Tag Archives: masa

jungle-800px
Sejarah

Johor Diisytiharkan Sebagai Kawasan Putih

31 Disember 1958 – Seluruh negeri Johor diisytiharkan sebagai Kawasan Putih pada 13 Disember 1958. Pengisytiharan tersebut telah dibuat oleh Tengku Mahkota Johor, Tunku Ismail ibni Almarhum Sultan Ibrahim yang mewakili Sultan Johor disatu upacara perbarisan pasukan-pasukan keselamatan di Johor Bahru.

Di negeri Johor, ‘Kawasan Hitam’ yang terakhir diisytiharkan sebagai kawasan putih ialah Daerah Kota Tinggi. Pada masa darurat diisytiharkan, terdapat lebih 1,200 orang pengganas komunis mengancam keselamatan di daerah di Johor.

Satu operasi yang dipanggil Operasi Badak telah dilancarkan oleh pasukan keselamatan. Operasi ini telah berjaya menghapuskan sebahagian besar pengganas komunis. Pengerusi Jawatankuasa Kerja Operasi Badak, Ungku Mohsin bin Mohamad telah mengalu-galukan pengisytiharan Johor sebagai kawasan putih bersih daripada ancaman dan keganasan komunis.

Pengisytiharan ini memberi makna besar kepada negeri Johor yang telah lama mengalami keadaan darurat serta menerima ancaman yang buruk sekali di Persekutuan Tanah Melayu. Dengan pengisytiharan ini Undang-Undang Darurat seperti sekatan-sekatan ke atas bahan-bahan makanan, bekalan-bekalan penting dan perintah berkurung dihapuskan.

Sebelum Johor diisytiharkan Kawasan Putih beberapa kawasan dan negeri di Persekutuan Tanah Melayu telah pun diisytiharkan sebagai Kawasan Putih seperti Melaka, Terengganu, Negeri Sembilan dan Sabak Bernam.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
jesselton_1911-800px
Sejarah

Penukaran Nama Jesselton Kepada Kota Kinabalu

30 September 1968 – Penukaran nama Jesselton kepada Kota Kinabalu telah dilakukan pada tahun 1968. Ia merupakan kesinambungan daripada cadangan Tun Mustapha bin Datu Harun pada tahun 1966 dalam satu Perhimpunan rakyat di Tambunan, Sabah.

Kota Kinabalu dinamakan sempena Gunung Kinabalu, yang terletak kira-kira 50 kilometer ke arah timur laut bandar yang menjadi mercu tanda negeri Sabah. Kinabalu berasal daripada nama Aki Nabalu. Aki pula bermaksud “datuk” dan Nabalu ialah nama untuk gunung dalam bahasa Dusun. Terdapat juga sumber yang mengatakan bahawa istilah ini berasal daripada Ki Nabalu iaitu Ki bermaksud “ada” atau “wujud”, dan Nabalu bermaksud “semangat orang mati”.

Kota ialah perkataan Melayu untuk “kubu”, “pekan”, atau “bandar”. Perkataan Kota juga digunakan secara tidak rasmi untuk merujuk kepada mana-mana pekan atau bandar. Nama Kota Kinabalu disyorkan supaya ia tidak tersilap dengan Gunung Kinabalu, iaitu gunung yang tertinggi di Asia Tenggara.

Kina Balu from Pinokok Valley 1862

Kina Balu from Pinokok Valley – 1862

Nama Asal Jesselton

Selain Jesselton, ada beberapa teori lain tentang nama asal Kota Kinabalu. Yang paling terkenal, seperti yang dinyatakan di atas, ialah Api-Api, atau hanya Api. Ia dinamakan seperti itu oleh penduduk tempatan, terutamanya kaum Bajau, sempena memperingati pembakaran pejabat pentadbiran British di Pulau Gaya oleh Mat Salleh, serta kejadian pembakaran lain yang biasanya dilakukan oleh lanun.

Terdapat dakwaan bahawa kawasan Kota Kinabalu sekarang sebenarnya dinamakan sempena sungai berdekatan yang dipanggil Sungai Api-Api. Selain Api-Api, satu lagi nama yang dikatakan ialah Deasoka, yang bermaksud “di bawah pokok kelapa”. Penduduk tempatan Bajau menggunakan nama ini bagi merujuk pada sebuah kampung di bahagian selatan bandar yang dipenuhi pokok kelapa.

Nama lain ialah Singgah Mata yang bermaksud “mata transit”, tetapi boleh juga diterjemahkan sebagai “menyenangkan mata”. Ia ialah nama yang diberikan oleh nelayan dari Pulau Gaya yang merujuk kepada kawasan yang hari ini merupakan pusat bandar Kota Kinabalu. Hari ini, semua nama ini digunakan sebagai nama jalan atau bangunan di sekitar bandar. Beberapa contohnya ialah Lintasan Deasoka, Api-Api Centre dan Jalan Singgah Mata.

Memorial Clock Tower Jesselton

Sejarah Awal Jesselton

Syarikat Borneo Utara British (SBUB) telah mengasaskan sebuah penempatan kecil di kawasan yang dikenali sebagai Teluk Gaya yang didiami oleh suku kaum Bajau. Petempatan pertama telah dibakar dan dimusnahkan oleh pejuang kebebasan Bajau, iaitu Mat Salleh pada tahun 1897.

Selepas kemusnahan Pulau Gaya, SBUB pada asalnya memutuskan untuk berpindah ke Teluk Gentisan pada tahun 1898. Apabila ia didapati tidak sesuai, Pesuruhjaya Tanah, Encik Henry Walker telah menggantikannya dengan sebuah tapak seluas 30 ekar dan SBUB telah berpindah ke sebuah perkampungan nelayan yang dinamakan Api-Api pada tahun 1899. Ia dipilih kerana terletak berhampiran dengan Perkhidmatan Kereta Api Borneo Utara dan merupakan pelabuhan semula jadi yang dilindungi daripada angin. Pusat pentadbiran yang baru ini dinamakan Jesselton selaras dengan nama Tuan Charles Jessel, yang merupakan Naib Pengerusi SBUB pada ketika itu.

Jesselton telah menjadi sebuah pos perdagangan utama Borneo Utara pada ketika itu dengan perdagangan getah, rotan, madu, dan lilin giat dijalankan. Keretapi baharu telah digunakan bagi mengangkut barang-barang ke pelabuhan Jesselton. Kebangkitan orang Melayu dan Bajau pada masa itu tidak begitu ketara dan SBUB juga bekerja keras untuk membanteras ancaman lanun yang telah lama berlaku di rantau ini.

Jesselton 1914

Jesselton 1914

Perang Dunia Kedua

Ketika Perang Dunia Kedua, British telah membakar bandar Jesselton untuk mengelakkannya jatuh ke tangan Jepun. Ketika pendudukan Tentera Jepun nama Jesselton telah ditukar kepada Api. Beberapa pemberontakan terhadap pentadbiran tentera Jepun berlaku ketika itu terutamanya pada 10 Oktober 1943 yang dilakukan oleh Gerila Kinabalu yang terdiri daripada penduduk tempatan. Ia dipatahkan oleh Tentera Jepun selepas pemimpinnya, Albert Kwok, ditangkap dan dihukum bunuh pada tahun 1944.

Bandar ini dimusnahkan sekali lagi oleh Tentera Bersekutu dibom siang dan malam selama lebih enam bulan sebagai sebahagian daripada Kempen Borneo pada tahun 1945. Kemusnahan teruk bandar Jesselton menyaksikan hanya tinggal tiga bangunan yang kekal berdiri pada masa tersebut. Perang di Borneo Utara berakhir dengan penyerahan diri Tentera Darat Jepun yang ke-37 oleh Leftenan Jeneral Baba Masao di Labuan pada 10 September 1945.

Jesselton Bomb Damage

Tamat Perang Dunia Kedua

Selepas perang tamat, SBUB kembali untuk mentadbir Jesselton tetapi tidak mampu untuk membiayai kos pembinaan semula yang sangat besar. Kawalan Borneo Utara diserahkan kepada Mahkota British (British Crown Colony) pada 15 Julai 1946. Kerajaan kolonial baharu telah dipilih bagi membina semula Jesselton sebagai pusat pemerintahan baharu selain daripada Sandakan yang juga telah dimusnahkan sewaktu perang.

Pada tempoh 1948-1955, sebuah Pelan Pembangunan Semula dan Pembangunan untuk Borneo Utara telah ditubuhkan oleh kerajaan British. Kerajaan British telah meluluskan dana sebanyak £ 6,051.939 – £ 2,232.882 bagi membina semula dan £ 3,819.057 bagi pembangunan baharu. Jalan raya telah dibina, pelabuhan dibersihkan dan lapangan terbang dibaiki. Pembangunan semula pekan dan sektor pertanian juga diberi tumpuan. Roy Edgardo Parry, Pengarah Pendidikan pertama, telah dilantik untuk menyediakan pelan lima tahun bagi pembangunan pendidikan.

KotaKinabalu_CityHall-800px

Apabila Borneo Utara bersatu dengan Sarawak, Singapura dan Persekutuan Tanah Melayu bagi membentuk Persekutuan Malaysia pada tahun 1963, negeri ini bertukar nama dan dikenali sebagai Sabah, dengan Jesselton kekal sebagai pusat pemerintahan utama. Penukaran nama Jesselton  kepada Kota Kinabalu telah dilakukan pada 30 September 1968 dan menerima status bandar raya daripada kerajaan Malaysia pada 2 Februari 2000.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
james_brooke_portrait-800px
Sejarah

James Brooke Meninggal Dunia

11 Jun 1868 – James Brooke meninggal dunia di England akibat penyakit jantung pada tahun 1868. Mayatnya telah dikebumikan di perkarangan gereja Sheepstor di Devonshire, England dalam tahun 1863. Anak saudaranya Charles Brooke, telah dilantik untuk menggantikannya sebagai Raja Sarawak bergelar Tuan Muda James Brooke meninggal ketika berusia 65 tahun.

James Brooke mula datang ke Sarawak pada 27 Julai 1839, dengan kapal Royalist dari Singapura. Sejak kedatangannya beliau telah bersahabat baik dengan Pengiran Muda Hashim, pemerintah Sarawak ketika itu. Pada waktu itu Sarawak berada dalam keadaan kucar-kacir.

Pengiran Hashim telah meminta James Brooke untuk menolongnya menghapuskan keadaan kacau-bilau tersebut. Sebagai membalas jasanya, Pengiran Muda Hashim telah memberikan Seniawan dan Sarawak yang pada masa itu hanyalah bandar Kuching sahaja kepada James Brooke.

Sir_James_Brooke_1847_by_Francis_Grant

Sejak itu James Brooke telah dilantik menjadi pemerintah Sarawak bergelar Raja Sarawak. Semasa hayatnya sebagai pemerintah Sarawak beliau terkenal sebagai seorang pemerintah yang bijak. Dalam usahanya untuk berbaik-baik dengan orang Melayu beliau telah melantik pemimpin-pemimpin Sarawak dari kalangan orang-orang Melayu. Beliau telah melantik Datu Patinggi, Datu Bandar dan Datu Temenggung bagi memimpin masyarakat Melayu di Kuching.

Beliau juga telah mengadakan bendera Sarawak yang pertama. Bendera itu berwarna merah ungu dan bersilang. Tapi warna ungu itu kemudiannya ditukarkan ke warna hitam untuk memudahkan percetakan. Bendera ini berlatarkan warna kuning iaitu warna rasmi kerajaan Borneo.

brookes_graves_in_sheepstor

Kubur James Brooke di Sheepstor

Di samping itu beliau telah berusaha mententeramkan negeri Sarawak dari ancaman-ancaman lanun. Misalnya peperangan di Batang Maru untuk menghapuskan lanun-lanun Kanowit. Beliau juga telah berjaya menamatkan pemberontakan orang-orang Cina dalam tahun 50-an di Kuching dan Bau. Semasa hayatnya James Brooke telah banyak merintis jalan bagi memudahkan pemerintahan anak saudaranya Charles Brooke

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
polis_logo-800px
Sejarah

Peluasan Bidang Kuasa Polis Persekutuan

09 Jun 1948 – Pada tahun 1948, Polis Persekutuan Tanah Melayu telah diberi kuasa yang luas dalam melaksanakan tugas harian mereka kepada negara. Kenyataan ini telah dibuat oleh Pegawai Pemerintah Polis Encik H.B. Longworthy di Kuala Lumpur. Tujuan utama perluasan kuasa ini diadakan ialah untuk memenuhi kedudukan suasana politik pada masa itu. Di antara kuasa-kuasa yang diperluaskan itu ialah:-

  1. Kuasa untuk membuang negeri kepada mereka yang tidak dibenarkan lagi tinggal di Tanah Melayu. Tindakan membuang negeri ini telah pun dilaksanakan sebaik sahaja ia berkuatkuasa. Menurut Encik H.B Longworthy kuasa baru ini juga akan dilaksanakan di Singapura.
  2. Semua pegawai telah diperintahkan supaya sentiasa membawa senjata sama ada pada masa kerja atau luar kerja.
  3. Pemeriksaan mengejut dan penahanan kepada yang bersalah akan dijalankan di jalan-jalan raya, pekan-pekan dan kampung-kampung di negeri ini.

Berikutan peluasan kuasa ini juga, Ketua Polis Selangor Encik D.P. Macnamara menjelaskan iaitu peluasan kuasa ini merupakan langkah-langkah permulaan dalam pergerakan Polis menghapuskan penjahat dan penyamun. Beliau telah menyeru kepada peladang-peladang di negeri ini supaya membeli senapang sebagai alat kawalan keselamatan mereka.

Sesungguhnya dengan peluasan bidang kuasa Polis Persekutuan Tanah Melayu pada hari ini dalam tahun 1948, telah memperkukuhkan lagi keamanan rakyat daripada gangguan penjenayah di samping dapat melicinkan lagi pentadbiran perkhidmatan Polis di negara ini.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
proton_savy-800px
Sejarah

Proton Lancar Model Savvy

08 Jun 2005 – Mantan Perdana Menteri Malaysia Tun Dr Mahathir Mohamad selaku penasihat Perusahaan Otomobil Nasional Berhad (Proton) telah melancarkan model kenderaan terbarunya Savvy pada tahun 2005.

Dalam sesi memperkenalkan model baru Proton tersebut, model Savvy ini telah direka khusus sebagai kereta kompak yang memiliki lima pintu dan mampu menghasilkan 74 kuasa kuda membolehkannya mencapai kelajuan 170 km sejam. Kenderaan ini mempunyai kekuatan kerangka tiga kali ganda lebih baik dari model Proton Wira yang telah berada dalam pasaran.

proton_savvy

Proton Savvy

Selain keupayaan yang memuaskan ini model Savvy juga tidak memerlukan penggunaan minyak yang banyak untuk menjalankan jenteranya. Ini kerana model Savvy ini menggunakan enjin Renault buatan Perancis yang hanya memerlukan 18.9km/liter untuk setiap 90 km. Keputusan menggunakan enjin Renault dan mengabaikan penggunaan enjin Campro adalah disebabkan faktor kesuntukan masa bagi menyesuaikan enjin Campro untuk kegunaan model Savvy.

Model Savvy ini ditawarkan dalam tiga variasi iaitu asas, standard dan selesa. Harga bagi setiap model Savvy yang ditawarkan ialah sekitar RM 40,523 hingga RM 43,714 menjadikan ia mampu dimiliki oleh kebanyakan rakyat Malaysia.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Ronda_Cegah_Jenayah-800px
Sejarah

Pelaksanaan Sistem Salleh

07 Jun 1968 – Arahan Sistem Salleh telah mula dilaksanakan di semua Komponen dan Kontinjen Polis Di Raja Malaysia pada tahun 1968. Sistem Salleh ialah satu konsep yang dikemukakan oleh Tun Mohamed Salleh bin Ismael, Ketua Polis Negara dalam usaha untuk meningkatkan keberkesanan tindakan membasmi jenayah dengan melibatkan orang ramai secara langsung. Sistem mencegah jenayah sebelum ini tidak begitu berkesan, dan peningkatan kadar kejadian jenayah dalam pertengahan tahun 1960-an.

Tun Mohamed Salleh bin Ismael

Tun Mohamed Salleh bin Ismael

Pada September 1967, Cawangan Penyelidikan dan Perancangan Polis Di Raja Malaysia telah merangka dan menyusun satu konsep baru yang dinamakan Sistem Salleh, iaitu mengambil nama Ketua Polis Negara pada masa itu Tun Mohamed Salleh bin Ismael. Operasi sistem Salleh melibatkan aktiviti rondaan dan mewujudkan ‘beat base‘ atau pondok polis di kawasan seperti pasar, tempat tumpuan orang ramai, kawasan perumahan, kampung-kampung dan Bilik Maklumat diwujudkan bagi memudahkan kerja-kerja rondaan dijalankan.

Untuk menguji keberkesanan sistem ini, ia telah cuba dilaksanakan di daerah Petaling Jaya pada bulan Februari, 1968. Percubaan ini ternyata berkesan dan berjaya menurunkan kadar jenayah di kawasan Petaling Jaya. Sehubungan itu arahan dikeluarkan pada 7 Jun 1968 menerusi Perintah Pasukan PDRM supaya sistem ini dilaksanakan di semua Kontinjen PDRM.

Arahan itu juga menjelaskan dengan terperinci tujuan-tujuannya, iaitu:

  • memupuk perasaan orang ramai melalui cara berdampingan dengan orang-orang yang menjalankan beat supaya mendapat kepercayaan;
  • memberi bantuan dengan segera kepada orang ramai dengan cara bersedia ke atas panggilan bantuan dan menerima pengaduan-pengaduan;
  • memudahkan kerja dengan menambah dan memperbaiki aliran maklumat;
  • menyediakan satu sistem yang menarik dengan tujuan melindungi atau mengurangkan kadar jenayah.
  • menanam semangat kepada pegawai-pegawai polis berhubung dengan tugas-tugas mereka dengan cara menyatukan pengetahuan yang didapati;

pondok polis sistem salleh

Sistem ini dilaksanakan dengan cara:

  • Setiap kawasan balai polis dibahagikan kepada patrol, sektor, ward dan zon dengan garis sempadan yang jelas menunjukkan di mana letaknya kawasan itu, faktor-faktor persaingan, luas dan sebagainya. Satu beat atau lebih; atau satu patrol atau lebih atau satu beat dan satu patrol boleh dijadikan satu sektor. Dua sektor atau lebih menjadi satu ward. Dua ward atau lebih menjadi satu zon.
  • Pegawai-pegawai, Anggota Pangkat Rendah dan konstabel diberi tanggungjawab di atas kawasan-kawasan tertentu untuk membolehkan mereka faham kawasan masing-masing dan bertanggungjawab ke atas sebarang kejadian yang berlaku akibat kecuaian polis.
  • Setiap zon di bawah pengawasan pegawai dan Anggota Pangkat Rendah yang menjaga ward. Pegawai zon pula bertanggungjawab kepada Ketua Polis Daerah.
  • Anggota Pangkat Rendah/Konstabel yang dipilih mengawal dan menjalankan tugas beat; patrol dan sektor akan ditempatkan sekurang-kurangnya 12 bulan untuk membolehkan mereka mengetahui selok-belok kawasan dan penduduk-penduduknya.
  • Pegawai-pegawai, Anggota Pangkat Rendah dan konstabel dikehendaki mengkaji, berkenalan dan berhubung mesra dengan penduduk kawasan masing-masing untuk mewujudkan keyakinan orang ramai terhadap mereka. Mereka juga mesti berusaha mengumpulkan sebarang maklumat mengenai kawasan masing-masing.
  • Kalau boleh, pegawai-pegawai, Anggota Pangkat Rendah dan konstabel akan tinggal di dalam kawasan masing-masing dan bergerak di kawasan mereka.
  • Dengan adanya pengetahuan yang lengkap tentang setiap penduduk dalam kawasan masing-masing, sebarang kejadian akan mudah dikesan.
  • Dengan pengetahuan itu juga akan mewujudkan keyakinan dan keselamatan anggota-anggota polis untuk menjalankan tugas-tugas mereka.
  • Pengalaman dan pengetahuan yang diperolehi oleh anggota-anggota polis dikawasan masing-masing akan mempertingkatkan lagi kecekapan dan mewujudkan sikap bertanggungjawab di kalangan anggota.

Sejak diperkenalkan, Sistem Salleh terbukti dapat mengekang, mengawal dan membasmi jenayah serta mewujudkan kerjasama dan sokongan orang ramai terutama dalam usaha membasmi jenayah dapat terus dipertingkatkan.

Sumber : Arkib Negara Malaysia , PDRM

Standard
Sejarah

Perjanjian Sultan Brunei-Charles Brooke Mengenai Penyerahan Daerah Baram

31 Mei 1885– Pada tahun 1885, satu perjanjian mengenai penyerahan daerah Baram telah ditandatangani di antara Sultan Brunei, Sultan Hashim Jalilul Alam Aqamaddin ibni Sultan Omar Ali Saifuddien dengan Sir Charles Brooke, Rajah Sarawak.

Sultan Hashim Jalilul Alam Aqamaddin ibni Sultan Omar Ali Saifuddien

Sultan Hashim Jalilul Alam Aqamaddin ibni Sultan Omar Ali Saifuddien

Perjanjian ini mengandungi lima perkara:

PERTAMA- Sultan Brunei bersama-sama wazir-wazir dan menteri-menterinya mengakui menyerahkan hak daerah-daerah pantai dari Tanjong Kedorong ke bahagian Timur Kuala Baram hingga ke Teluk Plai, termasuk semua sungai yang mengalir antara Tanjong Kedorong dan Teluk Plai, serta segala daerah dalam lingkungannya, kepada Raja Sarawak, Sir Charles Brooke;

KEDUA- Sir Charles Brooke serta waris-warisnya bersetuju membayar sebanyak $3,000 setiap tahun kepada Sultan Brunei serta waris-waris dan pengganti-penggantinya sebagai ganti rugi bagi cukai-cukai di daerah-daerah pantai serta kawasan dalam lingkungannya yang tersebut;

KETIGA- Berkenaan dengan daerah-daerah yang telah disebutkan itu, Kerajaan Sultan Brunei, atau kerajaan waris-warisnya, atau kerajaan pengganti-penggantinya hendaklah tidak lagi campur tangan dalam daerah-daerah tersebut, dan dengan sebenar-benarnya melepaskan daerah-daerah itu kepada Charles Brooke, Raja Sarawak, supaya pada masa hadapan hanya beliau dan waris-waris beliau sahaja yang berhak ke atas daerah-daerah pantai itu;

KEEMPAT- Berkenaan kuasa ke atas daerah-daerah pantai ini yang telah diserahkan kepada Baginda Queen oleh Sultan Brunei melalui perjanjian 1847, adalah dipersetujui bahawa Sir Charles Brooke tidak akan memindahkan atau menjual daerah-daerah pantai tersebut kepada kerajaan yang lain ataupun syarikat atau kepada sesiapa jua kecuali dengan kebenaran Kerajaan Inggeris, dan sebarang klausa yang berkaitan dengan perdagangan dan tarif yang dimeteraikan dalam perjanjian 1847 itu mestilah dipatuhi, sehinggalah ke suatu masa apabila perjanjian itu ditukar atau dipinda oleh kerajaan Sarawak dengan kebenaran Baginda Queen;

KELIMA- Pembayaran bagi daerah-daerah antara Tanjung Kedorong dan Teluk Plai di bahagikan seperti berikut:

  • (a) bagi Baram, Likau dan Semalajau, sebahagian dari Bakong dan sebahagian dari Miri dibayar sebanyak $3,000;
  • (b) dan selanjutnya bagi Suai, Sebuti dan Niah, sebahagian dari Bakong dan sebahagian dari Miri dibayar sebanyak $2,000 setahun;
  • (c) dan berkenaan dengan perkara pembayaran $2,000 setahun itu adalah juga menjadi isi kandungan dalam dokumen yang dipegang oleh Pengiran Temenggong Brunei.

Akibat dari perjanjian ini, Raja Sarawak, Sir Charles Brooke berjaya meresapkan lebih banyak lagi daerah-daerah Brunei menjadi daerah kekuasaan beliau. Daerah-daerah Baram, Likau, Semalajau, sebahagian dari Miri, Suai, Sebuti dan Niah telah menjadi hakmilik negeri Sarawak.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
utusan_melayu-800px
Sejarah

Utusan Melayu Diterbitkan Di Kuala Lumpur

29 Mei 1939 – Pada tahun 1939 Utusan Melayu telah diterbitkan di Kuala Lumpur berikutan pemindahan ibu pejabatnya dari Singapura. Sebelum berpindah ke Kuala Lumpur, Utusan Melayu telah diterbitkan di Singapura oleh Singapore Free Press mulai 7 November 1907, pengasasnya yang pertama ialah Encik Yusof bin Ishak. Manakala pengarang yang pertama Utusan Melayu ialah Abdul Rahim Kajai. Terdapat juga pengarang-pengarang yang lain seperti Mohd. Yunos bin Abdullah, Abdul Hamid bin Miskin dan Syed Saddullah Khan.

Utusan_Melayu

Setelah berpindah ke Kuala Lumpur Utusan Melayu telah memainkan peranan penting dalam perkembangan pemikiran dan pembangunan masyarakat Melayu. Beberapa usaha telah dilakukan oleh pengarang seperti Zainol Abidin Haji Alias, Hashim Yunus, Ishak Hj. Mohamad, Haji Dahlan Mas’ud, Yusof Ishak, dan A. Samad Ismail. Utusan Melayu telah mengalami jatuh bangunnya bersama-sama bangsa Melayu.

Perkembangan politik di Tanah Melayu pada masa itu dapat mempengaruhi jiwa pengarang-pengarangnya dalam menghasilkan tulisan yang memberi kesedaran kepada masyarakat Melayu. Utusan Melayu juga berperanan dalam memperjuangkan nasib orang Melayu, membela bangsa, agama dan tanah air. Utusan Melayu telah menjadi medan bagi menyuarakan politik Melayu untuk menuntut kemerdekaan. Di samping penyuaraan perjuangan kebangsaan ia juga merupakan wadah utama dalam perkembangan bahasa dan sastera Melayu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
kemerdekaan_malaysia
Sejarah

Gagasan Persekutuan Malaysia Dikemukakan

27 Mei 1961 – Pada tahun 1961, Tunku Abdul Rahman Putra, Perdana Menteri Persekutuan Tanah Melayu mengemukakan Gagasan Persekutuan Malaysia yang membawa kepada penubuhan Malaysia. Gagasan ini beliau kemukakan dalam satu majlis jamuan yang diadakan oleh Persatuan Wartawan-wartawan Luar Negeri Asia Tenggara, di Singapura.

Cadangan yang dikemukakan oleh beliau itu walaupun bukan sesuatu yang baru tetapi telah mengejutkan banyak pihak oleh kerana di zaman selepas perang tidak ramai orang berwenang (dalam kerajaan) memperkatakan tentang ide kesatuan politik- yang lebih besar oleh kerana cadangan-cadangan serupa ini sama ada berbahaya dari segi politik ataupun ia tidak praktikal dalam masa sedang berlakunya perubahan dan kegelisahan politik.

Dalam mengemukakan cadangan itu beliau menyatakan bahawa Tanah Melayu tidak dapat memencilkan diri dari politik antarabangsa. Seterusnya beliau menyatakan bahawa:

Lambat laun Tanah Melayu harus bersefahaman dengan Britain dan rakyat-rakyat Singapura, Borneo Utara, Brunei dan Sarawak. Adalah agak terlalu awal untuk saya menyebutkan cara bagaimana persefahaman itu dapat dicapai, namun tidak dapat dielakkan bahawa kita perlu mencapai objektif ini dan memikirkan satu rancangan bagaimana wilayah-wilayah ini dapat dibawa kepada satu kerjasama politik dan ekonomi yang rapat.

Tidak berapa lama selepas pengumuman Gagasan Persekutuan Malaysia itu, pada 21 Ogos 1961, Jawatankuasa Setiakawan dan Perundingan Malaysia (Malaysian Solidarity Consultative Committee) pun ditubuhkan sebagai cawangan kepada Persatuan Parlimen Komanwel (Commonwealth Parliamentary Association) dan telah mengadakan mesyuaratnya di Jesselton dan mula merancangkan satu rancangan tindakan serantau.

Seorang Ahli yang terkemuka dalam Majlis Perundangan Borneo Utara, Donald Stephens telah dilantik sebagai Pengerusi Jawatankuasa ini yang ahli-ahlinya terdiri dari wakil-wakil Sabah, Sarawak dan Singapura, dan pemerhati-pemerhati dari Brunei. Jawatankuasa ini telah bertemu sebanyak empat kali. Akhirnya Jawatankuasa ini telah mengeluarkan satu Memorandum bagi penubuhan Malaysia, 3hb Februari 1962 dan yang menjadi asas kepada Suruhanjaya bersama Britain-Tanah Melayu meninjau kehendak-kehendak rakyat Borneo.

Suruhanjaya ini ialah Suruhanjaya Cobbold yang telah dilantik pada 16hb Januari, 1962 dan diketuai oleh Lord Cobbold. Suruhanjaya ini telah menjalankan tinjauannya di Sabah dan Sarawak daripada 19hb Februari hingga 18 April 1962. Pada 1 Ogos 1962 Suruhanjaya ini mengeluarkan laporannya dan menyatakan bahawa 70 peratus daripada rakyat Borneo (kecuali Brunei) menginginkan Malaysia dengan syarat tiap-tiap negeri itu diberi hak mengawal dasar-dasar bahasa dan imigresen masing-masing dan mempunyai Ketua Negerinya sendiri.

Mereka juga akan mempunyai 40 orang wakil dalam Parlimen Malaysia dan akan menerima geran-geran pembangunan, Singapura pula telah bersetuju untuk bercantum dengan syarat ia menguasai hal ehwal kewangan, buruh dan pelajaran, sementara kawalan ke atas hal ehwal luarnegeri, pertahanan dan keselamatan diserahkan kepada Kerajaan Pusat. Selain daripada itu Singapura akan diberi 15 kerusi daripada 159 kerusi dalam Dewan Perundangan Persekutuan. Ia juga akan mempunyai kerajaan dan Dewan dan Yang Dipertua Negaranya sendiri.

Gagasan untuk membentuk satu Persekutuan Malaysia sebagai satu entiti politik yang dimaksudkan oleh Tunku ini adalah merupakan cadangan yang pertama kalinya pernah dikemukakan secara terbuka oleh seorang pemimpin negara di rantau ini. Sebelum ini memang terdapat suara-suara yang menyuarakan tentang konsep ini tetapi datangnya daripada beberapa orang nasionalis Melayu dari parti-parti bukan pemerintah. Bagaimanapun konsep yang mereka kemukakan adalah dalam konteks Melayu Raya yang meliputi seluruh kepulauan Melayu Nusantara.

Cadangan Gagasan Persekutuan Malaysia Tunku ini telah mengubah secara radikal perjalanan politik antarabangsa di rantau ini hingga membawa kepada perubahan peta Asia Tenggara apabila Malaysia ditubuhkan pada 16 September 1963 yang merangkumi negeri-negeri Persekutuan Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Universiti_Malaya_gateway
Sejarah

Sesi Pengajian Pertama Universiti Malaya

25 Mei 1959 – Pada tahun 1959, sesi pengajian pertama Universiti Malaya, Bahagian Kuala Lumpur dimulakan di bawah Perlembagaan Universiti Malaya yang baru yang berkuatkuasa pada hari penubuhannya, 15 Januari 1951. Universiti Malaya telah ditubuhkan di Singapura apabila Maktab Perubatan King Edward VII dan Maktab Raffles digabungkan dalam tahun 1949.

Hasil daripada pindaan-pindaan ke atas Ordinan Universiti Malaya 1949, Universiti ini telah dijadikan kepada dua Bahagian: satu Bahagian di Singapura, dan satu Bahagian lagi di Persekutuan Tanah Melayu. Pada mulanya Suruhanjaya Carr-Saunders mencadangkan supaya Universiti Malaya Bahagian Persekutuan Tanah Melayu ditempatkan di Johor. Cadangan ini telah ditolak dan sebaliknya dipersetujui supaya ditempatkan di Kuala Lumpur.

tan_teck_guan_building

Sebelum ini dalam tahun 1957 kursus pengajian bagi para pelajar tahun pertama jurusan Sastera, telah dijalankan di bangunan sementara di Kolej Teknik, Kuala Lumpur. Sementara itu, dalam tahun ini juga Suruhanjaya Penyiasat telah dibentuk dengan dipengerusikan oleh Sir Robert Atken iaitu Naib Canselor Universiti Birmingham. Suruhanjaya ini ditugaskan untuk merancangkan kemajuan Universiti Malaya di Kuala Lumpur.

Sebagai hasilnya dalam bulan November, 1958 satu undang-undang telah diluluskan untuk meneruskan usaha ke arah perubahan Universiti Malaya di Kuala Lumpur sebagai satu institusi yang tersendiri dan mempunyai taraf yang setanding dengan yang di Singapura. Dengan ini Universiti Malaya di Kuala Lumpur dan Universiti Malaya di Singapura akan mempunyai Pengetua (Principal), Majlis Bahagian (Divisional Council), dan Senat Bahagian (Divisional Senate) masing-masing. Pada tahun ini juga Fakulti Kejuruteraan dipindahkan ke bangunan barunya di Lembah Pantai.

Universiti Malaya di Kuala Lumpur dibina di kawasan bukit dan lembah seluas 450 ekar yang dikenali sebagai Lembah Pantai. Dalam awal bulan Mei, 1959 bangunan Fakulti Sastera dan bangunan Perpustakaan telah siap dibina. Dalam masa yang sama juga Kolej Pertama kediaman para pelajar telah dibuka. Dengan pembukaan sesi pengajian pertama Universiti Malaya pada hari ini dalam tahun 1959 ini, Universiti Malaya telah dapat mengadakan kursus-kursus Tahun Pertama Sastera, Tahun Pertama Sains dan semua tahun bagi kursus Kejuruteraan dan Kursus ljazah kepujian dalam Pengajian Melayu dan India oleh kerana kedua-dua pengajian ini telah dipindahkan sepenuhnya dari Singapura ke Kuala Lumpur.

Bagaimanapun, oleh kerana pembinaan bangunan-bangunan bagi Fakulti Sains hanya dapat disiapkan sepenuhnya dalam bulan Mei, 1960, sebahagian daripada Kursus Sains diadakan di makmal-makmal yang dipinjamkan oleh Kolej Teknik dan Victoria Institution. Dalam sesi ini seramai 323 orang pelajar mengikuti kursus-kursus Sastera (163), Sains (31), dan Kejuruteraan (129).

Pada 18hb Jun, 1959, Universiti Malaya di Kuala Lumpur telah dibuka dengan rasminya oleh Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong yang pertama, Tunku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Mohammad.

Dewan_Tunku_Canselor_Universiti_Malaya

Dalam tahun 1960 kerajaan Persekutuan Tanah Melayu dan Kerajaan Singapura mengumumkan untuk menubuhkan Universiti yang berasingan, satu di Persekutuan dan satu lagi di Singapura, dan mempunyai kuasa otonomi sendiri-sendiri. Berbangkit dari keputusan untuk menjadikan Bahagian yang di Singapura dan Bahagian yang di Kuala Lumpur sebagai dua buah universiti yang berasingan, sebuah Jawatankuasa Bersama yang mengandungi wakil-wakil dari pihak Universiti dan kedua-dua buah Kerajaan telah ditubuhkan untuk membincangkan berbagai isu mengenai universiti itu keseluruhannya.

Jawatankuasa-jawatankuasa Bersama yang serupa yang mengandungi wakil-wakil Bahagian dan Kerajaan di mana Bahagian itu terletak telah juga ditubuhkan untuk membincangkan isu-isu yang berkaitan dengan Bahagian itu sahaja, dan untuk merangka perlembagaan-perlembagaan biru bagi kedua-dua buah universiti yang baru itu. Dengan kerjasama yang erat di antara wakil-wakil Universiti, Bahagian dan Kerajaan, kerja-kerja merangka perlembagaaan- perlembagaan itu telah dapat disiapkan dalam waktu yang singkat.

Draf Perlembagaan bagi Universiti Malaya yang baru telah diterima dengan beberapa pindaan oleh Parlimen Persekutuan dalam bulan Oktober 1961 sementara Draf Perlembagaan bagi Universiti Singapura pula telah dibentangkan dan diluluskan oleh Dewan Perundangan Singapura dalam bulan Disember 1961. Pada 1 Januari 1962 Universiti Malaya menjadi Universiti Kebangsaan bagi Persekutuan Tanah Melayu melalui Akta Universiti Malaya 1961, dan pada waktu yang sama Universiti Malaya di Singapura menjadi Universiti Singapura.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard