Monthly Archives: April 2016

rentap-800px
Sejarah

Rentap Menyerang Kubu Nanga Skrang, Sarawak

26 April 1853 – Pada tahun 1853, ketua suku Dayak Laut yang terkenal bernama Rentap atau nama asalnya Libau bersama-sama pengikutnya telah menyerang kubu milik kerajaan James Brooke di Nanga Skrang, Sarawak. Nama Rentap diberikan kerana kegagahan beliau. Ia membawa maksud penggoncang dunia.

Pemerintahan James Brooke ditentang kerana telah mencabuli adat resam kaum Iban. Pemerintah itu telah melarang suku kaum Iban berdagang di persisir pantai bagi menghalang mereka dari bercampur-gaul dengan orang Melayu.

Kekalahan kerajaan James Brooke di Nanga Skrang, telah menyemarakkan lagi semangat perjuangan Rentap. Beliau telah membina kubu di atas Gunung Sadok dan menggelarkan dirinya sebagai Raja Darat Sarawak. Ini telah menggugat kedudukan Brooke yang sebelum ini bergelar Raja Sarawak.

Dalam bulan Jun 1857, Brooke telah mengerahkan seramai 3,000 orang Dayak dan 500 orang Melayu untuk menyerang Rentap, namun gagal. Akhirnya, pada September 1861, Brooke berjaya memusnahkan kubu Rentap. Pada 28 Oktober 1861, kubu dan perkampungan Rentap itu musnah dibakar dan ini memaksa Rentap melarikan diri ke Entabai, dekat Sungai Kanowit.

Walaubagaimanapun, perjuangan Rentap dan pengikutnya melambangkan semangat juang yang jitu dalam membela adat resam dan budaya serta hak kaum mereka di bumi kelahiran mereka sendiri.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
replika_tahta_perak-800px
Sejarah

Pertemuan Sultan Ismail – J.W.W. Birch Mengenai Alat Kebesaran Kerajaan Perak

25 April 1875 – Pada tahun 1875, J.W.W. Birch menemui Sultan Ismail di Belanja, Perak untuk mendapatkan Alat Kebesaran Kerajaan Perak. Dalam pertemuan itu Sultan Ismail menyatakan kepada Birch bahawa Baginda akan menyerahkan alat-alat kebesaran itu kepada Raja Abdullah sendiri. Walau bagaimanapun Sultan Ismail tidak menyerahkan alat-alat kebesaran itu kepada Raja Abdullah ataupun Birch seperti yang dijanjikan.

Alat Kebesaran Kerajaan Perak itu adalah sangat perlu kepada British untuk menabalkan Raja Abdullah sebagai Sultan Perak yang sah. Raja Abdullah telah dilantik oleh British sebagai Sultan melalui Perjanjian Pangkor 1874. Perlantikan ini dibuat tanpa penyertaan alat-alat kebesaran negeri. Mengikut adat istiadat raja-raja Melayu perlantikan ini adalah tidak sempurna. Sebaliknya Sultan Ismail telahpun dilantik oleh pembesar-pembesar Perak dengan diiringi alat-alat kebesaran. Ini bermakna pada tahun 1874, terdapat dua orang Sultan di Perak.

perak regalia

Alat kebesaran Perak / Sumber – Arkib Negara

Bagi Raja Abdullah campur tangan British sangat diperlukan untuk membolehkannya menduduki takhta Kerajaan Perak kerana beliau sepatutnya menggantikan Sultan Ali yang mangkat pada tahun 1873. Oleh kerana Raja Abdullah tidak dapat hadir di hari pemakaman Sultan Ali, maka pembesar-pembesar Perak mengambil keputusan melantik Raja Bendahara Ismail menjadi Sultan. Ini dilakukan kerana dalam adat istiadat dan sistem politik Melayu seseorang Sultan itu ditabalkan terlebih dahulu sebelum Sultan yang mangkat dimakamkan.

perak regalia

Alat kebesaran Perak / Sumber – Arkib Negara

Penabalan Raja Bendahara Ismail menjadi Sultan Perak menyebabkan timbulnya persaingan dari Raja Abdullah untuk menduduki takhta Kerajaan Perak. Dengan campur tangan British kemudiannya, Raja Abdullah dilantik menjadi Sultan Perak dan Sultan Ismail diturunkan dari takhta dan diberi pencen seperti termaktub dalam Perjanjian Pangkor 1874 itu.

Tindakan British itu telah menimbulkan rasa tidak puas hati Sultan Ismail dan pengikut-pengikut Baginda. Campur Tangan British di Perak tidak direstui sama sekali oleh Sultan Ismail dan pembesar-pembesar yang menyokong baginda. Oleh itu pada hari ini dalam tahun 1875 apabila Birch cuba mendapatkan Alat Kebesaran Kerajaan Perak daripada Sultan Ismail Baginda telah tidak melayani kehendak Birch itu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
parti_perikatan-800px
Sejarah

Pilihanraya Pertama Selepas Penubuhan Malaysia

25 April 1964 – Parti Perikatan yang dipimpin oleh YTM Tunku Abdul Rahman Putra telah berjaya memenangi sebanyak 89 buah kerusi dari 104 kerusi Parlimen yang dipertandingkan dalam Pilihan Raya Umum 1964. Pilihan raya kali ini merupakan pilihan raya pertama selepas penubuhan Malaysia pada 16 September 1963, serta pilihan raya umum yang kedua selepas kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957. Pilihan raya pertama sebelum penubuhan Malaysia adalah pada 27 Julai 1955.

Pada kali ini, Parlimen dibubarkan pada 1 Mac 1964 dan tarikh penamaan calon diadakan pada 21 March 1964, manakala tarikh pembuangan undi ditetapkan pada 25 April 1964. Sebanyak 7 buah parti politik bertanding dalam pilihanraya kali ini, iaitu Parti Perikatan, Sosialis Front, Persatuan Islam Se-Malaya (PAS), Parti Progresif Rakyat (PPR), Parti Tindakan Rakyat (PETIR), Parti Demokratik Bersatu (UDP) dan Parti Negara.

Dalam pertama selepas penubuhan Malaysia ini, Parti Perikatan memenangi 89 kerusi dalam Dewan Rakyat, manakala pihak pembangkang yang terdiri daripada PAS memenangi 9 kerusi, Parti Progresif Rakyat 2 kerusi, Sosialis Front 2 kerusi, Parti Demokratik Bersatu 1 kerusi dan Parti Tindakan Rakyat 1 kerusi.

Malaysia telah mengekalkan sistem politik pelbagai parti yang mana parti politik yang memperoleh majoriti kerusi di Dewan Rakyat atau Dewan Undangan Negeri boleh menubuhkan Kerajaan Persekutuan atau Negeri.

Sistem yang digunakan di Malaysia adalah berasaskan ‘First-Past-The-Post-System’. Ini bermakna calon-calon yang memperoleh majoriti akan diisytihar pemenang di bahagian pilihan raya yang berkenaan.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Laurence_Guillemard-800px
Sejarah

Perjanjian Mengubah Majlis Perundangan Negeri-Negeri Melayu

24 April 1927 – Perjanjian Mengubah Majlis Perundangan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu di King’s House (Istana Tetamu) Kuala Lumpur telah diadakan pada tahun 1927. Perubahan ini telah dibincangkan oleh Gabenor Negeri-negeri Selat Sir Laurence Nunns Guillemard sejak dari tahun 1925 lagi.

Beliau telah mengumumkan satu rancangan pembaharuan perlembagaan dan pentadbiran yang meluas dan secara beransur-ansur menghapuskan jawatan Ketua Setiausaha. Dengan ini kuasa Ketua Setiausaha akan diserahkan kepada Residen-Residen dan Majlis-Majlis Undangan Negeri dan menarik keluar raja-raja dari Majlis Undangan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu. Dengan demikian, Majlis Undangan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu telah diperbaharui semula dengan memasukkan ke dalamnya anggota-anggota Melayu yang tidak rasmi menggantikan Raja-Raja Melayu di samping menyerahkan kuasa-kuasa kecil kepada Majlis Undangan Negeri.

Sir Laurence Guillemard

Sir Laurence Guillemard

Sebelum ini, terdapat lapan anggota tidak rasmi Majlis iaitu 5 wakil Eropah, 2 wakil China dan seorang wakil Melayu. Kemudiannya Guillemard menambahkan lagi anggota rasmi kepada 13 orang dan anggota tidak rasmi kepada 11 orang. Ketua-ketua jabatan diberikan kerusi dalam majlis tersebut. Tetapi keanggotaan Sultan ditarik dalam majlis itu dan dimasukkan pula 4 orang wakil baru daripada orang Melayu Empat orang anggota Melayu dalam Majlis Undangan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu ialah Raja Chulan, Raja di Hilir Perak, Tengku Musa’eddin Raja Muda kepada Sultan Sulaiman Selangor; Dato’ Abdullah bin Haji Dahan, Undang Rembau; dan Tengku Sulaiman, Tengku Besar kepada Sultan Abdullah Pahang.

Walaupun kesemua mereka datang daripada golongan aristokrasi dan dua orang daripadanya bakal raja-raja di negeri masing-masing tetapi mereka merupakan jurucakap rasmi kepada pendapat umum Melayu. Ini terbukti dalam bentuk perhatian yang diberikan oleh Raja Chulan dan Dato’ Abdullah kepada soal-soal pelajaran Melayu dan peluang anak-anak Melayu bekerja dengan pemerintah.

Di samping itu perubahan Majlis Undangan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu ada kaitannya dengan peristiwa-peristiwa yang berlaku pada penghujung 1920-an dan 1930-an di mana telah membabitkan kepentingan orang Melayu seperti soal perombakan semula pemusatan kuasa, zaman meleset dan tuntutan orang Tionghua yang berkehendakkan peranan yang lebih besar bagi mereka dalam urusan-urusan pentadbiran dan pemerintahan.

Perjanjian mengubah Majlis Undangan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu pada hari ini dalam tahun 1927, kurang memberi kesan kepada pengembalian kuasa Raja-Raja Melayu dan orang Melayu. Kerajaan British tetap berkuasa dalam Majlis Undangan Negeri Melayu Bersekutu walaupun jumlah ahli tidak rasminya yang terdiri daripada orang Melayu bertambah.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sejarah

Upacara Pecah Tanah Akademi Badminton Malaysia (BAM)

23 April 1991 – Upacara pecah tanah Akademi Badminton Malaysia (BAM) telah dirasmikan oleh Isteri Perdana Menteri, Dato’ Sri Datin Paduka Dr. Siti Hasmah Mohd Ali dan meletakkan batu asas Akademi Badminton Malaysia di Taman Maluri, Cheras pada tahun 1991. Dr. Siti Hasmah bukan sekadar menjadi peminat dan penyokong setia kepada pasukan badminton malahan beliau juga mengetuai Pasukan Badminton Badan Amal dan Kebajikan Tenaga Isteri Menteri dan Timbalan Menteri (BAKTI).

Dalam perasmian tersebut beliau telah diringi oleh Presiden BAM, Tan Sri Elyas Omar. Dengan diiringi oleh Presiden BAM, Tan Sri Elyas Omar dan pengerusi MBF, Tunku Abdullah Ibni Almarhum Tuanku Abdul Rahman masuk ke kawasan pembinaan akademi dengan disambut meriah oleh skuad badminton negara yang menjulang raket masing-masing sebagai tanda penghormatan.

Diharap dengan adanya Akademi BAM akan dapat meningkatkan lagi mutu sukan badminton di negara ini.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
sultan_zainal_abidin III
Sejarah

Perjanjian Terengganu-British

22 April 1910 – Perjanjian Terengganu-British adalah satu perjanjian persahabatan yang ditandatangani oleh Sultan Terengganu, DYMM Sultan Zainal Abidin III dengan Sir John Anderson, Gabenor Negeri-negeri Selat merangkap Pesuruhjaya Tinggi Negeri-negeri Melayu Bersekutu selaku wakil Kerajaan British.

Perjanjian Terengganu-British mengandungi 4 perkara iaitu:

  • Pertama- Sultan Terengganu dan Kerajaan British melalui perjanjian ini bersetuju untuk mewujudkan bantuan bersama antara kedua buah kerajaan. Kedua pihak bersetuju mengikut syarat-syarat yang tercatat dalam perjanjian ini.
  • Kedua- Kerajaan British dengan rasminya mengaku bahawa ia hanya bertujuan untuk melantik seorang Wakil British di Terengganu yang bertaraf Pegawai Konsul. Sultan Terengganu hendaklah memberikan dengan percuma satu kawasan di Terengganu untuk tempat kediaman Wakil British ini.
  • Ketiga- Kerajaan British bersetuju memberikan perlindungan kepada Negeri Terengganu serta tanah jajahannya daripada serangan musuh. Sebaliknya pula orang-orang British dibenarkan dari semasa ke semasa bergerak bebas di Negeri Terengganu untuk menentang musuh, dan
  • Keempat- Sultan Terengganu bersetuju bahawa Baginda tidak akan membuat hubungan politik atau menghantar wakil ke negara-negara luar tanpa persetujuan Kerajaan British. Sultan Terengganu juga tidak akan campur tangan dalam hal ehwal negeri-negeri Melayu yang lain. Baginda juga berjanji tidak akan membenarkan pembukaan tanah melebihi 3,000 ekar kepada warganegara asing. Adalah dipersetujui juga bahawa apa sahaja perkara yang berbangkit yang memerlukan Sultan Terengganu berhubung dengan negara luar, baginda hendaklah terlebih dahulu merujuk kepada Kerajaan British.

Sultan Sir Zainal Abidin III Muazzam Shah

Dengan Perjanjian Terengganu-British ini maka British telah dapat mencampuri urusan pemerintahan dalam negeri dan juga urusan hubungan luar negeri Terengganu. Sultan Terengganu tidak punya pilihan lain selain menerima perjanjian itu setelah baginda terpaksa menerima Perjanjian Bangkok 10 Mac 1909 yang membebaskan Terengganu selama-lamanya dari bayangan pengaruh Siam.

Walaupun begitu baginda sebenarnya tidak bersetuju dengan perjanjian itu (1909) yang memindahkan pertuanan Siam ke atas Terengganu kepada naungan British kerana bagi baginda Terengganu tidak pernah ditakluk oleh Siam. Bagaimanapun baginda terpaksa memilih antara ancaman pengaruh Siam atau Perlindungan British. Kedua-duanya adalah bentuk penjajahan tetapi baginda memilih yang kedua dan meminta jaminan kemerdekaan politik. Dengan itu pada hari ini dalam tahun 1910 baginda menandatangani perjanjian itu.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
seri_menanti-bw-800px
Sejarah

Perjanjian Sungai Ujung 1874

21 April 1874 – Pada tahun 1874, Dato’ Kelana Abd. Rahman Sungai Ujung dan Dato’ Muda Linggi telah menandatangani perjanjian menerima perlindungan British ke atas Sungai Ujung di hadapan Gabenor Negeri-negeri Selat, Sir Andrew Clarke di Singapura sebagai ganjaran pihak British mengakui beliau (Dato’ Kelana) sebagai pemerintah Sungai Ujung.

Perjanjian ini adalah usaha terakhir Dato’ Kelana Sungai Ujung untuk menamatkan perbuatan menyekat dan mengenakan cukai secara paksa oleh pihak-pihak yang sukar diketahui ke atas pedagang-pedagang yang menggunakan Sungai Linggi. Dato’ Kelana Abd. Rahman yang menemui kesukaran untuk menamatkan perbuatan itu telah meminta bantuan senjata dan anggota untuk menghadapi pemungut-pemungut cukai di Sungai Linggi itu.

Dato’ Kelana Syed Abdul Rahman juga yang sebenarnya memang perlukan bantuan pihak yang lebih kuat untuk menghadapi Yamtuan Antah Seri Menanti, dan membantu Tuanku Ahmad Tunggal. Tuanku Ahmad Tunggal telah tidak dilantik oleh Orang-orang Besar menggantikan ayahandanya Yamtuan Imam yang baru mangkat (1872) sebaliknya Orang-orang Besar melantik sepupunya Tuanku Antah sebagai Raja Negeri Sembilan.

Tuanku Ahmad Tunggal yang tidak terpilih sebagai Raja itu telah meninggalkan Seri Menanti dan menemui Dato’ Kelana Sungai Ujung yang bersimpati dengannya. Tuanku Ahmad Tunggal berjanji akan mengangkat salah seorang anak Dato’ Kelana menjadi Yamtuan Muda Rembau sekiranya ia berjaya menjadi Raja Negeri Sembilan.

Di samping itu Dato’ Kelana juga menghadapi tentangan dari Dato’ Bandar yang tidak bersetuju dengan perjanjian itu. Bagaimanapun, Dato’ Bandar yang sudah tua itu tidak berdaya menghadapi kekuatan British dan terpaksa bersetuju tidak mencampuri hal ehwal Sungai Ujung melalui satu perjanjian pada 16hb Disember, 1874, dan pada 21hb Disember menyerah diri kepada Kerajaan British di Singapura.

Ketika ini British yang telah memerintah Melaka mula memasang jarum pengaruhnya di Sungai Ujung. Mereka telah berjaya mempengaruhi Dato’ Kelana dan berjanji akan membantunya menyerang Seri Menanti dengan berselindung untuk menolong Tuanku Ahmad Tunggal merebut takhta Kerajaan Negeri Sembilan yang menjadi haknya.

Akhirnya berlakulah peperangan yang sengit di antara Seri Menanti dengan Sungai Ujung yang dibantu oleh British. Peperangan ini berlaku di Bukit Putus dan terkenal dengan Peperangan Bukit Putus. Dalam peperangan ini Seri Menanti telah kalah di tangan tentera British yang diketuai oleh Captain Murry. Tuanku Antah melarikan diri hingga ke Johor.

Dengan kekalahan Seri Menanti itu maka Dato’ Kelana Sungai Ujung, Dato’ Rembau dan Dato’ Jelebu pun mengisytiharkan diri mereka bebas dan menjadi Penghulu di Luak masing-masing, dan tidak mengakui beraja ke Seri Menanti lagi. Dengan itu mudahlah British menyalurkan kuasa dan pengaruhnya ke ketiga-tiga Luak itu yang akhirnya terus berkuasa.

Melalui perjanjian ini pihak British bersetuju memberi bantuan senjata dan anggota dan juga perlindungan kepada Dato’ Kelana dengan syarat senjata-senjata itu tidak digunakan selain dari untuk mengekal dan mengawal keamanan serta kepentingan perdagangan.

Dato’ Kelana juga dikehendaki memberi maklumat-maklumat penting kepada pihak British mengenai perkembangan-perkembangan politik dan perdagangan di Sungai Ujung dan pihak British pula berkuasa penuh ke atas daerah Sempang dan kedua-dua tebing sungai di sepanjang Sungai Linggi dan Sempang hingga ke Permatang Pasir.

Perlindungan ini akan terus berlaku selagi Dato’ Kelana tidak berbuat sesuatu yang menyalahi kehendak-kehendak perjanjian. Ini adalah merupakan langkah pertama campur tangan British di Sungai Ujung. Dengan menggunakan perjanjian itu pihak British telah campur tangan sepenuhnya pada bulan Oktober 1874 apabila Kapten Tathan R.N. dilantik sebagai Penolong Residen, Sungai Ujung.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
Sejarah

Kawasan Larkin Ditukar Nama Kepada Kampong Datuk Onn

21 April 1976 – Pada tahun 1976, Menteri Besar Johor, Tan Sri Haji Osman Saat telah mengisytiharkan kawasan Larkin ditukarkan namanya kepada Kampong Datuk Onn di Johor Bahru. Pengisytiharan itu telah dibuat semasa beliau berucap di upacara perasmian Balai Raya di Jalan Sentosa di kawasan tersebut yang berharga lebih RM57,000.

Turut hadir di upacara yang gilang gemilang ini ialah Datin Hajah Halimah Hussein iaitu isteri kepada Allahyarham Datuk Onn, Perdana Menteri Datuk Hussein Onn, pegawai-pegawai kerajaan dan penduduk-penduduk di sekitar kawasan itu.

Dewan Raya Dato' Onn

Dewan Raya Dato’ Onn

Dalam ucapan perasmiannya, Tan Sri Haji Osman berkata penggunaan nama Larkin patut dihapuskan kerana nama tersebut tidak diketahui asal usul dan maknanya. Beliau juga mengucapkan terima kasih kepada Datin Hajah Halimah kerana memberikan kebenaran menggunakan nama Datuk Onn bagi kawasan itu.

Kawasan yang baru ditukarkan nama ini merupakan sebuah kawasan perumahan dan perindustrian yang giat membangun serta terkenal di negeri Johor. Di antara kawasan perumahan itu termasuklah Rumah-rumah Rakyat Rancangan Kerajaan Negeri di Larkin Jaya, Perumahan Taman Larkin, Kampong Kastam, Larkin Lama dan Larkin Housing and Trust.

Pengisytiharan penukaran nama kawasan Larkin kepada Kampong Datuk Onn pada hari ini dalam tahun 1976 telah mengingatkan kembali masyarakat hari ini kepada pejuang-pejuang tanah air yang telah berjasa dan terkenal di negara ini.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
masjid-800px
Sejarah

Persidangan Islam Antarabangsa Pertama

21 April 1969 – DYMM Sultan Ismail Nasiruddin Shah ibni Almarhum Sultan Zainal Abidin telah berkenan merasmikan pembukaan Persidangan Islam Antarabangsa pertama yang berlangsung di Kuala Lumpur pada tahun 1969. Persidangan anjuran kerajaan Malaysia ini yang telah berlangsung selama seminggu dan disertai oleh seramai 100 orang perwakilan daripada 23 buah negara Islam.

Sultan Ismail Nasiruddin Shah ibni Almarhum Sultan Zainal Abidin

Sultan Ismail Nasiruddin Shah ibni Almarhum Sultan Zainal Abidin

Persidangan yang julung-julung kali diadakan ini bertujuan untuk memupuk semangat perpaduan di kalangan umat Islam dalam usaha mencari kemajuan dan menghapuskan kejahilan. Satu perkara penting yang telah dibincangkan pada persidangan ini ialah mengenai isu pembebasan Palestin dan penentangan terhadap kekejaman Yahudi.

Antara ketetapan yang telah dicapai secara bersama dalam persidangan ini ialah pembentukan jawatankuasa bagi menggiat dan menyelaras urusan perdagangan dikalangan negara – negara Islam. Turut disyorkan, penubuhan sebuah Pusat Penyelidikan Islam di Kuala Lumpur bagi mengadakan hubungan raya dengan pusat penyelidikan dan Institusi Pengajian Tinggi.

Persidangan ini telah dianggap sebagai permulaan kebangkitan dan kerjasama dikalangan negara-negara Islam yang merdeka.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard
mohor_syarikat_hindia_timur_inggeris-800px
Sejarah

Perjanjian Francis Light Dengan Sultan Abdullah 1791

20 April 1971 – Pada tahun 1791, Sultan Kedah, Sultan Abdullah telah bersetuju membuat dan menetapkan syarat-syarat bagi satu perjanjian dengan kompeni Inggeris. Perjanjian ini ditandatangani oleh Tengku Shariff Muhamad, Tengku Alang Ibrahim dan Dato Penggawa Telebon selaku wakil-wakil Sultan Kedah dengan Francis Light selaku wakil Kompeni Inggeris, di Fort Cornwallis, Pulau Pinang pada 1 Mei 1791.

Perjanjian ini mengandungi 9 perkara iaitu :

  1. Kompeni Inggeris akan membayar 6,000 dollar Sepanyol tiap-tiap tahun kepada Sultan selagi Pulau Pinang menjadi hakmilik Inggeris.
  2. Sultan bersetuju tidak akan menghalang atau mengenakan cukai ke atas apa-apa bekalan yang dibeli di Kedah bagi keperluan Pulau Pinang dan kapal-kapal Kompeni Inggeris.
  3. Semua hamba yang lari dari Kedah ke Pulau Pinang atau dari Pulau Pinang ke Kedah akan dikembalikan kepada tuan masing-masing.
  4. Semua orang yang lari dari hutang, sama ada dari Kedah atau Pulau Pinang akan diserahkan kepada si pemberi hutang.
  5. Sultan tidak akan membenarkan mana-mana kuasa Eropah yang lain menduduki mana-mana tempat di Kedah.
  6. Pihak Kompeni tidak akan melindungi orang-orang yang menderhaka atau memberontak terhadap baginda Sultan.
  7. Semua orang yang lari dari Kedah ke Pulau Pinang atau dari Pulau Pinang ke Kedah kerana kesalahan membunuh akan ditahan dan dipulangkan dengan ikatanjamin.
  8. Semua orang yang melakukan penipuan (forgery) hendaklah ditangkap dan diserahkan kepada kedua-dua belah pihak, dan
  9. Sultan tidak akan membekalkan apa-apa barangan keperluan kepada mereka yang bermusuh dengan Kompeni Inggeris.

Perjanjian ini amat penting kepada Inggeris kerana ia merupakan dasar perundangan yang mengesahkan hakmilik Inggeris ke atas Pulau Pinang walaupun Inggeris telah mendudukinya sejak tahun 1786. Sebelum perjanjian itu ditandatangani Francis Light telah mendapat izin Sultan menduduki Pulau Pinang secara tidak rasmi sementara menunggu kelulusan dari London mengenai syarat yang menghendaki Syarikat Hindia Timur Inggeris memberi perlindungan tentera kepada Kedah.

Francis Light bersetuju dengan syarat itu tetapi telah mengambil sikap melambat-lambatkan perkara itu dengan memberi jaminan bahawa permintaan baginda sedang mendapat pertimbangan pihak berkuasa di London dan akan berjaya. Bagaimanapun, sebelum persetujuan mengenai syarat itu dicapai Francis Light telah memaksakan perjanjian kepada Sultan Abdullah dan mengambil Pulau Pinang di atas nama King George Ill, England, pada 11 Ogos 1786.

Dalam bulan Jun 1788, setelah dipaksa oleh Sultan, barulah Light mengakui bahawa Syarikat Hindia Timur Inggeris enggan memberi perlindungan tentera kepada Kedah. Oleh itu Sultan Abdullah menuntut supaya Pulau Pinang dikembalikan kepada Kedah. Untuk lari dari persoalan itu Light menawarkan untuk membeli Pulau Pinang tetapi Sultan enggan. Pihak Syarikat kemudiannya menawarkan gantirugi dan Sultan Abdullah menuntut sebanyak 30,000 dollar Sepanyol setahun. Tetapi Light hanya sanggup membayar sebanyak 10,000 selama lapan tahun atau 4,000 untuk selama-lamanya.

Sultan Abdullah menegaskan jika pihak Syarikat Inggeris tidak dapat memenuhi syarat-syarat baginda maka Syarikat mestilah meninggalkan Pulau Pinang. Tetapi Lord Cornwalis, Gabenor Jeneral India dan Light telah menganggap Pulau Pinang sebagai wilayah Inggeris mengikut syarat-syarat mereka sendiri.

Dalam bulan Februari 1791 Sultan Abdullah bersetuju menerima sebanyak 10,000 selama-lamanya sebagai ganti keengganan Inggeris memberi perlindungan. Light pula berjanji membayar sebanyak 10,000 ‘serta merta’ dan meminta Sultan menghentikan permusuhan sementara menunggu jawapan dari Bengal. Bagaimanapun Light hanya membayar sebanyak 5,000 dan berjanji untuk membayar bakinya hanya setelah lanun-lanun meninggalkan Perai.

Sultan Abdullah murka lalu memberi kata dua: sama ada Light membayar baki sebanyak 5,000 bersama-sama 10,000 setahun sebagai tunggakan sejak tahun 1786, atau Inggeris tinggalkan Pulau Pinang. Di samping itu Sultan Abdullah memperkuatkan kubu-kubu di Perai.

Light menganggap kata dua Sultan Abdullah itu sebagai mengisytiharkan perang. Tanpa membalas kata dua itu Light terus mengarahkan Capt. Andrew Glass menyerang Perai secara mengejut pada 12 April 1791. Dengan serangan itu pasukan Kedah telah dapat dikalahkan. Sultan Abdullah terpaksa mengakui kekalahan dan berdamai melalui perjanjian yang dipersetujui dan ditandatangani pada 1 Mei 1971.

Sumber : Arkib Negara Malaysia

Standard