Tag Archives: Kelantan

japanese_troop-800px
Sejarah

Perjanjian Penyerahan Negeri Kelantan Kepada Negeri Siam Ditandatangani

20 Julai 1943 – Pada tahun 1943, satu perjanjian penyerahan negeri Kelantan kepada negeri Siam telah ditandatangani antara kerajaan Siam dengan Jepun.

Sebelum perjanjian penyerahan ini ditandatangani, negeri Kelantan berada di bawah kekuasaan Tentera Jepun berikutan dengan penaklukannya oleh Tentera Jepun yang bermula pada 8 Disember 1941.

Walau bagaimanapun pentadbiran Jepun hanya dikuatkuasakan sepenuhnya di Kelantan pada awal Januari 1942 sejurus selepas seluruh negeri Kelantan jatuh ke tangan Tentera Jepun.

Walaupun perjanjian penyerahan ini telah ditandatangani pada hari ini dalam tahun 1943, namun penyerahan negeri Kelantan oleh Tentera Jepun kepada Khalang Tharu Phia Chamrat bagi pihak Siam hanya dilakukan pada 18 Oktober 1943.

Sehari selepas penyerahan ini iaitu pada 19 Oktober, seluruh negeri Kelantan telah mengibarkan bendera Siam sebagai menandakan penyerahan tersebut.

Di bawah kekuasaan Siam, corak pentadbiran dan pemerintahan di negeri Kelantan turut berubah. Pada 31 Oktober 1943, Kelantan telah di perintah secara Sistem Berahli (Member System). Walaupun begitu, undang-undang yang telah digubal sebelumnya di Kelantan masih diteruskan.

Walaupun penyerahan ini menandakan bermulanya pemerintahan Siam di negeri Kelantan, namun setelah Jepun terpaksa menyerah kalah kepada tentera Berikat tanpa sebarang syarat, Tentera British telah kembali semula ke Tanah Melayu dan mengambil alih pentadbiran di seluruh Tanah Melayu termasuk Kelantan.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
istana_Maziah_Kuala_Terengganu
Sejarah

Upacara Penyerahan Terengganu Kepada Inggeris

14 Julai 1909 – Pada tahun 1909, satu upacara penyerahan Terengganu kepada Inggeris berlangsung di Kuala Terengganu. Upacara ni telah dihadiri oleh DYMM Sultan Terengganu, Sultan Zainal Abidin ke III, Pembesar-pembesar Negeri, wakil British, W.L. Conlay dan seorang Pesuruhjaya Siam. Upacara penyerahan ini dilakukan oleh Pesuruhjaya Siam dengan disaksikan oleh semua pembesar-pembesar Terengganu.

Penyerahan ini adalah lanjutan dari hasil Perjanjian Bangkok yang ditandatangani diantara Siam dan Inggeris pada 10 Mac 1909 yang lalu.

Dalam perjanjian ini kedua belah pihak telah bersetuju bahawa ‘Kerajaan Siam memindahkan segala hak-hak pertuan, naungan, kawalan, pentadbiran dan sebarang kuasa yang dipegang oleh kerajaan Siam terhadap negeri-negeri Kelantan, Terengganu, Kedah, Perlis dan Pulau-pulau berhampiran kepada Kerajaan British’.

Pihak British yang sememangnya mempunyai niat untuk menguasai negeri-negeri Melayu di Utara dan Pantai Timur telah menjadikan penghantaran ufti bunga mas sebagai alasan bahawa negeri-negeri tersebut berada di bawah pengaruh Siam dan penerimaan pertuanan Siam ke atas mereka.

Dengan anggapan ini dan harapan untuk meluaskan jajahan takluknya pihak British telah menggunakan pihak Siam dengan mengadakan perjanjian-perjanjian pada tahun 1902 dan 1909.

sultan_zainal_abidin_III_1909

Sultan Zainal Abidin III 1909

Tetapi tanggapan British terhadap pertuanan Siam di Terengganu adalah salah sama sekali.  Sultan Terengganu telah menjelaskan kepada pihak British bahawa bunga mas itu hanyalah semata-mata sebagai tanda persahabatan, bukan tanda menerima pertuanan.

Ketika Frank Swettenham melawat Sultan untuk memujuk baginda supaya menandatangani dan bersetuju dengan perjanjian 1902, didapati di Terengganu tidak ada seorang Pegawai Siam pun.

Sultan sama sekali membantah isi kandungan perjanjian tersebut yang antara lainnya berbunyi, “Negeri Terengganu itu telah diiktiraf sebagai sebuah jajahan takluk Siam”

Apabila berita tentang kandungan Perjanjian 1909 diterima  oleh Sultan Terengganu, maka pada bulan Mei, 1909 baginda Sultan bersama-sama rombongan pembesar-pembesar Terengganu telah berangkat menuju ke Singapura dan bertemu dengan Sir John Anderson, Gabenor Negeri Selat dan menyatakan bantahanya terhadap tindakan Siam yang telah mengadakan perjanjian penyerahan Terengganu kepada Inggeris dalam Perjanjian Inggeris Siam ini.

Baginda juga mempersoalkan apakah hak Siam ke atas Terengganu dan menyatakan bahawa penghantaran bunga mas bukanlah sebagai tanda pertuanan Siam keatas Terengganu.

Walau bagaimanapun pada hari ini, pihak Siam dengan rasminya menyerahkan Terengganu kepada Inggeris, tetapi Sultan Zainal Abidin ke III dan pembesar-pembesar Terengganu dengan tegasnya membantah tindakan ini. Lebih-lebih lagi butir-butir penyerahan tersebut adalah di luar pengetahuan mereka sebelum ini.

Ini menyebabkan timbulnya perdebatan antara Sultan, pihak Siam dan Inggeris dan Sultan tidak mengakui W.L. Conlay sebagai Penasihat British. W.L. Conlay hanya dianggap sebagai Censular Officer sahaja. W.L. Conlay tidak diberikan kuasa dan tugas pentadbiran dalam Majlis Mesyuarat Negeri.

Pihak British hanya berjaya mengukuhkan pengaruh sepenuhnya ke atas Terengganu pada bulan Mei 1919 apabila J.L. Humphreye dilantik sebagai penasihat British pertama dengan berbagai helah dan daya usaha.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
lambang_kedah-800px
Sejarah

Inggeris Memerintah Negeri Kedah Secara Rasmi

09 Julai 1909 – Pada tahun 1909, Kerajaan Inggeris memerintah Negeri Kedah secara rasmi dan George Maxwell telah dilantik sebagai Penasihat British di negeri Kedah.

Pelantikan George Maxwell sebagai Penasihat Inggeris di negeri Kedah adalah ekoran dari Perjanjian Inggeris-Siam, yang telah mempersetujui penyerahan pentadbiran serta pertahanan negeri-negeri Kedah, Kelantan, Terengganu dan Perlis dari Kerajaan Siam kepada kerajaan Inggeris.

Selain dari George Maxwell beberapa orang pegawai Inggeris juga dilantik di negeri Kedah bagi memegang jawatan Penasihat Tanah, Penasihat Undang-undang, serta Pelindung Orang-orang China dan Pelindung Buruh.

Perjanjian tersebut juga telah diperkuatkan lagi oleh perjanjian tahun 1923 di antara kerajaan Inggeris dengan Sultan Kedah.

Menerusi perjanjian itu antara lainnya adalah dipersetujui bahawa negeri Kedah adalah di bawah lindungan kerajaan Inggeris, Sultan Kedah tiada berkuasa membuat hubungan politik dengan negara luar kecuali menerusi kerajaan Inggeris.

Pemerintahan Inggeris di negeri Kedah pada hari ini dalam tahun 1909 telah membawa kepada beberapa perubahan khasnya di bidang ekonomi yang memperkenalkan penggunaan sistem buruh, modal dan pengusaha.

Manakala dalam bidang sosial pula komposisi penduduk negeri Kedah telah bertukar corak dengan kehadiran kaum imigran.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
the-eruption-800px
Sejarah

Serangan Inggeris Ke Atas Jeram Ampai

29 Jun 1894 – Dalam tahun 1894 sepasukan Polis kerajaan Inggeris telah menyerang sekumpulan penentang-penentang Inggeris di Jeram Ampai, Kuala Tembeling, Pahang.  Pasukan Polis ini terdiri dari Polis Sikh Perak, Polis Sikh Selangor dan beberapa orang polis Melayu.

dato_bahaman-1

Dato’ Bahaman

Kumpulan ini adalah sekumpulan penentang-penentang Inggeris di Pahang yang dipimpin oleh Dato’ Bahaman, Tok Gajah, Mat Kilau dan Mat Kelubi. Dalam serangan tersebut seorang Pegawai Inggeris bernama Wise (Pemangku Penguasa Ulu Pahang) dan empat orang polis Sikh telah terbunuh manakala di pihak penentang-penentang pula dilaporkan 40 orang terbunuh.

Serangan ke atas kumpulan penentang-penentang di Jeram Ampai ini merupakan tindakbalas pihak Inggeris terhadap ancaman terbaru penentang-penentang di mana pada 14hb Jun mereka telah menyerang sebuah balai polis di Kuala Tembeling dan membunuh lima orang anggota polis Sikh. Kemudiannya mereka telah berundur ke Jeram Ampai iaitu empat batu dari Kuala Tembeling dan mendirikan benteng-benteng pertahanan.

Tok_gajah-1

Tok Gajah

Pada 18hb Jun, Walter Egerton, Pemangku Residen Pahang dengan sepasukan Polis Sikh telah berkejar ke Kuala Tembeling. Pada 28hb Jun pasukan ini disertai pula oleh pasukan-pasukan Polis Perak, dan Selangor yang diketuai oleh Penolong Penguasa Stewart, Leftenan Kolonel Walter, Kapten Lyons dan Kapten Talbot.

Peristiwa Jeram Ampai ini adalah merupakan salah satu daripada beberapa insiden dalam sejarah penentangan pejuang-pejuang pembebasan Pahang terhadap Inggeris di Pahang. Ekoran daripada peristiwa ini Huge Clifford iaitu Residen British di Pahang telah melancarkan gerakan besaran-besaran memburu mereka hingga ke Negeri Terengganu dan Kelantan.

mat-kilau

Mat Kilau

Gerakan ini dimulakan pada 4hb Julai, 1894 setelah Clifford mengambil alih pemerintahan dari Egerton pada 3hb Julai,1894. Gerakan  yang menelan belanja sebanyak RM 7,393.83 dihentikan pada bulan November 1895 apabila Dato’ Bahaman, Awang Nong, Yusuf, Teh Ibrahim, Haji Mat Wahit dan Mat Lela dikatakan menyerah diri kepada Kerajaan Siam tetapi diberi perlindungan dan ditempatkan di Chiang Mai pada awal 1896 manakala Tok Gajah dan Mat Kilau diberitakan telah meninggal dunia di Terengganu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
tok_janggut-800px
Sejarah

Kubu Inggeris Di Pasir Puteh Di Serang Tok Janggut

25 Jun 1915 – Kubu Inggeris Di Pasir Puteh di serang Tok Janggut pada tahun 1915. Tok Janggut atau nama sebenarnya Haji Mat Hasan bin Munas, merupakan anak kepada Pesuruhjaya Raja Kelantan di Kota Jeram.

Penentangan Tok Janggut telah bermula apabila beliau telah memimpin gerakan penduduk jajahan Pasir Putih membantah undang-undang yang diwartakan yang memaksa rakyat supaya membayar cukai-cukai yang tidak munasabah. Berikutan itu Sultan Muhamad IV telah mengeluarkan perintah agar Tok Janggut dan pengikutnya menyerah diri tetapi arahan tersebut ditolak oleh Tok Janggut.

Tok Janggut

Tok Janggut

Dengan persetujuan daripada penasihat British di Kelantan, bantuan askar-askar Inggeris daripada Singapura telah diminta untuk menangkap Tok Janggut dan pengikutnya tetapi menemui kegagalan. Namun tindakan pihak Inggeris membakar kampung dan kota di Jeram, akibat daripada kegagalan selepas usaha pihak Inggeris untuk menangkapnya gagal dilaksanakan telah menyebabkan beliau bangkit untuk melancarkan gerakan menyerang kubu Inggeris di Pasir Puteh sebagai  balasan ke atas tindakan askar- askar Inggeris ini.

Pertempuran yang sengit itu telah menyebabkan ramai yang terkorban termasuk Tok Janggut sendiri. Semangat perjuangannya beliau untuk membebaskan tanahair tetap terus membara di kalangan anak watan hingga membawa kepada kemerdekaan negara pada tahun 1957.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sejarah

Perjanjian Burney

20 Jun 1826 – Perjanjian Burney telah ditandatangani oleh kerajaan British dan kerajaan Siam pada tahun 1926. Kapten Burney yang telah dihantar ke Siam sebagai wakil perunding kerajaan British telah menandatangani perjanjian itu bagi pihak kerajaan British.

Perjanjian Burney adalah mengenai hubungan kerajaan British dengan Siam berhubung dengan taraf dan kedudukan negeri-negeri di Utara Tanah Melayu iaitu Kedah, Perak, Kelantan dan Terengganu.

Kapten Burney terpaksa menghadapi rundingan-rundingan yang sukar dan menunggu selama enam bulan di Bangkok sehinggalah akhirnya perjanjian itu dipersetujui.

perjanjian-burney

Di antara beberapa artikel yang penting yang telah dipersetujui di dalam Perjanjian Burney ini adalah :

Pedagang-pedagang British dibenarkan berdagang di Bangkok dan dikenakan cukai yang berpatutan;

Mengenai Kedah :-

  • Kedah kekal sebagai tanah jajahan Siam;
  • Sultan Kedah tidak dibenarkan tinggal di Pulau Pinang, Seberang Perai, Perak, Selangor atau Burma;
  • British bertanggungjawab menghalang Sultan Kedah dan pengikutnya menyerang Siam dan wilayah-wilayahnya;
  • British dibenarkan berdagang di Kedah tetapi tidak dibenarkan mengambil bahagian dalam hal pentadbiran;
  • Siam mengiktiraf pendudukan British di Pulau Pinang dan Seberang Perai

Mengenai Perak :-

  • Siam mengiktiraf kemerdekaan Perak dan Selangor;
  • British dibenarkan berdagang di Perak tetapi tidak boleh campur tangan dalam hal ehwal pentadbiran
  • Siam dibenar menghantar perwakilan antara 40-50 orang ke Perak tetapi tidak boleh menyerang, mengancam dan mencabul Perak;
  • British bertanggungjawab menghalang Selangor menyerang Perak
  • Mengenai hantaran Bunga Emas dan lain-lain hantaran ke Siam, Perak diberi kebebasan sama ada mahu menghantar atau tidak. Sekiranya Perak setuju menghantar British tidak ada kuasa menghalang.

Mengenai Kelantan dan Terengganu :-

  • Siam berjanji tidak akan mengganggu Perdagangan British di Kelantan atau Terengganu;
  • British boleh berdagang di Terengganu tetapi tidak boleh campur tangan dalam hal pentadbiran;
  • Kelantan dan Terengganu akan terus menghantar ufti berupa bunga emas pada tiap-tiap 3 tahun sekali

Perjanjian Burney 1826 ini tidak disenangi oleh pegawai-pegawai Inggeris di Pulau Pinang terutamanya tentang syarat-syarat yang berkaitan dengan Kedah.

Bagaimanapun, Kapten Burney telah diarahkan oleh Gabenor Robert Fullerton untuk mendapatkan konsesi-konsesi perdagangan di Siam dan menjamin kepentingan-kepentingan perdagangan Inggeris di negeri-negeri Melayu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
man-800px
Sejarah

Gerakan Menangkap Dato’ Bahaman Dihentikan

17 Jun 1895 – Pada tahun 1895, tentera Inggeris yang diketuai oleh Sir Hugh Clifford akhirnya mengaku kalah dan menghentikan gerakan menangkap Dato’ Bahaman dan pahlawan Pahang yang lain. Gerakan yang telah dilakukan selama 3 bulan itu bermula dari negeri Pahang hingga ke Terengganu dan seterusnya ke Kelantan.

Sebanyak RM 7,393.83 telah digunakan oleh pihak Inggeris untuk membiayai gerakan ini. Kegagalan Clifford dan tentera Inggeris jelas menunjukkan kepahlawanan Datuk Bahaman dan orang-orangnya.

dato_bahaman-1

Dato’ Bahaman yang telah dilucutkan gelaran Orang Kaya Setia Perkasa Pahlawan Semantan pada 18 Oktober 1891, dalam Mesyuarat Negeri yang keempat oleh Sultan Ahmad telah membawa kepada permulaan penentangan terbuka terhadap sistem pemerintahan Inggeris.

Antara faktor yang menggagalkan rancangan Inggeris itu ialah kekuatan fizikal dan ilmu kebatinan mereka di samping kerjasama yang diberikan oleh penduduk tempatan kepada mereka.

Sesungguhnya, semangat perjuangan pejuang-pejuang Melayu ini dalam mempertahankan kedaulatan tanah air terus utuh hingga membawa kepada kemerdekaan negara pada 31 Ogos 1957.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
mat_kilau-800px
Sejarah

Mat Kilau Menyerang Kuala Tembeling

14 Jun 1894 – Pada tahun 1894, Mat Kilau Pahlawan Melayu Pahang yang tersohor yang juga anak kepada pahlawan Tok Gajah, telah menyerang pasukan tentera Inggeris di Kuala Tembeling.

Serangan ini mendapat sokongan senjata dan tenaga daripada Terengganu dan Kelantan. Mat Kilau Menyerang Kuala Tembeling kerana tidak mahu menyerah diri kepada pihak Inggeris.

mat-kilau

Mat Kilau

Pada bulan Oktober 1892, Pentadbiran Inggeris di Pahang telah membuat pengumuman pengampunan beramai-ramai kepada pahlawan-pahlawan Melayu Pahang yang menentang Pentadbiran Inggeris.

Serangan di Kuala Tembeling ini merupakan antara beberapa siri penentangan yang dilancarkan oleh Mat Kilau untuk menghapuskan penjajahan Inggeris. Mat Kilau dan pasukannya telah memperolehi kejayaan dalam serangan di Kuala Tembeling ini.

Semangat perjuangan pahlawan-pahlawan Melayu tulin ini telah membuahkan hasil dengan kejayaan penduduk Tanah Melayu membebaskan diri daripada belenggu penjajahan dengan mencapai kemerdekaan pada 31 Ogos 1957.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard