Tag Archives: selat

Sejarah

Perjanjian Pangkor Ditandatangani

20 Januari 1874 – Perjanjian Pangkor ditandatangani pada 20 Januari 1874 antara Gabenor Negeri-Negeri Selat Sir Andrew Clarke di pihak Inggeris dan Raja Muda Abdullah yang berkuasa di Hilir Perak bersama-sama dengan pembesar-pembesar yang menyokong baginda iaitu Bendahara, Temenggung, Orang Kaya Menteri, Shahbandar, Raja Mahkota, Laksamana dan Dato’ Sagor.

Perjanjian ini memberi kebenaran untuk Inggeris mencampuri urusan negeri Perak dan membuka peluang kepada Inggeris untuk campur tangan secara rasmi dalam urusan negeri Melayu. Perjanjian ini telah ditandatangani di atas kapal HMS Pluto yang berlabuh di Selat Dinding, iaitu di kawasan perairan di antara Lumut dan Pulau Pangkor.

Kronologi Perjanjian Pangkor

Semasa kemangkatan Sultan Ali pada tahun 1871, Raja Abdullah, sebagai Raja Muda, sepatutnya dilantik sebagai sultan baru akan tetapi disebabkan baginda tidak menghadiri upacara pengebumian, Raja Bendahara Raja Ismail telah dilantik pada 28 Jun 1871. Raja Bendahara Ismail diangkat dan ditabalkan kerana mengikut istiadat pertabalan Raja-raja Melayu, baginda ialah sultan yang sah oleh kerana baginda memiliki alat-alat kebesaran diraja. Baginda berkuasa dan mempunyai pengikut yang ramai di Hulu Perak.

Pada masa yang sama, berlaku permusuhan dua kongsi gelap Cina, Ghee Hin yang dipimpin oleh Chin Ah Yam dan Hai San yang dipimpin oleh Chung Keng Quee untuk merebut lombong bijih timah.

Raja Abdullah yang ingin menuntut tahta kerajaan Perak telah meminta pertolongan Inggeris untuk menyelesaikan dua masalah tersebut. Pada 30 Disember 1873 Raja Abdullah telah menghantar sepucuk surat kepada Gabenor Negeri-Negeri Selat, Sir Andrew Clarke meminta Inggeris menyiasat Hal Ehwal Perak. Surat yang ditandatangani oleh baginda itu juga meminta Gabenor memulihkan keamanan negeri Perak dan membenarkan Perak berlindung di bawah naungan Inggeris.

Dengan kedatangan rombongan Inggeris ke Pulau Pangkor, satu perundingan telah diadakan di Pulau Pangkor yang kemudian termeterainya perjanjian di antara Raja Abdullah dan para Pembesar Perak dengan Inggeris yang kemudian dikenali dengan Perjanjian Pangkor pada 1874 yang memanfaatkan persengketaan di antara Pembesar-pembesar Melayu serta Kongsi Gelap Cina.

Sultan Abdullah Muhammad Shah

Sultan Abdullah Muhammad Shah

Syarat Perjanjian Pangkor

Syarat penuh Perjanjian Pangkor ialah :

  1. Raja Muda Abdulah diiktiraf sebagai Sultan Perak.
  2. Raja Bendahara Ismail, yang sekarang ini menjadi Pemangku Sultan, dibenar mengekalkan gelaran Sultan Muda dengan diberi pencen dan sebuah wilayah kecil diserahkan hak kepadanya.
  3. Segala perlantikan pegawai besar lain yang dibuat pada masa Raja Bendahara Ismail menerima alat kebesaran diraja hendaklah disahkan.
  4. Kuasa yang diberikan kepada Orang Kaya Menteri ke atas Larut oleh Al-Marhum Sultan hendaklah disahkan.
  5. Semua hasil negeri hendaklah dikutip dan semua perlantikan hendaklah dibuat atas nama Sultan.
  6. Sultan menerima dan menyediakan sebuah kediaman yang sesuai untuk seorang pegawai British yang dinamakan Residen. Pegawai ini akan ditauliahkan ke istana Sultan, dan nasihatnya mestilah diminta dan diambil tindakan atas semua persoalan selain yang menyentuh agama Islam dan adat istiadat orang Melayu.
  7. Seorang Penolong Residen, iaitu seorang Pegawai British yang bertindak di bawah Residen Perak, dengan kuasa yang serupa dan tertakluk hanya kepada Residen tersebut hendaklah ditempatkan di istana Gabenor Larut.
  8. Pembiayaan untuk Residen-Residen ini dan Perjawatan mereka hendaklah ditentukan oleh Kerajaan Negeri-Negeri Selat dan menjadi tanggungjawab pertama daripada hasil Negeri Perak.
  9. Peruntukan diraja yang mengawal selia pendapatan yang akan diterima oleh Sultan, Bendahara, Menteri, dan Pegawai lain hendaklah menjadi tanggungan seterusnya daripada hasil tersebut.
  10. Pemungutan dan pengawalan segala hasil dan pentadbiran am negeri dikawal selia di bawah nasihat Residen-residen ini.
  11. Persetiaan di mana Pulau Dinding dan pulau-pulau Pangkor telah diserahkan kepada Great Britain telah tersalah faham, dan dengan yang demikian, maka perlulah diselaraskan semula supaya dapat dikuatkuasakan tujuan sebenar para penggubal Persetiaan itu, dan dengan ini maka diisytiharkan bahawa sempadan wilayah yang diserahkan itu hendaklah diperbetulkan seperti berikut: Dari Bukit Segari, seperti yang tertera dalam Lembaran Carta No. 1 Selat Melaka, yang salinannya dilampirkan, dengan bertanda A, merentas lurus hingga kelaut, kemudiannya di sepanjang [antai laut ke selatan, ke Pulau Katta di sebelah Barat, dan dari Pulau Katta merentang ketimur laut kira-kira sepanjang lima batu, dan kemudiannya ke utara, iaitu ke Bukit Segari.
  12. Bahawa legih selatan Sungai Krian, iaitu bahagian kawasan yang salirannya masuk ke sungai itu dari selatan diisytiharkan sebagai Wilayah British, sebagai membetulkan Sempadan Province Wellesley (Seberang Perai). Sempadan itu hendaklah ditandakan oleh Pesuruhjaya, seorang yang dinamakan oleh Kerajaan Negeri-Negeri Selat, dan seorang lagi dinamakan oleh Sultan Perak.
  13. Bahawa apabila keadaan kacau-bilau sekarang ini sudah terhenti di Negeri Perak dan keamanan dan ketenteraman telah kembali pulih dalam kalangan puak-puak yang berbalah di Negeri itu, maka langkah-langkah segara di bawah kawalan dan seliaan seorang atau lebih daripada seorang Pegawai British hendaklah dilaksanakan bagi memulihkan sejauh mana yang boleh dilakukan kerja-kerja perlombongan dan pemilikan alat jentera, dll., seperti keadaan sebelum berlaku kacau-bilau, serta bagi menguruskan pembayaran pampasan kerana kerosakan, dan keputusan pegawai atau pegawai-pegawai itu dalam hal sedemikian adalah muktamad.
  14. Menteri Larut berjanji mengaku sebagai hutangnya kepada Kerajaan Negeri-Negeri Selat untuk segala caj dan perbelanjaan yang ditanggung atas penyiasatan ini, dan juga atas caj dan perbelanjaan yang ditanggung oleh Tanah Jajahan Negeri-Negeri Selat dan Great Britain dalam usaha mereka bagi mewujudkan ketenteraan di Negeri Perak dan keselamatan perdagangan.
sir_andrew_clarke

Sir Andrew Clarke

Kesan Perjanjian Pangkor

Dengan persetujuan Sultan Abdullah, Gabenor Sir Andrew Clarke menurunkan Sultan Ismail yang berkuasa di Hulu Perak dan bersemayam di Tanjong Belanja, Parit, daripada pangkat sultan tetapi membenarkan Sultan Ismail memakai gelaran “Sultan Muda” dengan memberi pencen 1,000 ringgit tiap-tiap bulan. Che Ngah Ibrahim tidak lagi diakui sebagai pemerintah Larut.

Melalui perjanjian ini juga walaupun Sultan masih berkuasa ke atas negeri Baginda, kuasa itu dibatasi oleh pihak lain iaitu pegawai-pegawai British dimana Baginda terikat untuk mematuhinya. Tegasnya, sultan tidak lagi merupakan pemerintah yang mutlak dalam pentadbiran dan pemerintahan negeri, melainkan yang berkaitan dengan agama dan adat orang-orang Melayu.

j.w.w. birch

J.W.W. Birch

Campur tangan Residen Inggeris telah menimbulkan rasa tidak senang di kalangan orang Melayu, khasnya golongan istana yang berasa kuasa mereka telah hilang. Kesannya, orang Melayu Perak mula bertindak. Mereka telah berpakat membunuh J.W.W. Birch yang menjadi menjadi Residen Inggeris yang pertama di Perak. Pembunuhan tersebut dilakukan pada tahun 1875 di Pasir Salak. Kejadian ini telah mengakibatnya beberapa siri peperangan antara Melayu Perak dan Inggeris hingga tahun 1876.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
japan_drawing_800px
Sejarah

Bermulanya Pentadbiran Jepun Di Melaka

16 Januari 1942 – Pada tahun 1942, tentera Jepun telah memulakan pentadbirannya di Melaka. Sebelum itu tentera Jepun telah berjaya mengalahkan tentera Inggeris dan Australia di negeri itu.

Pada keseluruhannya, corak pentadbiran Jepun di Melaka adalah sama dengan sistem yang pernah digunakan oleh Pihak Inggeris kecuali pentadbiran Jepun meletakkan Melaka setaraf dengan negeri-negeri Melayu yang lain dan tidak lagi sebagai salah sebuah Negeri-Negeri Selat.

Ketua Pentadbiran Jepun di Melaka bergelar Gabenor. Beliau dibantu oleh pegawai-pegawai Jepun yang pernah tinggal di Tanah Melayu ataupun di China dan Manchuria. Kakitangan yang lain terdiri dari orang-orang Melayu yang pernah berkhidmat dengan Inggeris. Dalam hal itu ahli-ahli Kesatuan Melayu Muda telah mendapat layanan yang baik dan ramai daripada mereka telah diambil oleh Jepun untuk berkhidmat dengan mereka.

Selain itu, Melaka telah dibahagikan kepada 3 daerah iaitu Melaka Tengah, Alor Gajah dan Jasin. Setiap daerah mempunyai Pegawai Daerah. Di bawah sesebuah daerah terdapat beberapa buah mukim yang diketuai oleh Penghulu. Unit pentadbiran terkecil ialah kampung-kampung yang diawasi oleh Ketua Kampung.

Pentadbiran Jepun di Melaka telah membawa keamanan dengan cara paksaan dan hukuman-hukuman berat. Sistem pentadbiran Jepun di Melaka berakhir setelah Jepun menyerah kalah di Tanah Melayu pada tahun 1945.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
malacca_war-800px
Sejarah

Melaka Jatuh Ke Tangan Belanda

16 Januari 1641 –  Serangan berterusan Belanda di atas arahan Antonio Van Dieman iaitu Gabenor Jeneral Belanda di Betawi dengan bantuan Kerajaan Melayu Johor akhirnya membuahkan hasil apabila Melaka jatuh ke tangan Belanda. Kejayaan itu juga menamatkan penaklukan Portugis ke atas Melaka semenjak tahun 1511.

Jacop Koper dan Andriaan Antonisz yang mengetuai tentera Belanda telah mengadakan kepungan selama beberapa bulan ke atas Melaka sehingga menyebabkan timbulnya masalah kekurangan makanan, sebelum melancarkan serangan yang diketuai oleh General Coertekoe.

Serangan Pertama

Tentera Belanda yang diketuai oleh Jacop Koper dan Andriaan Antonisz telah mendarat di pinggir kota dan membedilnya dengan menggunakan meriam. Dua buah kapal dan enam buah bot pula ditempatkan di sekitar pelabuhan Melaka membedil kawasan kubu dan perlabuhan.

Malacca_1630

Tentera Melayu Johor membantu dengan meronda di Selat dan menghentikan mana-mana penghantaran makanan atau bekalan ke Melaka. Pasukan Johor juga menyerbu kawasan luar bandar, membakar mana-mana sawah padi dan ladang yang mungkin dapat memberikan bekalan makanan kepada bandar yang terkepung.

Setelah beberapa bulan kepungan dilakukan, kelaparan dan penyakit mula mencengkam penduduk Melaka. Daripada populasi 20,000 orang, dianggarkan lebih daripada 7,000 orang telah meninggal dunia di bandar itu, beribu-ribu lagi melarikan diri dan hanya tinggal 3000 di dalam kubu.

Serangan Kedua

Belanda meningkatkan serangan mereka, kali ini diperkuatkan dengan bantuan Sultan Johor, Sultan Abdul Jalil Shah III yang telah menghantar 40 buah perahu perang yang membawa seramai 1,500 orang tentera di bawah pimpinan Laksamana Tun Abdul Jamil.

Pada bulan Ogos, pasukan gabungan tersebut menyerang barisan hadapan kubu Portugis di Tranquera dan berjaya mengusir ratusan pertahanan Portugis ke ‘A Famosa’. Dengan kejayaan di Tranquera, tentera Belanda-Melayu kini berada hampir dengan kubu pertahanan tentera Portugis yang sedang sakit dan kelaparan.

The_fort_of_Tranquera_at_Melaka

Serangan Ketiga

Pada malam Ahad, 13 Januari 1641, Belanda melancarkan serangan terakhir di kubu tersebut. Kira-kira 650 askar Belanda dilengkapi dengan bom, tombak, parang dan tangga. Mereka dibahagikan kepada tiga pasukan dan menyerang ke arah benteng pertahanan Portugis. Pada jam 10 pagi hari berikutnya, tentera Portugis yang sedang kelaparan, sakit, cedera dan kehabisan peluru akhirnya menyerah kalah. Akhirnya Melaka jatuh ke tangan Belanda dan mengakhiri penguasaan Portugis.

A_Famosa_Fortress

Penguasaan Belanda

Penguasaan Belanda (1641-1824) adalah tempoh terpanjang Melaka dibawah penguasaan asing. Belanda menguasai Melaka selama 183 tahun. Penguasan Belanda juga telah mengurangkan kepentingan Melaka di wilayah tersebut. Belanda lebih memilih Batavia (kini Jakarta) sebagai pusat ekonomi dan pentadbiran di wilayah tersebut.

Tujuan mereka menguasai Melaka adalah untuk menghalang kota tersebut dari dikuasai oleh negara Eropah yang lain. Walau bagaimanapun, mereka masih membina mercu tanda mereka yang dikenali sebagai Stadthuys atau Red Building yang menjadi peninggalan sejarah sehingga kini.

malacca_stadhuys

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
pulau_pangkor-800px
Sejarah

Rombongan Inggeris Ke Pulau Pangkor

14 Januari 1874 – Campur tangan Inggeris di Perak bermula apabila termeterainya Perjanjian Pangkor di antara Pembesar-pembesar Perak dengan pihak Inggeris. Rombongan Inggeris ke Pulau Pangkor yang mengadakan perundingan dengan Pembesar-pembesar Perak telah bertolak daripada Singapura dengan menaiki kapal Pluto melalui Selat Melaka dan sampai pada 14 Januari 1874.

Kedatangan rombongan Inggeris ini bertujuan untuk mengadakan rundingan dengan Pembesar-pembesar Perak bagi mengatasi peperangan saudara dan kekacauan di negeri Perak. Selain daripada itu jemputan oleh Raja Abdullah merupakan fakta kedatangan rombongan ini yang mana dalam surat tersebut beliau meminta Inggeris mengatasi masalah kekacauan di Perak dan mengiktiraf baginda sebagai Sultan.

Jata Perak

Sebelum kedatangan rombongan yang diketuai oleh Sir Andrew Clark ini terlebih dahulu menghantar wakilnya W.H. Reid menemui Raja Abdullah untuk mengadakan perbincangan awal sebelum pertemuan di Pulau Pangkor. Antara Pembesar-pembesar Perak yang hadir dalam perundingan ini ialah Raja Abdullah, Raja Idris, Orang Kaya Menteri Larut Ngah Ibrahim, Dato’ Temenggong, Dato’ Sagor dan lain-lain.

Dengan kedatangan rombongan Inggeris ke Pulau Pangkor, satu perundingan telah diadakan di Pulau Pangkor yang kemudian termeterainya perjanjian di antara Raja Abdullah dan para Pembesar Perak dengan Inggeris yang kemudian dikenali dengan Perjanjian Pangkor pada 1874 yang memanfaatkan persengketaan di antara Pembesar-pembesar Melayu serta Kongsi Gelap Cina.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
tank_type_95-800px
Sejarah

Serangan Tentera Jepun Ke Atas Muar

11 Januari 1941 – Tentera Jepun mula memasuki Malaya pada 8 Disember 1941 dengan pendaratan pertama tentera lautnya di Pantai Dasal dekat Kota Bharu, Kelantan. Di sini mereka terus mara ke selatan dengan matlamat untuk menawan Singapura sebagai destinasi terakhir mereka.

Pada hari ini dalam tahun 1942 tentera Jepun telah pun sampai ke Muar, Johor. Bandar Muar telah dibom oleh tentera Jepun. Pengeboman Bandar Muar itu menandakan saat-saat terakhir kejatuhan Tanah Melayu ke tangan Jepun oleh kerana kedudukan Muar dan Johor yang strategik bagi pertahanan akhir di Tanah Melayu. Serangan bom ini telah dilakukan oleh Pasukan tentera udara Jepun.

japanese tank

Barisan Pertahanan Muar

Barisan pertahanan British ditubuhkan di utara Johor antara Muar di barat sehingga Segamat, dan sehingga Mersing di sebelah timur. Briged Ke-45 ditempatkan di bahagian barat antara Muar dan Segamat. Pasukan Australia diletakkan pada kedudukan tengah dan bergerak maju ke utara dari Segamat ke Gemas di mana mereka bertembung dengan pasukan tentera Jepun yang sedang mara pada 14 Januari 1942.

Pada 15 Januari, Divisyen Ke-5 Jepun yang merupakan pasukan utama tentera Jepun tiba dan bertempur buat pertama kali dengan pasukan Australia Division ke 8, di bawah pemerintahan Mejar Jeneral Gordon Bennett. Semasa pertempuran dengan Australian Imperial Force di Gemas, tentera Jepun mengalami kekalahan taktikal buat pertamanya kalinya.

Dalam pertempuran sengit tersebut yang berpusat di sekitar Jambatan Gemencheh, tentera Jepun telah mengalami angka korban yang besar iaitu sekitar 600 nyawa terkorban. Walaubagaimanapun Jambatan Gemencheh yang telah dimusnahkan semasa pertempuran tersebut telah diperbaiki semula dalam tempoh enam jam.

Gemencheh_Bridge

Jambatan Gemencheh

Kelemahan Pertahanan

Pihak tentera Jepun kemudiannya cuba mengelilingi pertahanan pasukan Australia di barat Gemas, dengan itu memulakan pertempuran paling sengit dalam kempen penaklukan Tanah Melayu yang bermula 15 Januari di persisiran pantai barat Semenanjung Tanah Melayu berhampiran Sungai Muar. Mejar Jeneral Gordon Bennett meletakkan Briged India Ke-45 yang tidak berpengalaman dan masih mentah bagi mempertahankan tebing Selatan sungai Muar. Unit tersebut dipintas oleh unit Jepun yang mendarat dari laut dan Briged tersebut hampir musnah sepenuhnya dan komandernya Brigadier H.C. Duncan terbunuh.

Akibat serangan ini tentera Jepun kemudian telah menguasai tebing utama Sungai Muar. Penduduk Muar telah diarahkan oleh pihak berkuasa supaya berpindah ke kawasan pendalaman dan kampung. Serangan udara tentera Jepun ini telah dibantu pula oleh kemaraan pasukan ke-15 tentera berjalan kaki Jepun yang diketuai oleh General Nishimura.

Kelemahan pihak British ini menyebabkan tentera Jepun dapat menawan Bandar Muar dengan mudah sekali tanpa tentangan hebat. Dengan menggunakan jambatan yang dibina di atas perahu, pasukan tentera berjalan kaki dan kereta kebal tentera Jepun kemudiannya menyeberangi Sungai Muar dan pada 16 Januari 1942 berjaya menguasai tebing Sungai Muar sepenuhnya.

Muar_Ferry_Crossing_Malaya_1945

Jeti Briged India ke-45 ditempatkan

Pengunduran

Pihak British mengarah Batalion 2/19 dan 2/29 menyerang balas di Bakri pada 17 Januari 1942. Operasi tersebut menemui kegagalan apabila tentera Jepun telah melakukan serang hendap sebelum ianya bermula. Diketuai oleh Leftenan Kolonel Anderson, tentera India yang terpaksa berundur disokong oleh tentera Australia lalu membentuk Pasukan Muar (Muar Force) dan bertempur sengit selama empat hari bagi membenarkan sisa tentera Komanwel berundur dari utara Tanah Melayu, dengan itu mengelakkan daripada dipintas dan berundur melalui tentera Jepun ke kawasan selamat.

Apabila Pasukan Muar sampai ke jambatan di Parit Sulong dan mendapati ia berada di tangan musuh, Anderson, dengan jumlah anggotanya yang mati dan tercedera meningkat, mengarahkan setiap orang cuba ‘menyelamatkan diri masing-masing’. Mereka yang mampu merentas hutan, paya, dan ladang getah bagi sampai ke markas batalion di Yong Peng. Mereka yang tercedera ditinggalkan kepada ihsan Jepun dan kesemua 140 anggota yang ditinggalkan, kecuali tiga atau empat orang, disiksa dan dibunuh dalam pembunuhan beramai-ramai di Parit Sulong. Lt Kol Anderson dianugerahkan Victoria Cross bagi perjuangannya semasa berundur.

tank_Type_95_Ha-Go

Antara kereta kebal yang musnah di jalan Muar-Parit Sulong

Pertempuran berlanjutan sehingga 18 Januari, dan pada 20 Januari, pendaratan lanjut tentera Jepun dilakukan di Endau walaupun menerima tentangan hebat dari serangan udara pengebom torpedo Vickers Vildebeest. Pertahanan terakhir Komanwel di Johor yang tertumpu pada garis Batu Pahat-Kluang-Mersing kini diserang sepanjang barisan pertahanannya.

Di sebalik cubaan Batalion Ke-19 dan Ke-29, garisan pertahanan Johor telah roboh. Jeneral Archibald Wavell memerintah pengunduran dengan menyeberangi Selat Johor ke pulau Singapura. Menjelang 31 Januari 1942, keseluruhan Tanah Melayu jatuh ke dalam tangan Jepun.

Dengan pengunduran ini, maka berakhirlah pertahanan British di Tanah Melayu. Tentera Jepun yang sudah menguasai seluruh Semenanjung Tanah Melayu, hanya menunggu masa untuk terus menyerang Singapura.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
old_penang_hill_railway-800px
Sejarah

Perasmian Keretapi Bukit Bendera

01 Januari 1924 – Perkhidmatan Keretapi Bukit Bendera, Pulau Pinang dirasmikan oleh Gabenor Negeri-negeri Selat, Sir Lawrence Nums Guillemard pada tahun 1924. Perkhidmatan keretapi Bukit Bendera memulakan perkhidmatannya pada 21 Oktober 1923 dan merupakan bukit yang pertama mempunyai stesen keretapi dengan ketinggian 830 meter dari aras laut.

Kereta Api Bukit Bendera atau funikular pada mulanya dibina untuk golongan penjajah British bagi menikmati udara sejuk Bukit Bendera Pulau Pinang. Percubaan pertama funikular di Bukit Bendera ini bermula dengan cadangan oleh tiga penduduk British iaitu D. Logan, Joseph Heim dan Alan Wilson. Sebuah syarikat swasta diwujudkan pada tahun 1897 dengan pembiayaan daripada pentadbiran penjajah.Percubaan pertama menggunakan enjin stim dan bukan funikular akan tetapi percubaan tersebut menemui kegagalan. Laluan ini telah dibina antara 1901 dan 1905 tidak berjaya kerana kesilapan teknikal.

penanghill_train

Projek Baharu Kerajaan Negeri-Negeri Selat

Kerajaan Negeri-negeri Selat kemudiannya melancarkan satu projek baharu pada tahun 1909. Kereta Api Funikular Bukit Bendera telah direka oleh Arnold R Johnson berdasarkan reka bentuk Switzerland. Beliau juga merupakan seorang jurutera Persekutuan Kereta Api Tanah Melayu. Pembinaan kereta api kedua menelan belanja sebanyak 1.5 juta Dolar Selat. Landasan funikular sepanjang 2,007m beroperasi secara tidak rasmi pada 21 Oktober 1923.

Selepas berjaya dalam tempoh percubaan, pada 1 Januari 1924, kereta api itu telah dirasmikan oleh bekas Gabenor Negeri-negeri Selat, Sir L.N. Guillemard. Pada tahun pertama operasinya ia membawa 35,201 penumpang dan beroperasi sebanyak 4021 perjalanan.

Pentadbiran

Keretapi Bukit Bendera telah diwartakan pada tahun 1950 di bawah Penang Hill Railway Ordinance No. 42/1950. Sejak memulakan perkhidmatannya, keretapi Bukit Bendera merupakan satu badan yang tersendiri di bawah Kerajaan Negeri dan pentadbiran penyeliaan operasinya diletakkan di bawah Jabatan Lektrik, Majlis Perbandaran Pulau Pinang dan telah diambil alih oleh Lembaga Lektrik Negara pada 1 Januari 1976. Bermula pada 1 Februari 1977, kerja-kerja pengurusan operasi Keretapi Bukit Bendera telah diambil alih oleh Jabatan Kerja Raya dan kemudianya di tadbir oleh Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri pada 1 Januari 1982, manakala urusan penyelenggaraan masih dibawah Jabatan Kerja Raya.

Sehingga tahun 2010, Kereta Api funicular Bukit Bendera mempunyai dua bahagian kerana perbezaan kecerunan antara bahagian bawah dan atas. Penumpang perlu menukar kereta api di stesen bahagian tengah. Bahagian atas dan bawah masing-masing mempunyai dua pengimbang balas kereta api 40 penumpang. Landasan keretapi itu mempunyai tempat berselisih di mana terdapat 4 landasan. Kereta api funikular itu ditarik oleh kabel keluli pacuan elektrik dengan kuasa 500 volt. Landasannya melalui terowong sepanjang 258 kaki yang juga merupakan landasan tercuram di dunia. Ia mengambil masa 30 minit untuk naik ke atas bukit dengan pertukaran kereta api di stesen tengah.

keretapi_bukit_bendera_selisih

Gerabak pertama diperbuat daripada kayu dengan dibahagikan kepada 2 petak untuk kelas pertama dan kedua. Empat gerabak telah digunakan pada kereta api ini selama lebih 50 tahun sehingga ianya bersara pada 1977. Ia digantikan dengan gerabak baharu berwarna merah yang mempunyai kipas dan pintu gelangsar automatik. Setiap satu daripada gerabak buatan Switzerland berwarna merah ini boleh menampung sehingga 80 orang yang kebanyakannya berdiri. Gerabak ini digunakan selama lebih 30 tahun sehingga 2010.

Naiktaraf

Selepas beberapa siri kerosakan, idea baik pulih sistem kereta api funikular baru telah diilhamkan. Pada 22 Februari 2010, kereta api funikular yang berusia telah 87 tahun ini ditutup untuk menaik taraf kepada sistem yang baru dengan kos RM63 juta. Landasan baru dipasang dan kereta api baru dibeli untuk meningkatkan kapasiti penumpang dan kelajuan kereta api. Stesyen baru dan tempat letak kereta awam turut dibina. Kayu daripada landasan kereta api lama telah digunakan semula dalam pembinaan yang bangunan baru empat tingkat iaitu Pusat Melawat Bukit Bendera.

Funicular_at_Penang_Hill

Kereta api baharu ini tidak lagi memerlukan penumpang menukar kereta api di pertengahan stesyen. Penumpang boleh menikmati perkhidmatan tanpa henti dalam kereta api berwarna biru dan putih buatan Switzerland ini yang mampu membawa sehingga 100 penumpang pada satu masa serta dilengkapi dengan pendingin hawa dan boleh sampai ke atas dalam masa lima minit. Beban maksimum kereta api funikular kerja telah ditetapkan pada 7,500 kg. Ia boleh membawa 1,000 penumpang sejam berbanding 250 di bawah sistem lama.

Pada 25 April 2011, sistem kereta api yang baru disambung semula perkhidmatan, walaupun pada mulanya terdapat beberapa masalah teknikal yang menyebabkan perkhidmatan itu tergendala buat sementara waktu. Perkhidmatan kereta api ini bermula pada jam 6:30 pagi hingga 10:00 malam setiap hari. Penaiktarafan ini membawa kepada jumlah peningkatan penumpang yang besar. Pada tahun 2014, jumlah penumpang mencapai 1.37 Juta berbanding dengan bilangan pengunjung ke Bukit Bendera kira-kira setengah juta pada tahun 2008.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sir_Andrew_Clarke_standing
Sejarah

Surat Raja Abdullah Kepada Gabenor Inggeris

30 Disember 1873 – Pada tahun 1873, Raja Abdullah telah menghantar sepucuk surat kepada Gabenor Negeri-Negeri Selat, Sir Andrew Clarke meminta Inggeris menyiasat Hal Ehwal Perak. Surat yang ditandatangani oleh baginda itu juga meminta Gabenor memulihkan keamanan negeri Perak dan membenarkan Perak berlindung di bawah naungan Inggeris. Ini kerana sebelum ini Inggeris tidak mempunyai alasan yang kukuh untuk campur tangan di Negeri-Negeri Melayu.

Sultan Abdullah Muhammad Shah

Sultan Abdullah Muhammad Shah

Sebenarnya surat Raja Abdullah itu dirangka oleh J.G.Davidson, seorang peguam dan Tan Kim Cheng, seorang saudagar yang menyokong perjuangan Raja Abdullah menuntut takhta kerajaan Perak. Berdasarkan surat yang dihantar oleh Raja Abdullah ini, Clarke mengambil keputusan untuk bertindak. Beliau mengarahkan W.A Pickering menjemput pembesar-pembesar Perak menemuinya di Pulau Pangkor. Namun begitu, mereka tidak diberitahu sebabnya.

sir andrew_clarke

Sir Andrew Clarke

Pada hari yang ditetapkan, pembesar-pembesar Perak dari Hilir Perak tiba di Pulau Pangkor. Raja Abdullah juga turut hadir, tetapi Raja Yusuf dan Sultan Ismail tidak hadir. Dengan itu, mereka tidak dapat mempertahankan kepentingan masing-masing.

Berikutan dengan perjumpaan yang diadakan ini, akhirnya Perjanjian Pangkor ditandatangani di mana Raja Abdullah diakui sebagai Sultan. Sesungguhnya, surat Raja Abdullah yang dihantar pada hari ini dalam tahun 1873, telah membawa kepada bermulanya campur tangan Inggeris secara langsung di Perak.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
pleno-800px
Sejarah

Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu Diumumkan

23 Disember 1946 – Pada tahun 1946, Perjanjian Persekutuan yang kemudiannya dikenali sebagai Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1948, telah diumumkan oleh Kerajaan British. Perjanjian ini penting bukan sahaja kerana ia memansuhkan Malayan Union tetapi juga menyatukan negeri-negeri Melayu dalam sebuah Persekutuan untuk pertama kali.

Perjanjian Persekutuan telah digubal oleh Sidang Pleno Inggeris Melayu sejak bulan Jun hingga awal bulan Disember 1946. Seterusnya Perjanjian Persekutuan telah diumumkan dan diedarkan kepada penduduk-penduduk Tanah Melayu, terutama sekali untuk orang-orang bukan Melayu.

Tujuan pengumuman ini ialah untuk mendapatkan pandangan orang-orang bukan Melayu yang tidak diwakili dalam Sidang Pleno itu. Antara lain Perjanjian Persekutuan menyatakan:-

  • Persekutuan Tanah Melayu akan dianggotai oleh sembilan buah negeri-negeri Melayu dan dua buah negeri-negeri Selat iaitu Pulau Pinang dan Melaka.
  • Pembukaan Dewan Perundangan Persekutuan yang akan diwakili oleh semua kaum di Persekutuan Tanah Melayu.
  • Mengenai kewarganegaraan, Perjanjian Persekutuan memberi dasar yang longgar. Antara lain orang-orang yang mengaku Tanah Melayu sebagai tanah airnya akan diberi kewarganegaraan dengan beberapa syarat yang lain.

Perjanjian Persekutuan juga menetapkan kuasa-kuasa Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri. Hal-hal kewangan mestilah dikendalikan oleh negeri masing-masing. Sultan-sultan negeri Melayu diberi kuasa penuh ke atas hal-hal agama dan adat istiadat. Masalah luar negeri dan pertahanan pula masih dikuasai oleh Kerajaan Inggeris.

Walaupun menerima banyak tentangan daripada pelbagai pihak seperti AMCJA dan PUTERA, tetapi akhirnya Perjanjian Persekutuan telah berjaya dijadikan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu yang diisytiharkan dengan rasminya pada 1 Februari 1948.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
selat_melaka-800px
Sejarah

Perjanjian Sempadan Perairan Selat Melaka

21 Disember 1971 – Pada tahun 1971, satu perjanjian mengenai sempadan perairan Selat Melaka telah ditandatangani di antara kerajaan Malaysia, Indonesia dan Thailand di Kuala Lumpur. Malaysia telah diwakili oleh Peguam Negara, Tan Sri Abdul Kadir Yusof, sementara Indonesia diwakili oleh Menteri Galiannya Professor Dr. Sumatri Brodjonegoro dan Thailand pula oleh Setiausaha Rendah Negeri bagi Pembangunan Negara di Kementerian Pembangunan Negara Thailand, Encik Vijaya Sethapat.

Perjanjian ini menetapkan garis batas laut di perairan Selat Melaka untuk ketiga-ketiga buah negara. Ianya terhasil daripada rundingan yang diadakan di Bangkok bermula pada bulan Oktober.

Berikutan daripada termeterainya perjanjian ini, usaha untuk meneroka sumber kekayaan di kawasan yang melampaui sempadan negara masing-masing bagi faedah bersama dapat dilaksanakan. Justeru itu sebarang pertikaian mengenai dasar laut dan lapisan bumi di bawahnya yang mengandungi sumber kekayaan yang belum lagi diterokai dapat dihapuskan.

Sesungguhnya, perjanjian ini merupakan sumbangan positif ke arah keamanan dan kestabilan rantau ini. Secara tidak langsung, ia merupakan langkah tegas ke arah merapatkan kerjasama dalam usaha mencari kekayaan dasar laut untuk kemakmuran bersama ketiga-tiga buah negara.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Tyersall_House-800px
Sejarah

Perjanjian Penyerahan Kuasa Teluk Belanga Kepada Temenggung Abu Bakar

19 Disember 1862 – Pada tahun 1862, satu perjanjian penyerahan kuasa Teluk Belanga kepada Temenggung Abu Bakar oleh Kerajaan Inggeris telah berlangsung di Singapura. Perjanjian ini harus dibuat berikutan dengan persetujuan Gabenor Negeri-Negeri Selat, Blundell bagi pihak Kerajaan Inggeris untuk menyerahkan kawasan tanah di Teluk Belanga kepada Temenggung Abu Bakar. Kawasan itu menjadi hak milik baginda turun temurun.

Kawasan tanah di Teluk Belanga dikuasai Inggeris berikutan dengan perjanjian diantara Residen Inggeris di Singapura, J.Crawford dengan Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman pada 2hb Ogos 1824. Mengikut perjanjian tersebut, Pulau Singapura dan pulau-pulau yang berhampiran diserahkan kepada pihak Inggeris. Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman tidak lagi mempunyai kuasa ke atas Pulau Singapura. Wang saguhati sebanyak $15000 dibayar oleh Kerajaan Inggeris kepada Temenggung Abdul Rahman apabila kawasan tanah di Teluk Belanga diserahkan kepada Inggeris.

Sultan_Abu_Bakar_potret

Semasa Johor di bawah pemerintahan Temenggung Ibrahim, baginda telah berusaha untuk menguasai semula Teluk Belanga. Temenggung Ibrahim berpendapat bahawa dalam masa 30 tahun akan datang, nilai tanah di Teluk Belanga akan berlipat ganda. Menyedari keadaan tersebut, dalam tahun 1857, Temenggung Ibrahim telah membantah usaha membuka sebuah pangkalan arang batu berhampiran dengan Teluk Belanga. Bantahan baginda itu tidak dihiraukan oleh pihak Inggeris.

Semasa pemerintahan Temenggung Abu Bakar, baginda telah berusaha memajukan negeri Johor. Baginda telah membuat banyak perubahan di dalam sistem pemerintahan, menggalakkan perdagangan di Tanjung Puteri dan mengukuhkan hubungan persahabatan dengan negeri Pahang. Cara pemerintahan Temengung Abu Bakar amat disenangi oleh pihak Inggeris. Hubungan baginda dengan Pihak Inggeris dan pembesar-pembesar negeri berjalan dengan baik dan lancar.

Apabila baginda menyuarakan hasrat supaya Teluk Belanga dijadikan hak milik baginda, pihak Inggeris telah memberi persetujuan. Hasil daripada persetujuan tersebut, satu perjanjian penyerahan kuasa Teluk Belanga kepada Temenggung Abu Bakar telah ditandatangani pada hari ini dalam tahun 1862 di mana teluk Belanga diserahkan semula kepada Kerajaan Johor.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard