kemerdekaan_malaysia
Sejarah

Gagasan Persekutuan Malaysia Dikemukakan

27 Mei 1961 – Pada tahun 1961, Tunku Abdul Rahman Putra, Perdana Menteri Persekutuan Tanah Melayu mengemukakan Gagasan Persekutuan Malaysia yang membawa kepada penubuhan Malaysia. Gagasan ini beliau kemukakan dalam satu majlis jamuan yang diadakan oleh Persatuan Wartawan-wartawan Luar Negeri Asia Tenggara, di Singapura.

Cadangan yang dikemukakan oleh beliau itu walaupun bukan sesuatu yang baru tetapi telah mengejutkan banyak pihak oleh kerana di zaman selepas perang tidak ramai orang berwenang (dalam kerajaan) memperkatakan tentang ide kesatuan politik- yang lebih besar oleh kerana cadangan-cadangan serupa ini sama ada berbahaya dari segi politik ataupun ia tidak praktikal dalam masa sedang berlakunya perubahan dan kegelisahan politik.

Dalam mengemukakan cadangan itu beliau menyatakan bahawa Tanah Melayu tidak dapat memencilkan diri dari politik antarabangsa. Seterusnya beliau menyatakan bahawa:

Lambat laun Tanah Melayu harus bersefahaman dengan Britain dan rakyat-rakyat Singapura, Borneo Utara, Brunei dan Sarawak. Adalah agak terlalu awal untuk saya menyebutkan cara bagaimana persefahaman itu dapat dicapai, namun tidak dapat dielakkan bahawa kita perlu mencapai objektif ini dan memikirkan satu rancangan bagaimana wilayah-wilayah ini dapat dibawa kepada satu kerjasama politik dan ekonomi yang rapat.

Tidak berapa lama selepas pengumuman Gagasan Persekutuan Malaysia itu, pada 21 Ogos 1961, Jawatankuasa Setiakawan dan Perundingan Malaysia (Malaysian Solidarity Consultative Committee) pun ditubuhkan sebagai cawangan kepada Persatuan Parlimen Komanwel (Commonwealth Parliamentary Association) dan telah mengadakan mesyuaratnya di Jesselton dan mula merancangkan satu rancangan tindakan serantau.

Seorang Ahli yang terkemuka dalam Majlis Perundangan Borneo Utara, Donald Stephens telah dilantik sebagai Pengerusi Jawatankuasa ini yang ahli-ahlinya terdiri dari wakil-wakil Sabah, Sarawak dan Singapura, dan pemerhati-pemerhati dari Brunei. Jawatankuasa ini telah bertemu sebanyak empat kali. Akhirnya Jawatankuasa ini telah mengeluarkan satu Memorandum bagi penubuhan Malaysia, 3hb Februari 1962 dan yang menjadi asas kepada Suruhanjaya bersama Britain-Tanah Melayu meninjau kehendak-kehendak rakyat Borneo.

Suruhanjaya ini ialah Suruhanjaya Cobbold yang telah dilantik pada 16hb Januari, 1962 dan diketuai oleh Lord Cobbold. Suruhanjaya ini telah menjalankan tinjauannya di Sabah dan Sarawak daripada 19hb Februari hingga 18 April 1962. Pada 1 Ogos 1962 Suruhanjaya ini mengeluarkan laporannya dan menyatakan bahawa 70 peratus daripada rakyat Borneo (kecuali Brunei) menginginkan Malaysia dengan syarat tiap-tiap negeri itu diberi hak mengawal dasar-dasar bahasa dan imigresen masing-masing dan mempunyai Ketua Negerinya sendiri.

Mereka juga akan mempunyai 40 orang wakil dalam Parlimen Malaysia dan akan menerima geran-geran pembangunan, Singapura pula telah bersetuju untuk bercantum dengan syarat ia menguasai hal ehwal kewangan, buruh dan pelajaran, sementara kawalan ke atas hal ehwal luarnegeri, pertahanan dan keselamatan diserahkan kepada Kerajaan Pusat. Selain daripada itu Singapura akan diberi 15 kerusi daripada 159 kerusi dalam Dewan Perundangan Persekutuan. Ia juga akan mempunyai kerajaan dan Dewan dan Yang Dipertua Negaranya sendiri.

Gagasan untuk membentuk satu Persekutuan Malaysia sebagai satu entiti politik yang dimaksudkan oleh Tunku ini adalah merupakan cadangan yang pertama kalinya pernah dikemukakan secara terbuka oleh seorang pemimpin negara di rantau ini. Sebelum ini memang terdapat suara-suara yang menyuarakan tentang konsep ini tetapi datangnya daripada beberapa orang nasionalis Melayu dari parti-parti bukan pemerintah. Bagaimanapun konsep yang mereka kemukakan adalah dalam konteks Melayu Raya yang meliputi seluruh kepulauan Melayu Nusantara.

Cadangan Gagasan Persekutuan Malaysia Tunku ini telah mengubah secara radikal perjalanan politik antarabangsa di rantau ini hingga membawa kepada perubahan peta Asia Tenggara apabila Malaysia ditubuhkan pada 16 September 1963 yang merangkumi negeri-negeri Persekutuan Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
voc-800px
Sejarah

Orang-Orang Perak Menyerang Angkatan Laut Belanda

27 Mei 1658 – Pada tahun 1658, satu pertempuran telah berlaku apabila orang-orang Perak menyerang angkatan laut Belanda. Pertempuran ini berlaku ketika kapal-kapal laut Belanda yang diketuai oleh Joan Truitmans sedang menghalang Perak daripada menjalankan perdagangan dengan saudagar-saudagar asing. Belanda mengambil tindakan demikian kerana tidak berpuashati terhadap orang-orang Perak yang kerap melanggar syarat-syarat perjanjian persahabatan dan perdagangan yang dibuat di antara kedua pihak dalam tahun-tahun 1650, 1653 dan 1655.

Orang-orang Perak menganggap perjanjian-perjanjian itu adalah tidak sah kerana perjanjian itu dibuat secara paksa dan juga kerana perbezaan agama. Perjanjian-perjanjian yang ditandatangani oleh Sultan Perak adalah kerana desakan Acheh dan mereka menganggap campur tangan Belanda telah menggugat kepentingan mereka yang mengamalkan perdagangan bercorak bebas. Syarat-syarat perjanjian perdagangan bijih timah misalnya hanya menguntungkan Belanda. Belanda telah mengenakan harga dagangan yang rendah dan gantirugi yang dibayar tidak menyenangkan orang-orang Perak.

Secara senyap mereka terus menjalankan perdagangan dengan saudagar-saudagar asing. Oleh kerana tidak puas hati orang-orang Perak kerap kali menyerang loji-loji perniagaan dan kapal-kapal Belanda di Kuala Sungai Perak dalam tahun-tahun 1651 hingga 1657.

Akibat dari itu, Belanda telah mengepung dan mengawasi perairan Perak untuk menghalang sebarang perdagangan tempatan. Ini menyebabkan orang-orang Perak menyerang dan membakar loji-loji perniagaan Belanda pada 23 April 1658 di Kuala Bernam dan berjaya melumpuhkan kegiatan Belanda di situ.

Pada hari ini dalam tahun 1658, dengan tujuh buah kapal perang dan 30 buah kapal-kapal kecil, orang-orang Perak menyerang angkatan laut Belanda yang sedang mengepung perairan Perak.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
tengku_kudin-800px
Sejarah

Tengku Kudin Meninggal Dunia

25 Mei 1909 – Pada tahun 1909, Tengku Dhiauddin Ibni Almarhum Sultan Zainal Abidin Halim Shah atau lebih dikenali sebagai Tengku Kudin meninggal dunia di Tanjung Kelawai, Pulau Pinang. Tengku Kudin yang berpendidikan Inggeris ini adalah adinda kepada Sultan Ahmad Tajuddin Mukarram Shah, Sultan Negeri Kedah.

Dalam tahun 1867, Tengku Kudin telah berkahwin dengan puteri Sultan Abdul Samad dari Selangor dan telah menetap di Langat. Berikutan itu Tengku Kudin telah dilantik sebagai wakil mutlak Sultan Abdul Samad untuk memerintah dan menjalankan pentadbiran bagi pihak Sultan. Keadaan ini telah menimbulkan ketidakpuasan hati di kalangan pembesar hingga membawa kepada Perang Kelang pada 1869.

Tengku Kudin

Tengku Kudin

Ketika menghadapi peperangan ini Tengku Kudin telah meminta bantuan daripada Gabenor Negeri-negeri Selat. Pada 22 Disember 1873, Tengku Kudin telah menulis surat kepada Gabenor Negeri-negeri Selat meminta seorang Residen bagi Kelang dan Selangor. Akhirnya pada 18 Jun1874, Sir Frank Swettenham telah dilantik sebagai Penolong Residen Selangor dengan itu bermulalah campur tangan secara langsung Inggeris di Selangor.

Tengku Kudin juga adalah orang yang pertama daripada kalangan Pembesar-pembesar Melayu yang bertanggungjawab terhadap perlaksanaan pentadbiran British di negeri Selangor apabila ia telah dilantik sebagai Presiden pertama bagi Majlis Mesyuarat negeri Selangor pada 18 April 1877.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
jata_johor-800px
Sejarah

Perjanjian Johor Dengan Belanda 1606

17 Mei 1606 – Pada tahun 1606, satu perjanjian persahabatan di antara Negeri Johor dengan Belanda (V.0.C.) ditandatangani. Perjanjian ini ditandatangani oleh Raja Abdullah yang juga bergelar Raja Bongsu atau Raja Seberang bagi pihak Sultan Johor sementara Belanda diwakili oleh Admiral Cornelis Matelief de Jong, di atas sebuah kapal perang Belanda, Oranje.

Tujuan utama Belanda membuat perjanjian ini ialah untuk mendapatkan sokongan dan bantuan Johor dalam usahanya menyerang dan mengambil Melaka dari Portugis. Sementara itu Johor yang pada ketika itu di bawah pemerintahan Sultan Alauddin Riayat Shah III sedang bermusuhan dengan Portugis di Melaka dan bercita-cita untuk merebut kembali bekas pusat pemerintahan kerajaan Melayu Melaka itu.

Di antara syarat-syarat perjanjian itu ialah Matelief bersetuju menyokong dan membantu Sultan Johor untuk menawan semula Melaka dari tangan Portugis. Bagaimanapun, syarat-syarat itu berat sebelah oleh kerana jika rancangan itu berjaya Melaka hendaklah diserahkan kepada Belanda manakala Johor hanya menerima wilayah-wilayah yang disekitarnya.

Orang-orang Belanda juga berhak mengambil kayu-kayan dan hasil-hasil hutan yang lainnya dari wilayah-wilayah tersebut di untuk pertahanan dan perkapalan. Sultan hendaklah menyerahkan hak monopoli perdagangan kepada Belanda, dan barang-barang dagangan Belanda hendaklah dikecualikan daripada cukai. Masing-masing pihak juga bersetuju tidak akan membantu atau membuat perjanjian damai dengan Sepanyol tanpa persetujuan salah satu pihak.

Perjanjian ini merupakan perjanjian yang pertama kali ditandatangani oleh Belanda dengan sesebuah negeri Melayu dan Johor adalah merupakan negeri yang pertama menghormati atau mengakui Belanda (V. O. C.) sejak mereka bertapak di rantau sebelah Timur sedangkan pada ketika itu Belanda masih belum punya tempat di mana-mana di Indonesia. (India).

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
raja_haji_war-800px
Sejarah

Raja Haji Menyerang Bukit Cina

16 Mei 1784 – Pada tahun 1784, seorang pahlawan Bugis yang terkenal iaitu Raja Haji menyerang Bukit Cina manakala Tengkera pula diserang oleh askar Sultan Ibrahim yang ketika itu di bawah penguasaan Belanda.

Mulai tahun 1782, Raja Haji telah bermusuh dengan Belanda. Belanda telah mungkir janji tidak mahu membahagi dua harta rampasan yang mereka dapati, iaitu candu yang telah dirampasnya daripada sebuah kapal Inggeris di perairan laut Riau. Sejak itu Raja Haji mula menyerang kapal-kapal Belanda yang belayar di Selat Melaka dan mengganggu perniagaan orang-orang Belanda. Sementara itu Belanda juga selalu menyerang Riau dan angkatan perang Raja Haji.

Permusuhan antara kedua belah pihak ini telah berlanjutan dari tahun 1782 hingga 1784. Pada bulan Februari 1784, Raja Haji membuat serangan belas ke atas Melaka, dengan bantuan dari orang-orang Bugis dan Sultan Ibrahim dari Selangor.

Pada hari ini dalam tahun 1784, Raja Haji menyerang Bukit Cina, sementara askar Sultan Ibrahim serta orang-orang Rembau pula menyerang Tengkera. Serangan juga dilakukan ke atas tempat-tempat seperti Punggor, Duyung, Pernu, Ujong Pasir, Bunga Raya, Bandar Hilir dan Tanjung Keling, menyebabkan Melaka terkepung dan bantuan makanan terputus. Melaka hampir jatuh ke tangan Bugis, tetapi Belanda dapat mempertahankan Melaka dengan bantuan seramai 2,130 orang askar dari Betawi yang diketuai oleh Jacob Peter Van Braam.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
jata_johor-800px
Sejarah

Perang Johor-Jambi

15 Mei 1673 – Pada tahun 1673, berlaku satu peperangan di antara Johor dengan Jambi. Johor ketika itu di bawah Sultan Abdul Jalil Shah telah dibantu oleh Raja Indragiri yang telah takluk kepada Johor. Jambi pula diketuai oleh rajanya sendiri, Pengiran Pati Enum yang mendapat bantuan dari Belanda di Betawi.

Perang Johor-Jambi ini berlaku disebabkan oleh pembatalan perkahwinan Yamtuan Muda Raja Bajau, bakal Sultan Johor yang memerintah Pahang dengan salah seorang puteri kepada Pengiran Jambi. Angkatan perang Jambi yang mengandungi sebanyak 15 buah perahu perang telah datang dengan mengejut dan melakukan serangan ke Batu Sawar ibu kota Johor pada masa itu.

Askar-askar Jambi telah dapat merampas sebanyak 100 pucuk meriam dan emas yang ditaksirkan berharga 100,000 rupiah Belanda ketika itu; 2,500 orang Johor termasuk Bendahara Johor telah ditawan oleh askar-askar Jambi. Bagaimanapun seramai hampir 1,200 orang daripada orang-orang tawanan itu telah dapat melarikan diri.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
jata_johor-800px
Sejarah

Acheh Menyerang Batu Sawar, Johor

07 Mei 1613 – Sultan Acheh, Sultan Iskandar Muda Mahkota Alam, Sultan Acheh menyerang Batu Sawar, Johor pada tahun 1613. Serangan ini telah dilakukan kerana kerajaan Acheh tidak menyetujui persahabatan Johor dengan Portugis.

Kecenderungan Sultan Johor, Sultan Alauddin Riayat Shah III untuk bersahabat dengan Portugis bermula sejak awal tahun 1610 lagi apabila seorang putera baginda telah berkahwin dengan sepupunya puteri Raja Siak. Raja Siak yang telah bersahabat baik dengan orang-orang Portugis telah mempengaruhi Sultan johor supaya dengan bersahabat Portugis.

Angkatan Perang Acheh yang menyerang Batu Sawar dan juga Kota Sekarang telah berperang selama 29 hari sebelum berjaya menawannya. Sultan Alauddin Riayat Shah III bersama-sama adinda baginda, Raja Abdullah serta Bendahara Tun Seri Lanang telah ditawan dan dibawa ke negeri Acheh.

Semasa di Acheh, Sultan Alauddin telah diberi layanan yang baik dan Raja Abdullah telah dikahwinkan dengan seorang puteri Acheh iaitu adinda Sultan Iskandar Muda demi mempereratkan kembali tali persaudaraan keluarga diraja di antara kedua buah negara itu. Raja Abdullah kemudiannya telah dihantar balik ke negeri Johor bersama-sama angkatan dan perang Acheh serta membawa sejumlah perbelanjaan untuk membaiki dan membangunkan semula bandar Batu Sawar yang telah rosak akibat peperangan yang lalu itu.

Bendahara Tun Seri Lanang yang tinggal di Acheh telah meneruskan kerja-kerja menyusun dan membaiki Sejarah Melayu yang telah dimulakan semasa di Johor dahulu. Tun Seri Lanang juga telah berkesempatan berkenalan dengan pengarang dan ulamak yang terkenal di Acheh seperti Sheikh Nuruddin Ar-Raniri, Tuan Burhat, Hamzah Fansuri lain-lain. Mereka ini mendapat galakkan daripada Sultan Iskandar Muda untuk memajukan persuratan Melayu dan agama Islam.

Selepas lebih satu tahun Sultan Alauddin tinggal di Acheh, akhirnya baginda telah dibenarkan pulang ke negeri Johor. Baginda telah berjanji dengan Sultan Acheh akan membantu Acheh dalam peperangan melawan orang-orang Portugis dan tidak membenarkan orang-orang Belanda tinggal di negeri Johor lagi.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Ships_Trading_in_the_East-800px
Sejarah

Laksamana Wijbrand Van Warwijck Tiba Di Johor

03 Mei 1604 – Sejak jatuhnya Melaka pada Portugis pada 1511, pelbagai usaha telah dijalankan oleh Kerajaan Melayu Melaka untuk mendapatkan semula Melaka daripada pihak Portugis. Kekuatan pasukan Portugis yang menggunakan peralatan moden menyukarkan pihak Kesultanan Melaka di bawah Sultan Alauddin.

Pada 3 Mei 1604, Laksamana Wijbrand Van Warwijck daripada Belanda tiba di Johor dengan membawa peralatan perang iaitu senapang dan peluru. Peralatan perang ini telah ditukar dengan lada hitam.

Serangan yang dilakukan oleh pihak Portugis ke atas Kesultanan Melayu yang berpindah ke Johor telah dilakukan beberapa kali. Serangan ini diketuai oleh Furtedo de Mendoca seperti ke atas Kota Batu, dan Batu Sawar.

Dengan adanya peralatan yang baru serangan ke atas Melaka dapat dilakukan. Selain daripada cubaan untuk mendapatkan semula Melaka yang telah jatuh ke tangan Portugis. Usaha-usaha ini merupakan cubaan untuk mengembalikan kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka yang telah jatuh ke tangan Portugis pada 1511.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Teluk Baru Langkawi
Sejarah

Perjanjian Persahabatan Syarikat Hindia Timur Inggeris Dengan Kedah 1971

01 Mei 1791 – Pada tahun 1791, satu perjanjian persahabatan dan keamanan telah ditandatangani di antara Syarikat Hindia Timur Inggeris dengan Kedah. Perjanjian ini adalah perjanjian kedua di antara pihak Syarikat Hindia Timur Inggeris dengan Sultan Kedah.

Perjanjian persahabatan Syarikat Hindia Timur Inggeris dengan Kedah ini ditandatangani setelah timbulnya hubungan diplomatik yang tegang antara Kedah dan Inggeris selepas perjanjian Inggeris Kedah dalam tahun 1786 dan pendudukan Inggeris.

Ketegangan ini bermula apabila pihak Francis Light melanggar syarat-syarat perjanjian tahun 1786, dengan tidak membuat bayaran tahunan kepada Kedah seperti mana yang telah dipersetujui. Pihak Francis Light juga enggan memulangkan kembali Tunku Petrie yang menderhaka kepada Sultan dan melarikan diri ke Pulau Pinang. Kapten Light juga enggan untuk melawat Sultan Kedah. Disamping itu pada 12 April 1787, pula pihak Light telah menyerang Kota Perai dengan mengejut.

Ini telah menyebabkan Sultan Kedah amat murka dan terpaksa menilai semula kedudukan hubungannya dengan Inggeris. Sultan Kedah kemudiannya telah menghantar utusannya Tunku Raden Muhamad, Tunku Alang Ibrahim dan Dato Penggawa Talibon untuk merundingkan penyelesaian hubungan dengan pihak Syarikat Hindia Timur.

Rundingan kedua pihak akhirnya bersetuju dengan syarat-syarat perjanjian yang termaktub sebanyak 9 Fasal:

  • Syarat I – Syarikat Hindia Timur Inggeris membayar sebanyak 6 ribu ringgit Sepanyol tiap-tiap tahun, kepada Sultan Kedah selagi pihak Inggeris diberikan kuasa untuk menduduki Pulau Pinang.
  • Syarat II – Yang Maha Mulia Yang Dipertuan Negeri Kedah bersetuju supaya permintaan yang berkaitan dengan Pulau Pinang sama ada kapal-kapal perang dan kapal-kapal Syarikat Hindia Timur yang akan dibeli di Kedah tidak dikenakan sebarang cukai.
  • Syarat III – Semua hamba-hamba abdi yang melarikan diri dari Kedah ke Pulau Pinang atau dari Pulau Pinang ke Kedah hendaklah dipulangkan kembali.
  • Syarat IV – Semua orang-orang yang berhutang dan melarikan diri dari Kedah ke Pulau Pinang atau dari Pulau Pinang ke Kedah, dan sekiranya mereka enggan membayar hutang tersebut, mereka hendaklah dikembalikan semula kepada orang yang memberikan hutang.
  • Syarat V – Sultan Kedah bersetuju untuk tidak membenarkan bangsa-bangsa Eropah yang lain selain dari bangsa Inggeris untuk menetap di mana-mana juga bahagian di dalam negerinya.
  • Syarat VI – Pihak Syarikat Hindia Timur pula bersetuju tidak akan memberikan perlindungan kepada sesiapa juga yang terlibat dengan jenayah atau memberontak menentang Sultan Kedah.
  • Syarat VII – Semua orang yang terlibat dengan pembunuhan dan melarikan diri dari Kedah ke Pulau Pinang atau dari Pulau Pinang ke Kedah akan ditahan dan dikembalikan sebagai orang tangkapan.
  • Syarat VIII – Sesiapa juga yang mencuri cop mohor akan dikembalikan kepada kedua-dua belah pihak.
  • Syarat IX – Kedua-dua belah pihak bersetuju bahawa orang-orang yang memusuhi Syarikat Hindia Timur dan Sultan Kedah tidak akan diberikan sebarang bantuan.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
tok_janggut-800px
Sejarah

Perang Tok Janggut

29 April 1915 – Pada tahun 1915 bermulalah detik awal penentangan yang lebih dikenali sebagai Perang Tok Janggut untuk menentang sistem pentadbiran British di Kelantan. la mula tercetus apabila berlaku perbalahan di antara Tok Janggut dengan Sarjan Che Wan Sulaiman , seorang anggota Polis British yang berakhir dengan kematian Sarjan itu.

Tok Janggut atau nama sebenarnya Haji Hassan bin Panglima Mat Munas telah mengepalai satu penentangan orang-orang tempatan di daerah Pasir Putih menentang pihak pentadbiran British yang telah menimbulkan rasa tidak puas hati masyarakat tempatan pada masa itu. Campur tangan British di Negeri Kelantan pada awal abad kedua puluh telah menyebabkan berlaku beberapa perubahan dasar sistem pentadbiran di negeri tersebut.

Tok Janggut

Tok Janggut

Pihak British telah memperkenalkan sistem-sistem cukai yang baru yang bercanggah dengan kebiasaan rakyat tempatan dan telah melantik pegawai-pegawai untuk menggantikan tempat pembesar-pembesar daerah tradisional. Kewujudan alat-alat pentadbiran dan campur tangan pihak British dalam pentadbiran Negeri Kelantan ini telah menggugat kedudukan pembesar-pembesar daerah serta menimbulkan kemarahan mereka yang selama ini memiliki banyak keistimewaan.

Antara yang paling sensitif ialah pengenaan cukai seperti berikut:

  • cukai tanah
  • cukai kepala sebanyak RM1.00 seorang setahun
  • cukai pokok buah-buahan sebanyak 3 sen setahun
  • kelapa sebanyak 3 sen setandan
  • sireh sebanyak 5 sen sejunjung.

Di antara faktor-faktor lain yang membawa timbulnya penentangan ini ialah ketidakcekapan dan sikap tidak bertimbangrasa pihak pentadbiran Tanah Jajahan dan juga pegawai-pegawai tempatannya terutamanya En. Latif iaitu Ketua Jajahan yang mentadbirkan daerah Pasir Putih. Beliau yang dibawa oleh pihak British dari Singapura terlalu mengikut peraturan tugas dan kurang mengetahui sikap dan cara berfikir orang-orang tempatan; seorang yang bersikap British dan tidak mahu bercampur gaul dengan orang-orang tempatan.

Kemunculan Tok Janggut dan beberapa pembesar Melayu seperti Engku Besar (Raja atau pemerintah Jeram), Che Sahak dan Haji Said yang telah mengepalai gerakan ini telah membangkitkan semangat rakyat untuk turut sama menentang pentadbiran baru kerajaan itu. Setengah daripada pejuang-pejuang Melayu ini menganggap penentangan ini adalah sebagai perang menentang pihak kafir (perang sabil).

Dengan semangat ini orang-orang Melayu telah menentang pihak British yang dibantu oleh Pasukan Polis yang kebanyakannya datang dari Singapura. Walaupun pejuang-pejuang Melayu tidak mempunyai peralatan perang yang moden dan lengkap, tetapi mereka telah menentang dengan beraninya sehingga ketitisan darah terakhir.

Penentangan ini berlarutan sehingga akhir bulan Jun 1915 apabila pihak British dikatakan berjaya membunuh Tok Janggut dan beberapa orang pengikutnya. Engku Besar, Haji Said, Encik Ishak dan beberapa orang lagi telah lari ke Reman, Negeri Siam.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard