menara_condong-800px
Sejarah

Pertukaran Nama Teluk Mak Intan Kepada Teluk Anson

15 Mac 1882 – Pada tahun 1882, mesyuarat Dewan Negeri Perak telah menukar nama Teluk Mak Intan kepada Teluk Anson.

Residen Inggeris di Negeri Perak, Hugh Low telah mencadangkan kepada Dewan Negeri supaya nama teluk ini ditukarkan kepada Teluk Anson sebagai mengenangkan jasa Jeneral Archibald Anson, Pegawai Daerah Hilir Perak.

Terdapat dua cerita bagaimana Teluk di Kuala Sungai Perak ini mendapat nama Teluk Mak Intan.

Asal Usul Nama Teluk Mak Intan

Cerita pertama mengisahkan nama Teluk Mak Intan diambil daripada seorang janda yang mempunyai rupa paras yang cantik iaitu Mak Intan. Beliau merupakan seorang saudagar yang berasal dari Mandahiling, Sumatera.

Beliau ialah peneroka yang membuka Teluk Intan di sekitar awal abad ke-19. Pada waktu itu, kawasan yang diterokai oleh Mak Intan dikenali sebagai Pekan Mak Intan.

Bermula daripada itu ramai orang dari berketurunan Jawa, Rawa, Mandahiling, Minangkabau, Kampar dan India-Bombay datang mendiami kawasan yang baru diterokai itu.

Kebanyakan daripada mereka ialah para petani dan para pedagang barangan tradisi seperti rempah ratus, kain, inggu, kacip, parang dan sebagainya.

Cerita yang kedua pula mengisahkan seorang gadis bernama Intan dari sebuah keluarga keturunan Sumatera yang berpengaruh. Bapanya berulang-alik dari Sumatera ke sini untuk berniaga kain batik.

Gadis ini mandi di tebing Sungai Perak bersama-sama rakan-rakannya. Cincin pemberian ibunya telah tenggelam dan lenyap di dalam lubuk Sungai Perak.

Maka apabila pedagang-pedagang bertanyakan nama teluk itu penduduk di situ akan mengatakan ‘Teluk Intan Hilang’. Singkatnya dipanggil Teluk Mak Intan sahaja.

Menara_Condong

Menara Jam Condong Teluk Intan

Dalam beberapa catatan lain pula tempat ini diberi nama yang berbeza-beza. Minit mesyuarat Dewan Negeri Perak pada tahun 1882 mencatatkan namanya sebagai Teluk Ma’ Hitam.

Residen Hugh Low pula memberi nama ‘Melintang’. Seorang penulis Melayu memanggil tempat ini sebagai ‘Teluk Mak Intan’.

Pada tahun 1880, enam tahun selepas campur tangan Inggeris di Negeri Perak, pusat pentadbiran Hilir Perak ialah di Durian Sebatang. Tetapi Jeneral Archibald Anson, Pegawai Daerah Hilir Perak mendapati Teluk Mak Intan lebih sesuai.

Beliau telah memindahkan pusat pentadbirannya ke situ. Beliau telah menyusun semula kedudukan dan pelan bandar Teluk Mak Intan.

Tetapi dengan adanya kesedaran untuk mewujudkan keperibadian sendiri maka pada 1 Januari 1982, setelah satu abad berlalu, Kerajaan Negeri Perak telah menggantikan nama Teluk Anson dengan nama Teluk Intan.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sejarah

Tamatnya Tempoh Membebaskan Hamba Di Perak

31 Disember 1883 – Pada hari ini dalam tahun 1883, tamatlah tempoh membebaskan hamba-hamba di negeri Perak. Mereka yang enggan mematuhi perintah itu akan didenda. Keputusan membebaskan hamba di negeri itu adalah dengan daya usaha Sir Hugh Low, Residen Inggeris di Perak.

Hugh Low dilantik menjadi Residen pada bulan April 1877. Sejak awal-awal lagi, beliau telah meminta pandangan Raja Yusuf, Raja Idris, Dato’ Temenggong, Sheikh Mat Taib dan ramai lagi pembesar-pembesar Perak mengenai perhambaan di negeri itu. Beliau telah mencadangkan enam perkara dan satu daripadanya menyebutkan bahawa di masa akan datang, apabila negeri Perak bertambah maju, kerajaan negeri akan menebus segala hutang yang ditanggung oleh hamba-hamba berpandukan syarat-syarat yang akan ditentukan oleh Majlis Mesyuarat Negeri yang akan dilantik kelak. Tanda-tanda keaiban dari sistem perhambaan di Perak akan dihapuskan.

freedom

Pelaksanaan Dan Tempoh Membebaskan Hamba

Dalam tahun 1878, Raja Yusuf telah bertindak atas arahan Sir Hugh Low supaya semua hamba-hamba didaftarkan. Dalam soal perhambaan ini Sir Hugh Low amatlah tegas. Raja Idris, Datuk Raja Mahkota dan Orang Kaya Temenggung telah tidak berjaya untuk mendapatkan lanjutan masa hingga kepada tahun 1884 sebelum hamba-hamba dihapuskan di Perak. Walau bagaimanapun beliau tetap mencadangkan supaya 31 Disember 1883, sebagai tarikh hamba-hamba ini dibebaskan.

Raja Idris dan lain-lain pembesar akhirnya bersetuju dengan beberapa resolusi antaranya adalah memberikan ganti rugi kepada tuan-tuan punya hamba mengikut kadar syarat-syarat pembebasan hamba dengan bayaran maksimum sebanyak $30.00 untuk hamba lelaki dan hamba berhutang serta $60.00 untuk hamba perempuan.

Dalam jangka masa antara Oktober 1882 hingga 31 Disember 1883 iaitu tarikh resolusi diluluskan oleh Majlis dan tarikh hamba-hamba dibebaskan, semua hamba-hamba tetap berkhidmat dengan tuan-tuan ataupun membayar daripada jumlah kadar syarat-syarat pembebasan hamba yang perlu dibayar oleh kerajaan negeri mengikut kadar maksimum $15.00 untuk hamba lelaki dan $30.00 untuk hamba perempuan. Di dalam masa peralihan itu juga semua hamba-hamba akan didaftarkan dan dipindahkan daripada tuan punya hamba.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sejarah

Penanaman Pokok-Pokok Getah Hevea Brasiliensis Yang Pertama Di Tanah Melayu

03 Oktober 1877 – Pada tahun 1877, pokok-pokok getah Hevea Brasiliensis yang pertama di Tanah Melayu telah ditanam di Kuala Kangsar, Perak oleh H.J. Murton, Penguasa Botanical Gardens, Singapura. Sebanyak 9 biji benih getah Hevea Brasiliensis telah ditanam di halaman rumah Residen British Perak, Sir Hugh Low. Bermula dari itu, penanaman pokok getah terus berkembang dan sehingga kini dianggarkan tanaman getah negara meliputi kawasan seluas 1.7 juta hektar.

Hevea_brasiliensis

Hevea Brasiliensis

Bekalan yang pertama sebanyak 50 biji benih pokok dari Sri Lanka telah dihantar ke Singapura tetapi disebabkan oleh kelambatan di dermaga, usaha ini telah menemui kegagalan. Bekalan kedua sebanyak 22 biji getah telah dihantar dari Taman Kew, England ke Singapura dalam tahun 1877. Sebahagian daripadanya telah ditanam di Botanical Garden Singapura, manakala selebihnya ditanam di Kuala Kangsar.

Pokok Getah

Pokok Getah

Kini, selepas lebih seabad masa berlalu, pokok getah yang dahulunya dianggap tidak menarik, kini telah menjadi bahan ekonomi yang penting di Malaysia. Dengan wujudnya Lembaga Getah Malaysia, tanaman getah berupaya melonjakkan ekonomi negara.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
hugh_clifford-face-800px
Sejarah

Hugh Clifford Tamat Dari Perkhidmatan Residen Di Negeri Pahang

14 September 1903 – Pada tahun 1903, Perkhidmatan Hugh Clifford sebagai Residen British di Pahang telah ditamatkan dan beliau dilantik menjadi Setiausaha Jajahan Trinidad, kemudiannya sebagai Gabenor di Ceylon, Pantai Emas dan di Nigeria.

Hugh Clifford telah dilahirkan pada 5 Mac 1866 di London dan datang ke Malaya pada tahun 1883 untuk memasuki perkhidmatan awam di negeri-negeri Melayu. Ketika itu beliau baru berusia 17 tahun. Minatnya untuk berkhidmat di Malaya didorong kuat oleh ketokohan bapa saudaranya Frederick Weld yang ketika itu menjadi Gabenor Negeri-negeri Selat (Straits Settlements). Jawatan pertama yang dipegang oleh Hugh Clifford di Malaya adalah sebagai Pegawai Kadet bagi Resident British Hugh Low di Perak.

Hugh_Charles_Clifford

Hugh Charles Clifford

Pada tahun 1887 Hugh Clifford telah dikirimkan ke Pahang sebagai ajen Inggeris untuk memujuk Sultan Ahmad mengadakan perjanjian dengan Inggeris. Dalam usaha ini Hugh Clifford telah berjaya memperdayakan Sultan Ahmad dengan usul-usul pembentukan majlis negeri sebagai badan penasihat yang akan membantu Sultan dalam pemerintahan termasuk pementapan sempadan bagi daerah-daerah serta kedudukan dan kausa yang ada pada Ketua Daerah.

Kejayaan Hugh Clifford di Pekan memberi keyakinan kepada Gabenor untuk melantiknya sebagai Superintendent di Ulu Pahang pada tahun 1889 dan kemudiannya dilantik memangku jawatan Resident British seterusnya sebagai Residen British menggantikan tempat Rodger.

Pada tahun 1929 ia diminta kembali ke England dan meninggal dunia pada 18 Disember 1941.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
istana_iskandariah_perak-800px
Sejarah

Perlantikan Raja Yusuf Sebagai Pemangku Sultan Perak

27 Julai 1877 – Raja Yusuf telah dilantik sebagai Pemangku Sultan Perak dengan memakai gelaran ‘Regent’ pada tahun 1877. Tujuan pelantikan ini dibuat ialah untuk mengisi kekosongan takhta Kerajaan Perak setelah Sultan Abdullah disingkirkan oleh Inggeris kerana terlibat dalam rancangan pembunuhan J.W.W. Birch pada 02 November 1875.

Raja Yusuf tidak dilantik terus sebagai Sultan kerana beberapa sebab. Pertama, adalah kerana Baginda merupakan seorang raja yang lemah dan tidak disukai oleh pembesar-pembesar negeri. Oleh itu baginda terpaksa menjadi pemangku Sultan selama hampir 10 tahun.

Pelantikan Raja Yusuf yang lemah ini sebagai Pemangku Sultan telah memaksa pihak Inggeris mengatur langkah-langkah supaya baginda dapat diterima oleh semua lapisan rakyat sebagai Sultan.

raja yusuf

Raja Yusuf | Foto : Arkib Negara

Untuk itu Presiden Hugh Low telah melantik Raja Yusuf menjadi pengerusi Majlis Mesyuarat Negeri yang ditubuhkan pada 10 September 1877. Walau bagaimanapun kedudukan baginda dalam Majlis tersebut juga sering dicabar oleh Raja Idris yang juga berhak terhadap takhta Kerajaan Perak.

Pada tahun 1878, Raja Idris telah berkahwin dengan Raja Nuteh Aisah iaitu puteri Sultan Yusuf. Dengan perkahwinan ini, Sultan Yusuf yang telah uzur dan lanjut usia itu banyak menyerahkan urusan-urusan pentadbiran kepada Raja Idris.

Penyerahan tugas-tugas ini telah membolehkan Raja Idris meluaskan pengalaman dalam urusan pentadbiran negeri. Oleh yang demikian apabila Sultan Yusuf diisytiharkan dengan rasminya menjadi Sultan Perak pada 27 Oktober 1886, Majlis Mesyuarat Negeri juga telah bersetuju supaya Raja Idris ditabalkan menjadi Raja Muda Perak.

Pelantikan Raja Yusuf sebagai pemangku Sultan pada hari ini dalam tahun 1877, banyak dipengaruhi oleh pihak Inggeris. Mereka sengaja melantik Sultan yang lemah bagi memudahkan pihak Inggeris meluaskan campur tangan dalam soal-soal pentadbiran negeri Perak.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard