reedy-800px
Sejarah

Panglima Muda Jempol Menyerang Pekan

05 April 1892 – Pada tahun 1892, Panglima Muda Jempol telah menyerang daerah Pekan di negeri Pahang. Peristiwa itu merupakan salah satu episod dalam pemberontakan Pahang yang bermula dalam tahun 1891 yang dipimpin oleh salah seorang pembesar Pahang iaitu Pahlawan Semantan atau Dato’ Bahaman. Dalam kekacauan yang berlaku ketika Panglima Jempol menyerang Pekan, dua orang pekerja Eropah dari Syarikat Pahang Exploration yang sedang menguruskan pengeluaran kayu balak dari hutan Sungai Duri dekat Kuala Chini telah terbunuh.

Berita berkenaan serangan itu telah sampai ke pengetahuan Residen Pahang, J.P. Rodger yang ketika itu berada di Pulau Tawar. Beliau dengan pengikutnya telah pergi ke Pekan dan menahan seorang daripada mereka yang disyaki terlibat dalam serangan tersebut. Seterusnya pihak Inggeris juga telah menangkap seramai 21 orang lagi yang disyaki terlibat dalam kejadian tersebut. Bagaimanapun Panglima Muda Jempol dapat melepaskan diri.

Akibat dari serangan itu pihak Inggeris telah berusaha memperkuatkan pertahanan mereka dengan mendirikan satu pusat kawalan di Kuala Jempol. Pada bulan Julai 1892 pihak Inggeris telah menghantar sepasukan polis Sikh ke Jempol untuk mengekori Panglima Muda Jempol tetapi gagal sehinggalah pada bulan Oktober 1892 apabila Panglima Muda Jempol akhirnya terkorban dalam satu pertempuran dengan pihak Inggeris.

Walaupun Panglima Muda Jempol telah tewas, pemberontakan Pahang berterusan sehingga bulan November 1895 apabila enam orang pahlawan Pahang iaitu Dato’ Bahaman, Awang Nong, Teh Ibrahim, Haji Mat Wahit dan Mat Lela telah menyerah diri kepada Kerajaan Siam. Rasu dan Mat Kilau pula dilaporkan telah meninggal dunia di Terengganu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
dato_bahaman-800px
Sejarah

Dato’ Bahaman Menawan Semula Lubuk Terua

09 Mac 1892 – Pada tahun 1892, Dato’ Bahaman atau Orang Kaya Semantan, menyerang dan menawan semula Lubuk Terua (satu tempat yang termasuk di dalam wilayahnya) dari kekuasaan Inggeris.

Meletusnya penentangan Dato’ Bahaman secara aktif terhadap Inggeris adalah akibat dari tindakan C.E.B. Desborough (Pemangku Pemungut Hasil Semantan) menangkap tiga orang pengikut Dato’ Bahaman dengan tuduhan mengumpul hasil hutan tanpa izin. Penangkapan itu dilakukan ketika Desborough dan Townson (Merinyu Lombong) mengiringi satu pasukan Polis untuk memperkuatkan Balai Polis di Lubuk Terua, dan membawa ketiga-tiga tawanan itu untuk diadili.

dato_bahaman-1

Dato’ Bahaman

Menyedari tentang hal itu, Dato’ Bahaman yang memang menentang keras pembinaan balai Polis di kawasannya itu dan percaya bahawa pasukan itu datang untuk menangkap beliau, telah menyerang pasukan Desborough, dan berjaya, membebaskan orang-orangnya. Selepas itu Dato’ Bahaman dan pengikut-pengikutnya menawan Balai Polis Lubuk Terua dan memusnahkan gudang-gudang bekalan makanan dan barangan kepunyaan Syarikat Lombong bijih Bentong dan Raub.

Sebelumnya, Dato’ Bahaman memang memusuhi Inggeris kerana menyekat dan menuduh beliau (dalam tahun 1889) memungut cukai secara haram dan memberi amaran, bahawa penerusan memungut cukai secara tradisi adalah dilarang sedangkan itu adalah hak tradisi beliau sebagai pembesar di daerahnya. Inggeris juga menuduh beliau (pada tahun 1890) menulis surat kepada Residen Selangor, W.E. Maxwell meminta supaya Semantan disatukan dengan Selangor.

Bagaimanapun, kejayaan Dato’ Bahaman itu hanya sementara kerana tidak lama kemudian pihak Inggeris mengambil tindakan balas dengan menghantar satu pasukan seramai 300 orang yang diketuai oleh Tengku Ali, Hugh Clifford dan E.A. Wise (Majistret di Temerloh).

Dato’ Bahaman dan pengikut-pengikutnya terpaksa mengundurkan diri sebagai satu strategi untuk melanjutkan penentangannya. Penentangan beliau itu ternyata telah merebak ke seluruh Pahang dengan melibatkan banyak lagi tokoh yang seperjuangan dengan beliau seperti anaknya Mat Kilau, Panglima Muda Jempul, Tok Gajah, Tok Jelai, Mat Kelubi dan lain-lain.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
man-800px
Sejarah

Gerakan Menangkap Dato’ Bahaman Dihentikan

17 Jun 1895 – Pada tahun 1895, tentera Inggeris yang diketuai oleh Sir Hugh Clifford akhirnya mengaku kalah dan menghentikan gerakan menangkap Dato’ Bahaman dan pahlawan Pahang yang lain. Gerakan yang telah dilakukan selama 3 bulan itu bermula dari negeri Pahang hingga ke Terengganu dan seterusnya ke Kelantan.

Sebanyak RM 7,393.83 telah digunakan oleh pihak Inggeris untuk membiayai gerakan ini. Kegagalan Clifford dan tentera Inggeris jelas menunjukkan kepahlawanan Datuk Bahaman dan orang-orangnya.

dato_bahaman-1

Dato’ Bahaman yang telah dilucutkan gelaran Orang Kaya Setia Perkasa Pahlawan Semantan pada 18 Oktober 1891, dalam Mesyuarat Negeri yang keempat oleh Sultan Ahmad telah membawa kepada permulaan penentangan terbuka terhadap sistem pemerintahan Inggeris.

Antara faktor yang menggagalkan rancangan Inggeris itu ialah kekuatan fizikal dan ilmu kebatinan mereka di samping kerjasama yang diberikan oleh penduduk tempatan kepada mereka.

Sesungguhnya, semangat perjuangan pejuang-pejuang Melayu ini dalam mempertahankan kedaulatan tanah air terus utuh hingga membawa kepada kemerdekaan negara pada 31 Ogos 1957.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard