Tag Archives: perlembagaan

lambang_kedah-800px
Sejarah

Pelembagaan Negeri Kedah 1848 Dipinda

13 Januari 1957 – Negeri Kedah merupakan diantara negeri yang terawal di negara ini yang menerima campur tangan Inggeris ke atas Tanah Melayu. Campur tangan Inggeris telah membawa perubahan dalam pelbagai aspek, ini termasuklah berkaitan dengan pentadbiran negeri.

Sultan_Badlishah_Kedah

Pada tahun 1957, di saat Tanah Melayu berada di ambang kemerdekaan Sultan Kedah, Sultan Badlishah Ibni Almarhum Sultan Abdul Hamid Halim Shah meminda perlembagaan negeri Kedah tahun 1848. Pelembagaan Negeri Kedah 1848 dipinda untuk menghapus jawatan penasihat British yang diwujudkan di negeri Kedah melalui perjanjian Bangkok 1909. Perjanjian Bangkok ini, meletakkan negeri Kedah di bawah kekuasaan Inggeris.

Upacara meminda perlembagaan 1848 Kedah ini dijalankan di Istana Chegar, Anak Bukit, Alor Star, Kedah. Turut hadir pada majlis ini Raja Muda, Menteri Besar dan ahli-ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan negeri Kedah. Proses perubahan yang dijalankan sesuai dengan keadaan semasa negara, di mana Kemerdekaan Tanah Melayu akan diisytiharkan pada 31 Ogos 1957.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
pleno-800px
Sejarah

Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu Diumumkan

23 Disember 1946 – Pada tahun 1946, Perjanjian Persekutuan yang kemudiannya dikenali sebagai Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1948, telah diumumkan oleh Kerajaan British. Perjanjian ini penting bukan sahaja kerana ia memansuhkan Malayan Union tetapi juga menyatukan negeri-negeri Melayu dalam sebuah Persekutuan untuk pertama kali.

Perjanjian Persekutuan telah digubal oleh Sidang Pleno Inggeris Melayu sejak bulan Jun hingga awal bulan Disember 1946. Seterusnya Perjanjian Persekutuan telah diumumkan dan diedarkan kepada penduduk-penduduk Tanah Melayu, terutama sekali untuk orang-orang bukan Melayu.

Tujuan pengumuman ini ialah untuk mendapatkan pandangan orang-orang bukan Melayu yang tidak diwakili dalam Sidang Pleno itu. Antara lain Perjanjian Persekutuan menyatakan:-

  • Persekutuan Tanah Melayu akan dianggotai oleh sembilan buah negeri-negeri Melayu dan dua buah negeri-negeri Selat iaitu Pulau Pinang dan Melaka.
  • Pembukaan Dewan Perundangan Persekutuan yang akan diwakili oleh semua kaum di Persekutuan Tanah Melayu.
  • Mengenai kewarganegaraan, Perjanjian Persekutuan memberi dasar yang longgar. Antara lain orang-orang yang mengaku Tanah Melayu sebagai tanah airnya akan diberi kewarganegaraan dengan beberapa syarat yang lain.

Perjanjian Persekutuan juga menetapkan kuasa-kuasa Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri. Hal-hal kewangan mestilah dikendalikan oleh negeri masing-masing. Sultan-sultan negeri Melayu diberi kuasa penuh ke atas hal-hal agama dan adat istiadat. Masalah luar negeri dan pertahanan pula masih dikuasai oleh Kerajaan Inggeris.

Walaupun menerima banyak tentangan daripada pelbagai pihak seperti AMCJA dan PUTERA, tetapi akhirnya Perjanjian Persekutuan telah berjaya dijadikan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu yang diisytiharkan dengan rasminya pada 1 Februari 1948.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
hartal_headline-800px
Sejarah

AMCJA Ditubuhkan

22 Disember 1946 – Pada tahun 1946, Pan Malayan Council of Joint Action (PMCJA) ditubuhkan untuk menentang perlembagaan dan pembentukan Persekutuan Tanah Melayu. Dalam bulan Ogos 1947, PMCJA telah menukarkan namanya kepada All-Malaya Council of Joint Action (AMCJA).

Pertubuhan-pertubuhan yang bergabung dalam AMCJA kebanyakannya adalah berhaluan kiri seperti Pan-Malaya Federation of Trade Union, New Democratic Youth League, Malayan Democratic Union, Ex-MPAJA Comrades Association, Women Federation dan Malayan Indian Congress. Sepanjang riwayatnya yang singkat AMCJA telah dipimpin oleh Tan Cheng Lock sebagai Pengerusi dan John Eber sebagai Setiausaha.

hartal

AMCJA ditubuhkan selepas perlembagaan dan penubuhan Persekutuan Tanah Melayu dibincang dan dirangka oleh pihak Inggeris, UMNO dan DYMM Raja-raja Melayu dalam satu sidang Pleno. Pada 12 Disember 1946, Kerajaan Inggeris mengumumkan bahawa perlembagaan tersebut telah selesai digubal dan akan disiarkan untuk mendapatkan pandangan dari orang-orang bukan Melayu.

Maka pada hari ini dalam tahun 1946, pertubuhan-pertubuhan bukan Melayu telah menubuhkan AMCJA untuk menentang perlembagaan baru itu. AMCJA ingin menyatukan Singapura dan Tanah Melayu, mahukan sebuah negara berkerajaan sendiri dan juga kewarganegaraan yang sama. Kesemua ini adalah bertentangan dengan rangka perlembagaan yang diputuskan oleh Sidang Pleno Inggeris-Melayu.

Dalam bulan Januari 1947, AMCJA telah mendekati Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM) untuk sama-sama menentang perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu. Hasrat AMCJA untuk bekerjasama dengan orang-orang Melayu akhirnya menjadi kenyataan bila PKMM bergabung dengan API, AWAS, GERAM dan Hizbul Muslimin untuk menubuhkan Pusat Tenaga Rakyat (PUTERA) pada 22 Februari 1947. PUTERA kemudian bergabung dengan AMCJA.

pmcja_hartal_news

Hasil daripada gabungan AMCJA-PUTERA ini perbahasan-perbahasan terbuka dan kempen-kempen telah berjaya diadakan di seluruh Tanah Melayu. Dalam bulan Oktober 1947 AMCJA-PUTERA telah mengeluarkan ‘Perlembagaan Rakyat’ (The People’s Constitution) sebagai pengganti kepada Perlembagaan Persekutuan.

Pada 20 Oktober 1947 mereka telah menganjurkan hartal (mogok) yang hampir melumpuhkan keseluruhan jentera ekonomi dan pentadbiran Inggeris. Sungguhpun begitu usaha AMCJA dan kemudian usaha AMCJA-PUTERA untuk menghapuskan perlembagaan yang digubal oleh Sidang Pleno Inggeris-Melayu itu menemui kegagalan.

Perlembagaan yang digubal oleh Sidang Pleno mula berkuatkuasa pada 1 Februari 1948, bila Persekutuan Tanah Melayu diisytiharkan dengan rasminya. Dengan itu juga lenyaplah sejarah AMCJA.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
replika_tahta_perak-800px
Sejarah

Pemansuhan Jawatankuasa Penasihat British Di Perak

19 Disember 1956 – Pada tahun 1956, DYMM Sultan Perak, Raja Sir Yusuf ibni Almarhum Sultan Abdul Jalil telah menandatangani dua dokumen yang memansuhkan jawatan Penasihat British di Perak. Upacara tersebut berlangsung di Istana Iskandariah Kuala Kangsar. Kedua-dua dokumen itu ialah mengenai pindaan-pindaan kepada Perlembagaan Negeri Perak dan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu.

Perak merupakan negeri pertama di Tanah Melayu menerima seorang pegawai British sebagai penasihat kerajaan. Penasihat yang dikenali sebagai Residen itu mempunyai kuasa pentadbiran yang lebih besar daripada Sultan sendiri. Bidang kuasa Sultan terhad pada hal-hal Agama Islam dan adat istiadat Melayu sahaja.

Yusuf Izzuddin Shah

Pegawai British yang dikenali sebagai Residen British itu dilantik melalui Perjanjian Pangkor yang ditandatangani oleh Sultan Abdullah ibni Almarhum Sultan Jaafar pada 20 Januari 1874. Jawatan Residen itu kekal sehinggalah tamat Perang Dunia Kedua (1945) apabila ia ditukarkan kepada Penasihat British.

Pada hari ini dalam tahun 1956 jawatan Penasihat British di Perak telah dimansuhkan. Dengan itu tamatlah sejarah campurtangan pegawai British secara langsung selama 82 tahun dalam pentadbiran negeri Perak yang bermula pada tahun 1874 dengan J.W.W. Birch sebagai Residen British yang pertama dan berakhir pada tahun 1956 dengan Dato’ I.W. Blelloch, Penasihat British.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Caught_of_Rosli_Dhobi-800px
Sejarah

Serangan Ke Atas Gabenor Sarawak

03 Disember 1949 – Pada tahun 1949, tiga orang nasionalis Sarawak telah membuat percubaan membunuh Gabenor Inggeris, Sir Duncan Stewart. Percubaan dan serangan ke atas Gabenor Sarawak ini dilakukan oleh Rosli Dhoby, Morshidi Sidek dan Bujang Suntong yang menganggotai sebuah barisan yang dikenali sebagai Rukun Tigabelas. Serangan yang menyebabkan kematian Sir Duncan Stewart merupakan kemuncak perjuangan nasionalisme bumiputera Sarawak menentang penjajah Inggeris.

Jika di Semenanjung Tanah Melayu, orang-orang Melayu telah menentang gagasan Malayan Union, rakyat bumiputera Sarawak pula telah berjuang menentang pembentukan Sarawak sebagai ‘Crown Colony’ pada 8 Februari, 1945.

Sir Duncan Stewart

Sir Duncan Stewart

Seperti orang-orang Melayu di Semenanjung, rakyat bumiputera Sarawak juga mengambil tindakan segera dengan menubuhkan berbagai pertubuhan seperti Barisan Pemuda Sarawak, Pertubuhan Sarawak, United Sarawak Association (di Singapura), Pergerakan Pemuda Melayu, Sibu, dan beberapa pertubuhan lain, untuk menentang ‘Crown Colony’. Perjuangan rakyat bumiputera ini dikenali sebagai Gerakan Anti-Penyerahan ataupun ‘Anti Cession Movement’ iaitu perjuangan membantah keputusan Raja Charles Vyner Brooke menyerahkan Sarawak kepada kerajaan Inggeris untuk dijadikan ‘Crown Colony’.

Sejak tahun 1946 hinggalah ke tahun 1949, rakyat bumiputera menentang penjajahan Inggeris secara aman dan mengikut perlembagaan seperti mengadakan demonstrasi dan menghantar kawat kepada raja dan pemimpin-pemimpin Inggeris. Dalam bulan Disember 1946, seramai 400 orang kakitangan kerajaan terdiri dari orang-orang Melayu dan Dayak telah meletakkan jawatan beramai-ramai bila kerajaan mengeluarkan Pekeliling No. 9 yang mengharamkan Kegiatan Anti-Penyerahan. Akibatnya semua sekolah-sekolah Melayu dan Maktab Perguruan Melayu Sarawak terpaksa ditutup kerana ketiadaan guru.

Rosli Dhoby

Rosli Dhoby

Memandangkan bahawa perjuangan Anti-Penyerahan mula merosot dan kerajaan mula mengambil tindakan keras, maka Pergerakan Pemuda Melayu di Sibu telah menubuhkan sebuah kumpulan sulit yang dinamakan Rukun Tigabelas. Kumpulan sulit ini mempunyai 13 orang ahli yang diketuai oleh Awang Rambli. Mereka bersumpah untuk menghapuskan semua pegawai Inggeris dan Dato-dato Melayu yang menyokong penyerahan Sarawak kepada kerajaan British.

Di atas sumpahan ini maka pada hari ini dalam tahun 1949, Rosli Dhoby yang menyamar sebagai seorang murid sekolah, telah menikam Gabenor dengan sebilah pisau. Tikaman tersebut menyebabkan Gabenor Sir Duncan Stewart cedera parah dan terpaksa diterbangkan ke Singapura untuk rawatan segera. Malangnya beliau telah meninggal dunia pada 10 Disember.

Berikutan itu Rosli Dhoby, Morshidi Sidek dan Bujang Suntong telah ditangkap dan dalam bulan Mac 1950 ketiga-tiga mereka telah dihukum gantung sampai mati. Anggota Rukun Tigabelas yang lain telah dijatuhkan hukuman penjara.

Walaupun perjuangan kemerdekaan di Sarawak gagal, namun serangan ke atas Gabenor Sarawak yang menyebabkan kematian Gabenor Sir Duncan Stewart telah menggemparkan Empayar Inggeris dan seluruh dunia di samping menyemarakkan lagi semangat nasionalisme di Sarawak.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Universiti_Malaya_gateway
Sejarah

Sesi Pengajian Pertama Universiti Malaya

25 Mei 1959 – Pada tahun 1959, sesi pengajian pertama Universiti Malaya, Bahagian Kuala Lumpur dimulakan di bawah Perlembagaan Universiti Malaya yang baru yang berkuatkuasa pada hari penubuhannya, 15 Januari 1951. Universiti Malaya telah ditubuhkan di Singapura apabila Maktab Perubatan King Edward VII dan Maktab Raffles digabungkan dalam tahun 1949.

Hasil daripada pindaan-pindaan ke atas Ordinan Universiti Malaya 1949, Universiti ini telah dijadikan kepada dua Bahagian: satu Bahagian di Singapura, dan satu Bahagian lagi di Persekutuan Tanah Melayu. Pada mulanya Suruhanjaya Carr-Saunders mencadangkan supaya Universiti Malaya Bahagian Persekutuan Tanah Melayu ditempatkan di Johor. Cadangan ini telah ditolak dan sebaliknya dipersetujui supaya ditempatkan di Kuala Lumpur.

tan_teck_guan_building

Sebelum ini dalam tahun 1957 kursus pengajian bagi para pelajar tahun pertama jurusan Sastera, telah dijalankan di bangunan sementara di Kolej Teknik, Kuala Lumpur. Sementara itu, dalam tahun ini juga Suruhanjaya Penyiasat telah dibentuk dengan dipengerusikan oleh Sir Robert Atken iaitu Naib Canselor Universiti Birmingham. Suruhanjaya ini ditugaskan untuk merancangkan kemajuan Universiti Malaya di Kuala Lumpur.

Sebagai hasilnya dalam bulan November, 1958 satu undang-undang telah diluluskan untuk meneruskan usaha ke arah perubahan Universiti Malaya di Kuala Lumpur sebagai satu institusi yang tersendiri dan mempunyai taraf yang setanding dengan yang di Singapura. Dengan ini Universiti Malaya di Kuala Lumpur dan Universiti Malaya di Singapura akan mempunyai Pengetua (Principal), Majlis Bahagian (Divisional Council), dan Senat Bahagian (Divisional Senate) masing-masing. Pada tahun ini juga Fakulti Kejuruteraan dipindahkan ke bangunan barunya di Lembah Pantai.

Universiti Malaya di Kuala Lumpur dibina di kawasan bukit dan lembah seluas 450 ekar yang dikenali sebagai Lembah Pantai. Dalam awal bulan Mei, 1959 bangunan Fakulti Sastera dan bangunan Perpustakaan telah siap dibina. Dalam masa yang sama juga Kolej Pertama kediaman para pelajar telah dibuka. Dengan pembukaan sesi pengajian pertama Universiti Malaya pada hari ini dalam tahun 1959 ini, Universiti Malaya telah dapat mengadakan kursus-kursus Tahun Pertama Sastera, Tahun Pertama Sains dan semua tahun bagi kursus Kejuruteraan dan Kursus ljazah kepujian dalam Pengajian Melayu dan India oleh kerana kedua-dua pengajian ini telah dipindahkan sepenuhnya dari Singapura ke Kuala Lumpur.

Bagaimanapun, oleh kerana pembinaan bangunan-bangunan bagi Fakulti Sains hanya dapat disiapkan sepenuhnya dalam bulan Mei, 1960, sebahagian daripada Kursus Sains diadakan di makmal-makmal yang dipinjamkan oleh Kolej Teknik dan Victoria Institution. Dalam sesi ini seramai 323 orang pelajar mengikuti kursus-kursus Sastera (163), Sains (31), dan Kejuruteraan (129).

Pada 18hb Jun, 1959, Universiti Malaya di Kuala Lumpur telah dibuka dengan rasminya oleh Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong yang pertama, Tunku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Mohammad.

Dewan_Tunku_Canselor_Universiti_Malaya

Dalam tahun 1960 kerajaan Persekutuan Tanah Melayu dan Kerajaan Singapura mengumumkan untuk menubuhkan Universiti yang berasingan, satu di Persekutuan dan satu lagi di Singapura, dan mempunyai kuasa otonomi sendiri-sendiri. Berbangkit dari keputusan untuk menjadikan Bahagian yang di Singapura dan Bahagian yang di Kuala Lumpur sebagai dua buah universiti yang berasingan, sebuah Jawatankuasa Bersama yang mengandungi wakil-wakil dari pihak Universiti dan kedua-dua buah Kerajaan telah ditubuhkan untuk membincangkan berbagai isu mengenai universiti itu keseluruhannya.

Jawatankuasa-jawatankuasa Bersama yang serupa yang mengandungi wakil-wakil Bahagian dan Kerajaan di mana Bahagian itu terletak telah juga ditubuhkan untuk membincangkan isu-isu yang berkaitan dengan Bahagian itu sahaja, dan untuk merangka perlembagaan-perlembagaan biru bagi kedua-dua buah universiti yang baru itu. Dengan kerjasama yang erat di antara wakil-wakil Universiti, Bahagian dan Kerajaan, kerja-kerja merangka perlembagaaan- perlembagaan itu telah dapat disiapkan dalam waktu yang singkat.

Draf Perlembagaan bagi Universiti Malaya yang baru telah diterima dengan beberapa pindaan oleh Parlimen Persekutuan dalam bulan Oktober 1961 sementara Draf Perlembagaan bagi Universiti Singapura pula telah dibentangkan dan diluluskan oleh Dewan Perundangan Singapura dalam bulan Disember 1961. Pada 1 Januari 1962 Universiti Malaya menjadi Universiti Kebangsaan bagi Persekutuan Tanah Melayu melalui Akta Universiti Malaya 1961, dan pada waktu yang sama Universiti Malaya di Singapura menjadi Universiti Singapura.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Coat_of_arms_of_Sarawak-800px
Sejarah

Majlis Negeri Sarawak Ditubuhkan

24 Mei 1867 – Majlis Negeri Sarawak yang sekarang dikenali sebagai Dewan Undangan Negeri Sarawak telah ditubuhkan oleh James Brooke pada tahun 1867. Ia merupakan Dewan Undangan Negeri yang tertua di Malaysia.

Sebelum itu, pada tahun 1865 ‘General Council’ yang juga dikenali sebagai ‘Supreme Council’ telah ditubuhkan. Pada asal penubuhan Majlis Negeri Sarawak ini bertujuan untuk membawa semua kaum bumiputera dalam satu perjumpaan yang terbesar. Disamping bagi mendengar ucapan dasar untuk menyuarakan pandangan serta bertukar-tukar fikiran.

Persidangan Majlis Negeri yang pertama telah diadakan pada 8 September 1867, bertempat disebuah perkampungan nelayan kecil di Bintulu, Sarawak. Sejak ditubuhkan sehinggalah tahun 1941, Majlis Negeri tidak mempunyai sebarang peraturan tetap sehinggalah pada bulan September 1941, Raja Vnyer Brooke telah menggubal satu perlembagaan baru bagi Majlis Negeri. Perlembagaan baru ini telah mengurangkan suara bumiputera kerana 14 dari 25 orang ahlinya mestilah terdiri daripada pegawai kerajaan bangsa Eropah, manakala sebelas lagi ahlinya terdiri daripada wakil-wakil kaum bumiputera dan bukan bumiputera.

Sesungguhnya, Dewan ini telah menempuh tiga zaman yang penting iaitu zaman Raja Putih Keluarga Brooke, diikuti dengan zaman koloni atau zaman penjajahan British dan ketiga zaman kemerdekaannya menerusi Malaysia.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
umno_logo-800px
Sejarah

Penubuhan Umno

11 Mei 1946 – Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (PEKEMBAR) atau United Malays National Organization (UMNO) telah ditubuhkan pada tahun 1946. Istana Besar Johor Bahru, telah menyaksikan kelahiran parti terbesar orang Melayu apabila ribuan orang Melayu berhimpun dan bertemu dalam Kongres Melayu Se-Malaya untuk kali ketiga.

Kongres ketiga ini diadakan berikutan penentangan keras orang Melayu terhadap penubuhan Malayan Union oleh penjajah British selepas berakhirnya pendudukan Jepun pada Ogos 1945.

Sebuah jawatankuasa yang terdiri daripada Datuk Onn, Datuk Panglima Bukit Gantang, Datuk Nik Ahmad Kamil, Datuk Hamzah Abdullah dan Zainal Abidin Ahmad (Zaaba) yang dibentuk ketika Kongres Melayu Se-Malaya Pertama pada 1-4 Mac 1946 di Kelab Sultan Sulaiman, Kuala Lumpur telah membentangkan Piagam atau Perlembagaan UMNO dan diluluskan oleh 29 anggota pertubuhan yang mewakili pertubuhan orang Melayu di Tanah Melayu dan Singapura.

Almarhum Sultan Ismail telah merasmikan penubuhan Umno pada 11 Mei 1946 dan Dato’ Onn Jaafar telah dipilih menjadi Presiden UMNO.

Penubuhan UMNO sekaligus membubarkan Kongres Melayu Se-Malaya yang sebelum ini menjadi gabungan seluruh persatuan orang Melayu. Kejayaan UMNO yang terbesar ialah memansuhkan Malayan Union seterusnya membentuk Persekutuan Tanah Melayu. Ia merintis laluan ke arah kemerdekaan Tanah Melayu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
merdeka-800px
Sejarah

Rombongan Ketua Menteri Persekutuan Tanah Melayu Berlepas Ke London

09 Mei 1957 – Pada tahun 1957, Ketua Menteri Persekutuan Tanah Melayu, Tunku Abdul Rahman beserta rombongan telah berlepas ke London. Antara yang turut serta dalam rombongan itu ialah Dato’ Abdul Razak Hussein (Menteri Pelajaran), Tuan V.T. Sambanthan (Menteri Buruh), Encik Shamsuddin bin Nain (Menteri Besar Negeri Sembilan), YM Tengku Ismail bin Tengku Yahya (Menteri Besar Kedah) dan Tuan Haji Mustaffa Al-Bakri (Penyimpan Mohor Raja-raja Melayu).

Tujuan rombongan ini ke London adalah untuk mengadakan rundingan perkara-perkara yang berkaitan dengan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu Merdeka dengan Kerajaan British. Hasil keputusan rundingan berkenaan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu, Melaka dan Pulau Pinang telah dibawa ke Persidangan Raja-Raja pada bulan Jun 1957.

Berikutan daripada itu, kertas putih Rangka Perlembagaan Kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu telah dihasilkan dan dibincangkan oleh Majlis Mesyuarat Undangan dan Majlis Mesyuarat Negeri di negeri-negeri. Ianya telah diterbitkan di Persekutuan Tanah Melayu dan di London pada 2 Julai 1957.

Sesungguhnya, rombongan rundingan ini merupakan usaha terakhir dalam menuntut Kemerdekaan Tanah Melayu daripada Kerajaan British.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
chief_negeri_sembilan-800px
Sejarah

Perlantikan Yang Dipertuan Besar Negeri Sembilan Yang Pertama

29 April 1898 – Yamtuan Besar Seri Menanti, Tuanku Muhamad Ibni Tuanku Antah telah dilantik sebagai Yang Dipertuan Besar Negeri Sembilan yang pertama pada tahun 1898. Perlantikan ini adalah berdasarkan persetujuan Inggeris dan Undang Yang Empat.

Perlantikan ini juga merupakan satu langkah Kerajaan Inggeris untuk menyelesaikan rasa tidak puas hati di kalangan rakyat terutamanya penghulu-penghulu yang berfahaman konservatif yang mendakwa bahawa Yam Tuan Tuanku Muhamad adalah orang yang sepatutnya memerintah Kerajaan mengikut adat.

Yamtuan Tuanku Muhamad merupakan Yamtuan Seri Menanti yang ketujuh telah menggantikan ayahandanya Tengku Antah yang mangkat pada tahun 1888. Baginda dilantik atas persetujuan penghulu berenam iaitu Penghulu Johol, Ulu Muar, Jelebu, Teraci, Gunung Pasir dan Inas.

Pada tahun 1889, Tuanku Muhamad telah meletakkan Seri Menanti dan jajahan takluknya di bawah perlindungan Inggeris. Dengan itu, Negeri Sembilan menjadi satu gabungan di bawah perlindungan Inggeris tanpa persefahaman politik.

Untuk memudahkan pentadbiran dan meluaskan pengaruh di samping menyatukan semula luak-luak atau daerah-daerah yang berpecah, Inggeris telah bersetuju melantik Tuanku Muhamad menjadi Raja Negeri Sembilan bergelar Yang Di-Pertuan Besar Negeri Sembilan.

Pada hari perlantikan tersebut satu perjanjian telah ditandatangani antara Yang Dipertuan Besar, Dato’ Kelana dan Dato’ Bandar sebagai Penghulu Sungai Ujung, Dato’ Madika selaku Penghulu Jelebu, Datuk Johan Pahlawan sebagai Penghulu Johol dan Datuk Sedia Raja selaku Penghulu Rembau.

Intipati perjanjian tersebut antara lain menetapkan pemerintahan menurut perlembagaan adat negeri serta warisan nenek moyang, pengesahan pelantikan raja oleh Undang Yang Empat mengikut adat, menerima sebarang nasihat Residen bagi menyelesaikan permasalahan negeri, melarang sebarang campur tangan Yang Dipertuan berkaitan dengan masalah yang dihadapi oleh Undang Yang Empat kecuali mengenai soal sempadan negeri kalau diminta.

Undang Yang Empat akan menyambut perayaan di dalam negeri masing-masing kecuali dalam upacara tertentu yang dijemput, di hari kemangkatan kedua pihak dikehendaki membawa hadiah emas dan Undang Yang Empat dimestikan menabalkan seorang putera Raja sekiranya Yang Dipertuan Besar mangkat.

Perlantikan Yang Dipertuan Besar Negeri Sembilan yang pertama ini telah menyatukan Negeri Sembilan dan menamatkan rasa tidak puas hati yang pernah wujud di negeri itu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard