kampung
Sejarah

Perbicaraan Pembunuhan J.W.W. Birch

03 Mac 1876 – J.W.W. Birch merupakan Residen British yang pertama di Perak yang dilantik pada November 1874. Kedatangan Birch di Perak sebagai Residen Inggeris tidak menyenangkan hati Sultan Abdullah dan Pembesar-pembesar Negeri kerana sikap dan tindakannya yang dianggap melampau batas.

Pembesar-pembesar Negeri mula merasakan pengenalan sistem Residen yang telah menghakis kuasa Raja dan pembesar-pembesar Melayu. Mereka telah mengadakan satu mesyuarat di Durian Sebatang dan beberapa syor telah dikemukakan tentang cara-cara untuk membunuh J.W.W.Birch.

Pada mesyuarat tersebut Datuk Maharajalela telah bersetuju untuk melaksanakannya dan mengarahkan anak-anak buahnya Pandak Endut, Kulup Ali, Si Putum, Ngah Jabar dan Setuah untuk menjalankan tugas membunuh Birch. Akhirnya pada 2 November 1875 J.W.W. Birch telah berjaya dibunuh di Pasir Salak Kampung Gajah ketika beliau sedang mandi. Kerani J.W.W. Birch, Mat Arshad juga turut dibunuh dalam peristiwa tersebut.

J.W.W. Birch

Satu perbicaraan telah diadakan di Bandar Baru, Perak ke atas Si Putum, Che Gondah dan Ngah Ahmad yang dituduh membunuh Residen British di Perak, J.W.W. Birch. Ketiga-tiga orang yang dituduh itu telah dibicarakan di hadapan Raja Deris yang dilantik oleh Sultan Abdullah untuk menghakimkan perbicaraan itu.

Frank Swettenham, Residen British di Selangor hadir sebagai juri. Ketiga-tiga yang dituduh tidak mengaku salah, akan tetapi terdapat empat orang saksi yang mengaku telah melihat bahawa ketiga-tiga mereka telah melakukan pembunuhan tersebut.

Saksi-saksi tersebut ialah Hamid, yang bekerja sebagai pencuci sampan J.W.W. Birch; Kok Ah Yong, seorang peniaga emas; Mat Tahir, seorang pendayung sampan dan Ho Ah Choy bekerja sebagai tukang masak Kok Ah Yong. Keempat-empat saksi tersebut bersumpah bahawa mereka melihat Si Putum menetak J.W.W. Birch, manakala Che Gondah dan rakan-rakannya menyerang J.W.W. Birch.

Antara Keterangan Daripada Saksi

Hamid menegaskan bahawa Mat Arshad lebih dahulu ditikam oleh Pandak Indut. Mat Arshad yang mengalami kecederaan cuba menaiki perahu naga tetapi ketika itu datang dua orang dan salah seorangnya Si Puntum melukakan Mat Arshad dibahagian kepala.

Mat Tahir pula menegaskan bahawa Mat Arshad ditikam oleh Che Ali atau Kulup Ali. Si Puntum mencederakan Mat Arshad ketika menaiki perahu naga. Juga menyatakan bahawa ketika mandi, nampak kepala Birch tetapi setelah direjam dengan lembing tidak kelihatan lagi.

Seorang tukang emas Koh Ah Yong pula nampak J.W.W. Birch timbul dari dalam air di balik tempat mandinya, cuba menaiki bot apabila Si Puntum menetak kepalanya dengan sebilah pedang yang panjang. Koh Ah Yong melihat dari tingkap di rumahnya kira-kira jarak 15 kaki. Koh Ah Yong menegaskan bahawa beliau tidak nampak Che Gondah menikam J.W.W. Birch dan menafikan Se Tuah menikam Mat Arshad.

Ho Ah Choey pula menyatakan dia nampak Pandak Indut menikam J.W.W. Birch dengan senjata tajam menyebabkan J.W.W. Birch melarikan diri terjun ke dalam air. Kemudian beliau nampak J.W.W. Birch di dalam air di belakang bilik mandinya dan Si Puntum menetaknya dengan sebilah pedang. Dua kali dia menetak J.W.W. Birch.

Khoo Ah Chai menyatakan dia nampak Pak Indut, Panjang Bur dan Che Ali mengoyakkan perisytiharan yang dilekatkan di Kedai Cina itu. Pertengkaran berlaku dan Mat Arshad melarikan diri menuju ke tempat J.W.W. Birch mandi. Beliau dikejar dan ditikam oleh Pandak Indut. Pandak Indut seterusnya menikam Birch bersama dengan Si Puntum.

makam si puntum

Akhirnya setelah mendengar keterangan-keterangan saksi-saksi tersebut, Raja Deris telah mengumumkan ketiga-tiga yang dituduh bersalah dan telah menjatuhkan hukuman gantung sampai mati ke atas Si Putum dan hukuman penjara seumur hidup ke atas Che Gondah dan Ngah Ahmad . Si Putum telah dihukum gantung pada 20 Mei 1876 di Bandar Baru.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
aminuddin_baki
Sejarah

Aminuddin Baki Meninggal Dunia

24 Februari 1965 – Dato’ Seri Aminuddin Baki adalah anak Melayu pertama dan termuda (berusia 36 tahun ketika itu) yang menjadi Ketua Pengarah Pendidikan. Beliau juga diiktiraf di peringkat antarabangsa sebagai perancang pendidik yang bijaksana dan berpandangan jauh di Asia oleh United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). Dato’ Seri Aminuddin Baki telah kembali kerahmatullah pada 24 Disember 1965.

Aminuddin Baki

Sejarah Awal Pendidikan

Allahyarham Aminuddin Baki dilahirkan di Chemor, Perak pada 26 Januari 1926. Beliau memulakan alam persekolahan pada tahun 1932 di Sekolah Melayu Chemor hingga darjah lima. Seterusnya beliau meneruskan pendidikan di Special Malay Class dan Sekolah Anderson, Ipoh yang merupakan sekolah Inggeris terbaik di Ipoh pada masa itu.

Pada Oktober 1947 setelah lulus peperiksaan Cambridge School Certificate, Aminuddin telah melanjutkan pelajarannya di Raffles College, Singapura.

Pada tahun 1949 beliau masuk ke Universiti Malaya, Singapura dan memperolehi Ijazah Sarjana Sastera dengan Kepujian pada tahun 1951.

Pada tahun 1951 Aminuddin Baki kembali ke Perak dan menjadi guru di Sekolah Inggeris Sultan Yusuf di Batu Gajah dan kemudiannya berkhidmat di Sekolah Anderson hingga Julai 1952.

Pada Oktober 1952, Aminuddin Baki ditawarkan Queen’s Scholaship bagi melanjutkan pelajaran dalam bidang pendidikan di Institute of Education, University of London dan lulus dengan Master of Methods julai 1953.

aminuddin_baki

Kerjaya Dan Sumbangan

Sekembalinya ke tanah air, beliau bertugas sebagai pensyarah di Maktab Perguruan Sultan Idris. Beliau juga menjadi pensyarah sambilan di Kolej Islam dan berkhidmat sebagai Pegawai Pelajaran di Selangor.

Pada September 1955, Aminuddin Baki terlibat dalam menyediakan Laporan Pendidikan Razak. Pada tahun 1960 pula beliau telah dipilih sebagai ahli jawatankuasa penasihat dalam menyiapkan Laporan Abdul Rahman Talib.

Pada tahun 1962 beliau telah dilantik menjadi Ketua Pegawai Pendidikan Selangor. Seterusnya dilantik menjadi Ketua Penasihat Pendidikan Malaysia (kini dikenali sebagai Ketua Pengarah Pendidikan).

Antara sumbangan Aminuddin Baki :

  • Memperkenalkan Sejarah Islam kepada guru-guru pelatih di Maktab Perguruan Sultan Idris, Tanjung Malim, Perak. (tetapi tidak termasuk dalam sukatan pelajaran)
  • Melibatkan diri dalam penyediaan Penyata Razak pada tahun 1955.
  • Menjadi ahli jawatankuasa penasihat dalam menyiapkan Laporan Rahman Talib pada tahun 1960:
  • Mewujudkan Sijil rendah Pelajaran (SRP), Sijil Pelajaran Malaysia (SPM), dan Sijil Tinggi Pelajaran Malaysia (STPM).
  • Menubuhkan Lembaga Peperiksaan Malaysia.

institut_aminuddin_baki

Allahyarham Dato’ Seri Aminuddin Baki meninggal dunia pada 24 Disember 1965 ketika berusia 39 tahun kerana diserang penyakit jantung selepas menunaikan sembahyang. Sebagai mengenang jasa beliau banyak sekolah dan institusi di Malaysia telah dinamakan sempena namanya. Salah satu daripadanya adalah Yayasan Aminuddin Baki telah ditubuhkan dan dilancarkan pada 5 Februari 1966.

Pada 26 November 2015, Sultan Perak Sultan Nazrin Shah mengurniakan darjah kebesaran Darjah Seri Paduka Mahkota Perak secara anumerta sempena hari keputeraan Sultan Perak bagi mengenang jasa Allahyarham Dato’ Seri Aminuddin Baki.

Tiada miskin seorang pelajar kerana sedikit harta dan keluarga

Tetapi miskin seorang pelajar kerana sedikit ilmu dan amal

Tiada kaya seorang hartawan kerana banyak harta dan keluarga

Tetapi kaya seorang hartawan kerana banyak ilmu dan amal

– Allahyarham Dato’ Seri Aminuddin Baki

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
japan_drawing_800px
Sejarah

Bermulanya Pentadbiran Jepun Di Melaka

16 Januari 1942 – Pada tahun 1942, tentera Jepun telah memulakan pentadbirannya di Melaka. Sebelum itu tentera Jepun telah berjaya mengalahkan tentera Inggeris dan Australia di negeri itu.

Pada keseluruhannya, corak pentadbiran Jepun di Melaka adalah sama dengan sistem yang pernah digunakan oleh Pihak Inggeris kecuali pentadbiran Jepun meletakkan Melaka setaraf dengan negeri-negeri Melayu yang lain dan tidak lagi sebagai salah sebuah Negeri-Negeri Selat.

Ketua Pentadbiran Jepun di Melaka bergelar Gabenor. Beliau dibantu oleh pegawai-pegawai Jepun yang pernah tinggal di Tanah Melayu ataupun di China dan Manchuria. Kakitangan yang lain terdiri dari orang-orang Melayu yang pernah berkhidmat dengan Inggeris. Dalam hal itu ahli-ahli Kesatuan Melayu Muda telah mendapat layanan yang baik dan ramai daripada mereka telah diambil oleh Jepun untuk berkhidmat dengan mereka.

Selain itu, Melaka telah dibahagikan kepada 3 daerah iaitu Melaka Tengah, Alor Gajah dan Jasin. Setiap daerah mempunyai Pegawai Daerah. Di bawah sesebuah daerah terdapat beberapa buah mukim yang diketuai oleh Penghulu. Unit pentadbiran terkecil ialah kampung-kampung yang diawasi oleh Ketua Kampung.

Pentadbiran Jepun di Melaka telah membawa keamanan dengan cara paksaan dan hukuman-hukuman berat. Sistem pentadbiran Jepun di Melaka berakhir setelah Jepun menyerah kalah di Tanah Melayu pada tahun 1945.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
tree-800px
Sejarah

Pengurnian Surat Keterangan Memungut Cukai Di Ulu Pahang Dalam Tahun 1859

30 Disember 1859 – Sultan Pahang Sultan Mahmud Al-Muzaffar Shah telah mengurniakan Surat Keterangan memungut cukai kepada Mandara Lubuk Setia Raja atau Tok Lubuk dari daerah Gali. Surat Keterangan ini merupakan surat kuasa untuk memungut cukai di daerah Gali. Surat ini telah disampaikan oleh wakil Sultan, Tengku Embong ibni Al-Marhum Sultan Mahmud Shah dan En. Wan Long ibni Dato Bendahara Seri Maharaja kepada Mandara Lubuk Setia Raja.

Dengan adanya Surat Keterangan ini membolehkan Mandara Lubuk Setia Raja memungut cukai di daerahnya. Cukai yang dipungut dari daerah ini akan diserahkan kepada Sultan melalui Orang Kaya Maharaja Perba Jelai. Sistem pungutan cukai ini merupakan sistem yang diikuti oleh kerajaan negeri Pahang sejak zaman dahulu.

Campur Tangan British

Tetapi setelah British campurtangan di Pahang pada tahun 1888 sistem pungutan cukai oleh Pembesar-pembesar Pahang cuba dihapuskan. Sebaliknya mereka perlu membayar cukai kepada Kerajaan British melalui Pemungut Cukai dan Majestret (Collector and Magistrate) yang berkuasa sebagai Pegawai Daerah. Kerajaan British telah mendapat tentangan hebat dari Pembesar-pembesar Pahang seperti Datuk Bahaman, Tok Gajah dan beberapa orang lagi.

Sesungguhnya pengurniaan Surat Keterangan oleh Sultan kepada Pembesar-pembesar adalah merupakan satu penghormatan dan pemberian kuasa ke atas daerah-daerah tertentu untuk memungut hasil mahsul negeri. Segala hasil cukai akan diserahkan kepada orang-orang Besar Pahang dan seterusnya diserahkan kepada Sultan Pahang.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
mati-800px
Sejarah

Pahlawan Pahang Berundur Ke Terengganu

10 April 1895 – Dalam tahun 1895, Hugh Clifford, Residen British di Negeri Pahang telah sampai ke Kuala Terengganu dengan satu angkatan tentera yang mengandungi beratus-ratus orang askar yang lengkap bersenjata untuk mencari dan menangkap pahlawan-pahlawan Melayu Pahang. Pahlawan Pahang berundur ke Terengganu dan menyembunyikan diri ke Ulu Terengganu kerana menentang pihak British yang telah masuk campur dalam pemerintahan negeri Pahang. Di antara pahlawan-pahlawan Pahang itu ialah Datuk Bahaman, Tok Gajah (Katib Rasu), Mat Kilau, Mat Lela, Awang Nong dan Teh Ibrahim.

Hugh_Charles_Clifford

Hugh Charles Clifford

Pasukan Clifford secara keseluruhannya terdiri daripada 252 orang, 190 di antaranya adalah orang-orang Melayu. Beliau melakukan berbagai cara untuk mendapatkan maklumat daripada penduduk-penduduk Kelantan dan Terengganu terhadap pergerakan pahlawan-pahlawan Pahang itu, termasuk membeli rahsia. Bagaimanapun cara ini telah tidak mendatangkan hasil, malah lebih daripada itu dilakukannya paksaan dengan kekerasan seperti perotanan. Beliau juga memakai cara dengan menyuruh penduduk-penduduk melakukan sumpah dengan Quran di atas kepala untuk mendapatkan keterangan yang diperlukannya.

Taktik peperangan sepit udang yang digunakan oleh Clifford untuk mengepung musuh dan juga taktik menyekat bekalan makanan gagal menyebabkan tertangkapnya atau penyerahan diri para pahlawan Pahang tersebut. Clifford mengatakan hal ini terjadi kerana bantuan penduduk-penduduk Kelantan dan Terengganu kepada pejuang-pejuang Pahang serta sikap tidak jujur Pesuruhjaya Siam yang dipercayai bertalam dua muka.

Dato' Bahaman

Dato’ Bahaman

Hugh Clifford yang mengesyaki mereka sedang menyembunyikan diri dalam kawasan rumah Engku Saiyid Keramat di Kampong Paluh, Kuala Terengganu telah meminta pertolongan Sultan Terengganu, Sultan Zainal Abidin dan Engku Saiyid Keramat untuk menangkap pahlawan-pahlawan Pahang yang dianggap sebagai “pemberontak”.

Baginda Sultan Zainal Abidin telah menunjukkan sikap enggan membantu pihak British menangkap pahlawan-pahlawan Pahang itu kerana tidak mahu turut serta membinasakan orang-orang yang sebangsa dan seagama dengan baginda. Engku Saiyid Keramat yang telah bertemu dengan pahlawan-pahlawan Pahang itu dan menyuruh mereka berlindung di Besut serta menggalakkan mereka meneruskan perjuangan mereka terhadap pihak British, memberitahu Clifford bahawa beliau tidak tahu dan tidak pernah berjumpa dengan pahlawan-pahlawan itu.

Setelah tiga bulan ekspedisi memburu (hingga ke Kelantan) pahlawan-pahlawan tidak juga menunjukkan harapan cerah, malah semakin dalam keadaan ketidakpastian, akhirnya pada 17 Jun 1895, Gabenor mengarahkan Clifford kembali ke Pahang. Ekspedisi yang menelan belanja RM 7,393.83 itu telah gagal dalam tujuan utamanya, tetapi menurut Wise (pegawai Inggeris yang terbunuh dalam pertempuran merebut kembali kubu Jeram Ampai pada 29hb Jun, 1894) bahawa ia telah memberikan maklumat yang berguna kepada Inggeris mengenai Kelantan dan Terengganu.

Bagaimanapun dalam tahun 1896 Duff (Superintenden Polis Pahang) dalam laporannya menyatakan bahawa pemimpin-pemimpin pejuang Pahang yang melarikan diri, Bahaman, Mat Kilau, Mat Lela, Imam Perang Yusof, Teh Ibrahim dan Awang Nong telah diperangkap oleh Siam dalam satu jamuan yang sengaja mereka (pihak Siam) adakan. Di dalam sekapan ini dikatakan pahlawan Mat Kilau telah terbunuh, dan yang lainnya dibawa ke Chieng Mai. Laporan Duff ini disokong oleh hasil penyelidikan wakil Konsul British di Siam, Archer, berdasarkan kepada siasatannya ke atas adik Mat Kilau, Teh Ibrahim.

Antara lain, Teh Ibrahim menyatakan,

..The Siamese would not let us go; and, fearing probably that we would escape, they invited us to a banquet, and suddenly attacked and arrested us while we were eating. 1 was seriously hurt, and have, as you see, still the marks of about ten wounds in my head. My elder brother Mat Kilau was killed at the time, as also others of my relations.

Kemunculan Mat Kilau

Bagaimanapun, tidak terdapat sumber yang pasti mengenai hal itu dan mengenai kematian Mat Kilau. Dalam bulan Disember 1969, Tuhan telah menggerakkan hati Mat Kilau yang pada itu memegang kad pengenalan diri K/P 2044778 dan bernama Mohamad bin Ibrahim, memperkenalkan dirinya yang sebenar.

Untuk mengelakkan dirinya dari menjadi tumpuan ramai, Mat Kilau telah bersetuju mengumumkan dirinya di kampung kelahirannya. Atas daya usaha Omar bin Mat Kilau, maka Mat Kilau dibawa ke Kampung asalnya iaitu Kampung Masjid, Pulau Tawar Jerantut. Pada hari Jumaat 26 Disember 1969, Mat Kilau telah pergi ke Masjid di Kampung Masjid untuk bersembahyang Jumaat. Selepas sembahyang, Mat Kilau telah membaca Quran dan kemudiannya mengisytiharkan dirinya sebagai Mat Kilau.

Mat Kilau

Mat Kilau

Pengisytiharan ini telah menggemparkan orang ramai sehingga Kerajaan Pahang menubuhkan sebuah jawatankuasa untuk menyiasat. Jawatankuasa itu dibentuk pada 8 Januari 1970. Beberapa orang telah ditemuramah bagi membuktikan bahawa Mat Siam itu adalah Mat Kilau. Setelah disahkan maka pada pukul 10.30 pagi hari Khamis, 6 Ogos 1970, Mat Siam diisytiharkan sebagai Mat Kilau oleh Menteri Besar Pahang, YAB Tan Sri Haji Yahaya Mohd Seth.

Setelah empat hari selepas pengumuman pengiktirafan terhadap dirinya dibuat, Mat Kilau meninggal dunia kerana keuzuran. Usianya ketika itu dipercayai berusia 122 tahun. Walau bagaimanapun fakta ini dipertikaikan kerana tiada dokumen untuk mengesahkan usia beliau.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
kolej_melayu_kuala_kangsar-800px.jpg
Sejarah

Ulang Tahun Kolej Melayu Kuala Kangsar Ke 100

26 Mac 2005 – Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong, Tuanku Syed Sirajuddin Ibni Al-Marhum Tuanku Syed Putra Jamalullail berkenan mengisytiharkan Kolej Melayu Kuala Kangsar (Malay College Kuala Kangsar/MCKK) sebagai Warisan Bangsa dan Negara dalam satu acara penuh adat istiadat Melayu pada tahun 2005. Pemasyhuran yang dilakukan di hadapan beberapa Raja Melayu dan kerabat diraja bersempena ulang tahun Kolej Melayu Kuala Kangsar ke 100.

kolej_melayu_kuala_kangsar_ke100

Antara Raja-raja Melayu yang hadir ialah Sultan Perak, Sultan Azlan Shah, Sultan Selangor, Sultan Sharafuddin Idris Shah dan Yang Dipertuan Besar Negeri Sembilan, Tuanku Jaafar. Majlis bermula di Istana Iskandariah dengan penyerahan watikah oleh Pemegang Mohor Raja-raja kepada Yang di-Pertuan Agong dan watikah itu diarak dengan tujuh ekor gajah sejauh tiga kilometer ke Kolej Melayu Kuala Kangsar.

Perarakan itu turut disertai oleh 100 anggota tentera dan 300 pelajar Kolej Melayu Kuala Kangsar. Pemasyhuran itu tepat dengan sejarah dan kegemilangan Kolej Melayu Kuala Kangsar yang berjaya mengekalkan kecemerlangannya sebagai gedung ilmu bagi pelajar Melayu sejak penubuhan pada tahun 1905.

Sesungguhnya sepanjang usia penubuhannya, Kolej Melayu Kuala Kangsar telah melakar sejarah sebagai sebuah sekolah paling banyak melahirkan cerdik pandai Melayu daripada kalangan pemimpin, pentadbir dan tokoh korporat negara.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
dato_bahaman-800px
Sejarah

Dato’ Bahaman Menawan Semula Lubuk Terua

09 Mac 1892 – Pada tahun 1892, Dato’ Bahaman atau Orang Kaya Semantan, menyerang dan menawan semula Lubuk Terua (satu tempat yang termasuk di dalam wilayahnya) dari kekuasaan Inggeris.

Meletusnya penentangan Dato’ Bahaman secara aktif terhadap Inggeris adalah akibat dari tindakan C.E.B. Desborough (Pemangku Pemungut Hasil Semantan) menangkap tiga orang pengikut Dato’ Bahaman dengan tuduhan mengumpul hasil hutan tanpa izin. Penangkapan itu dilakukan ketika Desborough dan Townson (Merinyu Lombong) mengiringi satu pasukan Polis untuk memperkuatkan Balai Polis di Lubuk Terua, dan membawa ketiga-tiga tawanan itu untuk diadili.

dato_bahaman-1

Dato’ Bahaman

Menyedari tentang hal itu, Dato’ Bahaman yang memang menentang keras pembinaan balai Polis di kawasannya itu dan percaya bahawa pasukan itu datang untuk menangkap beliau, telah menyerang pasukan Desborough, dan berjaya, membebaskan orang-orangnya. Selepas itu Dato’ Bahaman dan pengikut-pengikutnya menawan Balai Polis Lubuk Terua dan memusnahkan gudang-gudang bekalan makanan dan barangan kepunyaan Syarikat Lombong bijih Bentong dan Raub.

Sebelumnya, Dato’ Bahaman memang memusuhi Inggeris kerana menyekat dan menuduh beliau (dalam tahun 1889) memungut cukai secara haram dan memberi amaran, bahawa penerusan memungut cukai secara tradisi adalah dilarang sedangkan itu adalah hak tradisi beliau sebagai pembesar di daerahnya. Inggeris juga menuduh beliau (pada tahun 1890) menulis surat kepada Residen Selangor, W.E. Maxwell meminta supaya Semantan disatukan dengan Selangor.

Bagaimanapun, kejayaan Dato’ Bahaman itu hanya sementara kerana tidak lama kemudian pihak Inggeris mengambil tindakan balas dengan menghantar satu pasukan seramai 300 orang yang diketuai oleh Tengku Ali, Hugh Clifford dan E.A. Wise (Majistret di Temerloh).

Dato’ Bahaman dan pengikut-pengikutnya terpaksa mengundurkan diri sebagai satu strategi untuk melanjutkan penentangannya. Penentangan beliau itu ternyata telah merebak ke seluruh Pahang dengan melibatkan banyak lagi tokoh yang seperjuangan dengan beliau seperti anaknya Mat Kilau, Panglima Muda Jempul, Tok Gajah, Tok Jelai, Mat Kelubi dan lain-lain.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Pelanggaran Kereta Api Dengan Gajah Di Teluk Anson
Sejarah

Pelanggaran Kereta Api Dengan Gajah Di Teluk Anson

17 September 1894 – Pada tahun 1894, satu pelanggaran kereta dengan gajah telah berlaku berhampiran Bandar Teluk Anson, Perak. Inilah satu-satunya pelanggaran dengan gajah yang pernah dialami oleh pihak Keretapi Tanah Melayu (KTM).

Pelanggaran Kereta Api Dengan Gajah Di Teluk Anson

Kejadian yang tidak disangka-sangka ini berlaku pada sebelah petang semasa kereta api penumpang ini sedang dalam perjalanan dari Tapah Road menuju ke Teluk Anson. Walau bagaimanapun pelanggaran ini tidak mengakibatkan sebarang kemalangan jiwa. Hanya gerabaknya tergelincir dari landasan di tempat kejadian itu selama 2 minggu.

Pelanggaran Kereta Api Dengan Gajah Di Teluk Anson

Untuk memperingati kejadian yang bersejarah ini, satu papan tanda yang mencatatkan bagaimana peristiwa tersebut berlaku telah didirikan di tempat kemalangan itu. Tengkorak dan gading gajah yang dilanggar mati itu telah disimpan di Muzium Taiping. Bagi memudahkan orang ramai melihat tengkorak gajah itu, ia telah dipindah dan dipamerkan di Muzium Negara Kuala Lumpur.

Pelanggaran Kereta Api Dengan Gajah Di Teluk Anson

Peristiwa pelanggaran yang berlaku pada hari ini dalam tahun 1894 tidak melibatkan kemalangan nyawa tetapi ia telah menjejaskan pendapatan dan mengganggu perkhidmatan kereta api penumpang Tapah Road Teluk Anson. Malah ia juga boleh disifatkan sebagai faktor yang telah menjejaskan kemajuan perkembangan ekonomi KTM secara keseluruhannya.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
sultan_ahmad_and_frederic_duberly_1902-800px
Sejarah

Campur Tangan Inggeris Di Pahang

24 Ogos 1888 – Pada tahun 1888, Sultan Pahang, Sultan Ahmad di dalam keadaan serba salah telah terpaksa menandatangani sepucuk surat meminta Inggeris memberi perlindungan ke atas Negeri Pahang seperti mana Inggeris memberi perlindungan ke atas Negeri Perak, Selangor dan Sungai Ujong.

Akibat dari surat ini bermulalah campur tangan Inggeris di Pahang dan John P. Rodger telah dilantik menjadi Residen Inggeris di negeri Pahang.

Kekayaan hasil bumi Pahang telah menarik minat penjajah Inggeris, tetapi telah beberapa kali gagal dalam usahanya untuk menakluki negeri itu.

Pada tahun 1885 Frank Swettenham telah diutuskan oleh Gabenor Negeri-Negeri Selat untuk mengadakan perjanjian dengan Sultan Ahmad, tetapi gagal.

Pada tahun 1887 Hugh Clifford pula telah diutuskan untuk mengikat Perjanjian Pertahanan tetapi telah juga ditolak oleh Sultan Ahmad.

Akhirnya Sir Frederick Weld, Gabenor Negeri-Negeri Selat sendiri telah pergi ke Pahang mengadap Sultan Ahmad dan telah mendesak baginda menandatangani perjanjian dengan Inggeris.

Sultan Ahmad yang telah dipengaruhi oleh Sultan Johor, Sultan Abu Bakar, akhirnya terpaksa menandatangani perjanjian menerima seorang wakil Inggeris di negeri Pahang.

Sultan Ahmad Al-Muadzam Shah

Sultan Ahmad Al-Muadzam Shah

Inggeris masih belum puas hati terhadap penglibatannya dalam negeri Pahang.

Pada bulan Februari 1888 telah berlaku satu peristiwa yang tidak disangka-sangka berhampiran dengan istana di Pekan iaitu pembunuhan ke atas Goh Hui, seorang berbangsa Cina.

Pihak Inggeris telah memberikan perhatian yang sungguh serius terhadap peristiwa ini dan mendakwa bahawa mangsa pembunuhan itu adalah seorang rakyat Inggeris, dan telah menuntut ganti rugi dan mendakwa Sultan Ahmad bertanggungjawab di atas pembunuhannya.

Inggeris juga telah meminta supaya wakil Inggeris di Pahang dinaikkan tarafnya sebagai Residen untuk menjaga dan menjamin keselamatan rakyat Inggeris di Pahang.

Tuntutan-tuntutan ini dibuat sendiri oleh Gabenor Negeri-Negeri Selat, Cecil Smith yang datang bersama-sama dengan Frank Swettenham dan Pickering ke Pahang pada bulan Jun 1888.

Sultan Ahmad telah diberi tempoh oleh Cecil Smith selama 10 hari untuk memberi kata putus.

Dalam masa yang sama Inggeris telah meminta jasa baik Sultan Johor, Sultan Abu Bakar, supaya campur tangan di atas perselisihan ini.

Sultan Abu Bakar sendiri telah berangkat ke Negeri Pahang mengadap Sultan Ahmad. Sultan Abu Bakar menasihatkan Sultan Ahmad supaya menerima Residen Inggeris dan memberitahu bahawa untuk berperang dengan Inggeris adalah merupakan pekerjaan yang sia-sia saja.

Sultan Ahmad sebagaimana kebiasaannya terlebih dahulu terpaksa mendapatkan pandangan dari pembesar-pembesar baginda sebelum membuat keputusan.

Pembesar-pembesar Pahang seperti Datuk Bahaman, Maharaja Perba Jelai, Datuk Kaya Chenor, Imam Perang Indera Gajah telah meminta Sultan menolak permintaan Inggeris dan mereka bersedia berperang dengan Inggeris.

Akhirnya, dalam keadaan yang serba salah pada hari ini dalam tahun 1888 Sultan Ahmad terpaksa menandatangani sepucuk surat menerima perlindungan dan bantuan Inggeris di dalam urusan pentadbiran dan menjalankan sistem yang sama ke atas negeri Pahang seperti mana yang telah dijalankan ke atas negeri-negeri Melayu yang lain iaitu Negeri Perak, Selangor dan Sungai Ujong.

Sultan Ahmad juga telah mengakui bertanggungjawab ke atas pembunuhan Goh Hui. Dengan surat ini bermakna negeri Pahang terpaksa menerima seorang Residen Inggeris.

Pada bulan Oktober, 1888, John Pickersgill Rodger telah dilantik menjadi Residen Inggeris yang pertama di negeri Pahang dan bermulalah campur tangan Inggeris di Pahang secara langsung di dalam hal-hal pentadbiran, politik dan ekonomi negeri Pahang.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
jww_birch_by_frank_swettenham-800px
Sejarah

Mesyuarat Pembesar-Pembesar Perak Untuk Membunuh J.W.W. Birch

21 Julai 1875 – Pada tahun 1875, satu mesyuarat pembesar-pembesar Perak telah dilangsungkan di Durian Sebatang, Perak bertujuan untuk membincangkan perkara-perkara berkaitan dengan campur tangan Inggeris khususnya pengenalan sistem Residen yang telah menghakis kuasa Raja dan pembesar-pembesar Melayu.

Mesyuarat tersebut turut dihadiri oleh oleh pembesar negeri Perak seperti Datuk Maharajalela, Datuk Laksamana dan Datuk Sagor. Sultan Abdullah yang baru menaiki takhta kerajaan Perak dengan bantuan Inggeris juga turut menghadiri mesyuarat tersebut.

j.w.w. birch

J.W.W. Birch

Dalam mesyuarat itu beberapa syor telah dikemukakan tentang cara-cara untuk membunuh J.W.W. Birch, Residen Inggeris di Perak. Pelbagai cara telah dicadangkan dan bentuk bertindak membunuh J.W.W. Birch.

Walaubagaimanapun akhirnya, syor Datuk Maharajalela dipersetujui dan beliau telah diberi tugas untuk melaksanakannya.

Dengan itu Datuk Maharajalela telah mengarahkan anak-anak buahnya Pandak Endut, Kulup Ali, Siputum, Ngah Jabar dan Setuah untuk menjalankan tugas membunuh Birch.

Akhirnya pada 2 November 1875 J.W.W. Birch, Residen Inggeris di Perak telah berjaya dibunuh di Pasir Salak Kampung Gajah ketika beliau sedang mandi.

Dengan kejayaan pembunuhan Birch itu telah menaikkan lagi semangat orang-orang Melayu Perak untuk menentang Inggeris yang menceroboh tanah air mereka dan membawa kepada tercetusnya peperangan yang besar di antara kedua pihak.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard