Tag Archives: hari ini dalam sejarah

kemerdekaan_malaysia
Sejarah

Perjanjian Kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu Ditandatangani

05 Ogos 1957 – Pada hari ini dalam tahun 1957, Perjanjian Kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu telah ditandatangani di antara Raja-raja dengan wakil Baginda Queen, Pesuruhjaya Tinggi, Sir Donald MacGillivray di King’s House, Kuala Lumpur dalam satu upacara gemilang yang berlangsung selama dua jam.

Pada kira-kira jam 9.30 pagi, seramai 15 orang penandatangan utama, iaitu Pesuruhjaya Tinggi British ke Tanah Melayu, delapan orang Raja-raja Melayu, Tengku Mahkota Johor dan lima orang Pembesar yang berkuasa dari Negeri Sembilan (iaitu selain daripada Yang di-Pertuan Besar) serta saksi-saksi kepada penandatangan-penandatangan telah menandatangani perjanjian itu dengan menggunakan pena yang khas bertulis Federation of Malaya Agreement 1957.

Perjanjian ini telah ditandatangani dalam 40 salinan, 20 dalam Bahasa Melayu dan 20 lagi dalam Bahasa Inggeris. Dua salinan daripada perjanjian itu dihantar kepada kerajaan British, sementara dua lagi disimpan oleh Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu.

Satu salinan tiap-tiap satu dihantar kepada tiap-tiap negeri termasuk Melaka dan Pulau Pinang, sementara untuk Negeri Sembilan diserahkan enam salinan memandangkan kepada perkembangannya yang sebegitu rupa.

Artikel 3, Perjanjian ini menyatakan bahawa mulai daripada 31 Ogos 1957, Negeri-negeri Melayu dan Selat akan tertubuh menjadi satu Persekutuan yang baru Melayu yang dinamakan Persekutuan Tanah Melayu, atau dalam bahasa Inggerisnya, The Federation of Malaya.

Oleh itu dengan sendirinya Perjanjian ini telah memansuhkan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948, dan dengan itu berakhirlah kuasa dan kedaulatan Baginda Queen ke atas Melaka dan Pulau Pinang. Dan dengan itu juga segala kuasa dan jurisdiksi baginda ke atas Persekutuan Tanah Melayu berakhir.

perjanjian kemerdekaan

Dalam ucapannya, sebelum upacara menandatangani perjanjian itu, wakil Baginda Queen, Sir Donald MacGillivray menyatakan bahawa beliau yakin perjanjian ini akan dapat menyediakan segala keperluan sebuah kerajaan yang sesuai kepada negara yang berbilang bangsa, dan negara baru ini akan menghadapi masa depan yang agung dan gemilang.

DYMM Sultan Kedah, selaku wakil Raja-Raja Melayu bertitah dan berharap kepada Tuhan Yang Maha Berkuasa bahawa apa yang dilakukan pada hari itu akan membawa kebahagian yang berkekalan kepada negara ini.

Dua puluh enam hari kemudiannya, pada 31 Ogos 1957, berkuatkuasalah Perjanjian ini ke atas seluruh umat di Persekutuan Tanah Melayu dalam menentukan proses sejarah selanjutnya apabila Duke of Gloucester dengan rasminya menggugurkan kuasa dan wibawa penjajah British.

Ia telah disambut dengan lantang dan megah oleh laungan Merdeka oleh Perdana Menteri Persekutuan Tanah Melayu, Tunku Abdul Rahman, dalam upacara Pengisytiharan Kemerdekaan yang bergemuruh dan bersemangat, di Stadium Merdeka, Kuala Lumpur.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
lambang_kedah-800px
Sejarah

Dato Dagang Seri Jana Meminta Bantuan Orang-Orang Bugis

04 Ogos 1681 – Pada tahun 1681, Dato Dagang Seri Jana telah meminta kebenaran Belanda untuk menggunakan Dinding (Pulau Pangkor) sebagai tempat berkumpul orang-orang Bugis daripada Kelang yang akan membantu beliau melawan abangnya Sultan Kedah – Sultan Dhiauddin Mukarram Shah.

Peristiwa perebutan kuasa ini merupakan peristiwa perebutan kuasa yang paling awal di kalangan kerabat Diraja Kedah.

Di dalam usaha Dato Dagang Seri Jana ini beliau mendapat bantuan daripada 150 orang Bugis daripada Selangor bagi membantu beliau melawan Sultan yang merupakan abang kepada beliau.

Namun begitu usaha yang beliau jalankan ini tidak berjaya mengalahkan Sultan Dhiauddin Mukarram Shah yang memerintah Kedah di antara tahun 1661 – 1687.

Bugis merupakan kuasa asing yang pertama terlibat di dalam perebutan takhta di negeri Kedah.

Segala percubaan untuk merampas takhta ini gagal kerana adanya sokongan yang tidak berbelah bagi daripada pembesar dan rakyat jelata kepada Sultan Dhiauddin Mukarram Shah.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
dymm_agong_pertama-800px
Sejarah

Pemilihan DYMM Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong Pertama

03 Ogos 1957 – Pada tahun 1957, satu Persidangan Khas Raja-raja Melayu telah diadakan bagi memilih Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong pertama dan Timbalannya bagi Persekutuan Tanah Melayu Merdeka pada 31 Ogos 1957.

Persidangan yang telah berlangsung di Dewan Mesyuarat Majlis Kerja Kerajaan Persekutuan, Kuala Lumpur ini dipengerusikan oleh Sultan Kedah.

Pemilihan Yang di-Pertuan Agong dan Timbalannya telah dilangsungkan mengikut syarat-syarat bahagian tiga dalam Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu di Persidangan Raja-Raja Melayu yang ke-43.

Kesemua Raja Melayu telah hadir pada Persidangan Khas ini kecuali Sultan Johor yang berada di Eropah dan telah diwakili oleh Tengku Mahkotanya.

Tuanku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Muhammad

Tuanku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Muhammad

Tuanku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Muhammad, Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan telah dipilih sebagai Yang di-Pertuan Agong pertama, sementara DYMM Tuanku Hisamuddin Alam Shah ibni Almarhum Sultan Alauddin Sulaiman Shah, Sultan Selangor dipilih sebagai Timbalan Yang di-Pertuan Agong.

Pemilihan Yang di-Pertuan Agong sebagai Ketua Negara telah menjadi lambang kepada Persekutuan Tanah Melayu yang bebas dan Merdeka.

YDP Agong Malaysia pertama

Gambar potret baginda masih lagi digunakan di atas wang kertas Ringgit Malaysia sejak siri pertama (tahun 1967) sehingga kini.

Wajah DYMM Agong RM50

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
thailand-800px
Sejarah

Pemberontakan Terhadap Pentadbiran Siam Di Kedah

03 Ogos 1838 – Pada tahun 1838, satu pemberontakan terhadap pentadbiran Siam telah berlaku di negeri Kedah. Pemberontakan ini dipimpin oleh Tengku Muhammad Saad, anak saudara Sultan Ahmad Tajuddin Halim Shah.

Ketika pemberontakan ini berlaku Sultan Ahmad Tajuddin telah berundur ke negeri Melaka untuk menyelamatkan diri dari ditawan oleh Siam.

Negeri Kedah telah ditawan oleh Siam pada tahun 1821 kerana enggan menghantar ufti Bunga Emas kepada kerajaan Siam dan baginda juga enggan tunduk kepada arahan-arahan Raja Siam. Akibatnya Governor Ligor Chauphaya Nakhon di Thammarat telah diarahkan oleh Raja Siam menyerang negeri Kedah.

Serangan ini telah berjaya dan Sultan Ahmad Tajuddin berundur ke Pulau Pinang. Negeri Kedah pula telah ditadbir oleh pegawai-pegawai Siam.

Sultan Ahmad Tajuddin yang berada di Pulau Pinang berusaha sedaya upaya untuk mendapatkan semula negeri Kedah. Baginda dan pengikut-pengikut baginda telah membuat serangan ke atas orang-orang Siam di negeri Kedah tetapi telah dihalang oleh pihak Inggeris yang mementingkan perhubungan baik dengan kerajaan Siam di Bangkok.

Dalam tahun 1826 Perjanjian Burney telah ditandatangani di antara pihak Inggeris dan Siam. Antara perkara yang ditetapkan dalam perjanjian ini ialah Kedah dikekalkan sebagai negeri jajahan takluk negeri Siam.

Akibatnya Sultan Ahmad Tajuddin semakin berusaha untuk mendapatkan takhta kerajaan baginda.

Dalam tahun 1831 dan 1836 Sultan Ahmad Tajuddin dan para pengikut baginda telah menyerang orang-orang Siam di negeri Kedah. Angkatan perang Sultan Ahmad Tajuddin telah berjaya menghalau orang-orang Siam keluar dari negeri Kedah.

Tetapi kejayaan-kejayaan ini telah dihalang oleh angkatan perang Inggeris kerana dalam perjanjian Burney telah dipersetujui bahawa Inggeris akan menghalang Sultan Kedah dari mengambil kembali takhta baginda. Inggeris juga telah berjanji akan menghalang Sultan Kedah dari menyerang takluk negeri Siam.

Seterusnya pada hari ini dalam tahun 1838, Tengku Muhammad Saad, anak saudara Sultan Ahmad Tajuddin telah mengetuai satu pemberontakan terhadap pemerintahan Siam di negeri Kedah. Pemberontakan ini telah berjaya menghalau orang-orang Siam dari negeri Kedah, Setul dan Perlis.

Kejayaan ini seperti juga kejayaan-kejayaan sebelumnya telah dihalang oleh pihak Inggeris. Pihak Siam pula telah menghantar angkatan tentera yang besar untuk menawan semula negeri Kedah. Dalam masa beberapa bulan sahaja dalam tahun 1839, Siam telah dapat menawan semula negeri Kedah.

Akhirnya Sultan Ahmad Tajuddin berjaya menyelamatkan negeri Kedah dengan cara diplomasi dan dalam tahun 1842 kerajaan Siam bersetuju memberikan semula takhta kerajaan Negeri Kedah kepada Sultan Ahmad Tajuddin. Pentadbiran Siam di Kedah juga telah dimansuhkan.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
View_of_the_town_and_roads_of_Singapore_from_the_government_hill_published_1828-800apx
Sejarah

Perjanjian Persahabatan E.I.C-Johor

02 Ogos 1824 – Pada tahun 1824 satu perjanjian persahabatan E.I.C-Johor telah ditandatangani di antara John Crawfurd, Residen Inggeris di Singapura bagi pihak Syarikat Hindia Timur Inggeris (E.I.C) dengan Sultan Hussain Shah dan Temenggung Abdul Rahman.

Perjanjian ini dibuat di Singapura dan telah disahkan oleh Gabenor Jeneral Inggeris di Fort William, India pada 19 November 1824.

Mengikut perjanjian yang mengandungi 14 perkara ini, Sultan Hussain dan Temenggung Abdul Rahman bersetuju menyerahkan Pulau Singapura serta pulau-pulau dalam lingkungan sepuluh batu dari pantainya kepada pihak Inggeris.

Sebagai gantinya Sultan menerima wang hadiah sebanyak 33,200 dollar Sepanyol dan gaji bulanan sebanyak 1,300 dollar, selama hayat baginda. Temenggung pula menerima wang hadiah sebanyak 26,800 dollar dan gaji bulanan sebanyak 700 dollar selagi ada hayatnya.

John Crawfurd

John Crawfurd

Selain dari itu, jika Sultan Hussain dan Temenggung mahu pindah keluar dari Singapura, Syarikat Hindia Timur Inggeris akan membayar 20,000 ringgit dan kepada Temenggung atau penggantinya sebanyak 5,000 dollar.

Perjanjian ini juga telah membatalkan persetiaan-persetiaan dan persetujuan-persetujuan yang telah pernah dibuat di antara Kompeni Hindia Timur Inggeris dengan Sultan dan Temenggung.

Akibat dari perjanjian ini Sultan Hussain telah kehilangan kuasa dan kedaulatannya ke atas Singapura.

Perjanjian yang menjadikan Singapura hak milik Inggeris ini adalah lanjutan daripada usaha-usaha yang telah dimulakan oleh Thomas Stamford Raffles pada awal tahun 1819 bagi menjamin kepentingan Inggeris.

Dengan memanipulasikan keadaan politik kerajaan Johor masa itu, terutama sekali mengenai kedudukan kesultanannya yang sedang dipertikaikan, Raffles telah mengangkat Tengku Long menjadi Sultan dengan gelaran Sultan Hussain Muhammad Shah ibni Almarhum Sultan Mahmud, Sultan Johor dalam satu istiadat di Padang Singapura pada 6 Februari 1819.

Sir_Thomas_Stamford_Raffles

Sir Thomas Stamford Raffles

Pada hari itu juga Raffles, bagi pihak Kompeni Inggeris telah membuat perjanjian dengan Sultan Hussain dan Temenggung.

Peristiwa ini telah mengubah perjalanan sejarah Kerajaan Johor yang dahulunya meliputi Johor, Riau, Lingga, Singapura, Pahang dan pulau-pulau disekitarnya.

Bendahara Tun Ali di Pahang menyifatkan perbuatan orang-orang Inggeris di Singapura itu sebagai “suatu perbuatan yang telah menceraikan orang adik-beradik, anak beranak dan sahabat handai…….

Pada tahun 1823 satu lagi perjanjian telah dibuat oleh Raffles dengan Sultan Hussain dan Temenggung Abdul Rahman yang menjadikan kuasa Inggeris di Singapura lebih kukuh daripada tahun 1819, tetapi kekuasaan dan hak-hak Inggeris di pulau itu masih dalam keadaan yang kurang baik.

View_of_the_town_and_roads_of_Singapore_from_the_government_hill_published_1828

Apabila John Crawfurd menjadi Residen Singapura beliau telah mencadangkan pula supaya Singapura diambil langsung oleh Kompeni Inggeris dari tangan Sultan Hussain dan Temenggung Abdul Rahman.

Secara kebetulan pula perjanjian Inggeris- Belanda pada 17 Mac 1824 telah memisahkan politik kenegaraan rumpun bangsa Melayu, maka Residen Crawfurd pun berusaha menjadikan Singapura hak milik Inggeris.

Akhirnya pada hari ini dalam tahun 1824 satu perjanjian di antara John Crawfurd dengan Sultan Hussain dan Temenggung Abdul Rahman telah ditandatangani.

Dengan itu Singapura telah diambil langsung oleh Inggeris daripada raja-raja Melayu yang telah turun temurun mempunyai hak kuasa pertuanan di pulau itu, bukan dengan perang, melainkan dengan kepandaian tipu daya menggunakan wang ringgit pada ketika orang-orang yang diperdayakan itu benar-benar dalam kesempitan dan hendak menjaga taraf kedudukan mereka pula sebagai raja dalam negeri.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
malacca_dutch-800px
Sejarah

Belanda Mula Menyerang Melaka Hingga Berjaya

02 Ogos 1640 – Pada tahun 1640, angkatan perang Belanda mula menyerang Melaka sehinggalah mereka berjaya menewaskan orang-orang Portugis menakluk Melaka pada 16 Januari 1641.

Sebelum Belanda menyerang Portugis di Melaka, mereka telah menakluk beberapa pusat perdagangan yang dikuasai oleh Portugis di Sri Lanka. Kejayaan Belanda ini sedikit sebanyak telah mempengaruhi kekuatan Belanda untuk menakluk Portugis di Melaka yang merupakan musuh warisan mereka.

Belanda juga ingin menebus kegagalan Admiral Matalief menakluk Melaka dalam tahun 1606 dan juga kegagalan Van Der Haghen dalam tahun 1615.

Mulai dari tahun 1653, angkatan laut Belanda telah mengepung Selat Melaka dengan pertolongan orang-orang Selat (Sea gypsies). Dalam masa yang sama angkatan Belanda juga telah berjaya menyerang dan menawan kapal-kapal Portugis di Selat Melaka.

Seterusnya Gabenor General Belanda di Betawi, Antonio Van Diemen telah membuat rancangan untuk menakluk Melaka secara besar-besaran pada bulan Mei 1640.

Angkatan Belanda tiba di Melaka pada awal bulan Jun dan setelah membuat perancangan yang teliti mereka mula menyerang Portugis di Melaka pada hari ini dalam tahun 1640.

Dalam serangan Belanda ke atas Portugis di Melaka ini Kerajaan Johor sebagaimana yang telah dijanjikan telah membantu Belanda dengan menghantar 40 buah perahu membawa seramai lebih kurang 1,500 orang askar Melayu di bawah pimpinan Laksamana Tun Abdul Jamil.

Setelah lebih kurang enam bulan lamanya Kota Melaka dikepung dan diserang oleh askar-askar Belanda yang dibantu oleh askar-askar Johor itu hingga berlakunya kekurangan makanan dalam Kota Melaka, maka akhirnya pada 14 Januari 1641 angkatan perang Belanda pun berjaya menakluk Melaka.

Dengan kejayaan Belanda ini maka berakhirlah pemerintahan Portugis di Melaka selama lebih kurang 130 tahun di bumi Melayu itu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
dutch_war1-800px
Sejarah

Selangor Ditawan Oleh Belanda

02 Ogos 1784 – Pada tahun 1784, Selangor ditawan oleh Belanda yang memulakan serangan pada 13 Julai 1784. Kemenangan Belanda ke atas pusat pemerintahan di Kuala Selangor itu menyebabkan Sultan Ibrahim, Sultan Selangor pada masa itu bersama para pembesar dan pengikutnya berundur ke negeri Pahang.

Serangan Belanda ke atas Selangor ini adalah sebagai membalas serangan Selangor ke atas kedudukan Belanda di Melaka.

Ini kerana semasa peperangan Kerajaan Melayu Johor-Riau dengan Belanda, Sultan Ibrahim yang bersimpati dengan Johor telah membantu menyerang Belanda di Melaka di mana Belanda hampir-hampir tewas dalam tahun 1783 sekiranya tidak mendapat bantuan dari Betawi, Jawa.

Dengan penguasaan Belanda ke atas Selangor selepas mengharungi peperangan sengit, Belanda telah memperkuatkan lagi Kota di Kuala Selangor yang terletak di atas Bukit Melawati.

Untuk beberapa waktu Belanda juga menguasai perjalanan lalulintas Selat Melaka dan menguasai perdagangan bijih timah dan gambir.

Walau bagaimanapun dengan bantuan tentera Bendahara Pahang, Sultan Ibrahim telah menyerang dan menawan semula ibu negerinya Kuala Selangor dari tangan Belanda dalam tahun 1785.

Dengan kekalahan Belanda ini, Sultan Ibrahim dapat menegakkan kembali Kerajaan Melayu Selangor. Baginda juga kemudiannya telah memperbaiki dan memperkuatkan lagi Kota Melawati sebagai tempat kawalan dan pertahanan kerajaannya dari sebarang serangan dari luar dan masa hadapan.

Kemenangan Belanda ke atas Selangor pada hari ini dalam tahun 1784 adalah bersifat sementara sahaja kerana pada 28 Jun 1785 Selangor telah menewaskan Belanda semula dan mengusir penceroboh itu dari tanah airnya.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Cabinet_of_Malaya,_1955-800px
Sejarah

Kabinet Pertama Persekutuan Tanah Melayu

01 Ogos  1955 – Pada tahun 1955, YTM Tunku Abdul Rahman Putra, selaku pemimpin Kebangsaan Parti Perikatan yang dianggotai oleh United Malay National Organisation (UMNO), Malayan Chinese Association (MCA) dan Malayan Indian Congress (MIC) telah membentuk kabinet pertama Persekutuan Tanah Melayu.

Pembentukan Kabinet adalah berikutan kemenangan Parti Perikatan memenangi 51 daripada 52 kerusi yang dipertandingkan dalam Pilihanraya Persekutuan pertama yang di adakan pada 27 Julai 1955.

Pembentukan barisan Kabinet pertama terdiri daripada 10 orang Menteri, 2 orang Timbalan Menteri dan 3 orang Penolong Menteri terdiri daripada pemimpin-pemimpin parti dari UMNO, MCA, MIC.

Sehubungan itu, YTM Tunku Abdul Rahman telah dilantik sebagai Ketua Menteri Tanah Melayu yang pertama.

Pengumuman rasmi pembentukan anggota Kabinet pertama  telah dilakukan oleh Pesuruhjaya Tinggi British, Sir Donald MacGillivray pada 4 Ogos 1955 di King’s House setelah diperkenankan oleh Raja-raja Melayu.

Majlis angkat sumpah telah diadakan pada 9 Ogos 1955 dengan disaksikan oleh Ketua Hakim Mr. Pretheroe.

Pembentukan Kabinet Pertama Persekutuan Tanah Melayu telah menjadi asas kepada pembentukan berkerajaan sendiri selepas kemerdekaan negara pada 31 Ogos 1957.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
royal_malaysia_air_force-800px
Sejarah

Pengisytiharan Tamat Darurat

31 Julai 1960 – Pada tahun 1960, DYMM Seri Paduka Baginda Yang DiPertuan Agong telah mengisytiharkan tamat darurat di Tanah Melayu. Perintah darurat dikuatkuasakan sejak tahun 1948 dalam usaha kerajaan membendung kegiatan pengganas komunis.

Sepanjang tempoh itu, kebebasan rakyat dicengkam oleh rasa bimbang, takut menjadi mangsa ugutan dan kekejaman pengganas. Malah ada yang terpaksa lari meninggalkan kampung halaman dan harta benda, berpindah ke tempat yang lebih selamat.

Pergerakan juga menjadi terbatas kerana terpaksa mematuhi langkah-langkah keselamatan yang diatur oleh pihak berkuasa.

Kerajaan telah membelanjakan kira-kira $1,300 juta dalam tempoh itu, manakala korban jiwa pula lebih 4 ribu nyawa.

Perisytiharan tamat darurat pada hari ini dalam tahun 1960, dianggap sebagai Hari Kemenangan. Perayaan besar-besaran diadakan di seluruh negara dan upacara kemuncak berlangsung di ibu negara.

Angkatan tentera telah mengadakan perbarisan terbesar yang melibatkan 6 ribu pegawai dan askar biasa, dari semua pasukan, 400 buah kenderaan, kapalterbang dan pasukan pancaragam.

Bagi seluruh penduduk Persekutuan Tanah Melayu, saat itu sewajarnya diraikan bersama kerana negara kini menempuh satu era baru.

Sebagai mana titah Seri Paduka Baginda Yang DiPertuan Agong, zaman gelap gelita selama 12 tahun kini telah berakhir dan diganti dengan zaman baru, zaman bahagia yang belum dinikmati oleh rakyat negara ini.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
war_river-800px
Sejarah

Perang Beting Marau, Sarawak

31 Julai 1849 – Pada tahun 1849, satu pertempuran telah berlaku di antara orang-orang Iban Saribas dengan angkatan perang James Brooke. Pertempuran ini lebih dikenali sebagai Perang Beting Marau, kerana ia berlaku di beting pasir besar yang dinamakan Beting Marau, terletak di Kuala Sungai Kerian, Sarawak.

Perang yang berlaku ini telah banyak mengorbankan jiwa berikutan pengepungan yang telah dilakukan oleh angkatan perang James Brooke. Peperangan ini dilakukan oleh James Brooke untuk memerangi orang-orang Iban Saribas dan Skrang yang dikatakan perompak-perompak laut.

James Brooke dan angkatan perangnya seramai 3,000 orang serta tiga buah kapal perang iaitu H.M.S Royalist, H.M.S Albatros dan Namesis telah mula bertolak dari Kuala Sungai Sarawak pada 24 Julai 1849.

Apabila Brooke mendapat berita tentang satu angkatan perompak laut yang besar telah bertolak meninggalkan Sungai Saribas dan menuju ke Sungai Batang Lupar.

Maka pada 27 Julai 1849, James Brooke telah mengarahkan angkatannya mengepung Kuala Sungai Kerian untuk menyerang angkatan perompak laut apabila mereka pulang ke tempat mereka di Sungai Saribas.

Setelah tiga hari angkatan James Brooke menunggu akhirnya berlakulah pertempuran, iaitu ketika perahu-perahu orang Iban Saribas cuba memasuki Sungai Saribas. Pertempuran ini telah mengakibatkan ramai orang Iban terbunuh.

James Brooke selepas itu telah menyerang pula perkampungan orang-orang Iban ini dan akhimya satu perjanjian telah ditandatangani oleh 250 orang ketua-ketua Iban Saribas dan Melayu Saribas dengan James Brooke.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard