Tag Archives: keretapi

japanese_troop-800px
Sejarah

Persekutuan Tanah Melayu Ditawan Oleh Jepun

15 Februari 1942 – Seluruh Persekutuan Tanah Melayu ditawan oleh Jepun di bawah pimpinan Jeneral Tomoyuki Yamashita pada tahun 15 Februari 1942. Kejayaan yang dicapai adalah berikutan daripada penawanan Kolam Air di tengah-tengah Pulau Singapura.

Pegawai Pemerintah Inggeris iaitu Jeneral Percival telah menyerah diri kepada pihak Jepun tanpa syarat. Serangan yang telah dilancarkan oleh tentera Jepun ke atas Tanah Melayu bermula pada 8 Disember 1941 di Kota Bharu, Kelantan dan peperangan itu adalah serentak dengan negara-negara lain seperti Hawai, Hong Kong dan Filipina.

Kegagalan dalam perundingan di antara Jepun dan Amerika Syarikat di Washington pada tahun 1941 adalah merupakan punca yang membawa kepada tercetusnya peperangan. Wakil Kerajaan Jepun dalam perundingan itu ialah seorang Duta Khas iaitu Saburu Karusu.

Adalah ditafsirkan seramai 150 ribu orang tentera Jepun telah digunakan dalam serangan ke atas Tanah Melayu yang meliputi kira-kira lima ketumbukan dan dua pasukan kereta kebal serta Pasukan Kawalan Diraja iaitu angkatan perang Jepun di negeri China. Ini adalah satu angkatan perang yang cukup kuat dan besar mengikut perancangan yang diatur dengan teliti demi memperolehi kemenangan.

Antara sebab-sebab lain yang membawa kepada kejayaan tentera Jepun di Tanah Melayu ialah :-

  • Pihak Inggeris di Tanah Melayu tidak bersiap sedia dari segi ketenteraan untuk menghadapi peperangan. Di samping itu Angkatan Tentera Udara dan Laut Inggeris tidak dapat memberi perkhidmatan yang baik dibandingkan dengan Jepun yang menggunakan alat kelengkapan serta senjata yang lebih baik.
  • Tentera Jepun mempunyai semangat keperwiraan dan pengalaman yang luas dalam menghadapi kesukaran peperangan. Manakala pertahanan Inggeris pula adalah lemah disebabkan kekurangan pengalaman dan latihan terutama dalam peperangan di hutan rimba seperti di Tanah Melayu.
  • Pihak Jepun telah menyebarkan dakyah anti Inggeris kepada askar India di Tanah Melayu dalam perjuangan bangsanya merebut kemerdekaan di India. Kesannya tentera Jepun dapat mara tanpa halangan yang besar ke Tanah Melayu.

Dengan kejayaan tentera Jepun menawan Persekutuan Tanah Melayu pada hari ini dalam tahun 1942 maka berakhirlah kuasa pemerintahan Inggeris di Tanah Melayu buat seketika. Langkah pertama yang diambil oleh Jepun setelah berkuasa ialah menyusun semula dasar pentadbiran negeri, diantaranya ialah melucut jawatan dan menahan kesemua Pegawai Pentadbir Inggeris atau menghantarnya ke Siam untuk bekerja membina jalan keretapi maut.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Bukit_bendera_funicular-800px
Sejarah

Perkhidmatan Keretapi Bukit Bendera Bermula

21 Oktober 1923 – Pada hari ini dalam tahun 1923, Perkhidmatan Keretapi Bukit Bendera atau dahulunya dikenali sebagai ‘Penang Hill’ bermula. Bukit Bendera yang berketinggian 830 meter daripada paras laut, merupakan bukit yang pertama di negara ini yang mempunyai stesen keretapi.

Sejarah awal perkhidmatan keretapi di Bukit Bendera bermula pada tahun 1897, apabila J. Hein dan A. Wilson membuat permohonan rasmi kepada J.K Birch, Residen Kounselor Pulau Pinang untuk menjalankan perkhidmatan keretapi tarik dengan kawat ke puncak Bukit Bendera. Pada 21 November 1899, Majlis Mesyuarat Jajahan Negeri Selat di Singapura telah meluluskan Rang Undang-Undang Keretapi Bukit Bendera. Berikutan itu Syarikat Keretapi Bukit Bendera ditubuhkan oleh Kogan, Heim dan Wilson.

bukit bendera

Syarikat yang mempunyai dua buah keretapi ini kemudiannya dibubarkan setelah mengalami kerosakan dan masalah kewangan. Selepas Perang Dunia Pertama, Kerajaan Negeri-Negeri Selat bercadang untuk membangunkan semula keretapi Bukit Bendera. Oleh itu Arnold R. Johnson, seorang jurutera tempatan dihantar ke Switzerland untuk mempelajari teknik keretapi yang digerakkan dengan kuasa elektrik. Kerja-kerja membina keretapi baru dimulakan oleh beliau pada tahun 1920.

Keretapi tersebut memulakan perkhidmatannya pada hari ini dalam tahun 1923 dan dirasmikan oleh Gabenor Negeri-Negeri Selat, Sir Lawrence Nums pada 1 Januari 1924. Hingga kini Keretapi Bukit Bendera masih lagi menjadi tarikan untuk para pelancong ke Pulau Pinang.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Pelanggaran Kereta Api Dengan Gajah Di Teluk Anson
Sejarah

Pelanggaran Kereta Api Dengan Gajah Di Teluk Anson

17 September 1894 – Pada tahun 1894, satu pelanggaran kereta dengan gajah telah berlaku berhampiran Bandar Teluk Anson, Perak. Inilah satu-satunya pelanggaran dengan gajah yang pernah dialami oleh pihak Keretapi Tanah Melayu (KTM).

Pelanggaran Kereta Api Dengan Gajah Di Teluk Anson

Kejadian yang tidak disangka-sangka ini berlaku pada sebelah petang semasa kereta api penumpang ini sedang dalam perjalanan dari Tapah Road menuju ke Teluk Anson. Walau bagaimanapun pelanggaran ini tidak mengakibatkan sebarang kemalangan jiwa. Hanya gerabaknya tergelincir dari landasan di tempat kejadian itu selama 2 minggu.

Pelanggaran Kereta Api Dengan Gajah Di Teluk Anson

Untuk memperingati kejadian yang bersejarah ini, satu papan tanda yang mencatatkan bagaimana peristiwa tersebut berlaku telah didirikan di tempat kemalangan itu. Tengkorak dan gading gajah yang dilanggar mati itu telah disimpan di Muzium Taiping. Bagi memudahkan orang ramai melihat tengkorak gajah itu, ia telah dipindah dan dipamerkan di Muzium Negara Kuala Lumpur.

Pelanggaran Kereta Api Dengan Gajah Di Teluk Anson

Peristiwa pelanggaran yang berlaku pada hari ini dalam tahun 1894 tidak melibatkan kemalangan nyawa tetapi ia telah menjejaskan pendapatan dan mengganggu perkhidmatan kereta api penumpang Tapah Road Teluk Anson. Malah ia juga boleh disifatkan sebagai faktor yang telah menjejaskan kemajuan perkembangan ekonomi KTM secara keseluruhannya.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Northport_Malaysia-800px
Sejarah

Port Swettenham, Klang Dibuka

15 September 1901 – Pada tahun 1901, Port Swettenham Kelang telah dibuka dengan rasminya kepada lalu lintas. Ia merupakan salah satu daripada pelabuhan terpenting di Malaya selepas Singapura dan Pulau Pinang.

Sebelum pelabuhan ini dibuka, kebanyakan kapal-kapal yang berdagang antara negeri Selat dengan Selangor berlabuh di Klang melalui Sungai Kelang. Pada awal tahun 1890an akibat pertambahan dalam perdagangan import dan eksport, jeti-jeti di Klang ini telah tidak dapat menampungnya. Setelah beberapa cadangan dikemukakan, akhirnya Kuala Kelang telah dipilih untuk pembinaan pelabuhan, di kawasan pantai.

Northport

Pada mulanya pembinaan hanyalah meliputi dermaga-dermaga dan apabila landasan keretapi dibina dari Kuala Lumpur ke Kelang, pembinaan kemudiannya meliputi gudang-gudang, perhentian keretapi dan kemudahan-kemudahan lain.

Oleh kerana bertambahnya kemudahan-kemudahan ini, kod pembinaan yang pada awalnya dianggar sebanyak $422,188 telah meningkat sehingga $1,108,791 apabila siap dan ia telah diletakkan di bawah tanggungjawab dan pentadbiran Jabatan Kerja dan Lalu Lintas Keretapi.

Pelabuhan ini dinamakan Pelabuhan Swettenham mengambil nama Residen General bagi Negeri-Negeri Melayu Bersekutu dan Pesuruhjaya Tinggi bagi Negeri-negeri Melayu iaitu Sir Frank Swettenham. Dengan pembinaan pelabuhan ini telah memudahkan lagi perdagangan bagi negeri-negeri Melayu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
durbar_pertama-800px
Sejarah

Persidangan Raja-Raja Melayu (DURBAR) Di Seri Menanti, Negeri Sembilan

18 Ogos 1931 – Pada tahun 1931, Persidangan Raja-raja atau Durbar telah berlangsung di Istana Sri Menanti, Negeri Sembilan. Persidangan kali ini telah dihadiri oleh keempat-empat Raja Melayu dan empat orang Residen British serta Ketua Setiausaha.

Persidangan Raja-Raja Melayu (DURBAR) Di Seri Menanti ini telah dirasmikan oleh Pesuruhjaya Tinggi British bagi Negeri-negeri Melayu Bersekutu, Sir Cecil Clementi Smith.

Beliau dalam ucapannya telah mengemukakan cadangan konsep Desentralisasi supaya negeri-negeri Melayu Bersekutu dibubarkan dan dibentuk kesatuan semua negeri-negeri Melayu.

Bagi beliau, pembentukan persekutuan pada tahun 1896 telah membawa kepada pemusatan kuasa yang berlebihan kepada Residen Jeneral di Kuala Lumpur.

Secara tidak langsung kuasa Sultan-sultan telah hilang kecuali dalam hal-hal agama dan adat resam sahaja. Begitu juga dengan kuasa Majlis Mesyuarat Negeri.

Keadaan ini telah menimbulkan bangkangan dan kegelisahan di kalangan Sultan-sultan dan Pembesar-pembesar Melayu, seperti yang telah dikemukakan oleh Sultan Perak di Persidangan Raja-raja pada tahun 1903.

Percubaan ke arah merombak sistem pemusatan kuasa yang ada di Negeri-negeri Melayu mula dilakukan pada tahun 1904 oleh Sir John Anderson. Kemudian diikuti oleh Sir Lawrence Guillemard pada tahun 1927.

Kedua-dua usaha ini terpaksa dibatalkan sehingga ia dicadangkan semula oleh Sir Cecil Clementi.

Selain cadangan Desentralisasi, Sir Cecil Clementi juga telah mengemukakan beberapa perubahan lain seperti memberi kuasa kepada tiap-tiap negeri mentadbir sendiri semua jabatan kecuali Jabatan Kereta Api, Pos dan Kastam.

Satu lembaga adalah dicadangkan bagi setiap jabatan tersebut. Beliau juga mencadangkan supaya jawatan Ketua Setiausaha dimansuhkan.

Cadangan ini telah mendapat tentangan dari pihak Negeri Selat dan Negeri-negeri Melayu tidak Bersekutu. Tentangan dan bantahan terhadap cadangan Sir Cecil Clementi itu telah menimbulkan satu masalah.

Oleh itu kerajaan Inggeris telah melantik Brigedier Jeneral Sir Samuel Wilson, Setiausaha Tetap di Pejabat Tanah Jajahan supaya mengkaji keadaan di Tanah Melayu dan membuat perbincangan dengan Sir Cecil Clementi.

Hasilnya satu persetujuan mengenai cadangan Sir Cecil Clementi telah dicapai dan dalam tahun 1933, kerajaan Inggeris telah menerima laporan Wilson itu.

Berdasarkan laporan ini beberapa perubahan ke arah perkembangan Persekutuan telah dibuat dalam tahun 1939 dan kekal sehingga tahun 1941.

Mana-mana kuasa yang pernah dipegang oleh kerajaan pusat telah diserahkan kembali kepada pentadbiran kerajaan negeri.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
durbar_pertama-800px
Sejarah

Persidangan Raja-Raja Melayu DURBAR Kedua

20 Julai 1903 – Pada tahun 1903, Persidangan Raja-raja Melayu Durbar kedua telah diadakan di Kuala Lumpur. Persidangan ini telah dihadiri oleh Sultan-sultan Melayu dan Pembesar-pembesar negeri.

Antaranya Sultan Perak, Sultan Idris Mersid AI-Azam Shah; Sultan Selangor, Sultan Sulaiman Shah; Sultan Pahang, Sultan Ahmad Shah dan Yang Dipertuan Besar Negeri Sembilan, Tuanku Muhammad, Residen-residen British pula terdiri dari J.P. Rodger (Perak), H. Conway Belfield (Selangor), D.G. Campbell (Pahang) dan W. Egerton (N. Sembilan).

Persidangan kali kedua ini telah dirasmi dan dipengerusikan oleh Pesuruhjaya Tinggi bagi Negeri-negeri Melayu Bersekutu, Sir Frank Swettenham. Beliau dibantu oleh Residen Jeneral, W.H. Treacher. Peruntukan sebanyak RM80,000 telah diluluskan untuk perbelanjaan persidangan ini.

Perkara-perkara yang dibincangkan antara lain berhubung dengan menjadikan Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi, pengambilan orang-orang Melayu dalam perkhidmatan kerajaan, peruntukan rumah-rumah dan balai-balai bagi Penghulu.

Turut dibincanakan juga berkenaan perluasan penanaman padi dan kelapa di kalangan orang-orang Melayu, pelaburan tabung Negeri-negeri Melayu Bersekutu dalam Pembinaan Jalan Keretapi Johor dan sebagainya.

Persidangan Durbar kedua yang berlangsung selama empat hari ini telah memberi erti yang besar kepada Raja-raja Melayu. Ia bukan sahaja memberi kesempatan bersuara malah ia juga telah membuka peluang kepada Raja-raja Melayu memperjuangkan hak-hak mereka demi kepentingan orang-orang Melayu.

Sultan Idris, Perak adalah yang paling banyak mengemukakan pendapat. Baginda menentang usul Inggeris bagi menyatukan Negeri-negeri Melayu kerana ini akan mengakibatkan Sultan kehilangan kuasa mutlak.

Baginda juga berharap negeri-negeri ini dikekalkan sebagai entiti yang berasingan bagi menjamin kuasa Sultan-sultan.

Persidangan ini juga telah membuka jalan ke arah Penubuhan Majlis Persekutuan.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
mat_salleh-800px
Sejarah

Mat Salleh Menyerang Pulau Gaya

09 Julai 1897 – Pada tahun 1897 Mat Salleh menyerang Pulau Gaya.  Serangan tersebut telah memusnahkan pusat pentadbiran Syarikat Inggeris Borneo Utara di Pulau Gaya, Sabah.

Serangan mengejut ini telah dilakukan pada jam 4.00 pagi dengan bantuan orang-orang Bajau dari Inanam dan Mengkabong.

Punca serangan ini adalah akibat dari cadangan pihak Inggeris yang ingin membina jalan raya, jalan keretapi dan talian telegraf menghubungi pantai Brunei dengan Pelabuhan Cowel.

Cadangan ini telah mengakibatkan rasa tidak puas hati rakyat Sabah kerana pihak Inggeris mengambil tanah dan mengenakan cukai yang tinggi ke atas mereka bagi menampung kos pembinaan tersebut.

Serangan Mat Salleh ini bukanlah yang pertama malah telah banyak serangan dilakukan terhadap pihak Inggeris antaranya pada tahun 1894 dan 1896 yang mana pihak Inggeris gagal mematahkan serangan-serangan tersebut.

Dalam peristiwa Mat Salleh menyerang Pulau Gaya ini, seluruh pusat pentadbiran syarikat ini musnah sama sekali dan kerugian ditaksirkan kira-kira $100,000 dolar Selat. Mereka juga menculik kerani perbendaharaan F. S. Neubronner sebagai tebusan.

Akibat daripada serangan tersebut Gabenor L. P. Beaufort dan Pengarah Urusan Cowie telah menemui Sultan Brunei untuk meminta pampasan dengan dakwaan bahawa sebahagian penyerang tersebut berasal daripada kawasan Sultan Brunei.

Hasil rundingan tersebut telah mengakibatkan pengurusan kawasan Mengkabong, Menggatal dan Api-Api diserahkan kepada Syarikat Inggeris Borneo Utara.

Setelah Mat Salleh menyerang Pulau Gaya, mereka telah memindahkan kubu mereka ke Soan di Labuk, kemudian ke Parachangan di Sugut. Pada November 1897 mereka telah menyerang dan membakar kawasan penempatan Syarikat Inggeris Borneo Utara di Ambong.

Setelah itu mereka berpindah dan membina kubu di Ranau. Pada 13 Disember 1897, Syarikat Inggeris Borneo Utara telah menghantar satu pasukan polis untuk menyerang Kubu Mat Salleh di Ranau bagi menghapuskan penentangan yang dilakukan oleh Mat Salleh.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
keretapi-20180325-800px
Sejarah

Penubuhan Rangkaian Jalan Keretapi Dari Prai Ke Singapura

29 Jun 1899 – Pada tahun 1899, Tuan Yang Terutama Gabenor Negeri-Negeri Selat dan juga Pesuruhjaya Tinggi Negeri-Negeri Melayu Bersekutu Lient. Kol. Sir C.B.H Mitchell telah membuka dengan rasminya rangkaian jalan keretapi yang pertama bermula dari Prai ke Bukit Mertajam.

Turut hadir di upacara tersebut ialah Duli Yang Maha Mulia Sultan Perak, Sultan Idris Shah Ibni Almarhum Raja Bendahara Alang Iskandar, Residen British, Encik Rodger dan Encik J.K Birch serta beberapa orang pegawai. Mereka kemudiannya telah bertolak ke Bukit Mertajam dengan menaiki keretapi.

Keretapi Lama

Pembinaan jalan keretapi ini akan dapat menghubungkan antara Negeri-Negeri Selat dan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu. Rangkaian keretapi seterusnya pula bermula dari Bukit Mertajam ke Port Dickson. Panjang landasan keretapi dari Prai ke Port Dickson ini ialah 507.2 kilometer.

Rangkaian keretapi yang kedua pula bermula dari Port Dickson ke Singapura yang mana mengambil masa perjalanan selama 15 atau 16 jam. Perjalanan keretapi dari Prai ke Singapura dijangka mengambil masa selama 36 jam.

Perkembangan selanjutnya mula berlaku bilamana jalan keretapi yang bermula dari Prai telah disambungkan hingga ke Burma dan Siam.

Pembukaan rangkaian jalan keretapi Prai-Singapura pada hari ini dalam tahun 1899 telah memberikan sumbangan yang besar terutama kepada perkembangan ekonomi di kalangan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard