Tag Archives: Selangor

sultan_abdul_hamid_kedah-800px
Sejarah

Sultan Abdul Hamid Halim Shah Dilantik Sebagai Pemerintah Kedah

23 Mac 1882 – Pada tahun 1882 DYMM Sultan Abdul Hamid Halim Shah Ibni Almarhum Sultan Ahmad Tajuddin Mukarram Shah telah disahkan pelantikannya sebagai pemerintah Kedah oleh Raja Siam. Pengesahan ini adalah ekoran perbalahan yang timbul mengenai pewarisan takhta Kerajaan Kedah setelah kemangkatan Almarhum Sultan Zainal Rashid Muazzam Shah Ibni Almarhum Sultan Ahmad Tajuddin Mukarram Shah.

Perbalahan bermula apabila Tunku Dhiauddin (Tengku Kudin) mengepalai perwakilan Kedah ke Bangkok untuk memujuk Raja Siam melantiknya sebagai Sultan Kedah. Perkara ini telah ditentang dengan kerasnya oleh Tunku Yaakub, Wan Muhammad Saman dan Wan Hajar di mana mereka mahukan Tunku Abdul Hamid Halim Shah dilantik sebagai pemerintah Kedah. Disebabkan oleh peranan Tengku Kudin semasa perang saudara di Selangor dan hubungan yang rapat dengan Inggeris, Raja Siam telah menolak permintaan Tengku Kudin untuk menjadi Sultan Kedah.

Sultan Abdul Hamid Halim Shah

Dengan kegagalan ini, Tengku Kudin kemudiannya telah mencadangkan pula Tengku Kassim untuk tujuan pelantikan tersebut. Setelah perbincangan berjalan selama lima bulan, Rama IV iaitu pemerintah Negeri Siam pada masa itu, telah melantik Tunku Abdul Hamid Halim Shah sebagai waris takhta Kerajaan Negeri Kedah yang sah.

Dengan pelantikan Sultan Abdul Hamid Halim Shah Ibni Almarhum Sultan Ahmad Tajuddin Mukarram Shah, pada hari ini dalam tahun 1882 bermulalah satu era baru dalam sejarah pembangunan dan kemajuan negeri Kedah di mana baginda kemudiannya dikenali sebagai Pengasas Kedah Moden.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
masjid_jamek-800px
Sejarah

Upacara Perletakan Batu Asas Masjid Jamek, Kuala Lumpur

23 Mac 1908 – DYMM Sultan Selangor, Sultan Alauddin Sulaiman Shah berkenan menyempurnakan peletakan batu asas Masjid Jamek Kuala Lumpur. Turut hadir di upacara itu ialah Residen British Negeri Selangor, H.C.Belfield pada tahun 1908.

Masjid yang terletak di pertemuan Sungai Kelang dengan Sungai Gombak itu mempunyai ciri-ciri seni bina Moghul dan merupakan hasil rekaan A.B. Hubbock iaitu pembantu arkitek di Jabatan Kerja Raya.

Balai sembahyangnya dibina seluas 30.48 meter lebar dan 12.19 meter panjang. Di sebelah depan balai ini terdapat suatu kawasan yang panjangnya 17.07 meter dan luasnya 30.79 meter lebar yang terletaknya kolam bagi kegunaan mengambil wuduk.

masjid_jamek

Terdapat dua buah menara dibina setinggi 25.30 meter dengan tangga berpusing untuk naik ke atas menara tersebut. Bumbung masjid Jamek ini dibentuk dengan tiga kubah dengan kubah yang di tengah dibina setinggi 21.34 meter dan di sebelah dinding atasnya dikelilingi oleh tingkap-tingkap cermin.

Masjid Jamek itu siap dibina pada bulan Disember 1909 dan telah di rasmikan oleh Sultan Selangor, DYMM Sultan Alauddin Sulaiman Shah. Masjid tersebut telah diwartakan di bawah Akta Bendapurba 1976 dalam P.U.(A) 423 pada tahun 1983.

Pembinaan masjid tersebut telah memberi kemudahan kepada petempatan orang Melayu terutamanya di kawasan Jalan Jawa (kini Jalan Tun Perak), Jalan Melayu dan kakitangan kerajaan di Bangunan Sultan Abdul Samad untuk mengerjakan ibadah.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Ships_Trading_in_the_East-800px
Sejarah

Perjanjian Inggeris-Belanda 1824

17 Mac 1824 – Pada tahun 1824, satu perjanjian ditandatangani di antara pihak Inggeris dengan Belanda. Perjanjian yang lebih dikenali sebagai Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 ini meliputi pembahagian tanah- tanah jajahan dan pusat-pusat perniagaan.

Mengenai tanah jajahan, pihak Belanda menyerahkan Melaka serta jajahan takluknya kepada Inggeris. la mengaku tidak akan membuka sebarang tempat di Semenanjung Tanah Melayu ataupun menandatangani sebarang perjanjian dengan mana-mana raja, pembesar ataupun sebarang negeri di Tanah Melayu dan memansuhkan segala tuntutan ke atas Semenanjung Tanah Melayu.

Pihak Belanda juga mengesahkan pendudukan Inggeris di Singapura dan menarik semula semua bantahan mengenainya. Belanda juga dikehendaki menyerahkan kilang-kilangnya di India dan menarik semula semua tuntutannya mengenai kemudahan dan pengecualian.

perjanjian_inggeris_belanda_1824

Pihak Inggeris pula berundur dari Sumatera dan menyerahkan Bangkahulu serta segala hak miliknya di Sumatera kepada Belanda sebagai pertukaran dengan Melaka, dan tidak akan membuat sebarang perjanjian dengan mana-mana pemerintah atau pembesar atau membuka penempatan di Sumatera. Pihak Inggeris juga tidak dibenarkan membuka sebarang penempatan atau membuat perjanjian dengan mana-mana pihak di Kepulauan Karimun, Semenanjung Riau-Lingga dan mana-mana pulau di Selatan Selat Singapura.

Kedua-dua kuasa mengaku tidak akan membuka sebarang tempat baharu tanpa pengetahuan pihak yang lain dan jika mana-mana pihak hendak berundur daripada salah satu kawasannya, pihak itu hendaklah memberi peluang kepada pihak yang lagi satu memilikinya.

Mengenai perniagaan pula pihak Belanda diberi hak monopoli di Kepulauan Rempah tetapi tidak sama sekali di Semenanjung Tanah Melayu; perjanjian-perjanjian monopoli tidak boleh dibuat dengan mana-mana pihak. Kedua-dua pihak bersetuju untuk memberi “layanan negara istimewa” (most favoured nation treatment) di Ceylon, India dan Semenanjung Tanah Melayu.

Pihak Belanda hendaklah menamatkan perjanjian monopoli bijih timah dengan Perak dan Selangor. Pedagang -pedagang tempatan hendaklah dibenarkan berdagang di pelabuhan -pelabuhan kedua-dua pihak dan juga pelabuhan-pelabuhan tempatan. Kedua-dua pihak juga hendaklah sama-sama membasmi kegiatan-kegiatan lanun.

Hasil daripada Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 ini seluruh kawasan Nusantara telah dikuasai sepenuhnya oleh kedua-dua kuasa itu dan dibahagikan kepada kawasan pengaruh masing-masing. Kedua-dua pihak menentukan Selat Singapura sebagai sempadan kawasan pengaruh mereka Kawasan sebelah utara Selat Singapura diletakkan di bawah pengaruh Inggeris manakala sebelah selatannya pula di bawah pengaruh Belanda.

Kawasan yang banyak terlibat ialah tanah jajahan Johor di mana ia dengan sewenang-wenangnya telah dibahagikan sama ada kepada Belanda atau Inggeris. Dalam hal ini Pemerintah Johor tidak ada suara terhadap satu-satu keputusan yang dibuat mengenai negerinya.

Akibat dari Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 ini, Inggeris telah dapat menguasai satu pusat perniagaan bebas yang makmur di tengah-tengah kawasan yang dulunya begitu lama dikuasai Belanda. Dengan menguasai Semenanjung Tanah Melayu dan Singapura itu maka jalan perniagaan Timur-Barat terbuka seluas-luasnya kepada pihak Inggeris.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
dato_bahaman-800px
Sejarah

Dato’ Bahaman Menawan Semula Lubuk Terua

09 Mac 1892 – Pada tahun 1892, Dato’ Bahaman atau Orang Kaya Semantan, menyerang dan menawan semula Lubuk Terua (satu tempat yang termasuk di dalam wilayahnya) dari kekuasaan Inggeris.

Meletusnya penentangan Dato’ Bahaman secara aktif terhadap Inggeris adalah akibat dari tindakan C.E.B. Desborough (Pemangku Pemungut Hasil Semantan) menangkap tiga orang pengikut Dato’ Bahaman dengan tuduhan mengumpul hasil hutan tanpa izin. Penangkapan itu dilakukan ketika Desborough dan Townson (Merinyu Lombong) mengiringi satu pasukan Polis untuk memperkuatkan Balai Polis di Lubuk Terua, dan membawa ketiga-tiga tawanan itu untuk diadili.

dato_bahaman-1

Dato’ Bahaman

Menyedari tentang hal itu, Dato’ Bahaman yang memang menentang keras pembinaan balai Polis di kawasannya itu dan percaya bahawa pasukan itu datang untuk menangkap beliau, telah menyerang pasukan Desborough, dan berjaya, membebaskan orang-orangnya. Selepas itu Dato’ Bahaman dan pengikut-pengikutnya menawan Balai Polis Lubuk Terua dan memusnahkan gudang-gudang bekalan makanan dan barangan kepunyaan Syarikat Lombong bijih Bentong dan Raub.

Sebelumnya, Dato’ Bahaman memang memusuhi Inggeris kerana menyekat dan menuduh beliau (dalam tahun 1889) memungut cukai secara haram dan memberi amaran, bahawa penerusan memungut cukai secara tradisi adalah dilarang sedangkan itu adalah hak tradisi beliau sebagai pembesar di daerahnya. Inggeris juga menuduh beliau (pada tahun 1890) menulis surat kepada Residen Selangor, W.E. Maxwell meminta supaya Semantan disatukan dengan Selangor.

Bagaimanapun, kejayaan Dato’ Bahaman itu hanya sementara kerana tidak lama kemudian pihak Inggeris mengambil tindakan balas dengan menghantar satu pasukan seramai 300 orang yang diketuai oleh Tengku Ali, Hugh Clifford dan E.A. Wise (Majistret di Temerloh).

Dato’ Bahaman dan pengikut-pengikutnya terpaksa mengundurkan diri sebagai satu strategi untuk melanjutkan penentangannya. Penentangan beliau itu ternyata telah merebak ke seluruh Pahang dengan melibatkan banyak lagi tokoh yang seperjuangan dengan beliau seperti anaknya Mat Kilau, Panglima Muda Jempul, Tok Gajah, Tok Jelai, Mat Kelubi dan lain-lain.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
kampung_melayu-800px
Sejarah

Enakmen Tanah Simpanan Melayu Diluluskan

25 November 1913 – Pada tahun 1913, Majlis Persekutuan telah meluluskan Enakmen Tanah Simpanan Melayu. Enakmen ini telah diwartakan pada 1 Januari 1914, dan berkuatkuasa di tiap-tiap Negeri Melayu Bersekutu.

Enakmen Tanah Simpanan Melayu ini mengandungi 16 fasal. Antara lain ia menegaskan bahawa semua tanah yang diisytiharkan sebagai Tanah Simpanan Melayu sama sekali tidak boleh dijual, disewa atau diserahkan kepada sesiapa juga yang bukan berbangsa Melayu.

Perlaksanaan Enakmen Tanah Simpanan Melayu diserahkan kepada tiap-tiap kerajaan Negeri. Oleh itu, tiap-tiap kerajaan negeri mempunyai kuasa untuk mengisytiharkan kawasan-kawasan tertentu menjadi kawasan simpanan Melayu.

Perak merupakan negeri yang terawal sekali melaksanakan Enakmen Tanah Simpanan Melayu. Perisytiharan tersebut dibuat ke atas 13 kawasan di daerah Larut pada 5 Jun 1914. Ini diikuti dengan Negeri Sembilan, Selangor dan Pahang.

Sehingga tahun 1923, terdapat seluas kira-kira 1,126,700 hektar atau 15.58 peratus dari keluasan Negeri-negeri Melayu Bersekutu telah dijadikan Tanah Simpanan Melayu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
kediaman_dato_kelana_sungai_ujong-800px
Sejarah

Rundingan Pertelingkahan Sempadan Selangor Dengan Sungai Ujong

24 November 1863 – Pada tahun 1863, Raja Abdullah dan Dato’ Kelana Sending telah berunding mengenai pertelingkahan sempadan Selangor dan Sungai Ujong. Turut hadir dalam perundingan itu ialah Residen Melaka, Kapten Playfair, yang bersahabat baik dengan Dato’ Kelana Sending.

Masalah sempadan di antara negeri Selangor dengan Sungai Ujong berpunca bila orang-orang Bugis mulai bertapak dan berpengaruh di Selangor di awal abad ke-18. Kedudukan Sungai Sepang pada asalnya adalah di dalam Negeri Sembilan tetapi telah menjadi wilayah Selangor semasa orang-orang Bugis memperluaskan kuasa hingga ke Sungai Linggi.

Sungai Linggi merupakan kawasan Dato’ Kelana Sending. Beliau bertanggungjawab terhadap kutipan hasil cukai bijih di kawasan itu.

Dalam tahun 1862, Dato’ Kelana Sending telah menyampaikan bantahannya kepada Sultan Abdul Samad kerana negeri Selangor mengambil Sungai Linggi dan Tanjung Tuan. Ekoran daripada ini maka pada hari ini dalam tahun 1863, Raja Abdullah sebagai wakil negeri Selangor telah berunding dengan Dato’ Kelana Sending untuk menyelesaikan pertelingkahan sempadan tersebut.

Dalam rundingan itu Raja Abdullah dengan berat hati terpaksa menyerahkan kawasan Lukut dan Sungai Linggi kepada Sungai Ujong secara lisan. Sungguhpun begitu pembesar-pembesar negeri Selangor masih terus memerintah Lukut dan Sungai Linggi.

Tiga tahun kemudian, iaitu dalam tahun 1866, masalah sempadan negeri Selangor – Sungai Ujong timbul semula. Akhirnya pada 11 Julai 1868, Sultan Abdul Samad secara bertulis menyerahkan Sungai Linggi kepada Dato’ Kelana Sending sebagai batas sempadan kedua-dua negeri.

Keputusan ini telah ditentang oleh pembesar-pembesar Kelang dan Lukut dan akhirnya pertelingkahan terus berlarutan.

Sehingga beberapa tahun bertelingkah akhirnya Residen Selangor, B. Douglas, Residen Sungai Ujong P.J. Murray, Sultan Abdul Samad dan Dato’ Kelana telah dapat menyelesaikan masalah sempadan kedua-dua negeri itu melalui satu perjanjian pada tahun 1878.

Dengan termeterainya perjanjian itu sempadan negeri Selangor dan Sungai Ujong ditetapkan di Sungai Sepang hinggalah ke hari ini.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
tengku_kudin_face-800px
Sejarah

Tengku Kudin Menawan Kuala Selangor

8 November 1873 – Pada tahun 1873, Tengku Dhiauddin ibni AI-Marhum Sultan Zainal Abidin Halim Shah, yang juga dikenali dengan nama Tengku Kudin menawan Kuala Selangor setelah berjaya menewaskan Raja Mahadi dan menawan Kuala Selangor, kubu pertahanan Raja Mahadi. Peristiwa ini berlaku semasa Perang Saudara di Selangor antara tahun 1867-1874. Kejayaan Tengku Kudin di Kuala Selangor ini merupakan peristiwa penting yang menjadi titik-tolak membawa kepada campur tangan Inggeris di negeri Selangor.

Perang Saudara di Selangor pada mulanya adalah berpunca dari persengketaan antara penyokong-penyokong Raja Mahadi dengan pengikut serta keluarga Raja Abdullah. Perselisihan berlaku akibat masalah kutipan cukai dan perebutan jawatan Orang Besar Kelang. Raja Mahadi telah berjaya menewaskan Raja Abdullah dalam pertentangan ini dan sekaligus menguasai daerah-daerah yang dikuasai oleh Raja Abdullah sebelumnya iaitu Kuala Lumpur, Ampang, Petaling dan Kanching. Biarpun telah berkuasa, Raja Mahadi terus mendapat tentangan dari musuh-musuhnya dan ini menjadikan keadaan buruk di Selangor terus berlanjutan.

Tengku Kudin (duduk)

Sultan Abdul Samad, yang memerintah Selangor pada masa itu tidak berdaya untuk menyelesaikan masalah itu lalu melantik menantu baginda, Tengku Kudin, untuk menyelesaikannya. Pelantikan ini telah menjadikan suasana Perang Saudara di Selangor kini bertukar dari perlawanan antara pengikut-pengikut Raja Mahadi dengan Raja Abdullah kepada pertentangan antara Raja Mahadi dengan Tengku Kudin.

Tengku Kudin, yang telah dilantik menjadi Yamtuan Selangor telah menggunakan kuasanya untuk melemahkan kedudukan Raja Mahadi di kawasan-kawasan yang dikuasainya. Dengan bantuan pengikut- pengikutnya yang dibawa dari Kedah dan hubungan baiknya dengan Inggeris, Tengku Kudin telah berjaya mengusir Raja Mahadi menyebabkan Raja Mahadi terpaksa berundur ke Kuala Selangor pada tahun 1870.

Kuala Selangor menjadi kubu pertahanan terpenting bagi Raja Mahadi. Daerah ini dijadikan sebagai ibu negeri dan dari sinilah Raja Mahadi dengan dibantu oleh Raja Hitam, Raja Ali, Syed Masahor dan Chong-Chong mengatur gerakan menguasai kawasan-kawasan pedalaman di negeri Selangor.
Tengku Kudin pula telah mengumpul pengikut-pengikutnya dari Kedah dan mendapat kerjasama dari Inggeris.

Inggeris menggunakan kesempatan dari hubungan baiknya dengan Tengku Kudin untuk mencampuri urusan di Selangor. Dalam bulan Julai 1879, kapal perang Inggeris ‘Rinaldo’ telah mendarat di Kuala Selangor dan dari kapal inilah Kuala Selangor dibedil menyebabkan Raja Mahadi dan orang-orangnya terpaksa berundur.

Bagaimanapun tidak lama kemudian Raja Mahadi dapat menawan semula Kuala Selangor. Kali ini Raja Mahadi mendapat sokongan dari anak-anak raja dan pembesar Selangor yang lain. Namun begitu kekuatan Raja Mahadi tidak mampu menentang kekuatan angkatan Tengku Kudin yang disertai juga oleh bantuan dari Pahang, Inggeris dan askar upahan.

Akhirnya pada hari ini dalam tahun 1873, Tengku Kudin berjaya menawan Kuala Selangor kembali dan bertolak dari sini, bermulalah siri campurtangan Inggeris di negeri Selangor sehinggalah wujudnya pentadbiran Inggeris di Tanah Melayu pada tahun 1874.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
perdana_putra-800px
Sejarah

Putrajaya Sebagai Sebuah Wilayah Persekutuan

7 November 2000 – Pada tahun 2000, Kerajaan negeri Selangor dan Kerajaan Persekutuan telah menandatangani perjanjian yang menjadikan Putrajaya sebagai sebuah Wilayah Persekutuan. Melalui perjanjian ini kawasan seluas 4,931 hektar yang sebelumnya adalah milik kerajaan negeri Selangor akan diserahkan kepada Kerajaan Persekutuan untuk dijadikan sebagai pusat pentadbiran baru.

Surat perjanjian ditandatangani oleh Pemangku Raja Selangor Raja Sharafuddin Idris Shah Ibni Al-Marhum Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah Al-Haj manakala pihak Kerajaan Persekutuan pula diwakili oleh DYMM Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah Ibni Al-Marhum Sultan Hisamuddin Alam Shah Al-Haj.

Majlis bersejarah ini juga turut dihadiri oleh Perdana Menteri Malaysia Datuk Seri Dr Mahathir Mohamad dan juga Menteri Besar Selangor, Datuk Dr Mohamad Khir Toyo sebagai saksi perjanjian yang dilaksanakan di Balai Rongseri Istana Negara.

Perjanjian pada hari ini dalam tahun 2000 telah wujud secara rasmi sebuah wilayah sebagai pusat pentadbiran baru negara bagi mempercepatkan pembangunan negara.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
sir_andrew_clarke-800px
Sejarah

Perlantikan Sir Andrew Clarke Sebagai Gabenor Negeri-Negeri Selat

4 November 1873 – Pada tahun 1873, kerajaan Inggeris telah melantik Sir Andrew Clarke sebagai Gabenor Negeri-negeri Selat bagi menggantikan Sir Harry Ord. Perlantikan Sir Andrew Clarke dicatatkan sebagai sejarah penting dalam siri penjajahan Inggeris di Tanah Melayu.
Ini kerana melalui tindakan dan dasar-dasar beliau, sebahagian dari cita-cita penjajahan Inggeris di Tanah Melayu. Ini kerana melalui tindakan dan dasar-dasar beliau, sebahagian dari cita-cita penjajahan Inggeris di negeri ini telah dapat disempurnakan.

Dilahirkan dalam tahun 1924, Andrew Clarke telah ditauliahkan sebagai seorang pegawai dalam Pasukan Kejuruteraan Diraja England dan pernah berkhidmat di Australia dan New Zealand. Beliau juga pernah menjadi Menteri Kabinet dalam Parlimen Inggeris dan ini menjadikan beliau mahir dengan percaturan politik dan dasar penjajahan Inggeris. Perlantikan beliau sebagai Gabenor Negeri-Negeri Selat pada hari ini dalam tahun 1973, memberi peluang kepadanya untuk mempraktikkan segala pengalaman dan kemahiran tersebut. Beliau mendapat kepercayaan sepenuhnya dari kerajaan Inggeris malah beliau dikenali sebagai ’Imperialis Unggul’.

Sir_Andrew_Clarke

Sir Andrew Clarke

Ketokohan sebagai ’Imperialis’ di Tanah Melayu bermula dengan penglibatan dalam Perang Larut dan dalam perebutan takhta kerajaan Perak. Hasilnya dalam masa dua bulan, Clarke berjaya memujuk Raja Abdullah dan penyokong-penyokongnya untuk menandatangani Perjanjian Pangkor, yang memberikan Inggeris kuasa mentadbir negeri itu melalui perlantikan Residen.

Di Selangor, Clarke telah mengambil kesempatan untuk campur tangan dalam Perang Saudara antara anak-anak Raja dan pembesar-pembesar Selangor. Beliau akhirnya berjaya memujuk Sultan Abdul Samad untuk menyerahkan Selangor kepada pentadbiran Inggeris dan menempatkan seorang Residen.

Clarke juga bertanggungjawab membawa Negeri Sembilan di bawah pengaruh Inggeris. Penglibatannya dalam persengketaan merebut kuasa di Sungai Ujung dan Rembau telah memberi peluang kepada Inggeris untuk berkuasa di negeri itu.

Kebanyakkan tindakan yang dilakukan oleh Andrew Clarke, adalah merupakan keputusan peribadi beliau. Sebagai contoh, Clarke hanya memberitahu Pejabat Tanah Jajahan di London mengenai campur tangannya di Perak selepas seminggu beliau bertindak. Meskipun begitu tindakan Clarke itu mendapat restu sepenuhnya dari Inggeris dan adalah keputusan yang bijak bagi Inggeris melantik Sir Andres Clarke sebagai Gabenor Negeri-negeri Selat, pada hari dalam tahun 1873.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
empang_pecah_kuala_kubu
Sejarah

Empangan Kuala Kubu Pecah

29 Oktober 1883 – Pada tahun 1883, banjir besar telah berlaku di Sungai Selangor. Banjir ini telah menyebabkan Empangan Kuala Kubu pecah lalu menenggelamkan seluruh pekan Kuala Kubu. Peristiwa penting ini dicatatkan dalam sejarah kerana bertolak dari peristiwa inilah lahirnya pekan Kuala Kubu Bharu yang ada sekarang.

Empangan ini terletak dekat Kampung Asam Lenggong sekarang dikenali sebagai Kampung Ampang Pecah kira-kira 2.4 km dari pekan Kuala Kubu. Empangan yang roboh itu panjangnya kira-kira 1.6 kilometer dan lebarnya melebihi 91.4 meter. la dibuat dari batang-batang kayu dan ditambak dengan tanah merentangi Sungai Kubu iaitu anak Sungai Selangor. Daerah Kuala Kubu sering dilanda hujan. Ini menyebabkan kerap berlaku bah di Sungai Selangor.

kuala kubu

Sungai ini pula menjadi cetek oleh takungan tanah dan pasir yang mengalir akibat hujan dan kegiatan melombong di bahagian hulu sungai. Lama-kelamaan Sungai Selangor menjadi sebak dan apabila hujan lebat turun dan sungai ini banjir, empangannya tidak berdaya lagi membendung arus air yang deras, lalu roboh dan menenggelamkan seluruh pekan Kuala Kubu serta kawasan-kawasan sekitarnya.

Kejadian ini telah mengorbankan nyawa dan harta benda. Seramai 33 orang termasuk Cecil Ranking, Pegawai Daerah dan Majistret pertama Inggeris di daerah itu telah terkorban manakala 38 buah rumah hanyut. Satu-satunya mata pencarian penduduk kawasan itu iaitu mendulang bijih timah juga turut terjejas.

Tragedi pecahnya Empangan Kuala Kubu ini juga dikenali sebagai ‘Sejarah Kuala Kubu’. Akibat dari kejadian ini, Kuala Kubu sebagai sebuah mukim, pekan dan pusat pentadbiran jajahan Hulu Selangor tidak lagi wujud dalam sejarah. Pusat tersebut dipindahkan ke Rasa buat sementara.

Kuala Kubu dibuka pada kurun kelapan belas oleh orang-orang Melayu dan mereka merupakan perintis kepada kegiatan melombong bijih di daerah itu, sehingga dapat membina empangan besar untuk kerja-kerja mendulang bijih. Daerah ini juga pernah menjadi kubu pertahanan Raja Mahadi dan Syed Mashor menentang angkatan perang Tengku Kudin dalam Perang Saudara di Selangor pada tahun 1867-1874.

Usaha-usaha untuk membangunkan semula Kuala Kubu telah dibuat dan pada tahun 1931, lahirlah pekan Kuala Kubu Bharu yang kekal hingga ke hari ini sebagai pusat pentadbiran daerah Hulu Selangor, menggantikan Kuala Kubu Lama yang kini tinggal dalam kenangan. Kini Kuala Kubu Bharu ini terkenal dengan pusat latihan yang penting di Malaysia seperti Maktab Latihan Bomba Malaysia, Maktab Polis Diraja Malaysia dan Pusat Latihan Belia Negara.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard