Tag Archives: Sabah

Marlborough_House-800px
Sejarah

Perjanjian Akhir Penubuhan Persekutuan Malaysia Di London

08 Julai 1963 – Pada tahun 1963, satu rundingan akhir mengenai penubuhan Persekutuan Malaysia telah diadakan di London. Rundingan ini telah ditamatkan dengan satu perjanjian yang ditandatangani selepas tengah malam di Marlborough House iaitu Pejabat Perhubungan Komanwel.

Perjanjian yang mengukir sejarah baru itu telah ditandatangani oleh kerajaan-kerajaan British, Persekutuan Tanah Melayu, Singapura, Sabah dan Sarawak.

Brunei yang pada mulanya telah ikut serta perundingan tersebut telah menarik diri di saat-saat akhir perjanjian itu ditandatangani.

Perundingan ini, lanjutan dari rundingan-rundingan yang telah diadakan sebelumnya, merupakan perundingan yang paling rumit di mana soal Singapura dan pasaran bersama negeri-negeri dalam Malaysia dititikberatkan.

Rundingan yang hampir menemui jalan buntu itu akhirnya telah dapat diselesaikan. Hanya soal kemasukan negeri Brunei yang tidak dapat diselesaikan.

Perjanjian Malaysia itu telah memperlihatkan dengan jelasnya bahawa gagasan Persekutuan Malaysia mendukung dasar kemasukan negeri-negeri lain ke dalam Malaysia dengan secara sukarela.

Keengganan Brunei menyertai Persekutuan Malaysia juga menjadi bukti yang nyata bahawa Malaysia lahir tanpa paksaan apa-apa pun.

Upacara yang mengakhiri sejarah penjajahan British selama beratus tahun di Singapura, Sabah dan Sarawak telah ditandatangani dalam lima salinan oleh wakil-wakil kerajaan-kerajaan yang terlibat.

Kerajaan British telah diwakili oleh Perdana Menteri, Encik Harold Macmillan, Encik Ducan Sandys dan Lord Landsdowne.

Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu pula telah diwakili oleh Perdana Menteri, Tunku Abdul Rahman Putra , Tun Abdul Razak, Encik Tan Siew Sin, Datuk V.T. Sambanthan, Datuk Ong Yoke Lin dan Dr Lim Swee Aun.

Sabah pula telah diwakili oleh Datuk Mustapha bin Datuk Harun, Encik Donald A. Stephen, Encik W.K.H. Jones, Encik Khoo Siak Chiew, Encik W. S. Holley dan Encik G. D. Sundang.

Wakil-wakil dari negeri Sarawak pula terdiri daripada Encik P.E.H. Pike, Temenggung Jugah, Datuk Bandar Abang Haji Mustapha, Encik Ling Beng Siew dan Datuk Abang Haji Openg.

Singapura pula telah diwakili oleh Encik Lee Kuan Yew dan Encik Goh Keng Swee.

Pembentukan Malaysia itu telah mengukuhkan keselamatan di rantau ini dan juga menolong perkembangan dan kemajuan ekonomi serta sosial di Asia Tenggara.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Edward-Twining-Governor-800px
Sejarah

Sabah Menjadi Tanah Jajahan British

26 Jun 1946 – Satu perjanjian telah ditandatangani antara Kerajaan British dan Kompeni Berpiagam Borneo Utara (KBBU) pada tahun 1946 yang menyebabkan Sabah menjadi tanah jajahan British. Mengikut perjanjian itu, Borneo Utara akan dirasmikan sebagai tanah jajahan British pada 15 Julai 1946.

Sabah atau Borneo Utara mula ditadbir oleh Kompeni Berpiagam Borneo Utara pada tahun 1881. Pemerintahan itu berterusan sehingga berakhirnya Perang Dunia Kedua (1946) dan kesan pendudukan Jepun di Sabah telah menyebabkan keadaan ekonominya bertambah teruk. Susulan daripada itu, Kompeni Berpiagam (KBBU) tidak mempunyai sumber kewangan untuk memulihkan keadaan ekonomi Sabah dan menjalankan kerja-kerja pembangunan semula.

Edward Twining Governor

Edward Twining

Oleh yang demikian, Kompeni Berpiagam mengambil keputusan untuk menyerahkan Sabah kepada Kerajaan British. Penyerahan Sabah, sebagai sebuah Tanah Jajahan, bermakna pentadbiran negeri akan ditadbir oleh seorang Gabenor yang bertindak sebagai Ketua Kerajaan. Gabenor Sabah yang pertama ialah Sir Edward Twining (Feb. 1947 – 1950). Perjanjian penyerahan Sabah kepada Kerajaan British pada hari ini dalam tahun 1946, mendapat sambutan yang baik dan tidak mendapat banyak bantahan daripada rakyat tempatan. Dengan itu, Sabah akan terus dijajah oleh kuasa-kuasa asing.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
wang_malaysia-800px
Sejarah

Undang-Undang Mata Wang Diluluskan

24 Jun 1960 – Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu telah meluluskan Undang-undang Mata Wang 1960 setelah dibentangkan di Dewan Rakyat. Menurut rang undang-undang ini kerajaan Persekutuan Tanah Melayu berhak melalui Menteri Kewangan menyampaikan permintaan kerajaan untuk keluar dari Lembaga Pesuruhjaya Wang yang dibentuk oleh kerajaan British seperti yang tercatat di dalam Perjanjian Wang Malaya-Borneo British 1950.

Rang Undang-undang yang diluluskan ini juga mengesahkan perjanjian yang telah ditandatangani oleh Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu, Kerajaan Singapura, Brunei, Sabah dan Sarawak iaitu Perjanjian Malaya-Borneo British, 1960 dan berjalan kuatkuasannya pada 1hb Januari, 1961. Persekutuan Tanah Melayu telah diberi hak keistimewaan yang lebih di dalam Lembaga Pesuruhjaya Wang yang baharu ini dalam mana ia diwakili oleh dua orang ahli, seorang daripadanya dimestikan menjadi Pengerusi Lembaga.

Bagi anggota-anggota lain iaitu kerajaan Singapura, Brunei, Sarawak dan Sabah diwakili oleh seorang ahli bagi tiap-tiap negeri. DYMM Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong telah melantik Menteri Kewangan dan Gabenor Bank Negara mewakili Persekutuan Tanah Melayu. Menteri Kewangan adalah Pengerusi Lembaga. Kuasa-kuasa yang dipegang oleh Setiausaha bagi Tanah Jajahan British mengikut Perjanjian tahun 1950 telah dipindahkan kepada Lembaga Pesuruhjaya Wang yang baru ini.

Lembaga ini dibenarkan memegang harta yang bernilai hingga setakat RM 300 juta. Kerajaan-kerajaan yang menjadi anggota juga diberi peluang menggunakan kumpulan wang ini bagi pebelanjaan pembangunan negara. Lembaga ini diberi kuasa memperniagakan wangnya dalam jaminan mata wang sterling yang kukuh dan diakui oleh badan-badan kewangan antarabangsa.

Menteri Kewangan, Encik Tan Siew Sin semasa mengemukakan Undang-undang Mata Wang 1960 di Dewan Rakyat menyatakan perjanjian ini adalah perintis jalan kepada Bank Negara untuk mengeluarkan sendiri matawang ringgit Tanah Melayu. Peraturan-peraturan baru ini adalah merupakan satu panduan kepada Bank Negara untuk mengkaji dan mengaturkan rancangan jangka panjang yang sesuai mengenal dasar mata wang Persekutuan Tanah Melayu untuk mengelakkan kebimbangan dan keraguan terhadap nilai matawang negara kita.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Suruhanjaya Cobbold
Sejarah

Laporan Suruhanjaya Cobbold Dikemukakan Kepada Kerajaan British

21 Jun 1962 – Laporan Suruhanjaya Cobbold yang mengandungi syor-syor bagi penubuhan Malaysia dikemukakan kepada kerajaan British pada tahun 1962. Laporan yang mengandungi 175 muka surat itu telah diserahkan kepada Perdana Menteri British, Tuan Harold Macmillan. Suruhanjaya Cobbold telah ditugaskan untuk meninjau pendapat rakyat di negeri-negeri Borneo (Sabah dan Sarawak) tentang kemasukkan negeri-negeri itu ke dalam Persekutuan Malaysia.

Suruhanjaya itu dianggotai oleh 5 orang ahli, dipengerusikan oleh Lord Cobbold dan dianggotai oleh dua wakil kerajaan British. Sir Anthony Abell dan Sir David Watherston, sementara wakil kerajaan Persekutuan Tanah Melayu pula terdiri dari Datuk Wong Pow Nee dan Encik Mohamed Ghazali Shafie. Mr J. H. Harris bertindak selaku Setiausaha.

Laporan yang mengandungi 6 bahagian itu, mengemukakan syor-syor yang terbahagi kepada syor yang bersifat umum dan syor yang dibuat oleh ahli-ahli serta pengerusi suruhanjaya itu sendiri. Beberapa bahagian:

  • Syor-syor mengenai perkara-perkara bersifat umum yang tertentu.
  • Syor-syor yang dibuat oleh Sir Anthony Abell dan Sir David Watherston.
  • Syor-syor yang dibuat oleh Datuk Wong Pow Nee dan Encik Mohamed Ghazali bin Shafie.
  • Ringkasan syor-syor dalam seksyen B dan C serta ulasan-ulasan yang dibuat oleh Pengerusi Suruhanjaya.

Laporan itu mengandungi persetujuan mengenai kemasukan Sabah dan Sarawak di dalam Persekutuan Malaysia. Perbezaan pendapat antara wakil-wakil kerajaan British dan kerajaan Persekutuan Tanah Melayu ialah mengenal perkara-perkara bersifat umum laitu Agama Rasmi, Bahasa Kebangsaan dan Bahasa Rasmi.  

Tunku Abdul Rahman Putra AI-Haj, Perdana Menteri Tanah Melayu juga menerima laporan Suruhanjaya Cobbold. Beliau telah membentuk sebuah jawatankuasa untuk mengkaji laporan itu yang dipengerusikan oleh beliau sendiri dan anggota-anggota yang lain terdiri dari Tun Abdul Razak (Timbalan Perdana Menteri), Tan Siew Sin (Menteri Kewangan), Datuk (Dr) Ismail Dato’ Abdul Rahman (Menteri Keselamatan Dalam Negeri), Datuk V. T. Sambanthan (Menteri Kerjaraya dan Telekom).

Pada pertengahan bulan Julai, kata sepakat telah dicapai di antara Perdana Menteri Persekutuan Tanah Melayu, Tunku Abdul Rahman Putra AI-Haj dengan Tuan Harold Macmillan, Perdana Menteri British untuk mengadakan rundingan. Rundingan di antara kerajaan British dan kerajaan Persekutuan Tanah Melayu ini telah diadakan di London pada tahun 1963 dan ianya berjalan hampir selama 2 minggu.

Hasil dari rundingan ini kedua-dua negara bersetuju mengeluarkan kenyataan bersama pada 12 Julai 1963 di mana kerajaan British bersetuju menyerahkan kedaulatan Sabah, Sarawak dan Singapura kepada kerajaan Malaysia  dan Malaysia akan wujud pada 31 Ogos 1963. Kenyataan bersama itu juga menyentuh hal-hal mengenai Singapura dan Brunei yang menjadi persoalan besar dalam masa rundingan selama dua minggu itu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
William-Burges-Pryer-800px
Sejarah

Permulaan Penempatan Inggeris Di Sandakan

21 Jun 1879 – Pada tahun 1879, William Pryer, seorang wakil syarikat yang dikenali sebagai North Borneo Provisional Association yang kemudiannya menjadi British North Borneo Chartered Company telah membuka sebuah tapak penempatan yang baru di pinggir Teluk Sandakan. Dengan ini bermulalah penempatan Inggeris di Sandakan yang merupakan sebuah bandar tertua di Sabah.

Sebelum membuka penempatan baru di Sandakan, William Pryer telah membuat penempatan awal di sebuah tempat yang dikenali sebagai Kampung Jerman.  Kampung Jerman terletak di Pulau Timbang lebih kurang 12 batu dari bandar Sandakan.

Penduduk tempatan mengenali pulau ini sebagai Pulau Jerman. Nama ini timbul apabila dalam tahun 1872, seorang bangsa Scots bernama Cowie bersama beberapa orang Jerman mendirikan sebuah gudang di pulau ini untuk memudahkan penyeludupan senjata ke Sulu.

Semasa pendaratan awalnya di Kampung Jerman, William Pryer mendapati hanya terdapat sebanyak 17 buah rumah sahaja di penempatan tersebut dan bilangan penduduknya adalah kecil.

Berhampiran Kampung Jerman terdapat kampung orang-orang Sulu iaitu Kampung Timbang dan masyarakat Bajau merupakan ahli-ahli perniagaan yang berulang-alik di Teluk Sandakan.

Di peringkat awal penempatannya, William Pryer menghadapi beberapa ancaman terutamanya dari lanun-lanun yang bermaharajalela di perairan Teluk Sandakan dan di Sungai Kinabatangan. William Pryer terpaksa mendapatkan sokongan daripada orang-orang Bajau dan Sulu serta membuka Sungai Kinabatangan yang merupakan sungai yang terpanjang di Sabah menjadi nadi utama kepada kebanyakan perniagaan hasil-hasil hutan.

Walaupun Pryer cuba mengubah nama penempatan baru ini kepada ‘Elopura’ yang bermakna ‘Bandar yang indah’ tetapi nama itu cuma kekal beberapa tahun dan kembali dikenali sebagai Sandakan yang telah terkenal kira-kira 200 tahun sebelumnya.

Setelah beberapa lama, penempatan William Pryer di Kampung Jerman bertambah maju dan ancaman-ancaman lanun dari kawasan Teluk Sandakan serta sekitarnya telah dapat diatasi.

Walau bagaimanapun penempatan William Pryer ini telah mengalami bencana apabila berlaku kebakaran yang memusnahkan penempatan tersebut pada 15 Jun 1879. Dengan bantuan orang-orang Sulu dan Bajau, William Pryer telah berpindah dan membuka penempatan baru di Sandakan.

Sandakan adalah ibu negeri British North Borneo dari tahun 1884. hinggalah Januari 1942, apabila tentera Jepun menawannya.

Selepas pendudukan Jepun, dalam tahun 1946, Kota Kinabalu yang sebelumnya dikenali sebagai Jesselton telah diisytiharkan sebagai ibu negeri disebabkan Sandakan telah musnah akibat serangan Tentera Berikat.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard