Tag Archives: Sultan Perak

Sejarah

Perjanjian Persempadanan Perak Kedah

04 Mac 1912– Satu perjanjian telah ditandatangani di antara Sultan Perak, Sultan Idris Ibni Almarhum Sultan Iskandar dan Sultan Kedah, Sultan Abdul Hamid Halim Shah. Perjanjian tersebut adalah mengenai sempadan antara Perak Kedah iaitu di Daerah Baling dan Tasek dan pembinaan sebatang jalan raya dari Baling ke Padang Serai di Negeri Kedah.

sultan abdul halim shah

Sultan Abdul Hamid Halim Shah

Persetujuan yang dicapai di dalam perjanjian tersebut adalah seperti berikut:

  • Sultan Perak bersetuju membina sebatang jalan raya kelas satu dari Baling hingga ke Kuala Ketil sepanjang 22 batu. jalan yang akan dibina ini akan menyambungkan Klian Intan di Hulu Perak dengan Baling hingga ke Kuala Ketil. Pembinaan jalan sepanjang 22 batu ini akan dibiayai sepenuhnya oleh Kerajaan Negeri Perak. Sebagai balasannya, Kerajaan Negeri Kedah pula bersetuju akan mengawasi jalan tersebut selepas ianya diserahkan kepada Kerajaan Negeri Kedah, seperti juga ia mengawasi jalan- jalan kelas satu di Negeri Kedah.
  • Kerajaan Negeri Kedah juga bersetuju akan menyambung pembinaan jalan tersebut dari Kuala Ketil ke Padang Serai sejauh 12 batu dan Kedah juga akan mengawasi jalan tersebut seperti juga ia mengawasi jalan-jalan kelas satu yang lain di Kedah.
  • Kerajaan Kedah akan menyerahkan kepada Kerajaan Negeri Perak semua kawasan di Baling dan kawasan Goa Baling ke atas kepada Kerajaan Perak supaya pada masa hadapan sempadan antara Kedah dan Perak di kawasan Hulu Perak ditandai dengan kawasan bukit dalam daerah tersebut.
Raja Chulan dan Sultan Idris

Raja Chulan dan Sultan Idris (kanan)

Perjanjian itu telah ditandatangani oleh Sultan Perak, Sultan Idris Ibni Almarhum Sultan Iskandar di hadapan Pemangku Residen British di Perak, Oliver Marks dan Sultan Kedah, Sultan Abdul Hamid menandatangani bagi pihak Kerajaan Negeri Kedah dengan disaksikan oleh Encik Md. Ariffin, Setiausaha kepada Baginda Sultan Kedah.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
aminuddin_baki
Sejarah

Aminuddin Baki Meninggal Dunia

24 Februari 1965 – Dato’ Seri Aminuddin Baki adalah anak Melayu pertama dan termuda (berusia 36 tahun ketika itu) yang menjadi Ketua Pengarah Pendidikan. Beliau juga diiktiraf di peringkat antarabangsa sebagai perancang pendidik yang bijaksana dan berpandangan jauh di Asia oleh United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). Dato’ Seri Aminuddin Baki telah kembali kerahmatullah pada 24 Disember 1965.

Aminuddin Baki

Sejarah Awal Pendidikan

Allahyarham Aminuddin Baki dilahirkan di Chemor, Perak pada 26 Januari 1926. Beliau memulakan alam persekolahan pada tahun 1932 di Sekolah Melayu Chemor hingga darjah lima. Seterusnya beliau meneruskan pendidikan di Special Malay Class dan Sekolah Anderson, Ipoh yang merupakan sekolah Inggeris terbaik di Ipoh pada masa itu.

Pada Oktober 1947 setelah lulus peperiksaan Cambridge School Certificate, Aminuddin telah melanjutkan pelajarannya di Raffles College, Singapura.

Pada tahun 1949 beliau masuk ke Universiti Malaya, Singapura dan memperolehi Ijazah Sarjana Sastera dengan Kepujian pada tahun 1951.

Pada tahun 1951 Aminuddin Baki kembali ke Perak dan menjadi guru di Sekolah Inggeris Sultan Yusuf di Batu Gajah dan kemudiannya berkhidmat di Sekolah Anderson hingga Julai 1952.

Pada Oktober 1952, Aminuddin Baki ditawarkan Queen’s Scholaship bagi melanjutkan pelajaran dalam bidang pendidikan di Institute of Education, University of London dan lulus dengan Master of Methods julai 1953.

aminuddin_baki

Kerjaya Dan Sumbangan

Sekembalinya ke tanah air, beliau bertugas sebagai pensyarah di Maktab Perguruan Sultan Idris. Beliau juga menjadi pensyarah sambilan di Kolej Islam dan berkhidmat sebagai Pegawai Pelajaran di Selangor.

Pada September 1955, Aminuddin Baki terlibat dalam menyediakan Laporan Pendidikan Razak. Pada tahun 1960 pula beliau telah dipilih sebagai ahli jawatankuasa penasihat dalam menyiapkan Laporan Abdul Rahman Talib.

Pada tahun 1962 beliau telah dilantik menjadi Ketua Pegawai Pendidikan Selangor. Seterusnya dilantik menjadi Ketua Penasihat Pendidikan Malaysia (kini dikenali sebagai Ketua Pengarah Pendidikan).

Antara sumbangan Aminuddin Baki :

  • Memperkenalkan Sejarah Islam kepada guru-guru pelatih di Maktab Perguruan Sultan Idris, Tanjung Malim, Perak. (tetapi tidak termasuk dalam sukatan pelajaran)
  • Melibatkan diri dalam penyediaan Penyata Razak pada tahun 1955.
  • Menjadi ahli jawatankuasa penasihat dalam menyiapkan Laporan Rahman Talib pada tahun 1960:
  • Mewujudkan Sijil rendah Pelajaran (SRP), Sijil Pelajaran Malaysia (SPM), dan Sijil Tinggi Pelajaran Malaysia (STPM).
  • Menubuhkan Lembaga Peperiksaan Malaysia.

institut_aminuddin_baki

Allahyarham Dato’ Seri Aminuddin Baki meninggal dunia pada 24 Disember 1965 ketika berusia 39 tahun kerana diserang penyakit jantung selepas menunaikan sembahyang. Sebagai mengenang jasa beliau banyak sekolah dan institusi di Malaysia telah dinamakan sempena namanya. Salah satu daripadanya adalah Yayasan Aminuddin Baki telah ditubuhkan dan dilancarkan pada 5 Februari 1966.

Pada 26 November 2015, Sultan Perak Sultan Nazrin Shah mengurniakan darjah kebesaran Darjah Seri Paduka Mahkota Perak secara anumerta sempena hari keputeraan Sultan Perak bagi mengenang jasa Allahyarham Dato’ Seri Aminuddin Baki.

Tiada miskin seorang pelajar kerana sedikit harta dan keluarga

Tetapi miskin seorang pelajar kerana sedikit ilmu dan amal

Tiada kaya seorang hartawan kerana banyak harta dan keluarga

Tetapi kaya seorang hartawan kerana banyak ilmu dan amal

– Allahyarham Dato’ Seri Aminuddin Baki

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
English_ships_in_Table_Bay_1787
Sejarah

Dinding Dikembalikan Kepada Perak

16 Februari 1935 – Dinding dikembalikan kepada Perak setelah terpisah selama 109 tahun. Upacara penyerahan tersebut telah disaksikan oleh Sultan Iskandar Shah Ibni Al Marhum Al Sultan Idris dan Residen Geoffrey Gator pada 16 Februari 1935.

Walaupun pada tahun 1926 Sultan Perak pernah membuat perjanjian dengan James Low tentang penyerahan Dinding kepada Inggeris, penglibatan Inggeris secara langsung bermula apabila Perjanjian Pangkor ditandatangani pada 20 Januari 1874. Perjanjian ini ditandatangani untuk menyelesaikan masalah perebutan tahta Perak sebaik sahaja kemangkatan Sultan Jaafar dan peperangan antara puak Ghee Hin dan Hai San di Larut yang merebut kawasan perlombongan.

Sultan Abdullah Muhammad Shah

Raja Abdullah yang menuntut tahta kerajaan Perak telah meminta bantuan Inggeris untuk menyelesaikan dua masalah tersebut. Sebagai balasannya Raja Muda Abdullah diangkat menjadi Sultan Perak dan perlu menerima syarat-syarat yang dikenakan oleh Inggeris. Dalam Perjanjian Pangkor yang telah ditandatangani di atas kapal HMS Pluto yang berlabuh di Selat Dinding ini, salah satu syaratnya adalah menyerahkan Daerah Dinding kepada Inggeris.

Semenjak itu ia ditadbir dari Pulau Pinang yang terletak seratus batu dari Daerah Dinding. Oleh kerana masalah pentadbiran dan politik, pentadbiran Pulau Pinang telah meminta Jabatan Tanah Jajahan supaya Kawasan Dinding dikembalikan kepada Kerajaan Perak. Inggeris juga menganggap kawasan itu tidak banyak menyumbang faedah kepada kedudukannya yang jauh daripada Pulau Pinang. Selain daripada itu Sultan Perak ke-30, Sultan Iskandar Shah telah berusaha semenjak tahun 1917 untuk mengembalikan Dinding kepada Perak.

Daerah Manjung dulu dikenali sebagai Daerah Dinding.

Daerah Manjung dulu dikenali sebagai Daerah Dinding.

Dinding Dikembalikan Kepada Perak

Atas sebab-sebab tersebut, pada 6 Jun 1934 ‘The Dinding Agreement (Approval) Act, 1934’ telah diluluskan oleh Parlimen Inggeris. Satu upacara menandatangani perjanjian penyerahan semula telah diadakan pada 16 Februari 1935. Dengan itu Dinding dikembalikan kepada Perak setelah sekian lama berada dalam genggaman penjajah.

Setelah penyerahan Dinding, Kerajaan Perak telah menyatukannya dengan Bruas dan kawasan-kawasan persisiran pantai bahagian selatan. Pada tahun 1973, Daerah Dinding telah diberi nama baru iaitu Daerah Manjung dan nama berkenaan berkekalan sehingga kini.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
panglima_bukit_gantang_and_onn_jaafar
Sejarah

Penubuhan Perikatan Melayu Perak

27 Januari 1946 – Perikatan Melayu Perak ditubuhkan untuk menentang penubuhan Malayan Union. Perikatan Melayu Perak telah mengadakan persidangan pada 17 Januari 1946 yang dihadiri hampir 2,000 orang termasuk putera-putera raja, pembesar negeri dan kakitangan kerajaan.

 

panglima_bukit_gantang_and_onn_jaafar

Dato’ Panglima Bukit Gantang, Haji Abdul Wahab bersama Dato’ Onn Jaafar.

 

Mesyuarat tersebut telah melantik Dato’ Panglima Bukit Gantang, Haji Abdul Wahab bin Toh Muda Abdul Aziz sebagai Yang DiPertua dan Dato’ Zainal Abidin bin Haji Abas sebagai Naib Yang DiPertua. Puan Sri Datin Hajjah Putih Mariah Ibrahim Rashid juga merupakan tokoh yang bergerak aktif dalam Perikatan tersebut.

 

Dato’ Zainal Abidin bin Haji Abas

Dato’ Zainal Abidin bin Haji Abas

 

putih_mariah

Puan Sri Datin Hajjah Putih Mariah Ibrahim Rashid

 

Dari pejabatnya yang terletak di 21 Jalan Hale, Ipoh, Perikatan Melayu Perak telah menerbitkan majalah Perikatan, manakala sayap pemuda Perikatan Pemuda Melayu Perak (PPMP) menerbitkan majalah Tenaga. Dengan sokongan yang padu dari berbagai pihak, dalam masa 4 bulan sahaja, cawangannya telah berkembang ke seluruh Perak dan ahlinya telah meningkat ke 30,000 orang.

 

Tujuan Dan Dasar Penubuhan

Antara lain tujuan dan dasar penubuhannya ialah untuk menghapuskan Malayan Union, mengekalkan kedudukan Sultan serta gelaran orang besar dan mengekalkan kedudukan istimewa orang Melayu. Perikatan Melayu Perak juga menuntut agar orang Melayu diberi peluang dalam bidang ekonomi dan kemudahan-kemudahan lain untuk mendapat pendidikan tinggi dan pendidikan teknik.

Mereka juga telah mengatur beberapa rancangan bagi menentang Malayan Union antaranya :-

  • Mengutuskan wakil menemui Sultan Perak dan menghantar wakil Perikatan Melayu Perak ke London.
  • Meminta cadangan-cadangan negeri lain serta mendesak negeri-negeri tersebut menghantar wakil mereka ke London.
  • Menghantar kawat bantahan Malayan Union terus kepada Setiausaha Tanah Jajahan dan surat khabar ‘London Times’ di England.

Penubuhan Perikatan Melayu Perak pada 27 Januari 1946 telah membuktikan bahawa penubuhan Malayan Union mendapat tentangan yang hebat dari semua golongan masyarakat Melayu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sejarah

Penubuhan Kompeni Percubaan Askar Melayu

23 Januari 1933 – Sejak penjajahan oleh Kerajaan Kolonial British, pasukan-pasukan Tentera British dan juga Tentera British India (British Indian Army) seperti pasukan “Burma Rifles” telah ditugaskan untuk mengawal keselamatan. Ini melibatkan kos yang tinggi kerana pasukan-pasukan itu terpaksa dibawa daripada Britain dan India untuk berkhidmat di Tanah Melayu.

Sejak tahun 1902, Raja-Raja Melayu terutamanya Sultan Alang Iskandar Shah (Sultan Perak), Tuanku Muhamad Ibni Yam Tuan Antah (Yang DiPertuan Besar Negeri Sembilan), Raja Chulan (Kerabat DiRaja Perak) dan Dato Abdullah Haji Dahan (Undang Luak Rembau) telah menggesa Kerajaan Kolonial British di Malaya untuk menubuhkan satu rejimen tentera yang dianggotai oleh orang-orang tempatan.

Pada 23 November 1932, Jabatan Perang British memberikan persetujuan untuk penubuhan satu pasukan Askar Melayu sebagai satu rejimen tempatan dalam Angkatan Tentera British (Rejimen ini dilatih dan diurus oleh Rejimen Tentera British Malaya). Pada 23 Januari 1933, Majlis Perundingan Persekutuan (Federal Consultative Council) telah meluluskan Akta No. 11 yang dikenali dengan nama Akta Rejimen Askar Melayu dan meluluskan peruntukan $70,000 bagi pembelian Kong Sang Rubber Estate di Port Dickson untuk tapak bagi kegunaan sebagai Pusat Latihan Rekrut Askar Melayu.

Akta ini mengandungi perkara-perkara mengenai disiplin dan peraturan-peraturan Rejimen Melayu. Antaranya pada Bahagian Pertama Enakmen ini mengandungi 56 perkara disebut dengan panjang lebar mengenai soal disiplin seperti hal-hal jenayah, melarikan diri, tidak hadir tanpa mengambil cuti, mabuk semasa bertugas, membuat kenyataan palsu dan memalsukan dokumen-dokumen dan lain-lain.

 

rejimen melayu

Penubuhan Kompeni Percubaan Askar Melayu

Pasukan Askar Melayu bermula dengan penubuhan Kompeni Percubaan Pertama (1st Experimental Company) pada tahun 1933 dan merupakan titik permulaan pasukan tentera anak watan di Tanah Melayu. Pada 1 Februari 1933, seramai 25 orang anak Melayu daripada 100 orang calon telah dipilih sebagai “sesuai untuk diambil menjadi rekrut” di dalam pasukan Askar Melayu.

Pasukan Askar Melayu ditubuhkan secara rasmi pada 1 Mac 1933 di Haig Lines, Port Dickson, Negeri Sembilan. Pasukan ini di letakkan di bawah perintah Mejar G. Mc Bruce , sementara Kapten K.G. Exham dilantik menjadi Adjutan. Sarjan Mejar A. E. McCarthy dilantik menjadi Sarjan Mejar Rejimen dan Sarjan Kuartermaster E. Oldfiled menjadi Sarjan Kuartermaster.

Pasukan ini dikira sebagai percubaan kerana pada peringkat itu, ia bertujuan untuk menilai kesesuaian orang-orang melayu sebagai anggota tentera, dan bagaimana mereka dapat menyesuaikan diri dengan disiplin tentera

Formed on 1st March 1933 in Port Dickson, Negri Sembilan, this Experimental Company started with 25 recruits. It was designated ‘Experimental’ because at this stage, the “Company” was only an attempt to “.find out how the Malays would react to military discipline.”

(Mejar Jeneral G. Mcl. S. Bruce, O.B.E. M.C. (bersara). (Petikan dari rencana “Trying it out with No. 1 Squad”, Pahlawan, Vol. 1, Kuala Lumpur, 1952.)

 

Pembesaran Pasukan Askar Melayu

Pada 1 Januari 1935, atas kesungguhan anak-anak Melayu di dalam Kompeni Percubaan Askar Melayu dan dengan kegigihan Mejar S. Bruce, 1 Kompeni Percubaan Askar Melayu ditukarkan menjadi Rejimen Askar Melayu dengan kekuatan permulaan seramai 150 orang anggota. Pengambilan anggota-anggota baru dipercepatkan dengan penambahan 232 orang anggota baru, dua Kompeni tempur telah ditubuhkan, dengan satu pasukan Ibu Pejabat sebagai elemen perintah yang dilengkapkan dengan platun mesingan Vickers, satu seksyen Semboyan dan satu unit tambur.

 

Vickers_machine-gun_of_the_1st_Manchester_Regiment-640

 

Pada 1 Januari 1938, Batalion Pertama Askar melayu (1 Melayu) mempunyai kekuatan 17 pegawai british dan 6 Pegawai Melayu, 11 Pegawai Waran dan 759 Pegawai Tak Bertauliah dan anggota Lain-Lain Pangkat.

Apabila bahang perang semakin hampir, latihan ketenteraan dipertingkatkan. Latihan jalan lasak di peringkat batalion dan peringkat briged kerap kali diadakan. 1 Melayu juga mula membuat latihan menggunakan mortar dan meriam penangkis kereta kebal.  Dalam bulan Ogos 1941, satu platun bantuan ditubuhkan menggunakan 10 buah “Universal Carrier” ataupun lebih dikenali sebagai “Bren Gun Carrier’ di bawah pimpinan Kapten R.R.C. Carter. Platun bantuan ini menjalankan latihan bersama-sama Batalion ke-2 Loyal Regiment (North Lancashire) Tentera British.

 

Bren_gun_carrier_British_Army_in_Malaya_1941

 

Pada bulan Mac 1941, Gabenor Negeri-Negeri Selat memberikan kuasa untuk menambah kekuatan Rejimen Askar Melayu menjadi dua battalion. Batalion Ke-2 Askar Melayu ditubuhkan pada 1 Disember 1941. 1 Melayu dan 2 Melayu bersama-sama batalion Ke-2 Loyal Regiment (North Lancashire) diletakkan di bawah pemerintahan 1st Malaya Infantry Brigade. Briged ini akan memainkan peranan besar dalam mempertahankan Tanah Melayu semasa penjajahan Jepun.

Sumber : Arkib Negara Malaysia , Wikipedia

Standard
Sejarah

Perjanjian Pangkor Ditandatangani

20 Januari 1874 – Perjanjian Pangkor ditandatangani pada 20 Januari 1874 antara Gabenor Negeri-Negeri Selat Sir Andrew Clarke di pihak Inggeris dan Raja Muda Abdullah yang berkuasa di Hilir Perak bersama-sama dengan pembesar-pembesar yang menyokong baginda iaitu Bendahara, Temenggung, Orang Kaya Menteri, Shahbandar, Raja Mahkota, Laksamana dan Dato’ Sagor.

Perjanjian ini memberi kebenaran untuk Inggeris mencampuri urusan negeri Perak dan membuka peluang kepada Inggeris untuk campur tangan secara rasmi dalam urusan negeri Melayu. Perjanjian ini telah ditandatangani di atas kapal HMS Pluto yang berlabuh di Selat Dinding, iaitu di kawasan perairan di antara Lumut dan Pulau Pangkor.

Kronologi Perjanjian Pangkor

Semasa kemangkatan Sultan Ali pada tahun 1871, Raja Abdullah, sebagai Raja Muda, sepatutnya dilantik sebagai sultan baru akan tetapi disebabkan baginda tidak menghadiri upacara pengebumian, Raja Bendahara Raja Ismail telah dilantik pada 28 Jun 1871. Raja Bendahara Ismail diangkat dan ditabalkan kerana mengikut istiadat pertabalan Raja-raja Melayu, baginda ialah sultan yang sah oleh kerana baginda memiliki alat-alat kebesaran diraja. Baginda berkuasa dan mempunyai pengikut yang ramai di Hulu Perak.

Pada masa yang sama, berlaku permusuhan dua kongsi gelap Cina, Ghee Hin yang dipimpin oleh Chin Ah Yam dan Hai San yang dipimpin oleh Chung Keng Quee untuk merebut lombong bijih timah.

Raja Abdullah yang ingin menuntut tahta kerajaan Perak telah meminta pertolongan Inggeris untuk menyelesaikan dua masalah tersebut. Pada 30 Disember 1873 Raja Abdullah telah menghantar sepucuk surat kepada Gabenor Negeri-Negeri Selat, Sir Andrew Clarke meminta Inggeris menyiasat Hal Ehwal Perak. Surat yang ditandatangani oleh baginda itu juga meminta Gabenor memulihkan keamanan negeri Perak dan membenarkan Perak berlindung di bawah naungan Inggeris.

Dengan kedatangan rombongan Inggeris ke Pulau Pangkor, satu perundingan telah diadakan di Pulau Pangkor yang kemudian termeterainya perjanjian di antara Raja Abdullah dan para Pembesar Perak dengan Inggeris yang kemudian dikenali dengan Perjanjian Pangkor pada 1874 yang memanfaatkan persengketaan di antara Pembesar-pembesar Melayu serta Kongsi Gelap Cina.

Sultan Abdullah Muhammad Shah

Sultan Abdullah Muhammad Shah

Syarat Perjanjian Pangkor

Syarat penuh Perjanjian Pangkor ialah :

  1. Raja Muda Abdulah diiktiraf sebagai Sultan Perak.
  2. Raja Bendahara Ismail, yang sekarang ini menjadi Pemangku Sultan, dibenar mengekalkan gelaran Sultan Muda dengan diberi pencen dan sebuah wilayah kecil diserahkan hak kepadanya.
  3. Segala perlantikan pegawai besar lain yang dibuat pada masa Raja Bendahara Ismail menerima alat kebesaran diraja hendaklah disahkan.
  4. Kuasa yang diberikan kepada Orang Kaya Menteri ke atas Larut oleh Al-Marhum Sultan hendaklah disahkan.
  5. Semua hasil negeri hendaklah dikutip dan semua perlantikan hendaklah dibuat atas nama Sultan.
  6. Sultan menerima dan menyediakan sebuah kediaman yang sesuai untuk seorang pegawai British yang dinamakan Residen. Pegawai ini akan ditauliahkan ke istana Sultan, dan nasihatnya mestilah diminta dan diambil tindakan atas semua persoalan selain yang menyentuh agama Islam dan adat istiadat orang Melayu.
  7. Seorang Penolong Residen, iaitu seorang Pegawai British yang bertindak di bawah Residen Perak, dengan kuasa yang serupa dan tertakluk hanya kepada Residen tersebut hendaklah ditempatkan di istana Gabenor Larut.
  8. Pembiayaan untuk Residen-Residen ini dan Perjawatan mereka hendaklah ditentukan oleh Kerajaan Negeri-Negeri Selat dan menjadi tanggungjawab pertama daripada hasil Negeri Perak.
  9. Peruntukan diraja yang mengawal selia pendapatan yang akan diterima oleh Sultan, Bendahara, Menteri, dan Pegawai lain hendaklah menjadi tanggungan seterusnya daripada hasil tersebut.
  10. Pemungutan dan pengawalan segala hasil dan pentadbiran am negeri dikawal selia di bawah nasihat Residen-residen ini.
  11. Persetiaan di mana Pulau Dinding dan pulau-pulau Pangkor telah diserahkan kepada Great Britain telah tersalah faham, dan dengan yang demikian, maka perlulah diselaraskan semula supaya dapat dikuatkuasakan tujuan sebenar para penggubal Persetiaan itu, dan dengan ini maka diisytiharkan bahawa sempadan wilayah yang diserahkan itu hendaklah diperbetulkan seperti berikut: Dari Bukit Segari, seperti yang tertera dalam Lembaran Carta No. 1 Selat Melaka, yang salinannya dilampirkan, dengan bertanda A, merentas lurus hingga kelaut, kemudiannya di sepanjang [antai laut ke selatan, ke Pulau Katta di sebelah Barat, dan dari Pulau Katta merentang ketimur laut kira-kira sepanjang lima batu, dan kemudiannya ke utara, iaitu ke Bukit Segari.
  12. Bahawa legih selatan Sungai Krian, iaitu bahagian kawasan yang salirannya masuk ke sungai itu dari selatan diisytiharkan sebagai Wilayah British, sebagai membetulkan Sempadan Province Wellesley (Seberang Perai). Sempadan itu hendaklah ditandakan oleh Pesuruhjaya, seorang yang dinamakan oleh Kerajaan Negeri-Negeri Selat, dan seorang lagi dinamakan oleh Sultan Perak.
  13. Bahawa apabila keadaan kacau-bilau sekarang ini sudah terhenti di Negeri Perak dan keamanan dan ketenteraman telah kembali pulih dalam kalangan puak-puak yang berbalah di Negeri itu, maka langkah-langkah segara di bawah kawalan dan seliaan seorang atau lebih daripada seorang Pegawai British hendaklah dilaksanakan bagi memulihkan sejauh mana yang boleh dilakukan kerja-kerja perlombongan dan pemilikan alat jentera, dll., seperti keadaan sebelum berlaku kacau-bilau, serta bagi menguruskan pembayaran pampasan kerana kerosakan, dan keputusan pegawai atau pegawai-pegawai itu dalam hal sedemikian adalah muktamad.
  14. Menteri Larut berjanji mengaku sebagai hutangnya kepada Kerajaan Negeri-Negeri Selat untuk segala caj dan perbelanjaan yang ditanggung atas penyiasatan ini, dan juga atas caj dan perbelanjaan yang ditanggung oleh Tanah Jajahan Negeri-Negeri Selat dan Great Britain dalam usaha mereka bagi mewujudkan ketenteraan di Negeri Perak dan keselamatan perdagangan.
sir_andrew_clarke

Sir Andrew Clarke

Kesan Perjanjian Pangkor

Dengan persetujuan Sultan Abdullah, Gabenor Sir Andrew Clarke menurunkan Sultan Ismail yang berkuasa di Hulu Perak dan bersemayam di Tanjong Belanja, Parit, daripada pangkat sultan tetapi membenarkan Sultan Ismail memakai gelaran “Sultan Muda” dengan memberi pencen 1,000 ringgit tiap-tiap bulan. Che Ngah Ibrahim tidak lagi diakui sebagai pemerintah Larut.

Melalui perjanjian ini juga walaupun Sultan masih berkuasa ke atas negeri Baginda, kuasa itu dibatasi oleh pihak lain iaitu pegawai-pegawai British dimana Baginda terikat untuk mematuhinya. Tegasnya, sultan tidak lagi merupakan pemerintah yang mutlak dalam pentadbiran dan pemerintahan negeri, melainkan yang berkaitan dengan agama dan adat orang-orang Melayu.

j.w.w. birch

J.W.W. Birch

Campur tangan Residen Inggeris telah menimbulkan rasa tidak senang di kalangan orang Melayu, khasnya golongan istana yang berasa kuasa mereka telah hilang. Kesannya, orang Melayu Perak mula bertindak. Mereka telah berpakat membunuh J.W.W. Birch yang menjadi menjadi Residen Inggeris yang pertama di Perak. Pembunuhan tersebut dilakukan pada tahun 1875 di Pasir Salak. Kejadian ini telah mengakibatnya beberapa siri peperangan antara Melayu Perak dan Inggeris hingga tahun 1876.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Rombongan_Merdeka_London_800
Sejarah

Persidangan Malaya Merdeka Di London

18 Januari 1956 – Satu persidangan yang dinamakan Persidangan Malaya Merdeka bagi menuntut kemerdekaan bagi Tanah Melayu telah diadakan di Lancaster House, London. Persidangan Meja Bulat ini dihadiri oleh wakil-wakil kerajaan Perikatan dan wakil-wakil Raja Melayu dengan pegawai-pegawai dari Pejabat Tanah Jajahan British.

Persidangan yang berlangsung pada 18 Januari hingga 6 Februari 1956 yang mengambil masa selama 3 minggu membincangkan masalah-masalah seperti :-

  • Malaya akan merdeka dalam lingkungan ‘British Komanwel’,
  • Hal ehwal kewangan, pentadbiran, keselamatan dalam negeri, pertahanan dan hal ehwal luar negeri akan dipegang oleh menteri-menteri Persekutuan Tanah Melayu,
  • Penubuhan Jawatankuasa Bebas Kemerdekaan untuk mengkaji dan menyarankan perubahan dalam perlembagaan dengan tidak mengubah kedudukan istimewa Raja-Raja Melayu.

Wakil Persidangan Malaya Merdeka

Rombongan menuntut kemerdekaan Malaya ini diketuai oleh Y.T.M. Tunku Abdul Rahman dengan wakil-wakil dari Rakyat Malaya terdiri dari :

  • Dato’ Abdul Razak bin Hussein,
  • Dr, Ismail Abdul Rahman,
  • Kolonel H.S.Lee,
  • Tuan T.H. Tan,
  • Bahaman Shamsudin.

Wakil-wakil dari Raja-Raja Melayu pula terdiri dari :

  • Dato’ Panglima Bukit Gantang Haji Abdul Wahab bin Toh Muda Abdul Aziz (wakil Sultan Perak),
  • Dato’ Nik Ahmad Kamil (wakil Sultan Kelantan),
  • Encik Abdul Aziz Majid (wakil Sultan Selangor),
  • Dato’ Mohd. Seth Mohd. Said (wakil Sultan Johor).

Perjanjian London

Hasil daripada Persidangan Malaya Merdeka tersebut, Perjanjian Kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu yang juga dikenali sebagai Perjanjian London telah ditandatangani pada 8 Februari 1956 di Lancaster House, London. Perjanjian ini ditandatangani di antara YTM Tunku Abdul Rahman Putra, Ketua Menteri Persekutuan Tanah Melayu bagi pihak kerajaan Persekutuan Tanah Melayu dengan Mr. Alan Lennox-Boyd, Setiausaha Negara Tanah jajahan British bagi pihak Kerajaan British.

perjanjian_kemerdekaan

Selain daripada perwakilan daripada Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu, perwakilan daripada Kerajaan British yang turut serta pada upacara ini ialah :

  • Mr. John Hore, Menteri Negara;
  • Sir Donald MacGillivray, Pesuruhjaya Tinggi British bagi Persekutuan Tanah Melayu;
  • Mr. David Watherston, Ketua Setiausaha Persekutuan Tanah Melayu;
  • Mr. Oscar Spencer, Menteri Hal Ehwal Ekonomi Persekutuan Tanah Melayu.

Butiran Rundingan

Beberapa perkara penting telah dipersetujui di dalam rundingan tersebut iaitu:

  • Tarikh kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu ditetapkan pada 31 Ogos 1957.
  • Institusi raja berpelembagaan dikekalkan.
  • Pembahagian kuasa antara kerajaan pusat dengan kerajaan negeri diteruskan.
  • Pelantikan sebuah suruhanjaya bebas untuk menggubal perlembagaan merdeka.
  • Parti Perikatan tidak akan mengambil alih perniagaan British atau kepentingan Barat di Tanah Melayu.
  • Satu perjanjian dengan British akan ditandatangani bagi menjaga keselamatan Tanah Melayu dan juga menjaga kepentingan ekonomi British di Tanah Melayu.

Pengistiharan Tarikh Kemerdekaan

Pada 20 Februari 1956, Rombongan Merdeka telah selamat kembali ke Tanah Melayu. Kepulangan mereka telah disambut dengan meriah dalam satu perhimpunan besar-besaran yang telah diadakan Padang Merdeka, Banda Hilir di Melaka. Tunku Abdul Rahman Putra kemudiannya telah mengisytiharkan tarikh kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu.

kepulangan_ytm_tunku_abdul_rahman

Susulan daripada itu juga pada 21 Mac 1956, sebuah suruhanjaya bebas yang dikenali sebagai Suruhanjaya Reid telah dibentuk untuk mengkaji dan menggubal Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu sebagai persediaan mencapai kemerdekaan pada 31 Ogos 1957.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
big_tree_mckk-800px
Sejarah

Pembukaan Kolej Melayu Kuala Kangsar

02 Januari 1905 – Pembukaan Kolej Melayu Kuala Kangsar merupakan cadangan daripada R.J. Wilkinson, pegawai pendidikan jajahan pada masa itu. Sekolah ini dikenali sebagai Malay Residential School ditubuhkan sebagai sekolah percubaan. Cadangan itu disokong oleh Sultan Perak, Sultan Idris Murshidul Azam Shah I, Sultan Selangor Sultan Alaiddin Sulaiman Shah, Yamtuan Besar Negeri Sembilan Tuanku Muhammad Shah dan Sultan Pahang Sultan Ahmad Mu’adzam Shah.

Di antara guru-guru yang pernah mengajar di Maktab ini ialah Mr. William Hargreaves, Mr. Rolands dan Mr. Vanreuman. Pada tahun 1907 terdapat kira-kira 70 orang pelajar yang dibahagikan kepada beberapa kelas. Guru Besar, Mr. William Hargreaves mengajar kelas 6 dan 7, Mr. Roland mengajar kelas 3, 4 dan 5 manakala Mr. Vanreuman mengajar kelas 1, 2 dan 3. Mr. Vanreuman kemudiannya digantikan oleh Cikgu Ab. Majid bekas pelajar sekolah ini pada tahun 1918.

Sejarah Awal Pembukaan

Pada peringkat permulaannya, murid-muridnya adalah seramai lapan orang dan bertambah kepada 63 orang menjelang bulan Mac. Sehingga penghujung tahun 1905 terdapat seramai 79 orang murid di sekolah tersebut.

Tujuan asal penubuhan sekolah khas ini ialah bagi melatih anak-anak kerabat diraja dan pembesar-pembesar Melayu serta memberi pelajaran dan latihan bagi mengisi jawatan-jawatan dalam perkhidmatan Kerajaan British di Tanah Melayu.

Pada tahun 1909, bangunan utama sekolah yang dinamakan `Big School’ telah siap dibina dengan berbagai kemudahan disediakan seperti berek guru, asrama pelajar, padang permainan dan lain-lain di kawasan seluas 30-40 ekar. Pembukaan rasmi bangunan sekolah yang baru ini dilakukan oleh Sultan Idris pada 11 Disember 1909 dan pada hari ini juga nama `Malay Residential School’ ditukar kepada ‘Malay College Kuala Kangsar’ (MCKK).

malay_collage_kuala_kangsar_800

Penambahan Banggunan

Bangunan Big School yang dibina pada 1909 adalah binaan yang menjadi identiti sekolah ini, bercirikan senibina Greco-Roman terletak berhadapan padang ragbi. Pada 1913 bangunan Prep School dibina untuk menampung pertambahan pelajar.

Pada tahun 1955, bangunan West Wing dan East Wing ditambah. Pada tahun yang sama, Blok Pentadbiran dan Menara Jam juga ditambah dan dibuka oleh Pesuruhjaya Tinggi Malaya Donald MacGillivray. Seterusnya pada tahun 1963 asrama tambahan, Pavilion dan pada tahun 1972, Asrama Baru (New Hostel) dibina.

Mercu Tanda

Satu lagi mercu tanda utama sekolah ini ialah Big Tree, sebatang pokok hutan hijau (Samanea saman) yang terletak di hadapan East Wing. Pokok ini dikatakan berusia lebih tua daripada bangunan itu sendiri.

Menjelang kemerdekaan MCKK telah menyumbangkan banyak jasa baktinya dan melahirkan ramai pemimpin-pemimpin negara yang berkaliber seperti Allahyarham Tun Hj. Abd. Razak, Allahyarham Raja Tun Uda, Allahyarham Tan Sri Nik Ahmad Kamil dan lain-lain lagi. Selepas merdeka, MCKK terus memainkan peranannya dalam usaha mendidik dan mengeluarkan cendekiawan Melayu dan ramai di antara lepasan MCKK memegang berbagai jawatan penting Kerajaan sehingga kini.

 Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
replika_tahta_perak-800px
Sejarah

Pemansuhan Jawatankuasa Penasihat British Di Perak

19 Disember 1956 – Pada tahun 1956, DYMM Sultan Perak, Raja Sir Yusuf ibni Almarhum Sultan Abdul Jalil telah menandatangani dua dokumen yang memansuhkan jawatan Penasihat British di Perak. Upacara tersebut berlangsung di Istana Iskandariah Kuala Kangsar. Kedua-dua dokumen itu ialah mengenai pindaan-pindaan kepada Perlembagaan Negeri Perak dan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu.

Perak merupakan negeri pertama di Tanah Melayu menerima seorang pegawai British sebagai penasihat kerajaan. Penasihat yang dikenali sebagai Residen itu mempunyai kuasa pentadbiran yang lebih besar daripada Sultan sendiri. Bidang kuasa Sultan terhad pada hal-hal Agama Islam dan adat istiadat Melayu sahaja.

Yusuf Izzuddin Shah

Pegawai British yang dikenali sebagai Residen British itu dilantik melalui Perjanjian Pangkor yang ditandatangani oleh Sultan Abdullah ibni Almarhum Sultan Jaafar pada 20 Januari 1874. Jawatan Residen itu kekal sehinggalah tamat Perang Dunia Kedua (1945) apabila ia ditukarkan kepada Penasihat British.

Pada hari ini dalam tahun 1956 jawatan Penasihat British di Perak telah dimansuhkan. Dengan itu tamatlah sejarah campurtangan pegawai British secara langsung selama 82 tahun dalam pentadbiran negeri Perak yang bermula pada tahun 1874 dengan J.W.W. Birch sebagai Residen British yang pertama dan berakhir pada tahun 1956 dengan Dato’ I.W. Blelloch, Penasihat British.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
voc_ship-800px
Sejarah

Perjanjian Perdagangan Di Antara Belanda Dengan Sultan Perak 1953

15 Disember 1653 – Pada tahun 1653, satu Perjanjian Perdagangan di antara Belanda yang diwakili oleh Joan Truijtman dengan Sultan Perak, Sultan Mahmud Iskandar Shah telah ditandatangani. Perjanjian Perdagangan di antara Belanda dengan Sultan Perak pernah dibuat sebelum ini oleh Almarhum Sultan Muzaffar Shah II dalam tahun 1650. Perjanjian ini dibuat ketika negeri Perak masih lagi diawasi oleh pihak Belanda.

Pihak Belanda telah menuntut gantirugi daripada Sultan Mahmud Iskandar Shah kerana dalam tahun 1651, semasa pemerintahan Sultan Muzaffar Shah II, orang-orang Perak telah membinasakan loji-loji Belanda di Kuala Perak. Perjanjian ini juga menyatakan bahawa hanya pihak Belanda sahaja dibenarkan membeli bijih timah di Perak.

Walaubagaimanapun orang-orang Perak tidak pernah menepati perjanjian tersebut. Mereka masih menjual bijih timah kepada saudagar-saudagar bangsa lain dengan mendapat harga yang lebih tinggi. Keadaan ini menyebabkan perniagaan Belanda terganggu dan merosot. Pihak Belanda terpaksa meninggalkan loji-loji perniagaan mereka di Kuala Perak dan seterusnya telah menyekat dan mengepung Kuala-kuala sungai dan perairan laut di sepanjang pantai Perak dengan tujuan untuk menyekat saudagar-saudagar bangsa lain datang membeli bijih timah di Perak.

Semasa pemerintahan Sultan Mahmud Shah juga orang-orang Belanda telah menduduki Pulau Pangkor dan membina sebuah kota di Teluk Gedung bertentangan dengan pantai Teluk Muruk. Pihak Belanda berharap dengan adanya kota yang kuat mereka akan dapat mengawal urusan perniagaan di perairan Perak. Tetapi dalam tahun 1690 orang-orang Perak dengan diketuai oleh Panglima Kulub telah menyerang kota Belanda di Teluk Gedung dan berjaya mengusir orang-orang Belanda dari kota tersebut.

Perjanjian demi perjanjian diadakan di antara Belanda dengan negeri Perak, tetapi orang-orang Perak masih enggan mematuhi syarat-syarat yang terkandung di dalam perjanjian-perjanjian tersebut. Begitu juga dengan perjanjian perdagangan di antara Belanda dengan Sultan Mahmud Shah yang ditandatangani pada hari ini dalam tahun 1653 juga tidak mendatangkan apa-apa faedah.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard