Tag Archives: negeri melayu bersekutu

limestone_cliffs_kinta_train-800px
Sejarah

Perjanjian Mendapatkan Tanah Untuk Pembinaan Jalan Keretapi Dari Taiping Ke Prai

29 Mac 1898 – Satu perjanjian ditandatangani oleh Residen General negeri-negeri Melayu Bersekutu dengan Gabenor Negeri-negeri Selat berkenaan dengan pembelian tanah untuk tujuan pembinaan jalan keretapi pada tahun 1898. Kerajaan Negeri-negeri Melayu Bersekutu telah membeli tanah di Seberang Prai untuk menyambung jalan keretapi dari Taiping ke Prai, di Seberang Prai.

Jalan keretapi ini dicadangkan dibina dalam masa lima tahun daripada tarikh perjanjian itu dan kerajaan Negeri-negeri Melayu Bersekutu berjanji tidak akan menggunakan tanah itu selain daripada tujuan tersebut.

keretapi

Jalan keretapi yang pertama telah dibina 13 tahun dahulu, iaitu dalam tahun 1885 dari Taiping ke Port Weld. Semenjak itu beberapa jalan keretapi lagi telah dibina kerana cara perjalanan ini sangat sesuai dan mudah, terutama bagi mengangkut bahan-bahan untuk dipasarkan. Bahan-bahan itu termasuk bijih timah yang digali di negeri Perak dan Selangor, dan dihantar melalui keretapi ke pelabuhan-pelabuhan Pulau Pinang dan Singapura ke pasaran-pasaran di Eropah.

Dengan pembinaan jalan keretapi itu perhubungan dan juga kegiatan ekonomi di antara negeri-negeri di Tanah Melayu, terutamanya di bahagian Pantai Barat semakin bertambah.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
ktm_padang_besar-800px
Sejarah

Perjanjian Kerjasama Lalu Lintas Antara Siam Dengan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu

26 Mac 1919 – Perjanjian Kerjasama Lalu Lintas antara Kerajaan Negeri-negeri Melayu Bersekutu dan Kerajaan Siam telah ditandatangani pada 1919. Pihak Kerajaan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu telah diwakili oleh Ketua Setiausaha Kerajaan, Edward Lewis Brockman dan Kerajaan Siam pula diwakili oleh Menteri Perhubungannya, Chao Phya Wongsa Nuprabath.

Perjanjian ini adalah untuk mewujudkan kerjasama di antara Jabatan Keretapi Siam dan Jabatan Keretapi Negeri-Negeri Melayu Bersekutu dalam perkara-perkara seperti:-

  • Perjanjian lalulintas dan guna sama, bagi kedua-dua buah perhentian di sempadan kedua- negara;
  • Laluan gerabak-gerabak keretapi dan kelengkapan-kelengkapannya dari dan ke perhentian keretapi kedua-dua negara dan sebaliknya;
  • Bayaran bagi menyewa gerabak-gerabak keretapi;
  • Perjalanan terus penumpang-penumpang, bungkusan, binatang-binatang ternakan dan lain-lain jenis barang yang dibawa;
  • Kadar pembahagian yang sama bagi tambang pengangkutan;
  • Bayaran ganti rugi bersabit dengan perjalanan terus;
  • Lain-lain perkara yang difikirkan perlu untuk dimasukkan, dengan tujuan untuk menentukan kelicinan dan penjimatan kerja di antara keretapi Negeri-Negeri Melayu Bersekutu dan Keretapi Siam.

Perkara-perkara yang dipersetujui dalam perjanjian ini dimaktubkan dalam 7 fasal.

Sesungguhnya perjanjian ini memberi erti yang besar terhadap sejarah perkembangan perhubungan keretapi di tanah air, di samping merapatkan perhubungan persahabatan di antara kedua-dua negara. Seterusnya perkhidmatan keretapi Tanah Melayu telah dapat mengadakan perjalanan terus ke sempadan Siam melalui perhentian-perhentian Padang Besar dan Pasir Mas.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
logo_polis-800px
Sejarah

Penubuhan Pasukan Polis

25 Mac 1807 – Pada tahun 1807, pasukan polis yang pertama telah ditubuhkan di Pulau Pinang. Pasukan ini adalah asas kepada penubuhan pasukan Polis Diraja Malaysia yang ada pada hari ini. Ketua Pasukan Polis yang pertama dilantik adalah Mr. James Carnegy. Pasukan ini dianggotai sepenuhnya oleh anak tempatan ini telah menjadi perintis kepada pasukan polis di negeri-negeri lain.

Negeri Melaka telah menubuhkan pasukan polisnya pada 1827. Kedua-dua pasukan ini kemudiannya bergabung menjadi Pasukan Polis Negeri-negeri Selat. Pada 2 Jun 1896, Pasukan Polis Negeri-negeri Melayu Bersekutu ditubuhkan dan Kapten H.C Syers dilantik sebagai Ketua Pasukan. Ketika ini satu pentadbiran pusat telah diwujudkan. Manakala penubuhan Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu mula ditubuhkan di negeri Johor pada 1882, Kedah dan Kelantan 1909 dan Terengganu 1914. Pasukan Polis Sarawak pada 1862 manakala Sabah pada 1882.

Seterusnya pada 1948 seluruh pasukan polis Semenanjung Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak bergabung dan membentuk Pasukan Polis Diraja Malaysia (PDRM). Pengorbanan dan komitmen yang ditunjukkan pasukan polis amat berharga terutama ketika negara masih baru merdeka dan seterusnya mengekalkan kemakmuran dan keamanan tanah air tercinta hingga hari ini.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
jambatan_victoria-800px
Sejarah

Pembukaan Rasmi Jambatan Victoria

21 Mac 1900 – Jambatan Victoria yang menyambungkan Enggor dan Kuala Kangsar telah dibuka dengan rasminya oleh Sir Frank Swettenham, Residen General Negeri-negeri Melayu Bersekutu pada tahun 1900. Perasmian jambatan ini turut dihadiri oleh Sultan Perak, Sultan Idris Mursyidul Azam Shah dan Raja Perempuan Perak, Residen Perak, J.P. Rodger dan isteri, orang-orang kenamaan dan orang awam.

jambatan_victoria_signboard

Jambatan yang dinamakan sempena nama Queen Victoria itu dianggap sebagai jambatan terbaik dari segi kejuruteraannya yang terdapat di Timur Jauh pada masa itu. Jurutera yang bertanggungjawab dalam pembinaan jambatan ini ialah G.W. Fryer, Divisional Engineer dan C.R. Hanson.

Jambatan kereta api yang bermula di Karai itu telah mula dibina pada 1897 dan merupakan rancangan bagi menghubungkan Ipoh dan Taiping melalui Kuala Kangsar. Ianya telah menjadi penghubung bagi laluan utara ke selatan Semenanjung Tanah Melayu dan memberi banyak faedah kepada perkembangan ekonomi.

jambatan_victoria

Jambatan Victoria

Dengan pembukaan rasmi jambatan yang bernilai 325,000 ringgit ini pada tahun 1900 ianya telah membuka laluan bagi pembangunan lebih pesat dan pertumbuhan bandar-bandar timah di Semenanjung Tanah Melayu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
upsi-800px
Sejarah

Pembukaan Maktab Perguruan Sultan Idris

29 November 1922 – Maktab Perguruan Sultan Idris (MPSI), Tanjung Malim telah dirasmikan pembukaannya oleh Ketua Setiausaha bagi Negeri-negeri Selat dan Negeri-negeri Melayu Bersekutu, W.G. Maxwell pada tahun 1922. Pembukaan Maktab Perguruan Sultan Idris merupakan puncak pelajaran anak-anak Melayu ketika itu, terutama bagi pelajar-pelajar lepasan sekolah-sekolah Melayu yang tidak berpeluang untuk melanjutkan pelajaran yang lebih tinggi dari setakat darjah enam. Keputusan untuk menubuhkan Maktab ini dibuat dalam Mesyuarat Residen-residen British pada 10 Mei 1917.

Keputusan tersebut diambil berdasarkan laporan mengenai perkara itu yang dicadangkan oleh Penolong Pengarah Pelajaran Negeri-negeri Selat dan Negeri-negcri Melayu Bersekutu, R.O. Winstedt. Beliau juga mencadangkan maktab ini diberi nama Maktab Perguruan Sultan Idris, sebagai satu penghormatan kepada DYMM Sultan Idris, iaitu Sultan Perak kerana minat yang ditunjukkan oleh Baginda dalam perkembangan pelajaran di negeri itu khususnya bagi pelajaran anak-anak Melayu.

Kerja-kerja membina maktab ini bermula dalam tahun 1919 dan siap pada tahun 1922. Sekumpulan 120 orang telah menjadi pelajar perintis maktab ini. Pengetuanya yang pertama ialah O.T. Dussek dan tenaga pengajar lain terdiri daripada tujuh orang guru Melayu, tiga orang Eropah dan seorang guru anyaman berbangsa Filipina. Tujuan utama penubuhan maktab ini ialah untuk menyediakan guru-guru yang dapat memajukan bidang pertanian, pertukangan dan anyaman apabila mereka pulang ke kampung. Pelajaran pertanian asas merupakan matapelajaran utama.

Walau bagaimanapun, pelatih-pelatih lepasan MPSI telah mencapai kejayaan lebih jauh dari matlamat penubuhannya. Pengaruh buku-buku Indonesia dan Sejarah Alam Melayu yang terdapat di maktab itu telah menanam bibit-bibit kesedaran kebangsaan di kalangan beberapa orang pelajar hingga melahirkan tokoh-tokoh politik yang terkemuka seperti Ibrahim Yaakub, Senu Abdul Rahman, Abdul Ghaffar Baba, Abdul Rahman Talib dan lain-lain lagi.

Di samping tokoh-tokoh politik, MPSI juga telah melahirkan sasterawan terkenal tanahair dan juga tokoh-tokoh dalam bidang pendidikan seperti Harun Aminurrashid, Abdullah Sidik, Masuri, S.N. Kemala, A. Wahab Ali, Awang Had Salleh dan Atan Long.

Jabatan Karang-Mengarang yang ditubuhkan di maktab tersebut dalam tahun 1925, membantu melahirkan tokoh-tokoh berkenaan khususnya di bidang kesusasteraan. Jabatan ini bergiat cergas menerbitkan berbagai- bagai jenis buku pelajaran, buku-buku terjemahan dan karya asli pelajar-pelajar sendiri.

MPSI terus berkembang dari semasa ke semasa mengikut peredaran zaman. la kini membuka pintunya kepada pelajar-pelajar perempuan, memecahkan tradisi lama maktab yang hanya mengambil pelajar lelaki.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
kampung_melayu-800px
Sejarah

Enakmen Tanah Simpanan Melayu Diluluskan

25 November 1913 – Pada tahun 1913, Majlis Persekutuan telah meluluskan Enakmen Tanah Simpanan Melayu. Enakmen ini telah diwartakan pada 1 Januari 1914, dan berkuatkuasa di tiap-tiap Negeri Melayu Bersekutu.

Enakmen Tanah Simpanan Melayu ini mengandungi 16 fasal. Antara lain ia menegaskan bahawa semua tanah yang diisytiharkan sebagai Tanah Simpanan Melayu sama sekali tidak boleh dijual, disewa atau diserahkan kepada sesiapa juga yang bukan berbangsa Melayu.

Perlaksanaan Enakmen Tanah Simpanan Melayu diserahkan kepada tiap-tiap kerajaan Negeri. Oleh itu, tiap-tiap kerajaan negeri mempunyai kuasa untuk mengisytiharkan kawasan-kawasan tertentu menjadi kawasan simpanan Melayu.

Perak merupakan negeri yang terawal sekali melaksanakan Enakmen Tanah Simpanan Melayu. Perisytiharan tersebut dibuat ke atas 13 kawasan di daerah Larut pada 5 Jun 1914. Ini diikuti dengan Negeri Sembilan, Selangor dan Pahang.

Sehingga tahun 1923, terdapat seluas kira-kira 1,126,700 hektar atau 15.58 peratus dari keluasan Negeri-negeri Melayu Bersekutu telah dijadikan Tanah Simpanan Melayu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
sultan_abdul_hamid_kedah-800px
Sejarah

Perjanjian Kedah – Inggeris 1923

 

1 November 1923 – Perjanjian Kedah – Inggeris telah ditandatangani di antara Sir Laurence Guilemard, Gabenor Negeri-negeri Selat dan Pesuruhjaya Tinggi Negeri-negeri Melayu Bersekutu dengan Tunku Ibrahim wakil Sultan Kedah pada tahun 1923. Melalui perjanjian ini, Negeri Kedah secara rasmi menerima seorang Penasihat Inggeris.

Menurut Perjanjian Bangkok yang ditandatangani pada 10 Mac 1909, Siam bersetuju menyerahkan kuasa kedaulatan, pertahanan, pentadbiran dan segala hak milik ke atas Negeri-negeri Utara Tanah Melayu iaitu Perlis, Kelantan, Terengganu dan Kedah. Dengan perjanjian ini Negeri-negeri tersebut secara tidak langsung diletakkan di bawah kuasa Inggeris.

Sultan Abdul Hamid Halim Shah

Bagaimanapun bukanlah mudah bagi Inggeris untuk berkeras di Negeri Kedah. Inggeris terpaksa menghadapi tentangan yang sungguh hebat di negeri itu jika dibandingkan dengan negeri-negeri lain. Selepas Perjanjian Bangkok, Inggeris telah menghantar George Maxwell sebagai Penasihat Inggeris di Kedah tetapi beliau telah ditentang oleh pembesar-pembesar Kedah dan Sultan Kedah sendiri enggan menerimanya malahan enggan menandatangani sebarang perjanjian dengan Inggeris.

Namun begitu akhirnya Sultan Kedah terpaksa juga menerima kedatangan Inggeris itu atas hubungan kerjasama. Inggeris merasakan kedudukannya di Kedah harus diperkukuhkan. Menyedari hal ini maka pada hari ini dalam tahun 1923 perjanjian ini telah ditandatangani antara Inggeris dengan Kerajaan Kedah. Di antara lain perjanjian ini menyatakan:-

  •  Negeri Kedah akan terus diletakkan di bawah perlindungan Inggeris dan Sultan Kedah tidak dibenarkan berhubung dengan kuasa-kuasa luar kecuali dengan persetujuan Inggeris.
  • Inggeris tidak akan menyerahkan kekuasaannya ke atas Negeri Kedah kepada kuasa-kuasa lain atau menyatukan Kedah dengan sebarang negeri atau tanah jajahannya yang lain tanpa persetujuan bertulis dari Sultan Kedah.
  • Pewarisan takhta kerajaan atau pengganti Sultan akan ditentukan oleh Sultan yang memerintah setelah diputuskan di Majlis Negeri serta dengan persetujuan Inggeris.

Dengan termeterainya perjanjian ini, Negeri Kedah dengan rasminya terletak di bawah naungan Inggeris bersama-sama dengan Terengganu, Kelantan dan Perlis. Negeri-negeri ini terangkum di bawah Negeri-negeri Melayu Tak Bersekutu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
kastam_logo-800px
Sejarah

Jabatan Kastam Dan Eksais Diwartakan

22 Oktober 1934 – Pada tahun 1934, Akta Kastam dan Eksais diwartakan dan dengan itu terbentuklah Jabatan Kastam dan Eksais Negeri-Negeri Melayu Bersekutu. Pada awal penubuhannya pada 1 Januari 1907, Jabatan ini dikenali sebagai Jabatan Perdagangan dan Kastam (Trade and Custom Department).

Sebelum tahun 1907, cukai-cukai yang dipungut di Negeri-negeri Melayu Bersekutu tertakluk di bawah Enakmen Cukai Kastam. Namun begitu, tidak ada satu jabatan atau agensi khas untuk memungut cukai tersebut. Menjelang tahun 1931, Jabatan Kastam termasuk bahagian Candu, Kastam Eksais dan pencegahan telah disusun semula.

Penolong Pesuruhjaya Kastam telah dilantik di setiap Negeri-negeri Melayu Bersekutu untuk mengawal semua cawangan kastam. Selain daripada itu, seorang Penolong Pesuruhjaya dilantik bagi seluruh Negeri-Negeri Melayu Bersekutu.

Setelah Persekutuan Tanah Melayu mencapai kemerdekaan, susunan dan organisasi Jabatan Kastam telah diubahsuai selaras dengan cita-cita negara. Pada 16 September 1963, dengan kemasukan Sabah, Sarawak dan Singapura dalam Persekutuan Tanah Malaysia, keseragaman diwujudkan antara Jabatan Kastam Sabah, Sarawak dan Singapura.

Pada 29 Oktober 1963, DYMM Yang di-Pertuan Agong telah menganugerahkan gelaran Diraja kepada Jabatan Kastam dan dengan rasminya dikenali sebagai Jabatan Kastam dan Eksais Diraja.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
durbar_pertama-800px
Sejarah

Penubuhan Majlis Persekutuan

20 Oktober 1909 – Pada tahun 1909, satu persetujuan telah dicapai antara Pesuruhjaya Tinggi Negeri-negeri Melayu Bersekutu dengan Raja-raja Negeri-negeri Melayu Bersekutu untuk membentuk Majlis Persekutuan, iaitu setelah termeterinya Perjanjian Perlembagaan Majlis Persekutuan.

Pada tahun 1896 kerajaan Inggeris di dalam usahanya menguasai pentadbiran negeri-negeri Perak, Selangor, Pahang dan Negeri Sembilan telah menukarkan corak pentadbirannya dari sistem Residen telah mengurangkan dan melemahkan lagi kuasa Sultan-sultan dan Majlis-majlis Negeri. Ia hanya menguntungkan pihak Inggeris dari segi ekonomi.

Pada tahun 1903, di dalam Majlis Durbar yang telah diadakan di Kuala Lumpur, Sultan Perak iaitu Sultan Idris telah menyuarakan bantahan baginda mengenai penubuhan Persekutuan dan meminta supaya dapat diadakan satu Majlis Persekutuan yang longgar.

Sultan Idris membidas kerajaan Inggeris bahawa kuasa yang sebenarnya sekarang berada di tangan Residen Jeneral dan meminta agar kuasa tersebut dilonggarkan.

Tujuan utama Majlis Raja-raja menyuarakan bantuan tersebut adalah untuk menguatkan semula Kerajaan-kerajaan Negeri, Majlis-majlis Negeri dan mengukuhkan kedudukan Sultan-sultan.

Kerajaan Inggeris di Tanah Melayu pada awal kurun ke-20 itu sedang mengembangkan pengaruhnya terhadap Negeri-negeri Utara Tanah Melayu berusaha untuk menarik minat Negeri-negeri Utara Tanah Melayu terhadap pihak Inggeris.

Ekoran daripada bantahan Sultan Idris dan desakan Sultan-sultan Negeri-negeri Melayu Bersekutu maka pada hari ini dalam tahun 1909, John Anderson, Pesuruhjaya Tinggi Inggeris dan Sultan-sultan Negeri-negeri Melayu Bersekutu telah mencapai persetujuan untuk membentuk Majlis Persekutuan yang bertujuan untuk membahagikan kuasa pentadbiran (desentralisasi).

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sultan-Abdul-Samad-Building-800px
Sejarah

Perletakan Batu Asas Bangunan Sultan Abdul Samad

6 Oktober 1894 – Pada tahun 1894, telah berlangsung upacara perletakan batu asas bangunan Bangunan Sultan Abdul Samad yang merupakan bangunan Pejabat-pejabat Kerajaan Negeri Selangor pada ketika itu. Upacara tersebut telah dilakukan oleh Gabenor Negeri-negeri Selat, Sir Charles B.H. Mitchell. Pada tahun 1893, kerajaan Inggeris di negeri Selangor telah mula merancang usaha untuk mendirikan sebuah bangunan kerajaan sebagai pusat pentadbirannya.

Tapak yang sesuai telah dipilih iaitu sebuah kawasan seluas 1.034 hektar, berhampiran dengan pertemuan antara Sungai Gombak dan Sungai Kelang, di tengah-tengah bandar Kuala Lumpur. Jurutera Negeri Selangor C.E. Spooner telah ditugaskan melukis pelan bangunan tersebut. Bagaimanapun beberapa cadangannya di dalam pelan itu telah ditolak.

banggunan sultan abdul samad

Seorang arkitek Inggeris di Jabatan Kerja Raya Kuala Lumpur, A.C. Norman, telah diminta meneruskan tugas Encik Spooner, berdasarkan rekabentuk yang asal. Setelah reka bentuknya dipersetujui, maka pada hari ini dalam tahun 1894, berlangsunglah upacara perletakan batu asas bangunan ini.

Bangunan Sultan Abdul Samad dibina dengan harga $152 ribu dolar selat dan pembinaannya mengambil masa hampir tiga tahun yang bermula pada September 1894 dan siap pada tahun 1897. la dinamakan Bangunan Sultan Abdul Samad sebagai mengambil sempena nama DYMM Sultan Selangor, Sultan Abdul Samad yang memerintah ketika itu.

Bangunan Sultan Abdul Samad 1902

Bangunan Sultan Abdul Samad 1902

Bangunan ini banyak dipengaruhi oleh reka bentuk seni bina Islam. Kubah bersalut tembaga dan diwarnakan hitam itu menyerupai kubah Taj Mahal di India. Tingkap dan pintu pula berbentuk melengkung, seperti masjid-masjid di Cordova dan Mesir. Menara jamnya setinggi 40.6 meter dan diapit oleh kubah kecil, menghasilkan pemandangan yang menarik.

Penggunaan Bangunan Sultan Abdul Samad

Sejak dibuka, Bangunan Sultan Abdul Samad ini telah dijadikan pusat pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu, Pejabat Residen-General dan Pejabat Besar Pos. Apabila negara mencapai kemerdekaan, ia dijadikan Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri Selangor, Majlis Mesyuarat Negeri dan Perbendaharaan Kerajaan. Kini, ia dijadikan bangunan kehakiman yang menempatkan Mahkamah Tinggi dan Mahkamah Agung.

banggunan sultan abd samad

Peranannya berubah-ubah mengikut arus masa. Di hadapan bangunan inilah rakyat meraikan saat-saat kebebasan dari cengkaman penjajah buat kali pertama. Sejak beberapa tahun kebelakangan ini, upacara sambutan Hari Kemerdekaan berlangsung di hadapan bangunan Sultan Abdul Samad menjadi mercu tanda istimewa bagi Kuala Lumpur kerana keindahan rekabentuk dan kedudukannya.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard