Tag Archives: Sabah

kemerdekaan_malaysia
Sejarah

Gagasan Persekutuan Malaysia Dikemukakan

27 Mei 1961 – Pada tahun 1961, Tunku Abdul Rahman Putra, Perdana Menteri Persekutuan Tanah Melayu mengemukakan Gagasan Persekutuan Malaysia yang membawa kepada penubuhan Malaysia. Gagasan ini beliau kemukakan dalam satu majlis jamuan yang diadakan oleh Persatuan Wartawan-wartawan Luar Negeri Asia Tenggara, di Singapura.

Cadangan yang dikemukakan oleh beliau itu walaupun bukan sesuatu yang baru tetapi telah mengejutkan banyak pihak oleh kerana di zaman selepas perang tidak ramai orang berwenang (dalam kerajaan) memperkatakan tentang ide kesatuan politik- yang lebih besar oleh kerana cadangan-cadangan serupa ini sama ada berbahaya dari segi politik ataupun ia tidak praktikal dalam masa sedang berlakunya perubahan dan kegelisahan politik.

Dalam mengemukakan cadangan itu beliau menyatakan bahawa Tanah Melayu tidak dapat memencilkan diri dari politik antarabangsa. Seterusnya beliau menyatakan bahawa:

Lambat laun Tanah Melayu harus bersefahaman dengan Britain dan rakyat-rakyat Singapura, Borneo Utara, Brunei dan Sarawak. Adalah agak terlalu awal untuk saya menyebutkan cara bagaimana persefahaman itu dapat dicapai, namun tidak dapat dielakkan bahawa kita perlu mencapai objektif ini dan memikirkan satu rancangan bagaimana wilayah-wilayah ini dapat dibawa kepada satu kerjasama politik dan ekonomi yang rapat.

Tidak berapa lama selepas pengumuman Gagasan Persekutuan Malaysia itu, pada 21 Ogos 1961, Jawatankuasa Setiakawan dan Perundingan Malaysia (Malaysian Solidarity Consultative Committee) pun ditubuhkan sebagai cawangan kepada Persatuan Parlimen Komanwel (Commonwealth Parliamentary Association) dan telah mengadakan mesyuaratnya di Jesselton dan mula merancangkan satu rancangan tindakan serantau.

Seorang Ahli yang terkemuka dalam Majlis Perundangan Borneo Utara, Donald Stephens telah dilantik sebagai Pengerusi Jawatankuasa ini yang ahli-ahlinya terdiri dari wakil-wakil Sabah, Sarawak dan Singapura, dan pemerhati-pemerhati dari Brunei. Jawatankuasa ini telah bertemu sebanyak empat kali. Akhirnya Jawatankuasa ini telah mengeluarkan satu Memorandum bagi penubuhan Malaysia, 3hb Februari 1962 dan yang menjadi asas kepada Suruhanjaya bersama Britain-Tanah Melayu meninjau kehendak-kehendak rakyat Borneo.

Suruhanjaya ini ialah Suruhanjaya Cobbold yang telah dilantik pada 16hb Januari, 1962 dan diketuai oleh Lord Cobbold. Suruhanjaya ini telah menjalankan tinjauannya di Sabah dan Sarawak daripada 19hb Februari hingga 18 April 1962. Pada 1 Ogos 1962 Suruhanjaya ini mengeluarkan laporannya dan menyatakan bahawa 70 peratus daripada rakyat Borneo (kecuali Brunei) menginginkan Malaysia dengan syarat tiap-tiap negeri itu diberi hak mengawal dasar-dasar bahasa dan imigresen masing-masing dan mempunyai Ketua Negerinya sendiri.

Mereka juga akan mempunyai 40 orang wakil dalam Parlimen Malaysia dan akan menerima geran-geran pembangunan, Singapura pula telah bersetuju untuk bercantum dengan syarat ia menguasai hal ehwal kewangan, buruh dan pelajaran, sementara kawalan ke atas hal ehwal luarnegeri, pertahanan dan keselamatan diserahkan kepada Kerajaan Pusat. Selain daripada itu Singapura akan diberi 15 kerusi daripada 159 kerusi dalam Dewan Perundangan Persekutuan. Ia juga akan mempunyai kerajaan dan Dewan dan Yang Dipertua Negaranya sendiri.

Gagasan untuk membentuk satu Persekutuan Malaysia sebagai satu entiti politik yang dimaksudkan oleh Tunku ini adalah merupakan cadangan yang pertama kalinya pernah dikemukakan secara terbuka oleh seorang pemimpin negara di rantau ini. Sebelum ini memang terdapat suara-suara yang menyuarakan tentang konsep ini tetapi datangnya daripada beberapa orang nasionalis Melayu dari parti-parti bukan pemerintah. Bagaimanapun konsep yang mereka kemukakan adalah dalam konteks Melayu Raya yang meliputi seluruh kepulauan Melayu Nusantara.

Cadangan Gagasan Persekutuan Malaysia Tunku ini telah mengubah secara radikal perjalanan politik antarabangsa di rantau ini hingga membawa kepada perubahan peta Asia Tenggara apabila Malaysia ditubuhkan pada 16 September 1963 yang merangkumi negeri-negeri Persekutuan Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
pilihanraya_1969-800px
Sejarah

Pilihanraya Pertama Negeri Sabah

27 April 1967 – Pilihanraya pertama negeri Sabah telah diadakan pada 27 April 1967. Sebelum ini Sabah telah ditadbir oleh Kerajaan Perikatan Sabah semenjak merdeka di dalam Malaysia. Terdapat 32 buah kawasan mengundi dengan 192,448 orang pengundi, 36 orang calon dari empat buah parti politik dan 26 orang calon bebas telah bertanding untuk memenangi 32 buah kerusi yang dipertandingkan.

Hari penamaan calon telah diadakan pada 8hb Mach 1967 dan dua orang calon dari Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO) telah menang tanpa bertanding, manakala 30 buah kerusi lagi dipertandingkan di hari mengundi. Pengundian berjalan dengan teratur tanpa sebarang peristiwa yang tidak menyenangkan berlaku.

Satu peristiwa yang menarik dalam Pilihanraya pertama negeri Sabah ini adalah kehadiran 15 orang pegawai pemerhati dari lima buah negara Asia iaitu Sri Langka (Ceylon), India, Indonesia, Jepun dan Thailand. Kehadiran mereka diundang khas oleh Kerajaan Malaysia untuk menyaksikan Pilihanraya Umum yang pertama di Sabah selama 10 hari.

Para pemerhati ini telah dibawa ke 60 buah pusat mengundi dan dibenarkan menemu ramah kepada mana-mana pemimpin parti. Pada keseluruhannya mereka berpuas hati terhadap pengundian yang dijalankan dalam cara yang sungguh demokratis.

Keputusan terakhir dalam Pilihanraya ini adalah seperti berkut:

  • Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO) – 14 buah kerusi
  • Pertubuhan Pasok Memogun-Kadazan Bersatu (UPKO) – 12 buah kerusi
  • Persatuan China Sabah (SCA) – 5 buah kerusi
  • Bebas – 1 buah kerusi

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Labuan_Financial_Park-800px
Sejarah

Labuan Diisytiharkan Sebagai Wilayah Persekutuan

16 April 1984 – Pada hari ini dalam tahun 1984, Majlis Pengisytiharan Pulau Labuan sebagai Wilayah Persekutuan telah berlangsung di Pulau Labuan, Sabah. Pengisytiharan tersebut menjadikan Labuan sebagai Wilayah kedua bagi Malaysia diisytiharkan sebagai Wilayah Persekutuan.

Di majlis yang bersejarah ini, YAB Datuk Seri Dr. Mahathir Mohamad yang mewakili Kerajaan Persekutuan dan YAB Datuk Harris Salleh yang mewakili kerajaan Sabah telah menandatangani watikah pengisytiharan tersebut. Turut menurunkan tandatangan di watikah tersebut ialah YBhg. Tan Sri Hashim Aman, Ketua Setiausaha Negara dan YBhg. Tan Sri Abdul Hamid Egoh, Setiausaha Kerajaan Negeri Sabah yang bertindak sebagai saksi.

w_p_labuan

Pengisytiharan Labuan sebagai Wilayah Persekutuan adalah untuk menentukan terhapusnya perasaan perbezaan dari segi kaum, bangsa, agama, kenegerian, kewilayahan yang berunsur negatif. Pengwujudan Wilayah Persekutuan Labuan merupakan satu usaha positif dan konkrit ke arah mencapai matlamat integrasi dan perpaduan negara yang diharapkan oleh semua. Pengwujudan itu juga membawa erti yang amat besar kepada generasi akan datang.

Dalam amanat di majlis pengisytiharan tersebut, YAB Datuk Seri Dr. Mahathir Mohamad telah mengucapkan terima kasih kepada Kerajaan Sabah yang telah bersetuju menjadikan Labuan sebagai Wilayah Persekutuan. Ianya merupakan pengorbanan yang besar Kerajaan Sabah mengenepikan kepentingan sendiri demi kemajuan dan kesejahteraan negara dan rakyat.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sejarah

Kapal Pertama Angkatan Laut Malaya – HMS Pelandok

08 April 1949 – Pada tahun 1949, Gabenor Singapura, Sir Franklin Gimson, yang mewakili Angkatan Laut Malaya telah menerima kapal pertama Angkatan Laut Malaya yang diberi nama HMS Pelandok. Sir Franklin telah menerima kapal itu dari Pegawai Pemerintah Kawasan Malaya, Laksamana Clifford Caslon. Kapal itu yang panjangnya 60.96 meter, lebar 10.6 meter dan berat 306 tan metrik merupakan kapal yang pertama telah diterima oleh Angkatan Laut Malaya dari kerajaan British. Upacara penerimaan kapal tersebut telah diadakan dalam satu upacara yang penuh bersejarah di Red House Jetty di Pangkalan Laut, Singapura.

tldm logo

HMS Pelandok asalnya adalah sebuah kapal jenis ‘Landing Craft Tank’, kepunyaan Tentera Laut Diraja British yang telah di bawa ke Singapura, semasa berlakunya peperangan Dunia Kedua. Kapal itu kemudiannya telah diubahsuai semula mengikut kehendak pihak kerajaan sesuai dengan tugas yang akan dilakukannya di perairan Tanah Melayu dan Singapura.

Nama HMS Pelandok yang digunakan bagi kapal tersebut adalah sebagai mengambil kenangan dari sebuah pangkalan yang pernah digunakan oleh Tentera Laut Diraja British ‘Cawangan Melayu’ semenjak tahun 1939. Pangkalan tersebut musnah semasa berlakunya peperangan dunia kedua akibat serangan oleh pasukan tentera udara Jepun pada 11 Februari 1942 di Singapura.

Bagaimanapun pada 31 Ogos 1958, semua kapal-kapal yang dimiliki oleh Tentera Laut telah dinamakan semula dengan mengambil nama-nama negeri yang terdapat di Tanah Melayu. MS Pelandok turut terlibat di mana namanya telah ditukarkan dengan nama MS Sri Perlis.

Setelah berkhidmat dengan tentera laut hampir sepuluh tahun iaitu dari 1949 hingga 1959, HMS Pelandok atau HMS Sri Perlis tidak sesuai lagi dengan perkembangan dan pembangunan angkatan laut pada masa itu. Oleh itu untuk mengingati namanya maka sebuah Pusat Latihan Tentera Laut Diraja Malaysia telah dinamakan KD Pelandok yang berpangkalan di Lumut, Perak.

Sumbangan kapal pertama HMS Pelandok kepada Angkatan Laut Malaya pada hari ini dalam tahun 1949, telah membantu perkembangan Tentera Laut Diraja Malaysia dan kini telah diperlengkapkan dengan kapal-kapal yang moden dan berkeupayaan untuk mengawal perairan Malaysia dari Perlis hingga ke Sabah.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
pilihanraya_1969-800px
Sejarah

Pengiktirafan Pilihanraya Umum Sabah Yang Pertama

04 April 1967 – Pada tahun 1967, seramai 15 orang pemerhati rasmi dari 5 buah negara Asia yang dijemput khas oleh Kerajaan Malaysia tiba di Jesselton untuk meninjau dan menyaksikan perjalanan pilihanraya umum Sabah yang pertama yang telah berlangsung pada 8 hingga 25 April 1967.

Pemerhati-pemerhati dari negara-negara Ceylon, India, Indonesia, Jepun dan Thailand itu telah tinggal selama sepuluh hari untuk menyaksikan seramai 192,440 orang pengundi daripada 32 kawasan pilihanraya turun mengundi untuk memilih 32 orang wakil yang terdiri daripada 53 orang calon daripada empat buah parti politik dan 26 orang calon bebas.

Pada hari kedua mereka telah menemui pemimpin-pemimpin dari parti-parti politik yang terbesar yang bertanding dalam pilihanraya itu iaitu USNO dan UPKO. Mereka juga diberi peluang meninjau pendapat sesiapa saja dari para pengundi yang mereka kehendaki pada hari-hari mengundi.

Dalam lawatan ke 60 buah pusat pengundian mereka telah menyaksikan sendiri kerja-kerja memateri dan membahagikan peti-peti undi serta pengiraan kertas-kertas undi. Di akhir tinjauan itu mereka menyatakan rasa puas hati bahawa pilihanraya itu telah dijalankan dengan cara yang demokratik dan bahawa rakyat Sabah telah menegaskan pendirian mereka untuk kekal dalam Malaysia. Kenyataan mereka itu adalah sangat penting sebagai satu pengiktirafan antarabangsa.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
radio_malaya_flyer-800px
Sejarah

Penubuhan Radio Malaya

02 April 1946 – Jabatan Penyiaran yang dikenali dengan RADIO MALAYA ditubuhkan pada tahun 1946 dan beribu pejabat di Singapura. Dengan tertubuhnya Jabatan ini maka tamatlah perkhidmatan penyiaran di bawah Pentadbiran Tentera British. Sejak ditubuhkan ia memainkan peranan yang penting kepada rakyat dan negara.

Di masa darurat tahun 1948 hingga 1951 Radio Malaya menyiarkan Siaran Darurat dalam usaha menentang dakyah dan keganasan komunis. Menjelang merdeka Radio Malaya mendidik dan membimbing rakyat dalam menghadapi satu penghidupan baru dalam negara yang merdeka dan berdaulat.

Pemindahan Radio Malaya Dari Singapura

Pada tahun 1959, Ibu Pejabat perkhidmatan ini (Radio Malaya) telah dipindahkan dari Singapura ke Rumah Persekutuan, di Kuala Lumpur. Dari Rumah Persekutuan ini rancangan-rancangan disiarkan dalam empat bahasa iaitu Melayu oleh Perkhidmatan Melayu, Inggeris (Perkhidmatan Inggeris), Cina (Perkhidmatan Cina), dan Tamil (Perkhidmatan Tamil), yang kemudiannya dikenali sebagai Rangkaian-rangkaian Nasional, Biru, Hijau dan Merah.

Radio_Malaya

Selepas Penubuhan Malaysia

Apabila Malaysia ditubuhkan pada 16 September 1963 ia bertukar menjadi Radio Malaysia dan siarannya meliputi Sabah (Radio Malaysia Sabah) dan Sarawak (Radio Malaysia Sarawak). Dalam tahun 1963, selepas penubuhan Malaysia, Jabatan Penyiaran memulakan siaran daerahnya untuk memberi perkhidmatan yang lebih meluas pada orang ramai supaya dapat diterima dan difahami oleh rakyat sepenuhnya.

Siaran Daerah yang pertama dimulakan pada 16 November 1963, apabila Stesen Daerah Kota Bharu ditubuhkan. Bagaimanapun Stesen Daerah ini hanya dirasmikan pada 6 November 1964. Kini terdapat 15 stesen daerah di Malaysia termasuk di Sabah dan Sarawak. Pada 15 Februari 1963 Radio Malaya melancarkan Siaran Luar Negeri iaitu SUARA MALAYA dalam 3 bahasa untuk memprojek imej negara di luar negeri dari segi politik, ekonomi dan sosial di samping mempereratkan tali persaudaraan dengan negara jiran.

Apabila Malaysia tertubuh ia bertukar menjadi Suara Malaysia. Hari ini Suara Malaysia menyiarkan rancangan dalam lapan bahasa iaitu Indonesia, Inggeris, Mandarin, Thai, Arab, Filipina dialek Tagalog, Bahasa Malaysia dan Burma.

angkasapuri_70_800px

Angkasapuri

Perkhidmatan Televisyen Malaysia

Bidang penyiaran telah maju setapak lagi apabila Perkhidmatan TV dimulakan pada 28 Disember 1963. Segala kegiatan dan penerbitan rancangan dijalankan di Studio-studio sementara di Jalan Ampang, Kuala Lumpur. Apabila studionya di Kompleks Angkasapuri yang terletak di Bukit Putra siap, TV Malaysia memulakan siaran dari sana pada 6 Oktober 1969 melalui Rangkaian Pertama. Pada bulan November tahun yang sama Rangkaian Kedua pula dilancarkan dan diikuti oleh Rangkaian Ketiga pada bulan November 1971.

Pada 11 Oktober 1969, Radio Malaysia dan TV Malaysia telah bergabung menjadi satu Jabatan iaitu JABATAN PENYIARAN MALAYSIA. Pada 19 April 1972, Rangkaian Nasional Radio Malaysia memulakan siaran 24 jam sehari, manakala masa siaran bagi rangkaian lain juga turut bertambah. Pada 9 Mei 1972, Radio Malaysia telah berpindah ke bangunannya sendiri, Wisma Radio yang dilengkapi dengan kemudahan penyiaran yang moden. Selaras dengan perkembangan pesat di Ibu negara, Radio Malaysia telah memulakan Siaran Ibu kota pada 5 November 1973. Kajian juga sedang dibuat untuk menentukan sama ada siaran yang sama dapat diadakan di bandar-bandar besar di Malaysia di masa akan datang.

Siaran Televisyen Warna

Pada 20 Jun 1975, Siaran FM Stereo pula dilancarkan bagi memenuhi kehendak pendengar-pendengar yang meminati Siaran Stereofonik. Siaran FM yang ada sekarang dapat didengar di Selangor, di Wilayah Persekutuan, Pahang Barat, Selatan Perak dan sebahagian dari Negeri Sembilan. Untuk memberi perkhidmatan yang lebih bermutu kepada orang ramai, Jabatan Penyiaran menerusi TV Malaysia telah memulakan siaran warna pada 28 Disember, 1978 melalui Rangkaian Nasional dan Pertama setelah 15 tahun TV Malaysia dilancarkan. Ini diikuti oleh Rangkaian Kedua pada 7 Mei 1979 dan Rangkaian Ketiga pada 31 Ogos 1980.

Siaran TV warna ini telah mencapai kejayaan yang lebih tinggi dari yang dijangkakan mengikut perancangan asalnya. Peratus siaran warna kini ialah 87 % melalui Rangkaian Nasional dan Pertama, 67% Rangkaian Kedua dan 50% Rangkaian Ketiga. Peratusan ini telah melebihi dari peratus yang dirancangkan mengikut perancangan asal di mana hanya pada tahun 1985 ia dijangkakan akan mencapai 80%.

Hari ini kedua-kedua media Radio dan TV Malaysia menjadi media kerajaan yang terpenting untuk menerangkan dan memberi liputan yang seluas-luasnya mengenai segala dasar dan rancangan kerajaan di samping memberi hiburan.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Dewan-Undangan-Negeri-Sarawak-800px
Sejarah

Bahasa Malaysia Dijadikan Bahasa Rasmi Sarawak

26 Mac 1974 – Penggunaan Bahasa Malaysia dalam urusan pentadbiran kerajaan telah mula diperkatakan sejak negara mencapai kemerdekaan. Kempen-kempen dan slogan mengenainya seperti Bulan Bahasa, ‘Bahasa Jiwa Bangsa’ dan sebagainya telah lama dilaung-laungkan oleh pemimpin dan pejuang bahasa.

Di Semenanjung Malaysia, Bahasa Melayu memang menjadi bahasa perantaraan yang utama di kalangan penduduknya. Walau bagaimanapun Bahasa Inggeris tetap dipelajari dan digunakan di rumah, pejabat atau sekolah-sekolah. Ini kerana Bahasa Inggeris juga penting terutama dalam urusan-urusan yang berkaitan dengan negara-negara luar. Di negeri Sabah dan Sarawak langkah-langkah ke arah menjadikan Bahasa Malaysia sebagai bahasa rasmi juga diteruskan.

Pada 26 Mac 1974, Sarawak telah mengumumkan bahawa Bahasa Malaysia dijadikan bahasa rasmi di Sarawak. Majlis Undangan Negeri Sarawak telah mengumumkan keputusan ini dan berharap agar semua pihak mengambil perhatian mengenai perkara itu. Bahasa Malaysia akan digunakan dalam semua peringkat pentadbiran Kerajaan Sarawak dan juga institusi-institusi swasta.

Pengumuman tersebut disambut baik oleh rakyat dan pertubuhan-pertubuhan sukarela di Sarawak. Mereka berpendapat sebagai sebuah negeri yang telah sama-sama mengecap kemerdekaan serta membentuk penubuhan Malaysia, sudah tentu Sarawak juga perlu turut menjadikan Bahasa Malaysia sebagai bahasa rasmi negeri itu.

Melalui penggunaannya Bahasa Malaysia akan dapat berkembang dan menaikkan mertabat Bahasa Malaysia setaraf dengan bahasa-bahasa lain di dunia. Selain dari itu Bahasa Malaysia juga boleh menyatupadukan rakyat yang berbilang kaum di seluruh negara.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
logo_polis-800px
Sejarah

Penubuhan Pasukan Polis

25 Mac 1807 – Pada tahun 1807, pasukan polis yang pertama telah ditubuhkan di Pulau Pinang. Pasukan ini adalah asas kepada penubuhan pasukan Polis Diraja Malaysia yang ada pada hari ini. Ketua Pasukan Polis yang pertama dilantik adalah Mr. James Carnegy. Pasukan ini dianggotai sepenuhnya oleh anak tempatan ini telah menjadi perintis kepada pasukan polis di negeri-negeri lain.

Negeri Melaka telah menubuhkan pasukan polisnya pada 1827. Kedua-dua pasukan ini kemudiannya bergabung menjadi Pasukan Polis Negeri-negeri Selat. Pada 2 Jun 1896, Pasukan Polis Negeri-negeri Melayu Bersekutu ditubuhkan dan Kapten H.C Syers dilantik sebagai Ketua Pasukan. Ketika ini satu pentadbiran pusat telah diwujudkan. Manakala penubuhan Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu mula ditubuhkan di negeri Johor pada 1882, Kedah dan Kelantan 1909 dan Terengganu 1914. Pasukan Polis Sarawak pada 1862 manakala Sabah pada 1882.

Seterusnya pada 1948 seluruh pasukan polis Semenanjung Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak bergabung dan membentuk Pasukan Polis Diraja Malaysia (PDRM). Pengorbanan dan komitmen yang ditunjukkan pasukan polis amat berharga terutama ketika negara masih baru merdeka dan seterusnya mengekalkan kemakmuran dan keamanan tanah air tercinta hingga hari ini.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
kota_kinabalu-800px
Sejarah

Persetujuan Damai Di Sabah

24 Mac 1986 – Pada tahun 1986, Perdana Menteri Malaysia Datuk Seri Dr. Mahathir Mohamad menjelaskan bahawa persetujuan damai dan formula kerjasama bagi menyelesaikan krisis politik Sabah telah dipersetujui oleh tiga parti utama di Sabah.

Datuk Seri Dr. Mahathir juga berkata melalui persetujuan damai ini, keadaan politik dan ekonomi di negeri Sabah dapat ditenteramkan. Beliau menambah formula kerjasama ada kaitan dengan cadangan Majlis Tertinggi UMNO yang bermesyuarat di Kuala Lumpur.

Perdana Menteri, dengan diiringi oleh Ketua Menteri Sabah Datuk Pairan Ketingan, kemudian melawat tempat letupan bom dekat Wisma Sabah dan selepas itu ke Kompleks Gudang di Karamunsing yang terbakar dalam rusuhan pada 19 Mac 1986.

Formula kerjasama dan persetujuan damai bagi menyelesaikan krisis politik Sabah yang dipersetujui oleh Presiden PBS, Datuk Pairin Ketingan, Presiden USNO Datuk Tun Datu Haji Mustapha Harun dan Presiden Berjaya Haji Mohd Nor Mansoor akan membawa keamanan di negeri Sabah.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Putatan-800px
Sejarah

Perjanjian Antara Pengiran Muda Damit Tajuddin Dengan Syarikat Borneo Utara British

20 Mac 1884 – Pada tahun 1884, Pengiran Muda Damit Tajuddin bin Pengiran Muda Hashim menandatangani satu perjanjian di mana ia menyerahkan kawasan Sungai Putatan di Sabah kepada Syarikat Borneo Utara British.

Kawasan yang dimaksudkan ialah semua kawasan Sungai Putatan dari hulu hingga ke hilir termasuk pulau-pulau yang di dalam lingkungan 6 batu ke laut dari kuala sungai itu. Sebagai gantinya Syarikat Borneo Utara British membayar sebanyak satu ribu ringgit tiap-tiap tahun kepada Pengiran Muda Damit.

Mengikut perjanjian itu Syarikat Borneo Utara British diberi hak milik ke atas kawasan tersebut termasuk hak pengeluaran sebarang galian, tanaman dan haiwan; membuat undang-undang; mengeluarkan mata wang; mewujudkan tentera darat dan laut; mengenakan cukai ke atas perdagangan di dalam dan luar negeri; dan mengenakan cukai ke atas penduduknya. Wilayah tersebut dan segala hak yang termaktub adalah menjadi kepunyaan Syarikat Borneo Utara British buat selama-lamanya mengikut kehendak Syarikat itu.

perjanjian_putatan

Perjanjian Putatan

Pengiran Muda Damit bersetuju dan berjanji akan membantu Syarikat Borneo Utara British mewujudkan sebuah Kerajaan di kawasan itu. Beliau juga akan memastikan supaya penduduk-penduduk di situ mengakui Kerajaan Syarikat Borneo Utara British. Jika timbul apa-apa bantahan dari mana-mana pihak terhadap hak berkerajaan oleh Syarikat Borneo Utara British, beliau akan bertanggungjawab terhadapnya.

Perjanjian ini adalah merupakan kejayaan pertama bagi Syarikat Borneo Utara British dalam usaha mengembangkan perdagangan dan politik penjajah Inggeris. Sebelum dari itu, semasa ia ditubuhkan dan direstui oleh Ratu Victoria pada tahun 1881, Syarikat itu telah mewarisi beberapa wilayah yang telah dijajahi oleh Gustav Baron von Overback dan Alfred Dent.

Seterusnya Syarikat Borneo Utara British juga berjaya melalui perjanjian-perjanjian yang lain mendapatkan wilayah-wilayah baru dan sehinggalah pada tahun 1903 seluruh Negeri Sabah berjaya diperolehinya.

 Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard