Tag Archives: Perak

malacca_dutch-800px
Sejarah

Pembaharuan Perjanjian Belanda Dengan Selangor

28 Mac 1819 – Pada tahun 1819, Gabenor Belanda di Melaka yang baru, Timmerman Thyssen telah menghantar perjanjian lama Belanda dengan Selangor yang ditandatangani pada 20 Julai 1790 kepada pihak Selangor untuk memperbaharuinya.

Ini berikutan dengan pendudukan semula Belanda ke atas Melaka setelah ianya diserahkan kepada Inggeris untuk ditadbirkan sementara waktu sehingga keadaan pergolakan Perang Napoleon di Eropah selesai. Apabila Belanda mengambil balik pentadbiran Melaka daripada Inggeris itu, pihak Belanda telah menjalankan usaha mempererat perhubungan dengan Selangor seperti sebelum ini. Ini kerana pihak Belanda menyatakan rasa puas hatinya bahawa Selangor telah menolong Perak menentang Siam.

Oleh itu pada 3 Mei 1819, Gabenor Thyssen telah menghantar Hendrick Stecker menghadap Sultan Ibrahim, Sultan Selangor dengan membawa surat Gabenor tersebut dan juga perjanjian Belanda dengan Selangor yang baru untuk ditandatangani. Walau bagaimanapun Selangor telahpun mengikat perjanjian dalam tahun 1818 dengan pihak Inggeris di mana Inggeris mendapat monopoli bijih timah dari Selangor dan Selangor pula mendapat bekalan alat-alat pertahanan seperti meriam, peluru-peluru dan sebagainya.

Beberapa syarat lain perjanjian Inggeris-Selangor ini ialah Selangor tidak boleh memberi monopoli perdagangan kepada kuasa-kuasa lain dan juga mengikat perjanjian.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
kolej_melayu_kuala_kangsar-800px.jpg
Sejarah

Ulang Tahun Kolej Melayu Kuala Kangsar Ke 100

26 Mac 2005 – Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong, Tuanku Syed Sirajuddin Ibni Al-Marhum Tuanku Syed Putra Jamalullail berkenan mengisytiharkan Kolej Melayu Kuala Kangsar (Malay College Kuala Kangsar/MCKK) sebagai Warisan Bangsa dan Negara dalam satu acara penuh adat istiadat Melayu pada tahun 2005. Pemasyhuran yang dilakukan di hadapan beberapa Raja Melayu dan kerabat diraja bersempena ulang tahun Kolej Melayu Kuala Kangsar ke 100.

kolej_melayu_kuala_kangsar_ke100

Antara Raja-raja Melayu yang hadir ialah Sultan Perak, Sultan Azlan Shah, Sultan Selangor, Sultan Sharafuddin Idris Shah dan Yang Dipertuan Besar Negeri Sembilan, Tuanku Jaafar. Majlis bermula di Istana Iskandariah dengan penyerahan watikah oleh Pemegang Mohor Raja-raja kepada Yang di-Pertuan Agong dan watikah itu diarak dengan tujuh ekor gajah sejauh tiga kilometer ke Kolej Melayu Kuala Kangsar.

Perarakan itu turut disertai oleh 100 anggota tentera dan 300 pelajar Kolej Melayu Kuala Kangsar. Pemasyhuran itu tepat dengan sejarah dan kegemilangan Kolej Melayu Kuala Kangsar yang berjaya mengekalkan kecemerlangannya sebagai gedung ilmu bagi pelajar Melayu sejak penubuhan pada tahun 1905.

Sesungguhnya sepanjang usia penubuhannya, Kolej Melayu Kuala Kangsar telah melakar sejarah sebagai sebuah sekolah paling banyak melahirkan cerdik pandai Melayu daripada kalangan pemimpin, pentadbir dan tokoh korporat negara.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
replika_tahta_perak-800px
Sejarah

Penyiasatan Mengenai Kekacauan Yang Berlaku Di Perak

24 Mac 1876 – Pada tahun 1876, pihak Tanah jajahan Inggeris di London telah melantik Philippon Plunket dan Paul sebagai Pesuruhjaya bagi mengkaji kedudukan Sultan Ismail dan kekacauan yang berlaku di Negeri Perak.

Hasil dari kaiian itu pihak Inggeris mendapati bahawa kekacauan itu berlaku akibat dari penentangan pembesar-pembesar di Perak apabila termaktubnya Perjanjian Pangkor pada 1874. Sultan Abdullah yang menandatangani Perjanjian itu kemudiannya menyedari bahawa kuasa baginda mulai hilang kerana campur tangan Inggeris. Ini menyebabkan baginda mulai merancangkan satu pakatan penentangan terhadap Inggeris.

Sultan Abdullah Muhammad Shah

Sultan Abdullah Muhammad Shah

Keadaan ini menjadi bertambah kacau apabila Sultan Ismail juga bersetuju dengan pakatan tersebut. Ini menyebabkan timbulnya penentangan yang diketuai oleh Dato’ Maharaja Lela dengan dibantu oleh Pembesar-pembesar Negeri Perak yang lain. J.W.W. Birch telah dibunuh dan Inggeris bertindak balas terhadap penentangnya itu. Sultan Ismail telah melarikan diri bersama-sama dengan 180 orang pengikut-pengikut baginda dan membawa alat-alat kebesaran Kesultanan Negeri Perak.

William Jervois

William Jervois

Ketiadaan alat-alat kebesaran ini serta penglibatan pembesar-pembesar Perak dalam penentangan terhadap Inggeris, menyebabkan pihak Inggeris merasa lebih bimbang. William Jervois, Gabenor Negeri-negeri Selat telah menghantar surat kepada semua Sultan supaya jangan membantu sesiapa juga dari Perak jika meminta pertolongan.

Akhirnya Sultan Ismail menyerah diri kepada Colonel Anson pada 23hb Mac, 1876. Baginda kemudiannya dibawa ke Singapura dan menyerahkan alat-alat kebesaran kesultanan Perak kepada Gabenor. Sementara itu Dato’ Maharaja Lela ditangkap dengan bantuan Sultan Johor dan Sultan Abdullah telah dibuang negeri.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
masjid_jamek-800px
Sejarah

Upacara Perletakan Batu Asas Masjid Jamek, Kuala Lumpur

23 Mac 1908 – DYMM Sultan Selangor, Sultan Alauddin Sulaiman Shah berkenan menyempurnakan peletakan batu asas Masjid Jamek Kuala Lumpur. Turut hadir di upacara itu ialah Residen British Negeri Selangor, H.C.Belfield pada tahun 1908.

Masjid yang terletak di pertemuan Sungai Kelang dengan Sungai Gombak itu mempunyai ciri-ciri seni bina Moghul dan merupakan hasil rekaan A.B. Hubbock iaitu pembantu arkitek di Jabatan Kerja Raya.

Balai sembahyangnya dibina seluas 30.48 meter lebar dan 12.19 meter panjang. Di sebelah depan balai ini terdapat suatu kawasan yang panjangnya 17.07 meter dan luasnya 30.79 meter lebar yang terletaknya kolam bagi kegunaan mengambil wuduk.

masjid_jamek

Terdapat dua buah menara dibina setinggi 25.30 meter dengan tangga berpusing untuk naik ke atas menara tersebut. Bumbung masjid Jamek ini dibentuk dengan tiga kubah dengan kubah yang di tengah dibina setinggi 21.34 meter dan di sebelah dinding atasnya dikelilingi oleh tingkap-tingkap cermin.

Masjid Jamek itu siap dibina pada bulan Disember 1909 dan telah di rasmikan oleh Sultan Selangor, DYMM Sultan Alauddin Sulaiman Shah. Masjid tersebut telah diwartakan di bawah Akta Bendapurba 1976 dalam P.U.(A) 423 pada tahun 1983.

Pembinaan masjid tersebut telah memberi kemudahan kepada petempatan orang Melayu terutamanya di kawasan Jalan Jawa (kini Jalan Tun Perak), Jalan Melayu dan kakitangan kerajaan di Bangunan Sultan Abdul Samad untuk mengerjakan ibadah.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
al-quran_tok-mencalang-800px
Sejarah

Al-Quran Tulisan Tangan Berusia 380 Tahun Dijumpai

21 Mac 1983 – Terdapat banyak kitab dan al-Quran tulisan tangan yang ditulis oleh ulama-ulama yang tersimpan di beberapa tempat seperti pusat-pusat pengajian tinggi, madrasah, pondok-pondok dan ada juga disimpan oleh kaum keluarga mereka. Kitab-kitab tersebut akan diwarisi oleh kaum keluarga dari satu generasi ke satu generasi seterusnya.

Pada tahun 1983, dua buah kitab Al-Quran yang berusia dalam lingkungan 150 hingga 380 tahun dijumpai di sebuah rumah penduduk di Pulau Tiga, Parit, Perak. Kajian oleh Pegawai Kebudayaan, Belia dan Sukan Perak menunjukkan Al-Quran tulisan tangan ini ditulis dalam tahun 1603 dan selesai pada 1653. Al-Quran ini dikatakan ditulis oleh 3 orang penulis tempatan.

Al_Quran_tok_mencalang

Al-Quran Tok Mencalang

Dua daripada penulis ini tidak diketahui namanya sementara seorang lagi penulisnya dikenali sebagai Tok Mencalang. Sementara sebuah lagi al-Quran dipercayai ditulis oleh seorang pendakwah yang kuat dan gigih bernama Sheikh Hussein Alyamani. Beliau berasal dari negara Arab dan sangat terkenal di daerah ini. Beliau hidup sekitar tahun 1860 dan meninggal dunia sebaik sahaja selesai menulis al-Quran tersebut.

Penulisan buku-buku dan kitab-kitab agama telah mula berkembang pesat, serta menjayakan panduan dan pedoman penduduk tempatan untuk mendalami ilmu-ilmu agama. Dengan terjumpanya kitab-kitab ini menjelaskan lagi tentang bukti-bukti mengenai penyebaran agama Islam di Nusantara oleh para pedagang dan tentang penglibatan penduduk tempatan dalam menyebarkan agama Islam keseluruh rantau ini.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
jambatan_victoria-800px
Sejarah

Pembukaan Rasmi Jambatan Victoria

21 Mac 1900 – Jambatan Victoria yang menyambungkan Enggor dan Kuala Kangsar telah dibuka dengan rasminya oleh Sir Frank Swettenham, Residen General Negeri-negeri Melayu Bersekutu pada tahun 1900. Perasmian jambatan ini turut dihadiri oleh Sultan Perak, Sultan Idris Mursyidul Azam Shah dan Raja Perempuan Perak, Residen Perak, J.P. Rodger dan isteri, orang-orang kenamaan dan orang awam.

jambatan_victoria_signboard

Jambatan yang dinamakan sempena nama Queen Victoria itu dianggap sebagai jambatan terbaik dari segi kejuruteraannya yang terdapat di Timur Jauh pada masa itu. Jurutera yang bertanggungjawab dalam pembinaan jambatan ini ialah G.W. Fryer, Divisional Engineer dan C.R. Hanson.

Jambatan kereta api yang bermula di Karai itu telah mula dibina pada 1897 dan merupakan rancangan bagi menghubungkan Ipoh dan Taiping melalui Kuala Kangsar. Ianya telah menjadi penghubung bagi laluan utara ke selatan Semenanjung Tanah Melayu dan memberi banyak faedah kepada perkembangan ekonomi.

jambatan_victoria

Jambatan Victoria

Dengan pembukaan rasmi jambatan yang bernilai 325,000 ringgit ini pada tahun 1900 ianya telah membuka laluan bagi pembangunan lebih pesat dan pertumbuhan bandar-bandar timah di Semenanjung Tanah Melayu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
dewan_parlimen-800px
Sejarah

Cokmar Dipersembahkan Di Majlis Perundangan Persekutuan

19 Mac 1952 – Pada tahun 1952, buat pertama kalinya cokmar dipersembahkan di Majlis Perundangan Persekutuan. Cokmar itu akan dipersembahkan oleh wakil Raja-raja Melayu di upacara pembukaan persidangan Majlis Perundangan yang dirasmikan oleh Pesuruhjaya Tinggi, Sir Gerald Templer.

cokmar

Cokmar itu diperbuat di Kota Bharu, Kelantan dengan bantuan Persatuan Seni Kraf Kelantan. Bentuk cokmar adalah hasil karya Encik Nik Mahmud bin Idrus dari Jabatan Pelajaran negeri Kelantan. Ianya diperbuat daripada emas dan perak; panjangnya 4 kaki berbentuk tongkat berkepala besar.

cokmar_dewan_negara

Foto : FB Parlimen Malaysia

Di atas kepala tongkat itu terukir daripada emas bentuk bulan sabit dengan bintang pecah sebelas sebagai simbol sebelas buah kerajaan yang membentuk Kerajaan Persekutuan. Di sekeliling bulatan kepala cokmar diterapkan dalam nama emas, lambang sembilan buah negeri Persekutuan dan dua buah negeri Selat.

cokmar_dewan_rakyat

Foto : FB Parlimen Malaysia

Kepala cokmar ditanggung oleh empat lembaga kepala harimau, manakala bahagian tongkat dihiasi dengan ukiran enam tangkai padi daripada emas sebagai simbol hasil pengeluaran negara yang utama. Di atas dua belah permukaan kepala cokmar diukir pula lambang Kerajaan Persekutuan yang bermotto “Bersatu Bertambah Mutu”. Satu kotak khas untuk menyimpan cokmar ini juga dicipta dan ianya diperbuat daripada kayu Kulim.

Cokmar yang dipersembahkan di Majlis Perundangan itu adalah merupakan simbol kuasa Kerajaan Persekutuan yang berparlimen, berdemokrasi dan berperlembagaan.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Ships_Trading_in_the_East-800px
Sejarah

Perjanjian Inggeris-Belanda 1824

17 Mac 1824 – Pada tahun 1824, satu perjanjian ditandatangani di antara pihak Inggeris dengan Belanda. Perjanjian yang lebih dikenali sebagai Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 ini meliputi pembahagian tanah- tanah jajahan dan pusat-pusat perniagaan.

Mengenai tanah jajahan, pihak Belanda menyerahkan Melaka serta jajahan takluknya kepada Inggeris. la mengaku tidak akan membuka sebarang tempat di Semenanjung Tanah Melayu ataupun menandatangani sebarang perjanjian dengan mana-mana raja, pembesar ataupun sebarang negeri di Tanah Melayu dan memansuhkan segala tuntutan ke atas Semenanjung Tanah Melayu.

Pihak Belanda juga mengesahkan pendudukan Inggeris di Singapura dan menarik semula semua bantahan mengenainya. Belanda juga dikehendaki menyerahkan kilang-kilangnya di India dan menarik semula semua tuntutannya mengenai kemudahan dan pengecualian.

perjanjian_inggeris_belanda_1824

Pihak Inggeris pula berundur dari Sumatera dan menyerahkan Bangkahulu serta segala hak miliknya di Sumatera kepada Belanda sebagai pertukaran dengan Melaka, dan tidak akan membuat sebarang perjanjian dengan mana-mana pemerintah atau pembesar atau membuka penempatan di Sumatera. Pihak Inggeris juga tidak dibenarkan membuka sebarang penempatan atau membuat perjanjian dengan mana-mana pihak di Kepulauan Karimun, Semenanjung Riau-Lingga dan mana-mana pulau di Selatan Selat Singapura.

Kedua-dua kuasa mengaku tidak akan membuka sebarang tempat baharu tanpa pengetahuan pihak yang lain dan jika mana-mana pihak hendak berundur daripada salah satu kawasannya, pihak itu hendaklah memberi peluang kepada pihak yang lagi satu memilikinya.

Mengenai perniagaan pula pihak Belanda diberi hak monopoli di Kepulauan Rempah tetapi tidak sama sekali di Semenanjung Tanah Melayu; perjanjian-perjanjian monopoli tidak boleh dibuat dengan mana-mana pihak. Kedua-dua pihak bersetuju untuk memberi “layanan negara istimewa” (most favoured nation treatment) di Ceylon, India dan Semenanjung Tanah Melayu.

Pihak Belanda hendaklah menamatkan perjanjian monopoli bijih timah dengan Perak dan Selangor. Pedagang -pedagang tempatan hendaklah dibenarkan berdagang di pelabuhan -pelabuhan kedua-dua pihak dan juga pelabuhan-pelabuhan tempatan. Kedua-dua pihak juga hendaklah sama-sama membasmi kegiatan-kegiatan lanun.

Hasil daripada Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 ini seluruh kawasan Nusantara telah dikuasai sepenuhnya oleh kedua-dua kuasa itu dan dibahagikan kepada kawasan pengaruh masing-masing. Kedua-dua pihak menentukan Selat Singapura sebagai sempadan kawasan pengaruh mereka Kawasan sebelah utara Selat Singapura diletakkan di bawah pengaruh Inggeris manakala sebelah selatannya pula di bawah pengaruh Belanda.

Kawasan yang banyak terlibat ialah tanah jajahan Johor di mana ia dengan sewenang-wenangnya telah dibahagikan sama ada kepada Belanda atau Inggeris. Dalam hal ini Pemerintah Johor tidak ada suara terhadap satu-satu keputusan yang dibuat mengenai negerinya.

Akibat dari Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 ini, Inggeris telah dapat menguasai satu pusat perniagaan bebas yang makmur di tengah-tengah kawasan yang dulunya begitu lama dikuasai Belanda. Dengan menguasai Semenanjung Tanah Melayu dan Singapura itu maka jalan perniagaan Timur-Barat terbuka seluas-luasnya kepada pihak Inggeris.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
istana_iskandariah_perak-800px
Sejarah

Perjanjian Perak – Belanda

13 Mac 1753 – Satu perjanjian perdagangan telah ditandatangani di antara Sultan Sri Iskandar Zulkarnain, Sultan Perak dengan Thomas Schippers, seorang saudagar serta Pesuruhjaya bagi pihak Syarikat Hindia Timur Belanda (SHTB) pada tahun 1753.

Antara perkara-perkara yang dipersetujui ialah:

  • Sultan Perak akan menjual semua keluaran bijih timah dari Perak dan kawasan-kawasan di bawah kawalannya kepada pihak kompeni dan pihak kompeni akan membayar 26 ducatoons atau 32 ringgit Sepanyol untuk timah seberat 375 paun Belanda.
  • Para pengedar bijih timah dimestikan membawa bijih timah masing-masing ke Kota Kompeni sebagaimana yang mereka lakukan sekarang. Manakala timbangan dan sukatan mestilah mengikut apa yang digunakan oleh pihak kompeni.
  • Sultan Perak akan mengeluarkan perintah dengan serta merta kepada seluruh negeri, iaitu mana-mana kapal yang ingin keluar dari Negeri Perak mestilah terlebih dahulu singgah di Kota Kompeni untuk diperiksa.
  • Akhirnya, Sultan berjanji untuk menawarkan kerjasama yang rapat kepada Syarikat Hindia Timur Belanda dalam semua bidang khususnya dalam mempertahankan kedudukan di antara kedua-dua belah pihak terhadap sebarang ancaman musuh.

Dengan perjanjian yang ditandatangani pada hari ini dalam tahun 1753, syarikat Hindia Timur Belanda berhasrat untuk menguasai seluruh perjanjian bijih timah di Perak bagi menghadapi saingan kuasa-kuasa asing yang lain.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Coat_of_arms_of_Perak-800px
Sejarah

Perang Larut-Ngah Ibrahim Meminta Bantuan Inggeris

25 Februari 1872 – Pada tahun 1872, Menteri Larut Ngah Ibrahim meminta bantuan Inggeris iaitu Leftenan Gabenor Inggeris di Pulau Pinang untuk membantu beliau dalam usahanya menyelesaikan pergaduhan di antara puak-puak pelombong Cina yang bermusuhan antara satu dengan lain di Larut.

Daerah Larut telah beberapa lamanya diperintah oleh seorang wakil baginda Sultan Perak. Dengan terjumpanya bijih timah dalam tahun 1848 maka berubahlah aliran sejarah negeri itu. Long Jaafar (bapa kepada Ngah Ibrahim), wakil Sultan di daerah itu telah menguruskan atas perbelanjaannya sendiri, usaha membuka lombong bijih di Kelian Pauh dengan mengupah 20 orang Cina puak Chen Seng Hakka (dari daerah Kwantung).

Perusahaan melombong di tempat itu bertambah maju sehingga ramailah pelombong-pelombong Cina bersama-sama kongsi gelap mereka dari Pulau Pinang datang untuk bekerja di situ. Terdapat beberapa buah kumpulan kongsi gelap yang bermusuhan di Larut yang bergabung dalam dua kumpulan yang besar iaitu kongsi gelap Hai San dan Ghee Hin. Permusuhan itu telah menjadikan Larut sebagai “sebuah gelanggang besar di mana pembunuhan, kekerasan dan rompak samun berlaku terus-terusan”.

Pada tahun 1871, dianggarkan bahawa jumlah pelombong-pelombong Cina ialah 40,000 itu orang. Nilai bijih timah yang dihantar ke Pulau Pinang pada tahun itu ialah 1,276,518 ringgit dan kebanyakannya daripada Larut.

Pada 24 Februari, 1872, telah berlaku satu pergaduhan besar antara puak-puak Ghee Hin dan Hai San. Api pergaduhan ini telah bermula sejak awal bulan Februari lagi apabila seorang gadis puak Chen Seng (puak kumpulan Hai San) yang menyintai seorang pemuda puak San Neng (puak kumpulan Ghee Hin) dicederakan dengan teruk oleh orang-orang kumpulan Ghee Hin sebagai satu amaran kepada kumpulan Hai San.

Akibat kejadian itu rasa permusuhan di antara kedua-dua kumpulan itu begitu memuncak dan akhirnya Perang Larut ke 3 (24 Februari, 1872) telah berlaku yang hanya disebabkan oleh pergaduhan kecil mengenai perjudian. Dalam pergaduhan ini pihak Ghee Hin telah menang dan seramai 10,000 orang-orang Hai San terpaksa meninggalkan Larut dan lari ke Pulau Pinang. Ngah Ibrahim yang sentiasa berubah-ubah sokongannya terhadap kedua-dua kumpulan itu tidak dapat mengawal keadaan. Pergaduhan itu telah menjejaskan perusahaan lombong bijih timah di Larut.

Akhirnya, pada hari ini dalam tahun 1872 beliau terpaksa meminta bantuan daripada Leftenan Gabenor Inggeris di Pulau Pinang untuk menghadapi keadaan itu. Kerana bimbang kekacauan itu akan merebak ke Pulau Pinang, Gabenor telah mengarahkan supaya diadakan sekatan senjata dan menghantarkan satu pasukan tentera laut untuk mengawal kemasukan senjata ke Larut.

Dalam tahun 1873 Kerajaan di Pulau Pinang telah membenarkan Ngah Ibrahim mengimport senjata dan membenarkan Capt. Speedy membantu beliau menubuhkan tenteranya sendiri (dari India) untuk menghadapi kekacauan di kawasannya (Larut).

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard