangkap Pesuruhjaya Tinggi Negeri-Negeri Melayu Bersekutu manakala bagi pihak kerajaan Perlis ditandatangani oleh Yang Maha Mulia Tuanku Syed Alwi, Raja Negeri Perlis.

Tuanku Syed Alwi

Tuanku Syed Alwi

Perjanjian persahabatan ini adalah untuk merapatkan perhubungan antara kerajaan Britain dengan Kerajaan Perlis dan menjelaskan kedudukan negeri Perlis berikutan dari keputusan Perjanjian Bangkok dalam tahun 1909 dimana daerah Perlis dipisahkan dari Kedah dan diletakkan di bawah pengaruh Inggeris oleh Siam.

Butir-butir perjanjian ialah:

  • Perlis diletakkan dibawah naungan kerajaan negeri
  • perhubungan politik dan hal ehwal luar Perlis dijalankan hanya melalui wakil kerajaan inggeris
  • Kerajaan Inggeris tidak berhak mempersekutukannya dengan negeri-negeri lain tanpa perintah rasmi Raja Perlis setelah mengadakan mesyuarat
  • takhta kerajaan Perlis hanya boleh diwarisi oleh keturunan baginda dan jika tidak ada pengganti, bakal raja akan dipilih oleh Majlis Mesyuarat Negeri dari keturunan pertalian darah serta dipersetujui oleh Raja Inggeris
  • Raja Perlis bersetuju menerima seorang Penasihat Inggeris bagi menasihati pentadbiran kerajaan Perlis dalam semua urusan kecuali adat dan agama Islam. Walaubagaimanapun baginda berhak membuat perhubungan terus dengan pesuruhjaya Tinggi atau Raja Inggeris
  • Raja Perlis memerintah dengan bantuan Majlis Mesyuarat Negeri yang mengandungi empat orang ahli, tiga melayu dan seorang Penasihat Inggeris.
  • Raja Perlis memerintah dengan bantuan Majlis Mesyuarat Negeri yang mengandungi empat orang ahli, tiga melayu dan seorang penasihat Inggeris. Mereka dipilih oleh baginda dan dipersetujui oleh Pesuruhjaya Tinggi.
  • Pegawai-pegawai kerajaan Perlis hanya dipilih dari orang Melayu Perlis kecuali bagi sesuatu kerja yang memerlukan perkhidmatan orang luar.
  • Bahasa Melayu dan tulisan Jawi menjadi bahasa dan tulisan rasmi dalam segala urusan kerajaan

Perjanjian persahabatan diantara Perlis dengan Britain yang ditandatangani pada hari ini dalam tahun 1930, memberi erti yang besar kepada sejarah negeri Perlis. Perjanjian ini menjelaskan lagi kedudukan negeri Perlis sebagai sebuah negeri berasingan dari negeri Kedah dan merintis jalan ke arah pembentukan kerajaan sendiri.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
market_in_johore_1900-800px
Sejarah

Perjanjian Persahabatan Dan Perdagangan Johor-Belanda 1685

06 April 1685 – Pada tahun 1685, satu perjanjian persahabatan dan perdagangan Johor-Belanda telah ditandatangani. Perjanjian itu adalah hasil dari rundingan-rundingan yang diadakan di antara Paduka Raja dengan Francis van der Beke dan Lieutenant Jan Rosdom, iaitu wakil-wakil dari Gabenor Jeneral Belanda di Betawi, Camphuys yang bermula pada 27 Mac 1685, apabila wakil-wakil itu dibawa menghadap Sultan Mahmud Shah II.

Dengan umur Sultan yang begitu muda pihak Belanda di Betawi berpendapat adalah masanya bagi mereka mengenakan tekanan ke atas Johor untuk mendapatkan keistimewaan-keistimewaan perdagangan dari Kerajaan Johor.

Johannes Camphuys

Johannes Camphuys

Rundingan-rundingan selanjutnya berlangsung di rumah Paduka Raja dan disertai oleh Bendahara, Laksamana dan Temenggung. Setelah meneliti teks perjanjian itu Paduka Raja bersetuju dengan peruntukan-peruntukan dalam Perjanjian itu melainkan yang berkaitan dengan perdagangan bebas (free trade) yang dikehendaki oleh Belanda di sungai-sungai di Kelang, Sungai Ujung, Selangor dan di pantai timur Sumatera. Paduka Raja menjelaskan oleh kerana Johor tidak pernah menghalang pihak Belanda berdagang di kawasan-kawasan tersebut maka tidaklah perlu peruntukan itu disebutkan dalam perjanjian.

Perjanjian itu dibuat dalam dua versi, bahasa Melayu dan Bahasa Belanda. Bagaimanapun, kedua-dua versi itu terdapat perbezaan yang luas, baik dari segi nada mahupun peruntukan-peruntukan di dalamnya. Perbezaan itu telah menimbulkan kemarahan Paduka Raja kerana mendapati versi dalam bahasa Belanda menafikan terlalu banyak kemudahan dan keistimewaan yang sepatutnya diperolehi oleh Johor. Beliau hampir-hampir membatalkan perjanjian itu.

Apabila perutusan pihak Belanda menemui beliau untuk merundingkan serta menandatangani semula perjanjian itu berdasarkan kepada versi Bahasa Belanda beliau menolak dengan keras. Perjanjian itu bukan sahaja amat penting kepada beliau secara peribadi tetapi juga kemantapan Johor sebagai kuasa perdagangan laut dan politik di Selat Melaka dan negeri-negeri pantai timur Sumatera.

Pihak Belanda tidak dapat berbuat apa-apa melainkan menerima perjanjian versi bahasa Melayu itu yang antara lain menyatakan bahawa Syarikat Hindia Timur Belanda (VOC) dan bukan pedagang-pedagang bebas Belanda atau Kristian Hitam Melaka (Black Christian of Malacca), dibenarkan berdagang di Sungai Siak. Kapal- kapal Syarikat Hindia Timur Belanda tidak boleh pergi lebih jauh daripada Pasir Sala dan hanya boleh berdagang bijih timah dan kain seperti pedagang-pedagang asing yang lain yang diberi hak yang sama oleh Kerajaan Johor.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard