Tag Archives: Sabah

bernama-800px
Sejarah

Rang Undang-Undang Pertubuhan Berita Nasional (Bernama) Dibentangkan

07 Mac 1967 – Dalam tahun 1967, Menteri Penerangan dan Penyiaran Malaysia, Yang Berhormat Encik Senu bin Abdul Rahman telah membentangkan rang undang-undang Pertubuhan Berita Nasional (BERNAMA) di Dewan Rakyat.

Semasa membentangkan rang undang-undang tersebut, Encik Senu menjelaskan bahawa BERNAMA yang akan ditubuhkan itu merupakan sebuah perbadanan bebas berdasarkan perkongsian antara akhbar-akhbar dan jabatan-jabatan media kerajaan. BERNAMA juga tidak bersetuju untuk menapis atau menyekat berita-berita, sebaliknya akan mengembangkan aliran berita dengan lebih banyak lagi baik di dalam mahupun di luar negara.

Senu_Abdul_Rahman

Tan Sri Senu Abdul Rahman

BERNAMA akan ditubuhkan dalam tiga peringkat:

  1. Peringkat persediaan. Hanya peralatan yang asas sahaja diadakan. Dalam peringkat ini gerakan BERNAMA hanya terhad kepada ibu kota dan tempat-tempat yang berhampiran dengannya.
  2. Memperbesarkan gerakannya sehingga ke Sabah dan Sarawak di samping negeri-negeri di seluruh Malaysia Barat.
  3. Ketiga, menjadikannya sebuah syarikat yang dewasa hingga gerakannya meliputi seluruh negara.

BERNAMA akan diselenggarakan oleh sebuah Lembaga Pengurusan terdiri daripada sepuluh orang ahli dan seorang ahlinya terdiri daripada wakil-wakil akhbar yang melanggan dengan BERNAMA dan lima lagi terdiri dari Wakil Radio Malaysia, Televisyen, Jabatan Penerangan, Perkhidmatan Penerangan Luar dan Kerajaan.

Pengerusinya akan dilantik oleh Yang di-Pertuan Agung dengan nasihat Jemaah Menteri. Lembaga Pengurus pula akan mempunyai sebuah Majlis Pengelola yang akan bertanggungjawab mengawasi supaya BERNAMA mematuhi perlembagaannya. Majlis ini mengandungi lima orang dan diketuai oleh seorang Hakim Mahkamah Tinggi.

Pertubuhan Berita Nasional Malaysia atau lebih dikenali sebagai BERNAMA telah dilancarkan pada 20 Mei 1968.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sejarah

Cadangan Penukaran Nama Jesselton Kepada Kota Kinabalu

06 Mac 1966 – Cadangan penukaran nama Jesselton kepada Kota Kinabalu telah dinyatakan oleh Pengerusi Perikatan Sabah dan Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO), Tun Mustapha bin Datu Harun pada tahun 1966. Cadangan tersebut telah diutarakan dalam ucapan beliau dalam satu Perhimpunan rakyat di Tambunan, Sabah.

Di dalam ucapannya, Tun Mustapha menyatakan bahawa nama Kota Kinabalu disyorkan supaya ia tidak tersilap dengan Gunung Kinabalu, iaitu gunung yang tertinggi di Asia Tenggara. Nama Kota Kinabalu juga dipilih bagi menghormati kaum Dusun yang merupakan kaum teramai yang tinggal berdekatan gunung tersebut.

Tun Mustapha bin Datu Harun

Tun Mustapha bin Datu Harun

Menurut Tun Mustapha lagi sikap bermegah-megahkan orang-orang asing harus dihapuskan kerana nama bandar Jesselton itu sendiri sebenarnya diberikan bagi memperingati seorang Naib Pengerusi Syarikat Borneo Utara British di Sabah, iaitu Sir Charles Jessel. Beliau berharap agar anak cucu dan keturunan yang akan datang berbangga dengan perjuangan serta kemajuan yang dilakukan oleh penduduk tempatan di masa lalu.

Di samping itu, Tun Mustapha turut mengesyorkan supaya setiap negeri di Malaysia menamakan jalan raya dengan nama negeri-negeri lain di Malaysia. Beliau juga mengesyorkan supaya sebatang jalan raya di ibu kota Kuala Lumpur diberi nama Jalan Kinabalu.

Usaha ini diharapkan dapat mengukuhkan lagi persefahaman dan dapat mengingatkan kembali serta mempelajari sejarah tempatan demi menghidupkan semangat kebangsaan.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sejarah

Perjanjian Padas Damit

02 Mac 1889 – Satu perjanjian yang dinamakan Perjanjian Padas Damit telah ditandatangani di antara Pengeran Shahbandar dengan Syarikat Borneo Utara British yang bertujuan untuk mengakhiri perbalahan dan permusuhan di antara mereka.

Antara perkara yang terpenting di dalam perjanjian itu adalah Pengeran Shahbandar bersetuju menyerahkan kepada Syarikat Borneo Utara British semua kawasan Padas Damit dan semua jajahan di bawah kuasanya termasuk Padas Klias. Pengeran Shahbandar juga bersetuju menyerahkan semua kuasa keistimewaannya seperti kuasa memungut cukai dan juga menyerahkan semua dokumen mengenai Padas Damit dan Padas Klias.

british_north_borneo_company

Perjanjian Padas Damit

  1. Pangeran Syahbandar menyerahkan ke semua wilayah di Padas Damit kepada Syarikat Borneo Utara British. Menyerahkan semua hak, kuasa, keistimewaan dan bidang kuasanya di dalamnya dan termasuk hak untuk menaikkan dan mengumpul hasil menguruskan keadilan dan menjalankan semua kuasa kepada Syarikat British Borneo Utara. Bersetuju menyerahkan kepada Syarikat British Borneo Utara dokumen-dokumen wilayah Padas Damit atau Padas Klias.
  2. Pangeran Shabandar bersetuju dengan segera selepas menurunkan tandatangan untuk memberitahu kepada ketua dan orang-orang dari Padas Damit melalui proklamasi di bawah tanda tangan dan meterainya, penyerahan dengan ini dan mengharuskan mereka dan masing-masing meletakkan senjata mereka, menyerahkan diri kepada Pemerintah dan Pegawai Syarikat Borneo Utara British, menyerahkan kubu mereka, dan memusnahkan semua kubu yang terdapat di dalam wilayah itu.
  3. Syarikat Borneo Utara British akan membayar Pangeran Shahbandar sejumlah $ 330 setahun. Syarikat Borneo Utara British akan membayar dengan serta-merta semua tunggakan pembayaran tahunan tersebut sebanyak $ 330 hingga kini, dengan bunga di atasnya pada kadar lima peratus, setahun, jumlah keseluruhan kepada jumlah $ 733.50. kepada Pengiran Shahbandar.
  4. Pangeran Shabandar bersetuju untuk mengelakkan segala kesulitan di masa depan perlu mendapatkan tanda tangan Duli Yang Maha Mulia Sultan Brunei dan Pangeran Baboo Fatima. Pangeran Shabandar perlu memberi jaminan bahawa telah menyerahkan hak kepada Syarikat Borneo Utara British dan tidak boleh dituntut oleh pihak lain.
  5. Syarikat Borneo Utara British bersetuju untuk membayar kepada Pangeran Syahbandar selama hidupnya $ 2,130 dibayar setengah tahun pada hari tiga puluh satu Ogos dan dua puluh lapan hari bulan Februari dalam setiap tahun, pembayaran pertama dibuat pada hari tiga puluh satu Ogos yang akan datang, dan kepada pewarisnya selepas kematiannya $ 1,065 yang akan dibayar pada masa yang sama dan dengan cara yang sama. Pembayaran ini akan dibuat dengan menggunakan satu setengah daripada wang tembaga Borneo Utara dan separuh lagi dalam bentuk perak.
  6. Syarikat Borneo Utara British selanjutnya bersetuju untuk meminjamkan dan memberikan Pangeran Syahbandar dengan serta-merta apabila Perjanjian ini ditandatangani oleh Sultan Brunei dan Pangeran Fatima seperti yang disebutkan sebelum ini sejumlah $ 2,130 tanpa faedah. Bayaran secara ansuran $ 250 dalam setiap setengah tahun akan ditolak daripada pembayaran setengah tahun yang disebut di atas, bermula pada 31 Ogos yang akan datang, sehingga keseluruhan pinjaman tersebut telah dibayar balik.
  7. Ketua-ketua dan orang-orang Padas Damit tidak boleh dihukum atas tindakan dan permusuhan mereka sebelum ini. Mereka bebas untuk tinggal atau menjual segala harta benda mereka.
  8. Pangeran Shabandar perlu bersetuju mematuhi dan mewajibkan dirinya, anak-anaknya dan keluarganya untuk tidak tinggal atau masuk ke dalam wilayah Padas Damit tanpa izin khusus daripada Syarikat Borneo Utara British dan tidak mengganggu semua Ketua atau penduduknya atau berurusan dengan apa-apa cara sekalipun. Syarikat Borneo Utara British dengan ini bersetuju untuk membenarkan Pangeran Shabandar dan keluarganya untuk melupuskan semua harta benda persendiriannya di Padas Damit dalam masa dua bulan.

Sumber : Arkib Negara Malaysia , Perjanjian Padas Damit (pdf)

Standard
reid_commision
Sejarah

Penyata Suruhanjaya Reid Dikeluarkan

21 Februari 1957 – Suruhanjaya Reid merupakan sebuah suruhanjaya bebas yang berperanan mengkaji dan menggubal Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu. Penyata Suruhanjaya Reid dikeluarkan pada 21 Februari 1957 dan diserahkan untuk diperhalusi oleh Jawatankuasa Kerja.

Suruhanjaya Reid ditubuhkan pada 21 Mac 1956. Ia dipengerusikan oleh Lord Reid, dan dianggotai oleh Sir Ivor Jenning (Britain), Sir Willam Mc Kell (Australia), Hakim B. Malik (India) dan Hakim Abdul Hamid (Pakistan).

Tempoh yang diberikan untuk menyiapkan draf perlembagaan tersebut adalah selama lapan bulan. Sepanjang tempoh tersebut, suruhanjaya ini telah menerima 131 memorandum dari pelbagai lapisan individu dan organisasi untuk dikaji. Suruhanjaya ini juga telah mengadakan sebanyak 118 rundingan bagi cadangan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu yang berasaskan kepada demokrasi berparlimen.

reid_team

Penyata Suruhanjaya Reid ini diperhalusi oleh Jawatankuasa Kerja yang diwakili oleh empat orang pemerintah Melayu, empat orang lagi daripada parti yang memenangi pilihanraya pertama iaitu Parti Perikatan, Suruhanjaya Tinggi British, Setiausaha Agung, dan Peguam Negara. Apabila pindaan telah diterima, rang perlembagaan itu dirujuk kepada Majlis Raja-raja untuk disahkan. Kemudian rang perlembagaan itu dibincangkan semula dengan kerajaan British.

Penyata Suruhanjaya Reid telah diterima oleh Parlimen British dan dibentang untuk diluluskan Majlis Perundangan Persekutuan. Majlis Raja-raja telah memperkenankan perlembagaan tersebut pada bulan Jun 1957 dan Majlis Perundangan Persekutuan telah menerima dan meluluskannya pada 15 Ogos 1957.

Perlembagaan tersebut telah dikuatkuasakan pada 27 Ogos dan secara rasminya dilaksanakan apabila Persekutuan Tanah Melayu mencapai kemerdekaan pada 31 Ogos 1957. Perlembagaan tersebut kemudiannya telah dipinda dengan beberapa perubahan kecil bagi menyesuaikannya menjadi Perlembagaan Malaysia apabila Tanah Melayu bergabung dengan Singapura, Sabah dan Sarawak lalu membentuk Malaysia.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
cobbolt_sarawak
Sejarah

Suruhanjaya Cobbold Tiba Di Kuching

19 Februari 1962 – Suruhanjaya Cobbold tiba di Kuching, Sarawak pada 19 Februari 1962 untuk meninjau pendapat dan reaksi rakyat Sabah dan Sarawak terhadap gagasan Malaysia. Ia adalah lanjutan terhadap tugas dan peranan yang telah ditetapkan semasa penubuhannya.

Suruhanjaya bebas ini dianggotai oleh lima orang dan dipengerusikan oleh Lord Cobbold. Empat orang lagi telah terpilih menganggotai Suruhanjaya Cobbold adalah dua wakil bagi kerajaan British iaitu Sir Anthony Abell dan Sir David Wetherston. Dua orang anggota lagi adalah wakil bagi kerajaan Persekutuan Tanah Melayu iaitu Encik Ghazali Shafie dan Dato Wong Pow Nee.

Tinjauan tersebut bermula pada bulan Februari dan tamat pada pertengahan bulan April 1962. Dalam jangkamasa itu mereka telah mengadakan lawatan ke 35 buah tempat di Sabah dan Sarawak. Suruhanjaya juga telah mengadakan 50 perjumpaan yang melibatkan lebih daripada 4000 orang. Sebanyak 2200 memorandum dan surat telah dikemukakan.

cobbold_jeselton

Hasil daripada tinjauan tersebut Suruhanjaya mendapati :

  • 1/3 daripada dua buah negeri ini menyokong penuh penggabungan tanpa syarat.
  • 1/3 lagi menyokong tetapi dengan syarat dan jaminan tertentu.
  • 1/3 lagi separuhnya mahukan kemerdekaan dahulu sebelum bergabung dan separuh lagi menentang kerana mahu kekal dalam pemerintahan british.

Laporan Suruhanjaya Cobbold telah dikemukakan kepada kerajaan Persekutuan Tanah Melayu dan British pada bulan Jun 1962. Penubuhan Suruhanjaya Cobbold telah membantu Kerajaan British dan Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu mendapatkan gambaran yang lebih jelas mengenai kehendak penduduk di negeri Sabah dan Sarawak. Akhirnya pembentukan Malaysia telah berlangsung pada 16 September 1963.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Perjanjian_Persekutuan-800px
Sejarah

Persidangan Pertama Majlis Raja-Raja Melayu

18 Februari 1948 – Persidangan pertama Majlis Raja-raja Melayu diadakan selepas Perjanjian Persekutuan ditandatangani pada 18 Februari 1948. Persidangan ini diadakan di Dewan Majlis Perundangan Persekutuan, Kuala Lumpur. Persidangan ini dihadiri oleh semua Sembilan orang Raja-Raja Melayu.

Persidangan ini telah dirasmikan oleh Sultan Johor, Sultan Ibrahim Almarhum Sultan Abu Bakar. Baginda yang juga dilantik sebagai pengurusi telah diberi penghormatan untuk memeriksa perbarisan kawalan kehormatan yang terdiri daripada 106 orang pegawai dan anggota askar Melayu dari Batalion kedua.

Sejarah Majlis Raja-raja

Majlis Raja-raja ditubuhkan pada tahun 1948 sebagai menggantikan Mesyuarat Raja-raja Negeri-negeri Bersekutu yang dikenali sebagai Majlis Raja-raja Melayu (Durbar). Durbar ditubuhkan pada 1 Julai 1896 dan mesyuarat pertamanya diadakan di Kuala Kangsar pada tahun 13 Julai 1897 di Istana Iskandariah, Bukit Chandan, Kuala Kangsar, Perak. Majlis ini dianggotai oleh empat orang Raja dari Negeri Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang.

Nama Durbar diambil dari perkataan Urdu-Parsi (Darbar) yang membawa maksud istana raja. Durbar juga membawa maksud perjumpaan atau persidangan umum yang diadakan oleh Raja Negeri berkenaan, ataupun Gabenor atau Wizurai British. Tujuan mesyuarat ini diadakan adalah untuk mengeratkan lagi tali persahabatan antara Raja-raja dengan pihak British.

durbar pertama

Raja-raja Melayu yang hadir dalam mesyuarat Durbar tersebut ialah DYMM Sultan Idris Murshidul Aadzam Shah (Negeri Perak), DYMM Sultan Abdul Samad (Negeri Selangor), DYMM Tuanku Muhammad (Yang Di-Pertuan Besar Negeri Sembilan), dan DYMM Sultan Ahmad (Negeri Pahang).

British pula diwakili oleh Sir Charles Mitchell, Gabenor Negeri-Negeri Selat dan Pesuruhjaya Tinggi Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, Sir Frank Swettenham, Residen Jeneral Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, Hugh Clifford, Residen Inggeris di Pahang, J.P Rodgers, Residen Inggeris di Selangor dan W.H. Treacher, Residen Inggeris di Perak. Mesyuarat Durbar telah diadakan sebanyak 9 kali sehingga tahun 1939.

Majlis Raja-raja Selepas Merdeka

Di antara Februari 1948 hingga Ogos 1957 mesyuarat Majlis Raja-Raja telah diadakan sebanyak 50 kali. Selepas Persekutuan Tanah Melayu mencapai kemerdekaan, Melaka dan Pulau Pinang telah menjadi ahli dan ini diikuti oleh Sabah, Sarawak dan Singapura (1963-1965) apabila Malaysia ditubuhkan pada tahun 1963.

Mesyuarat Majlis Raja-Raja yang pertama selepas merdeka telah diadakan pada 30 Oktober 1957 dan dipengerusikan oleh Raja Perlis, DYMM Sultan Syed Putra ibni Almarhum Syed Hassan Jamalullail.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
tunku_abdul_rahman_rtm-800px
Sejarah

Hari Keputeraan Tunku Abdul Rahman

08 Februari 1903 – Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj dilahirkan di Istana Tiga Tingkat atau lebih dikenali sebagai Istana Pelamin, Alor Star. Tunku merupakan putera Ke-14 kepada Sultan Abdul Hamid Halim Shah, Sultan Kedah yang Ke-26. Bonda Tunku, Cik Manjalara, adalah anak kepada Luang Naraborirak, seorang pegawai daerah Thailand.

Tunku mendapat pendidikan awal di Sekolah Melayu Alor Star. Beliau meneruskan pelajarannya di Sekolah Kerajaan Inggeris iaitu Kolej Sultan Abdul Hamid. Tunku kemudiannya dihantar ke Sekolah Debsirin, Bangkok. Tunku kembali ke tanahair pada 1915 dan menyambung pengajiannya di Penang Free School, Pulau Pinang.

Garis Masa Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj

1903 – Dilahirkan pada 8 Februari di Istana Tiga Tingkat, Alor Setar yang lebih dikenali sebagai Istana Pelamin.

1909 – Belajar di sebuah sekolah rendah Melayu di Jalan Baharu, Alor Setar. Tunku kemudian berpindah ke Kolej Sultan Abdul Hamid.

1913 – Beliau dihantar ke Bangkok untuk menetap bersama Tunku Yusuf ibni Sultan Abdul Hamid, iaitu abang sulung Tunku Abdul Rahman. Tunku belajar di Sekolah Thebsirintrawat (Debsirindir School), Bangkok.

1915 – Pulang ke Kedah dan meneruskan pendidikannya Penang Free School.

1919 – Tunku menerima Biasiswa Negeri Kedah untuk melanjutkan pendidikannya di Kolej St Catharine di Universiti Cambridge dan merupakan penuntut pertama yang menerima pendidikan di United Kingdom dibawah tajaan Kerajaan Negeri Kedah.

1925 – Memperolehi Ijazah Sarjana Muda Sastera (Sejarah) dengan bantuan dan kerjasama dari sahabatnya Taib Andak.

1927 – Dihantar semula ke England untuk belajar undang-undang di Universiti Cambridge kerana keluarganya tidak berpuas hati dengan keputusannya yang lalu.

1930 – Lulus semester pertama, jurusan undang-undang di Inner Temple.

1931 – Berkhidmat sebagai pegawai latihan di Pejabat Penasihat Undang-Undang Kedah dengan gaji sebanyak RM300.00 sebulan, dan kemudiannya sebagai Penolong Pegawai Jajahan di Kulim.

1932 – Berkhidmat sebagai Pegawai Jajahan di Kuala Nerang.

1933 – Berkahwin dengan Mariam, gadis kacukan Cina-Siam, anak tauke lombong Cina di Alor Setar. Akhir 1933, Mariam melahirkan anak perempuan dan dinamakan Tunku Khatijah ibni Tunku Abdul Rahman. Kemudian anak lelaki bernama Tunku Ahmad Nerang ibni Tunku Abdul Rahman.

1934 – Mariam meninggal dunia kerana penyakit malaria di Kuala Nerang, Kedah. Tunku berkahwin dengan kekasih lamanya Violet Coulson di Geylang Serai, Singapura.

1935 – Dipindahkan ke Pulau Langkawi oleh Penasihat British, Clayton. Selain itu, perkahwinan Tunku dengan Violet kurang direstui.

1937 – Bertugas sebagai Pegawai Jajahan di Sungai Petani.Beliau juga bertindak sebagai hakim daerah Sungai Petani dan Pengerusi Lembaga Kebersihan Sungai Petani.

1938 – Pergi ke England buat kali ke-3 untuk menyambung pelajaran dalam bidang undang-undang. Antara temannya ialah Saadon Zubir. Tunku berbaik semula dengan isterinya yang telah diceraikan , Violet Coulson.

1939 – Kembali ke Kedah kerana ada berita perang akan meletus di Eropah. Berkahwin dengan Syarifah Rodziah binti Syed Barakbah. Syarifah Rodziah Syed Syeikh Barakbah ialah adik rakan sekuliahnya di England iaitu Syed Omar Barakbah. Perkahwinan ini tidak mendapat seorang anak pun.

1940 – Dilantik sebagai Timbalan Pengarah Perkhidmatan Pasukan Kawalan Am Selatan Kedah.

1941 – Jepun menyerang Kota Bharu , Kelantan pada 8 Disember.

1947 – Berangkat semula ke England untuk menyambung pengajian di Inner Temple. Tunku bertemu dengan Abdul Razak Hussein. Beliau dipilih sebagai presiden Persatuan Pelajar Melayu Britain, manakala Abdul Razak, yang berumur 26 ketika itu, dipilih sebagai setiausaha.

1948 – Dipanggil ke bar di Inner Temple.

1949 – Pulang ke Tanah Melayu. Pada mulanya, beliau dihantar ke pejabat Pegawai Undang-undang di Alor Star. Kemudian beliau memohon untuk bertukar ke Kuala Lumpur. Di Kuala Lumpur, Tunku menjadi Timbalan Pendakwa Raya dan kemudiannya, dilantik sebagai Presiden Mahkamah Sesi.

1946 –  Menyertai UMNO.

1951 – Menjadi Presiden UMNO pada Oktober sewaktu Datuk Onn Jaafar meletakkan jawatan. Menganjurkan Pertandingan Membaca Al-Quran peringkat negeri yang pertama di Kedah.

1954 – Mengetuai satu rombongan ke England untuk berbincang bagi menuntut kemerdekaan bagi Tanah Melayu, tetapi kunjungan itu tidak berhasil.

1955 – Pilihan raya persekutuan yang pertama diadakan, dan Parti Perikatan(Barisan Nasional) memenangi 51 daripada 52 kerusi yang dipertandingkan. Dengan majoriti ini, Tunku Abdul Rahman telah dilantik sebagai Ketua Menteri Tanah Melayu yang pertama. Satu lagi rombongan ke London diadakan.

1956 – England bersetuju untuk memberikan kemerdekaan kepada Tanah Melayu. Sebaik pulang dari England, Tunku mengisytiharkan berita gembira ini buat kali pertamanya pada 20 Februari di Bandar Hilir, Melaka.

1957 – Persekutuan Tanah Melayu mencapai kemerdekaan pada 31 Ogos 1957. Memperkenalkan kejohanan Pestabola Merdeka, yang merupakan pertandingan bolasepak antarabangsa.

1958 – Dilantik sebagai Presiden pertama Asian Football Confederation (AFC) (1958 – 1976).

1960 – Menubuhkan Pertubuhan Kebajikan Islam (PERKIM), sebuah pertubuhan untuk membantu golongan mualaf dalam menyesuaikan hidup baru sebagai Muslim.

1961 – Memulakan penubuhan Association of Southeast Asia (ASA) yang menggabungkan Tanah Melayu, Thailand dan Filipina. Menjadi tuan rumah Pertandingan Membaca Al-Quran Peringkat Antarabangsa yang pertama.

1963 – Membentuk Malaysia pada 16 September, apabila Tanah Melayu bergabung dengan Singapura, Sarawak dan Borneo Utara (sekarang Sabah).

1967 – ASA dibubarkan untuk memberi laluan kepada persatuan yang lebih besar, iaitu Association of Southeast Asian Nations (ASEAN).

1969 – Membantu menubuhkan Pertubuhan Persidangan Islam (OIC) dan dilantik sebagai Setiausaha Agungnya yang pertama.

1971 – Meletakkan jawatan sebagai Perdana Menteri dan Presiden Umno dan digantikan oleh timbalannya, Datuk Abdul Razak Hussein.

1982 – Menjadi Presiden Majlis Dakwah Serantau Asia Tenggara dan Pasifik (RISEAP) (1982 – 1988).

1990 – Mangkat pada 6 Disember, dan disemadikan di Makam Diraja Langgar di Alor Star.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
charles_vyner_brooke-800px
Sejarah

Pengumuman Penyerahan Sarawak Kepada Kerajaan Inggeris

06 Februari 1946 – Pada 06 Februari 1946, Raja Putih Sarawak yang ketiga, Vyner Brooke telah mengumumkan penyerahan Sarawak kepada kerajaan Inggeris di London. Pada 8 Februari 1946 pengumuman tersebut telah diterbitkan oleh The Sarawak Tribune.

Raja Brooke menyatakan bahawa beliau yakin bahawa kerajaan British dapat membawa kebaikan dan pembangunan kepada Sarawak. Dalam surat pengisytiharan itu, turut dinyatakan bahawa kerajaan British menjamin akan memberi kebebasan kepada penduduk Sarawak.

Vyner Brooke telah menghantar setiausaha sulitnya, Gerald MacBryan untuk melihat reaksi mendapatkan persetujuan Ketua-ketua Melayu di Sarawak antaranya Datu Pahlawan Abang Haji Mustapha, Datu Amar Abang Sulaiman, Datu Hakim Abang Haji Mohidin, Datu Menteri Encik Zain dan Datu Patinggi Abang Haji Abdillah untuk menandatangani dokuman penyerahan Sarawak kepada Kerajaan Inggeris. Gerald MacBryan juga cuba memujuk Ong Tiang Swee dan pemimpin utama pertubuhan-pertubuhan Cina. Walau bagaimanapun penyerahan tersebut telah mendapat bantahan yang hebat daripada sebilangan besar penduduk Sarawak.

Sarawak-vyner

Vyner Brooke

Pembentangan Rang Undang-Undang Penyerahan

Ekoran bantahan tersebut, Charles Vyner Brooke telah merujuk kepada Majlis Negeri yang kemudiannya bersidang selama tiga hari dengan keputusan 18 menyokong dan 16 menentang. Seterusnya, Rang Undang-Undang Penyerahan dibentangkan pula dalam Majlis Tertinggi pada 20 Mei 1946 dengan keputusannya enam orang menyokong dan dua orang menentang.

Pada 1 Julai 1946, Sarawak telah diisytiharkan sebagai tanah Jajahan Mahkota British. Manakala, di Sabah, British telah menandatangani perjanjian dengan Syarikat Berpiagam Borneo Utara (SBUB) pada 26 Jun 1946. Pada 15 Julai 1946, Borneo Utara secara rasminya diisytiharkan menjadi tanah jajahan British.

Penentangan Dan Bantahan

Penyerahan Sarawak oleh Vyner Brooke kepada British tidaklah berjalan dengan lancar seperti yang diharapkan. Keputusan penyerahan Sarawak kepada British telah menimbulkan bantahan dan keadaan huru-hara dalam politik Sarawak.

Penentangan dan bantahan terus berlaku terutamanya daripada Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS) di Kuching. PKMS diketuai oleh Datu Patinggi Abang Abdillah. Protes dan tunjuk perasaan terus diadakan kerana mereka menganggap tindakan tersebut telah melanggar Perlembagaan Sarawak tahun 1941 (Nine Cardinal Principles) yang menjanjikan pemberian kerajaan sendiri kepada Sarawak.

Kemunculan Gerakan Radikal

Penentangan penduduk Sarawak semakin hebat dan radikal dengan penubuhan kumpulan Tiga Belas. Ia ditubuhkan hasil daripada mesyuarat rahsia 13 orang anggota Pergerakan Pemuda Melayu (PPM) yang diketuai oleh Awang Rambli dan Abang Han di Jalan Cross, Sibu pada pertengahan tahun 1948. Rukun Tiga Belas dianggotai oleh Awang Rambli, Abang Han, Rosli Dhoby, Abang Ahmad, Morni Junit, Awang Osman, Jack Yusof, Osman Dollah, Abang Mat Sirat, Che Alias Osman, Amin Jenal, Wan Zin dan Tambek Adun. Kumpulan ini merancang untuk membunuh pegawai British dan Datu-Datu yang bekerjasama serta menyokong British.

Kemuncak gerakan penentang ini adalah pada 03 Disember 1949, Rosli Dhoby yang berlagak sebagai seorang murid sekolah, telah menikam Gabenor dengan sebilah pisau. Tikaman tersebut menyebabkan Gabenor Sir Duncan Stewart cedera parah dan terpaksa diterbangkan ke Singapura untuk rawatan segera. Malangnya Gabenor Sir Duncan Stewart telah meninggal dunia pada 10 Disember.

Rosli_dhoby

Rosli Dhoby

Rosli Dhoby, Morshidi Sidek dan Bujang Suntong telah ditangkap dan dalam bulan Mac 1950 ketiga-tiga mereka telah dihukum gantung sampai mati. Anggota Rukun Tigabelas yang lain telah dijatuhkan hukuman penjara.

Walaupun perjuangan kemerdekaan di Sarawak pada masa itu gagal, namun ia telah menyemarakkan lagi semangat nasionalisme di Sarawak. Ianya diteruskan dengan kemunculan gerakan politik berparti pada tahun 1950-an dan awal 1960-an untuk memperjuangkan kemerdekaan negeri Sarawak daripada penjajahan British. Akhirnya, Sarawak memperoleh kemerdekaan melalui pembentukan Persekutuan Malaysia pada 16 September 1963.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
damai_malaysia
Sejarah

Sidang Damai Antara Malaysia Indonesia Dan Filipina

05 Februari 1964 – Pada tahun 1964 Menteri Luar Thailand, Tun Thanat Khoman telah mengadakan
satu rundingan damai Sidang Damai Antara Malaysia Indonesia Dan Filipina yang dihadiri oleh ketiga-tiga Menteri Luar negara tersebut.

Tun Thanat Khoman

Tun Thanat Khoman

Rundingan ini adalah hasil usaha damai Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu untuk menjamin keselamatan dan kestabilan di rantau ini. Menteri-menteri Luar yang mewakili 3 negara itu ialah Tun Abdul Razak bin Dato’ Hussein dari Malaysia, Dr Subandrio dari Indonesia dan Encik Salvador Lopez dari Filipina.

damai_indonesia_malaysia_filipina

Salvador Lopez (kiri), Tun Abdul Razak (tengah), Dr Subandrio (kanan)

Hubungan di antara ketiga-tiga negara jiran ini telah retak kerana tuntutan Kerajaan Filipina di bawah pimpinan Presiden Macapagal ke atas Sabah dan salah faham Kerajaan Indonesia di bawah Presiden Sukarno mengenai konsep penubuhan Malaysia.

Walaubagaimanapun sidang damai antara Malaysia Indonesia Dan Filipina yang dianjurkan oleh pihak Thailand ini tidak menghasilkan sebarang kejayaan.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
tunku_3rd_mscc_meeting_800px
Sejarah

Memorandum Penubuhan Malaysia

03 Februari 1962 – Memorandum Penubuhan Malaysia telah dipersetujui dan ditandatangani pada tahun 1962. Jawatankuasa Perundingan Setiakawan Malaysia (MSCC) yang juga dikenali sebagai Jawatankuasa Perunding Perpaduan Malaysia berputik hasil daripada ucapan Tunku Abdul Rahman di Hotel Adelphi, Singapura pada 27 Mei 1961.

Tunku Abdul Rahman dalam ucapannya menegaskan bahawa Persekutuan Tanah Melayu tidak boleh berdiri sendiri dalam usaha membendung komunisme di rantau ini. Bagi membentuk benteng kukuh menghadapi ancaman tersebut, satu rancangan atau gagasan yang boleh mengikat kerjasama politik dan ekonomi antara Persekutuan Tanah Melayu dengan Singapura, Brunei, Borneo Utara dan Sarawak hendaklah dibentuk.

Tujuan penubuhan Malaysia dijelaskan lagi oleh Tunku Abdul Rahman dalam ucapannya di Perhimpunan Agung Khas UMNO pada 4 November 1961 :

“kita mempunyai niat dan tujuan yang bersih terhadap negeri-negeri ini untuk melepaskan mereka daripada takluk penjajah. Dengan percantuman itu kelak, mereka dengan sendirinya akan menjadi negeri-negeri yang merdeka bersama-sama dengan kita dalam sebuah kerajaan yang bersatu”.

Reaksi Dan Tentangan

Berbagai reaksi telah diterima mengenai Gagasan Malaysia daripada pemimpin dan rakyat di Borneo Utara, Sarawak, Brunei dan juga di Semenanjung sendiri. Sebahagian menyokong manakala sebahagian menentang.

Tentangan hebat dihadapi terutama daripada pemimpin UNKO dan Pasok Momogun kerana kebimbangan dan ketidakfahaman mereka mengenai konsep Malaysia. Pada Julai 1961 UNKO, SUPP dan Parti Rakyat Brunei bergabung membentuk United Front untuk menentang gagasan Malaysia.

Mereka bimbang Persekutuan Tanah Melayu akan menjadi koloni penjajah yang baru dan jawatan-jawatan yang bakal dikosongkan oleh pegawai-pegawai British akan diisi oleh hanya pegawai-pegawai dari Persekutuan dan Singapura. Mereka juga bimbang terhadap dominasi politik orang Melayu dan persaingan daripada orang-orang Cina dari Persekutuan Tanah Melayu dan Singapura.

Tentangan juga dihadapi daripada gabenor-gabenor British di Borneo Utara dan Sarawak kerana merasakan Borneo Utara dan Sarawak masih belum bersedia dari segi politik. Manakala di Singapura pula, walaupun cadangan Malaysia disokong kuat namun terdapat juga tentangan terutama dari golongan anti-PAP.

Kerajaan British yang menyokong gagasan Malaysia telah menghantar beberapa perwakilan untuk mengadakan perbincangan secara berasingan dengan Tunku Abdul Rahman, Gabenor Sarawak, Gabenor Borneo Utara dan Pesuruhjaya Tinggi Brunei. Pertemuan juga diadakan di antara Tunku Abdul Rahman dengan Lee Kuan Yew dan dengan Perdana Menteri Britain, Sir Harold MacMillan.

tunku_ASA

Tunku ketika mengutarakan gagasan Malaysia.| Foto : Arkib Negara

Pembentukan Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Malaysia

Satu mesyuarat Persatuan Parlimen Komanwel (PKK) cawangan Tanah Melayu dan Sabah anjuran kerajaan British telah diadakan di Singapura pada 23 Julai 1961. Para perwakilannya terdiri daripada Persekutuan Tanah Melayu, Singapura, Borneo Utara, Sarawak dan Brunei. Hasil daripada mesyuarat tersebut satu jawatankuasa telah membawa kepada pembentukan Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Malaysia atau Malaysian Solidarity Consultative Committee (MSCC) yang juga dikenali sebagai Jawatankuasa Setiakawan Malaysia.

Semasa mesyuarat ini berlangsung, pemimpin-pemimpin Persekutuan Tanah Melayu dan Singapura telah menjelaskan konsep Malaysia kepada perwakilan Sabah, Sarawak dan Brunei dan tujuan utama penerangan ini dijalankan adalah untuk mengurangkan dan mengelakkan salah faham tentang penubuhan Malaysia.

Ia telah menyebabkan persefahaman yang kukuh dan satu persetujuan dicapai untuk menubuhkan Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Malaysia. Mereka juga bersetuju bahawa Jawatankuasa ini akan dianggotai oleh wakil dari wilayah-wilayah yang terlibat dalam pembentukan Malaysia. Donald Stephens telah dilantik sebagai Pengerusi Jawatankuasa.

Jawatankuasa ini ditubuhkan untuk menerangkan dengan lebih teliti dan jelas akan konsep negara Malaysia kepada rakyat dengan lebih kerap, khususnya rakyat Sabah, Sarawak dan Brunei. Jawatankuasa tersebut mengambil langkah mengumpul dan membandingkan idea-idea berkaitan dengan struktur pembentukan Malaysia supaya rancangan untuk merealisasikan penubuhan Malaysia dapat dicepatkan.

Ahli Jawatankuasa tersebut turut mencari jalan untuk mendapat persetujuan daripada semua pemimpin-pemimpik politik di semua daerah yang terbabit. Jawatankuasa ini telah mengadakan pertemuan sebanyak empat kali, iaitu pertamanya di Jesselton (Kota Kinabalu sekarang) pada 24 Ogos 1961, kedua di Kuching pada 18 Disember 1961, ketiga di Kuala Lumpur pada 6 Januari 1962 dan keempat di Singapura pada 1 Februari 1962.

Tun_Fuad_Stephens

Tun Fuad Stephen (Donald Stephens)

Persidangan Terakhir

Persidangan keempat dan yang terakhir berlangsung di Dewan Victoria, Singapura. Yang Dipertuan Negara Singapura, Encik Yusof bin Ishak telah merasmikan persidangan ini. Ahli jawatankuasa serta wakil-wakil dari lima buah negeri yang dirancangkan untuk memasuki Persekutuan Malaysia yang turut hadir adalah :

  • Encik Donald Stephen sebagai Pengerusi,
  • Datu Mustapha bin Datu Harun wakil Sabah,
  • Encik Lee Kuan Yew wakil Singapura,
  • Encik Yeo Cheng Hoe wakil Sarawak,
  • Datuk Setia Pengiran Ali bin Pengiran Haji Mohd. Daud wakil Brunei
  • Encik Mohd. Khir Johari wakil Persekutuan Tanah Melayu.

Di akhir persidangan, Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Malaysia telah sepakat dan mempersetujui bahawa Parti-Parti Politik yang tumpuan taat setianya ditujukan kepada kuasa-kuasa di luar Persekutuan Malaysia kelak, tidak harus mendapat tempat dalam gabungan negeri-negeri Malaysia.

Persetujuan lain yang telah dicapai ialah:

  • Kerajaan Pusat yang bertanggungjawab untuk keselamatan di dalam negeri termasuk keselamatan umum di seluruh Persekutuan Malaysia, haruslah mempunyai kedua-dua kuasa perundangan dan eksekutif.
  • Wilayah-wilayah Borneo harus mempunyai kuasa untuk mengawal gerakan rakyat daripada Bahagian-bahagian lain Persekutuan Malaysia yang masuk kedalam daerah-daerah berkenaan.
  • Kuasa mengawal kemasukan rakyat Persekutuan ke Wilayah Borneo bagi membendung kemasukan anasir-anasir komunis.
  • Peruntukan biasiswa yang sama rata untuk mengurangkan jurang taraf pelajaran di antara negeri.
  • Melatih anak-anak negeri Borneo untuk mengambil alih pentadbiran dan mengisi jawatan perkhidmatan awam.

Memorandum Penubuhan Malaysia yang mengandungi 44 perkara berkenaan dengan perlembagaan dan pentadbiran Persekutuan Malaysia yang dirancangkan itu telah disediakan dan ditandatangani pada 3 Februari 1962 untuk diserahkan kepada Suruhanjaya Cobbold sebagai asas perundingan Suruhanjaya itu kelak.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard