Tag Archives: malayan union

pleno-800px
Sejarah

Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu Diumumkan

23 Disember 1946 – Pada tahun 1946, Perjanjian Persekutuan yang kemudiannya dikenali sebagai Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1948, telah diumumkan oleh Kerajaan British. Perjanjian ini penting bukan sahaja kerana ia memansuhkan Malayan Union tetapi juga menyatukan negeri-negeri Melayu dalam sebuah Persekutuan untuk pertama kali.

Perjanjian Persekutuan telah digubal oleh Sidang Pleno Inggeris Melayu sejak bulan Jun hingga awal bulan Disember 1946. Seterusnya Perjanjian Persekutuan telah diumumkan dan diedarkan kepada penduduk-penduduk Tanah Melayu, terutama sekali untuk orang-orang bukan Melayu.

Tujuan pengumuman ini ialah untuk mendapatkan pandangan orang-orang bukan Melayu yang tidak diwakili dalam Sidang Pleno itu. Antara lain Perjanjian Persekutuan menyatakan:-

  • Persekutuan Tanah Melayu akan dianggotai oleh sembilan buah negeri-negeri Melayu dan dua buah negeri-negeri Selat iaitu Pulau Pinang dan Melaka.
  • Pembukaan Dewan Perundangan Persekutuan yang akan diwakili oleh semua kaum di Persekutuan Tanah Melayu.
  • Mengenai kewarganegaraan, Perjanjian Persekutuan memberi dasar yang longgar. Antara lain orang-orang yang mengaku Tanah Melayu sebagai tanah airnya akan diberi kewarganegaraan dengan beberapa syarat yang lain.

Perjanjian Persekutuan juga menetapkan kuasa-kuasa Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri. Hal-hal kewangan mestilah dikendalikan oleh negeri masing-masing. Sultan-sultan negeri Melayu diberi kuasa penuh ke atas hal-hal agama dan adat istiadat. Masalah luar negeri dan pertahanan pula masih dikuasai oleh Kerajaan Inggeris.

Walaupun menerima banyak tentangan daripada pelbagai pihak seperti AMCJA dan PUTERA, tetapi akhirnya Perjanjian Persekutuan telah berjaya dijadikan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu yang diisytiharkan dengan rasminya pada 1 Februari 1948.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
malayan_union_kb-800px
Sejarah

Perarakan Menentang Malayan Union Di Kota Bharu

15 Disember 1945 – Pada tahun 1945, sekitar 10,000 orang Melayu di bawah anjuran Persekutuan Persetiaan Melayu Kelantan telah mengadakan perarakan menentang Malayan Union Di Kota Bharu.

Perarakan ini diadakan berikutan perjumpaan Sir Harold MacMichael dengan Sultan Kelantan untuk menandatangani Perjanjian Penubuhan Malayan Union yang akan membuka pintu kepada bangsa-bangsa asing dan mempunyai hak yang sama dengan orang Melayu.

Sir Harold Alfred MacMichael

Sir Harold Alfred MacMichael

Perarakan tersebut telah menuju ke rumah Ketua Pegawai Hal Ehwal Awam Kelantan untuk menyampaikan bantahan orang Melayu seluruhnya. Hasilnya Ketua Pegawai Hal Ehwal Awam Kelantan bersetuju akan menyampaikan bantahan tersebut kepada Sir Harold MacMichael.

Perarakan tersebut kemudiannya menuju ke Istana Sultan Kelantan dan menyembahkan bantahan penubuhan Malayan Union kepada Baginda Sultan Kelantan dan diperkenankan.

Sesungguhnya hari ini dalam tahun 1945, adalah satu tarikh bersejarah bagi orang-orang Melayu Kelantan dalam usaha menentang dasar penjajahan Inggeris.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sir_Frank_Swettenham_1904-800px
Sejarah

Frank Swettenham Menamatkan Tugasnya Sebagai Residen General Negeri-Negeri Melayu Bersekutu

12 Disember 1901 – Frank Swettenham telah menamatkan tugasnya sebagai Residen General Negeri-negeri Melayu Bersekutu yang meliputi Negeri-negeri Selangor, Perak, Negeri Sembilan dan Pahang pada tahun 1901. Beliau telah memulakan perkhidmatan pada 1 Januari 1901 sebagai Residen General pertama Negeri-negeri Melayu Bersekutu yang ditubuhkan dalam tahun 1896.

frank swettenham

Sir Frank Athelstane Swettenham dilahirkan di Belper, Derbyshire, England sebagai anak keempat James Oldham Swettenham, Swettenham menjadi kadet Perkhidmatan Awam Negeri-Negeri Selat pada tahun 1870. Tiba di Singapura pada Januari 1871, beliau lulus dalam peperiksaan akhir pengajian Melayu pada Julai 1872 dan menjadi Penolong Pemungut Hasil Tanah. Beliau merupakan salah satu daripada hampir empat puluh orang pegawai Empayar British yang menentang Malayan Union.

Sebelum beliau dilantik sebagai Residen General Negeri-negeri Melayu Bersekutu, beliau juga pernah memangku dan memegang jawatan Residen Selangor dari 2 Oktober 1882 sehingga 31 Mei 1889. Beliau turut memangku jawatan Residan Perak pada masa yang sama juga iaitu dari 22 Mac 1884 sehingga Januari 1886. Manakala dari 1 Jun 1889 hingga 30 Jun, Frank Swettenham telah dilantik sebagai Residen Perak. Beliau kemudiannya telah digantikan oleh W.H. Treacher yang mula bertugas pada 13 Disember 1901.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Caught_of_Rosli_Dhobi-800px
Sejarah

Serangan Ke Atas Gabenor Sarawak

03 Disember 1949 – Pada tahun 1949, tiga orang nasionalis Sarawak telah membuat percubaan membunuh Gabenor Inggeris, Sir Duncan Stewart. Percubaan dan serangan ke atas Gabenor Sarawak ini dilakukan oleh Rosli Dhoby, Morshidi Sidek dan Bujang Suntong yang menganggotai sebuah barisan yang dikenali sebagai Rukun Tigabelas. Serangan yang menyebabkan kematian Sir Duncan Stewart merupakan kemuncak perjuangan nasionalisme bumiputera Sarawak menentang penjajah Inggeris.

Jika di Semenanjung Tanah Melayu, orang-orang Melayu telah menentang gagasan Malayan Union, rakyat bumiputera Sarawak pula telah berjuang menentang pembentukan Sarawak sebagai ‘Crown Colony’ pada 8 Februari, 1945.

Sir Duncan Stewart

Sir Duncan Stewart

Seperti orang-orang Melayu di Semenanjung, rakyat bumiputera Sarawak juga mengambil tindakan segera dengan menubuhkan berbagai pertubuhan seperti Barisan Pemuda Sarawak, Pertubuhan Sarawak, United Sarawak Association (di Singapura), Pergerakan Pemuda Melayu, Sibu, dan beberapa pertubuhan lain, untuk menentang ‘Crown Colony’. Perjuangan rakyat bumiputera ini dikenali sebagai Gerakan Anti-Penyerahan ataupun ‘Anti Cession Movement’ iaitu perjuangan membantah keputusan Raja Charles Vyner Brooke menyerahkan Sarawak kepada kerajaan Inggeris untuk dijadikan ‘Crown Colony’.

Sejak tahun 1946 hinggalah ke tahun 1949, rakyat bumiputera menentang penjajahan Inggeris secara aman dan mengikut perlembagaan seperti mengadakan demonstrasi dan menghantar kawat kepada raja dan pemimpin-pemimpin Inggeris. Dalam bulan Disember 1946, seramai 400 orang kakitangan kerajaan terdiri dari orang-orang Melayu dan Dayak telah meletakkan jawatan beramai-ramai bila kerajaan mengeluarkan Pekeliling No. 9 yang mengharamkan Kegiatan Anti-Penyerahan. Akibatnya semua sekolah-sekolah Melayu dan Maktab Perguruan Melayu Sarawak terpaksa ditutup kerana ketiadaan guru.

Rosli Dhoby

Rosli Dhoby

Memandangkan bahawa perjuangan Anti-Penyerahan mula merosot dan kerajaan mula mengambil tindakan keras, maka Pergerakan Pemuda Melayu di Sibu telah menubuhkan sebuah kumpulan sulit yang dinamakan Rukun Tigabelas. Kumpulan sulit ini mempunyai 13 orang ahli yang diketuai oleh Awang Rambli. Mereka bersumpah untuk menghapuskan semua pegawai Inggeris dan Dato-dato Melayu yang menyokong penyerahan Sarawak kepada kerajaan British.

Di atas sumpahan ini maka pada hari ini dalam tahun 1949, Rosli Dhoby yang menyamar sebagai seorang murid sekolah, telah menikam Gabenor dengan sebilah pisau. Tikaman tersebut menyebabkan Gabenor Sir Duncan Stewart cedera parah dan terpaksa diterbangkan ke Singapura untuk rawatan segera. Malangnya beliau telah meninggal dunia pada 10 Disember.

Berikutan itu Rosli Dhoby, Morshidi Sidek dan Bujang Suntong telah ditangkap dan dalam bulan Mac 1950 ketiga-tiga mereka telah dihukum gantung sampai mati. Anggota Rukun Tigabelas yang lain telah dijatuhkan hukuman penjara.

Walaupun perjuangan kemerdekaan di Sarawak gagal, namun serangan ke atas Gabenor Sarawak yang menyebabkan kematian Gabenor Sir Duncan Stewart telah menggemparkan Empayar Inggeris dan seluruh dunia di samping menyemarakkan lagi semangat nasionalisme di Sarawak.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
umno_logo-800px
Sejarah

Penubuhan Umno

11 Mei 1946 – Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (PEKEMBAR) atau United Malays National Organization (UMNO) telah ditubuhkan pada tahun 1946. Istana Besar Johor Bahru, telah menyaksikan kelahiran parti terbesar orang Melayu apabila ribuan orang Melayu berhimpun dan bertemu dalam Kongres Melayu Se-Malaya untuk kali ketiga.

Kongres ketiga ini diadakan berikutan penentangan keras orang Melayu terhadap penubuhan Malayan Union oleh penjajah British selepas berakhirnya pendudukan Jepun pada Ogos 1945.

Sebuah jawatankuasa yang terdiri daripada Datuk Onn, Datuk Panglima Bukit Gantang, Datuk Nik Ahmad Kamil, Datuk Hamzah Abdullah dan Zainal Abidin Ahmad (Zaaba) yang dibentuk ketika Kongres Melayu Se-Malaya Pertama pada 1-4 Mac 1946 di Kelab Sultan Sulaiman, Kuala Lumpur telah membentangkan Piagam atau Perlembagaan UMNO dan diluluskan oleh 29 anggota pertubuhan yang mewakili pertubuhan orang Melayu di Tanah Melayu dan Singapura.

Almarhum Sultan Ismail telah merasmikan penubuhan Umno pada 11 Mei 1946 dan Dato’ Onn Jaafar telah dipilih menjadi Presiden UMNO.

Penubuhan UMNO sekaligus membubarkan Kongres Melayu Se-Malaya yang sebelum ini menjadi gabungan seluruh persatuan orang Melayu. Kejayaan UMNO yang terbesar ialah memansuhkan Malayan Union seterusnya membentuk Persekutuan Tanah Melayu. Ia merintis laluan ke arah kemerdekaan Tanah Melayu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
malayan_union-bw-800px
Sejarah

Penubuhan Malayan Union

01 April 1946 – Pada tahun 1946, Tanah Melayu telah diletakkan di bawah Sistem Pentadbiran yang dikenali sebagai Malayan Union bagi menggantikan pemerintahan sementara iaitu Pentadbiran Tentera British atau BMA. Penubuhan Malayan Union ini telah meletakkan Tanah Melayu sebagai sebuah negeri naungan negeri jajahan British sepenuhnya dengan diketuai oleh seorang Gabenor British.

Di bawah pentadbiran ini Sultan-sultan Melayu telah kehilangan kedaulatan dan kuasa-kuasa ke atas negeri-negeri masing-masing, ianya terhad kepada soal agama Islam dan adat istiadat dalam negeri sahaja. Perlembagaan Malayan Union juga telah memberi hak kewarganegaraan yang saksama tanpa mengira bangsa dan asal keturunan melalui prinsip Jus Soli.

Akibat daripada tentangan yang kuat dan berterusan daripada orang-orang Melayu mengenai penubuhan Malayan Union suatu Jawatankuasa Kerja telah ditubuhkan pada Julai 1946 bagi merangka sebuah perlembagaan baru yang dapat diterima oleh orang Melayu. Draf perlembagaan tersebut telah disiapkan pada bulan Disember 1947, menjadi asas kepada Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu yang telah ditandatangani pada 21 Januari 1948.

Penubuhan Malayan Union telah membangkitkan dan menyemarakkan semangat patriotisme di kalangan orang-orang Melayu untuk menuntut kemerdekaan negara daripada penjajah.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Lord_Louis_Mountbatten-800px
Sejarah

Pemerintahan Tentera British Di Tanah Melayu Tamat

31 Mac 1946 – Pemerintahan Tentera British atau BMA yang memerintah di Tanah Melayu selama kira-kira 7 bulan telah diisytiharkan tamat pada tahun 1946. Penamatan pemerintahan tentera British itu telah diisytiharkan dengan rasminya oleh Lientenant General Sir Frank M. Messevy sebagai wakil Sir Lord Mountbatten, Pegawai Pemerintah Tertinggi Bersekutu South East Asia Command.

Dengan itu berakhirlah satu era Pemerintahan Kerajaan Tentera yang julung kalinya diadakan di Tanah Melayu. Pemerintahan Tentera British atau BMA di Tanah Melayu bermula pada 12hb. September, 1945 setelah Jepun menyerah kalah. Pemerintahan secara tentera itu diletakkan di bawah arahan Sir Lord Mountbatten, Pegawai Pemerintah Tertinggi, Tanah Melayu. Ia dibahagikan kepada 9 wilayah di mana tiap-tiap wilayah diletakkan di bawah arahan Ketua-Ketua Wilayah yang dilantik sendiri oleh Pegawai Pemerintah Tertinggi.

Pembentukan Pemerintahan Tentera British yang dilaksanakan oleh Kerajaan British mempunyai matlamat dan tujuan tertentu di antara lain:-

  • Untuk mengamankan, mengawal serta memulihkan keselamatan Tanah Melayu akibat masalah perkauman dan bekalan makanan;
  • Untuk menghapuskan kegiatan dan ideologi komunis yang dilancarkan oleh Parti Komunis Malaya (PKM);
  • Untuk mengawal pergerakan nasionalisme yang aktif dan radikal yang dipengaruhi oleh nasionalis Indonesia untuk menyatukan Tanah Melayu menjadi sebahagian Indonesia;

Gen_Sir_Frank_Messervy

Di dalam usaha-usaha untuk mencapai matlamat dan tujuan ini kerajaan tentera British atau BMA telah membentuk berbagai badan perancang yang bertanggungjawab dalam hal-hal pertahanan, perubatan, perhubungan, politik, teknikal, pengangkutan, pembekalan dan lain-lain. Sungguhpun berbagai badan telah dibentuk, BMA tidak berjaya memulihkan ekonomi Tanah Melayu seperti diharapkan oleh Kerajaan British.

Walau bagaimanapun tidak dapat dinafikan BMA berjaya di dalam usahanya memulihkan keamanan dan keadaan keselamatan yang membolehkan Inggeris berkuasa kembali di Tanah Melayu. Kerajaan Inggeris merasakan perubahan politik Tanah Melayu perlu dilakukan dengan membentuk semula sebuah kerajaan awam.

Pada 18 Mac, 1946, Lord Mountbatten telah mengarahkan pegawai-pegawainya bersiap sedia ke arah penamatan pemerintahan tentera British atau BMA ditamatkan dan digantikan dengan sistem pentadbiran baru yang dikenali dengan nama Malayan Union pada 1 April, 1946.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Harold Macmichael
Sejarah

Malayan Union – Sir Harold MacMichael Mendapatkan Tandatangan Raja-Raja Melayu

11 Oktober 1945 – Pada tahun 1945, Utusan Khas Kerajaan Inggeris, Sir Harold MacMichael tiba di Port Swettenham. Rancangan penubuhan Malayan Union telah diumumkan di Parlimen Inggeris pada 10 Oktober 1945. Oleh itu, persetujuan dari Raja-Raja Melayu diperlukan dan semua perjanjian harus ditandatangani oleh Raja-Raja Melayu dan perjanjian lama akan dimansuhkan.

Sir Harold MacMichael adalah orang yang bertanggung jawab untuk mendapatkan tanda tangan daripada Raja-Raja Melayu. Kedatangan beliau bukan sahaja bertujuan untuk mendapatkan tandatangan bagi perjanjian-perjanjian Malayan Union tetapi juga untuk mengetahui tentang kedudukan sultan-sultan pada masa itu.

Sir Harold_MacMichael

Sir Harold MacMichael

Sir Harold MacMichael dengan kebijaksanaannya telah berjaya mendapatkan persetujuan daripada Raja-Raja Melayu. Dengan tandatangan tersebut telah mengesahkan penubuhan Malayan Union pada 1 April 1946.

Tentangan Daripada Orang-orang Melayu

Tindakan mengambil tanda tangan yang dilakukan oleh Sir Harold MacMichael terhadap Raja-Raja Melayu telah mendapat tentangan yang hebat. Malah Raja-Raja Melayu tidak diberi kesempatan untuk meneliti dan mengkaji perjanjian Malayan Union itu. Tentangan hebat orang-orang Melayu menyedarkan pihak Inggeris bahawa penubuhan Malayan Union memerlukan sokongan padu daripada rakyat peribumi.

Malayan_Union_protest

Akhirnya Malayan Union telah terkubur apabila Kerajaan Inggeris mengisytiharkan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu pada 1 Februari 1948. Penentangan terhadap Malayan Union adalah satu kemenangan untuk mengembalikan hak kedaulatan maruah bangsa Melayu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
jata_johor-800px
Sejarah

Sultan Ibrahim Johor Diisytiharkan Menjadi Sultan

07 September 1895 – Pada tahun 1895, Tengku Mahkota Johor, Tengku Ibrahim diisytiharkan menjadi Sultan Johor menggantikan almarhum ayahanda baginda diistiadat pemakaman jenazah Sultan Abu Bakar di Istana Besar, Johor Bahru. Sempena perisytiharan ini satu istiadat pertabalan dan memahkotakan baginda sebagai Sultan Yang di-Pertuan Negeri Johor telah diadakan pada 2 November 1895. Ketika itu baginda baru sahaja berusia 22 tahun.

Sebelum ini baginda bergelar Tengku Mahkota Johor iaitu gelaran yang disandang sejak tahun 1891. Sebelum menjadi sultan, baginda pernah memasuki perkhidmatan Pasukan Askar Johor sebaik sahaja tamat persekolahan. Setelah menerima tauliah sebagai Leftenan Muda dalam pasukan tersebut baginda telah berkhidmat sebagai ‘edikong’ kepada ayahanda baginda almarhum Sultan Abu Bakar.

Johor-Ibrahim

Baginda merupakan seorang raja yang tegas dan mementingkan disiplin. Kakitangan di bawah kerajaan baginda sering diingatkan supaya tidak bertindak sesuka hati malah mereka dikehendaki menjalankan tugas dengan betul dan menepati waktu serta berpakaian lengkap dan kemas. Untuk itu lawatan-lawatan sering dilakukan oleh baginda sendiri bagi melihat keadaan ini.

Di awal pemerintahan baginda ini kebanyakkan negeri-negeri di Semenanjung Tanah Melayu telah berada di bawah naungan British atau setidak-tidaknya telah menerima Penasihat Am British namun ketegasan dan kebijaksanaan baginda telah dapat menjamin negeri Johor daripada kawalan pengaruh Inggeris. Baginda bersikap merdeka dan tidak suka dikawal malah jarang mengikut nasihat daripada pejabat Jajahan di London apatah lagi nasihat-nasihat daripada pegawai-pegawai Inggeris di negeri-negeri Selat.

Pada awal tahun 1910 barulah baginda menerima Penasihat Am British atas sebab-sebab tertentu tetapi hanyalah bermakna memasuki lingkungan pentadbiran dan pengawalan Inggeris di peringkat boleh menasihati tetapi tidak dimestikan diikuti. Kehadiran pegawai British hanyalah menunjuk ajar kaedah pentadbiran cara moden sahaja.

Baginda telah melalui zaman pemerintahan yang lama iaitu sepanjang 64 tahun. Baginda sama-sama meniti sejarah kemasukan Inggeris bahana Perang Dunia Pertama dan Kedua, pemerintahan Jepun dan kehadiran semula Inggeris di Tanah Melayu. Malah baginda juga turut sama menandatangani Perjanjian Persekutuan yang membatalkan kewujudan ‘Malayan Union’ di Tanah Melayu.

Baginda seorang raja yang memandang tinggi nilai kemerdekaan negerinya dan mempercayai hubungan baik dengan negara luar terutama kerajaan Inggeris dapat membantu baginda mempertahankan maruah negerinya.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard